ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 13 Μάρτη 2011
Σελ. /32
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Πατριδογνωμόνιο
Τα μαθηματικά της αβύσσου...

Και αίφνης σείστηκε η γη. Και αμέσως έπεσε η τιμή του πετρελαίου διεθνώς με την «εκπληκτική» εξήγηση «πως ο καλύτερος πελάτης μας, η Ιαπωνία, λόγω ζημιών θα μειώσει τις παραγγελίες της...»! Απλά πράγματα. Δούναι και λαβείν κατά Μέρκελ. Η προσταγή - πρόταση απλή. Πουλήστε τώρα τη δημόσια περιουσία στους ιδιώτες. Σ' αυτούς δηλαδή που δε χόρτασαν να ρουφάνε και την τελευταία σταγόνα πλούτου που παράχθηκε χρόνια τώρα με ιδρώτα από υποπληρωμένους εργάτες για χορτασμένα αφεντικά.

Σκέφτομαι πόσες επερωτήσεις έχει κάνει ως τώρα, τα τελευταία δέκα χρόνια, το ΚΚΕ στη Βουλή για την αντισεισμική θωράκιση των κτιρίων στη χώρα χωρίς να γραφτεί μια αράδα, μήτε λεπτό τηλεοπτικό να χαλαλιστούν για τόσο «τετριμμένες» πρωτοβουλίες.

Σκέφτομαι σε πόσα σχολεία και νοσοκομεία, εφορίες κι άλλα δημόσια κτίσματα, έχω περιοδεύσει με συντρόφους, ήδη γερασμένα κι ετοιμόρροπα πριν καν περάσεις την πόρτα ορατά ως ομαδικοί τάφοι.

Σκέφτομαι τη Ρικομέξ και τις Πόρτες που κανείς συνάδελφος δημοσιογράφος δε μνημόνευσε πενθώντας για την Ιαπωνία, δικαίως αλλά και υποκριτικά θαυμάζοντας τις αντισεισμικές κατασκευές της και την εκπαίδευση του πληθυσμού στην αντιμετώπιση των σεισμών.

Πνιγμένοι στη μπόχα από τις λουμπενοσυμμορίες στο ποδόσφαιρο, με το τσιγάρο στο χέρι, καθόμαστε μπροστά στην οθόνη και χαζεύουμε οδυνηρά τα σπίτια να παρασέρνονται σαν τραπουλόχαρτα απ' τη χαστουκισμένη στα έγκατα της Γης θάλασσα των πυθμένων. Στην αλληλουχία των εικόνων, θα εμφανιστεί και η φάτσα που θα λέει ότι για να «βοηθήσουν» οι δανειστές, πρέπει να πουλήσουμε τον ΟΠΑΠ, τη ΔΕΗ, τον ΟΤΕ σ' αυτούς που τζογάρισαν μισή ώρα μετά το γιγάντιο Εγκέλαδο, την τιμή των πτωμάτων... Υστερα ήρθε το επιστημονικό σχόλιο και αποτέλειωσε την αποκαμωμένη έκπληξη του ανθρώπου, όταν συγκρούεται με την αδάμαστη φύση ως άνους και άφρων. «Ο σεισμός στην Αττική ήταν 32.000 φορές μικρότερος, αλλά ο πιο ακριβός στην ιστορία μας...».

Κάθε φορά που μια μαζική συμφορά θερίζει μάζες (γι' αυτό και τη λένε έτσι) βγαίνουν απροκάλυπτα οι τελώνες κι οι φαρισαίοι της εποχής κι απλώνουν εκείνη τη φοβερή τσόχα του κομπιναδόρικου κεφαλαίου και παίζουν τα κέρδη και τις ζημίες με τα ακέφαλα πτώματα. Η ζωή κι η εργασία έχουν ευτελιστεί ως «πληροφορίες» στο βωμό της «δυτικής εικόνας» τόσο όσο να μην ξέρουμε τίποτα για την εργατική τάξη της Ιαπωνίας. Οι φανφαρόνοι που προτείνουν πάντα χαρακίρια ως άλλοθι της τάξης τους επιμένουν να αγνοούν δήθεν πως ένας βιομηχανικός εργάτης στη χώρα του ανατέλλοντος ηλίου παίρνει τόση σύνταξη ώστε ν' αντέχει να φάει κρέας μια άντε δυο φορές μόνο το μήνα. Κι ακόμα πως η απεργία είναι ευκολότερα αντιμετωπίσιμη απ' τη γιαπωνέζικη μαφία που διαφεντεύει το ένα τρίτο του μαύρου χρήματος στον πλανήτη. Οσο η εικόνα θα δείχνει χρυσάνθεμα κι όχι τη γιαπωνέζικη φτώχεια, τόσο θα παραμένει εκπαιδευτικά ατελέσφορη η... πληροφορία ότι ο σεισμός στην Ιαπωνία είχε ισχύ 40 βομβών Ναγκασάκι... Τα μαθηματικά της αβύσσου στην καπιταλιστική συνάρτηση δεν αφορούν σε ανθρώπους...


Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ


Ο σκληρός διαπραγματευτής και ο βολικός ελεγκτής

Με ένα ρεσιτάλ προπαγάνδας η άρχουσα τάξη προσπαθεί, αφενός, να συγκαλύψει τις αιτίες και το βαθμό της επερχόμενης δραματικής επιδείνωσης της θέσης των εργαζομένων, και, αφετέρου, να εκτονώσει ανώδυνα τη λαϊκή δυσαρέσκεια.

Σ' αυτή την κατεύθυνση, αξιοποιούνται όλες οι συνιστώσες του αστικού πολιτικού συστήματος και φυσικά το οπορτουνιστικό ρεύμα. Ετσι, απ' τη μία, ο πρωθυπουργός εμφανίζεται σαν σκληρός διαπραγματευτής στις Βρυξέλλες και ο αρχηγός της ΝΔ τον κατηγορεί ότι αντιγράφει τις δικές του προτάσεις με καθυστέρηση. Απ' την άλλη, ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ εστιάζουν βολικά για το σύστημα στην αποκάλυψη και διερεύνηση του «μη νόμιμου και επαχθούς» τμήματος του δημόσιου χρέους.

Ωστόσο, οι εργαζόμενοι διαθέτουν πλέον πλούσια πείρα για να καταλάβουν ότι η διαπραγμάτευση για τους όρους δανεισμού του κράτους και οι διάφορες εκδοχές της (επιμήκυνση του χρόνου δανεισμού, μείωση του επιτοκίου, κούρεμα μέρους του χρέους κ.λπ.) δεν αφορά τα δικά τους συμφέροντα.

Η πραγματική αιτία της αντιλαϊκής επίθεσης

Ακόμα και αν η κυβέρνηση πετύχει κάποιους από τους διαπραγματευτικούς στόχους της στη Σύνοδο Κορυφής της 25ης Μάρτη, ωφελημένοι θα βγουν μόνο ορισμένοι εγχώριοι μονοπωλιακοί όμιλοι. Η κυβέρνηση έχει ήδη συμφωνήσει στην προώθηση των βασικών κατευθύνσεων του Συμφώνου Ανταγωνιστικότητας που οδηγεί σε μείωση των πραγματικών μισθών, αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, κατάργηση των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων, κατεδάφιση των κοινωνικών υπηρεσιών, των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.


Ταυτόχρονα, προετοιμάζεται το έδαφος για να εμφανιστεί στο λαό η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων και η πλήρης «απελευθέρωση» τομέων στρατηγικής σημασίας, σαν δήθεν αντάλλαγμα που παρασχέθηκε απ' την κυβέρνηση για τη διασφάλιση ευνοϊκότερων όρων διαχείρισης του χρέους.

Πρόκειται για ενορχηστρωμένη προσπάθεια εξαπάτησης του λαού. Η κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης αφορά όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ και υπερβαίνει το ζήτημα διαχείρισης της κρίσης και της υπερχρέωσης κάποιων χωρών. Ο πραγματικός στόχος είναι η θωράκιση της ανταγωνιστικότητας, όχι μόνο απέναντι στις ΗΠΑ αλλά και στις αναδυόμενες δυνάμεις της Κίνας και της Ινδίας, με την πολύ φθηνότερη εργατική δύναμη.

Γι' αυτό και κλιμακώνεται, για παράδειγμα, η επίθεση στα δικαιώματα του Γερμανού εργάτη, που η χώρα του δε βρίσκεται ούτε σε κρίση ούτε σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό, καθώς και του Βρετανού εργάτη που η χώρα του είναι εκτός ευρωζώνης.

Αυτή η στρατηγική της ΕΕ διαμορφώθηκε και προωθείται αταλάντευτα πριν από την εκδήλωση της διεθνούς κρίσης και τη διόγκωση της υπερχρέωσης ορισμένων κρατών. Η αναδιάρθρωση και ιδιωτικοποίηση των κλάδων της ενέργειας, σιδηροδρομικών μεταφορών, τηλεπικοινωνιών δεν αποτελούν φυσικά ελληνική πρωτοτυπία.

Ο λαός δε χρωστάει τίποτα


Οι πρωτοβουλίες συγκρότησης Επιτροπών Λογιστικού Ελέγχου του δημόσιου χρέους, είτε στην κοινοβουλευτική εκδοχή που προτείνει ο ΣΥΝ, είτε στην «κινηματική» εκδοχή (Αλαβάνος/ΚΟΕ, Σακοράφα, Σπίθα, ΝΑΡ κ.ά.) αποπροσανατολίζουν το λαϊκό κίνημα. Εμφανίζουν λαθεμένα την περικοπή μισθών, τη συρρίκνωση παροχών κοινωνικής πολιτικής, τις ιδιωτικοποιήσεις σαν το αποτέλεσμα της «εφαρμογής προγραμμάτων διάσωσης» των υπερχρεωμένων κρατών απ' το ΔΝΤ και την ΕΕ.

Εστιάζουν στον επισφαλή διαχωρισμό του δημόσιου χρέους σε νόμιμο και επαχθές - παράνομο, θέση που ανοίγει το παράθυρο για να μεταφερθεί στις πλάτες του λαού η αποπληρωμή του «νόμιμου χρέους» ή τουλάχιστον ενός σημαντικού μέρους του.

Ομως, ο λαός δεν ευθύνεται και δεν ωφελήθηκε απ' τη διόγκωση του δημόσιου χρέους. Η αύξηση των κρατικών δαπανών δεν είχε στόχο τη ριζική αναβάθμιση των συνθηκών ζωής και εργασίας μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων.

Πίσω από την υπερχρέωση του ελληνικού κράτους βρίσκονται υπέρογκες φοροελαφρύνσεις και κρατική χρηματοδότηση των μονοπωλιακών ομίλων, μεγάλες δαπάνες δεκαετιών για σχέδια του ΝΑΤΟ, αντιπαραγωγικές δαπάνες των Ολυμπιακών έργων του 2004. Την ώρα που η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προχωρούσε στη μείωση μισθών και συντάξεων, δρομολογούσε νέα μείωση των φορολογικών συντελεστών για τα κέρδη των ομίλων και την πλήρη απαλλαγή απ' τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στα καύσιμα των ακτοπλοϊκών και αεροπορικών εταιρειών. Την ώρα που η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έφτανε στο ύψος των 108 δισ. το συνολικό κρατικό πακέτο εγγυήσεων και στήριξης των τραπεζών (απ' τα αρχικά 28 δισ. της κυβέρνησης της ΝΔ), οι εγχώριοι τραπεζικοί όμιλοι αποκόμιζαν πρόσθετα κέρδη. Δανείσθηκαν με εγγύηση του Δημοσίου απ' την ΕΚΤ με επιτόκιο 1% και αγόρασαν ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου, με απόδοση που ξεπερνά το 5%. Φυσικά, όλα τα παραπάνω έγιναν με νόμιμες κυβερνητικές αποφάσεις.

Αντίστοιχα, πίσω απ' τη διόγκωση του δημόσιου χρέους βρίσκονται και οι συνέπειες της έκθεσης της εγχώριας μεταποίησης στον ανταγωνισμό και την «απελευθέρωση» της αγοράς μετά τη νόμιμη ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη. Βρίσκονται, επίσης, τα υψηλά επιτόκια δανεισμού που συνοδεύουν το Μνημόνιο (το οποίο επίσης επικύρωσε η ελληνική Βουλή). Το αποτέλεσμα είναι γνωστό. Το δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 41,8 δισ. ευρώ μόνο το 2010 και ξεπέρασε πλέον τα 340 δισ. ευρώ.

Η αντιπαράθεση σ' αυτές τις επιλογές, με κριτήριο το δίκαιο των δανειακών συμβάσεων και τη συνταγματικότητα αφήνει, στην ουσία, στο απυρόβλητο το μεγάλο κεφάλαιο.

Το πραγματικό ερώτημα για το λαό δεν είναι να επιλέξει πόσο, πότε και πώς θα πληρώσει το δημόσιο χρέος, αλλά να μην αποδεχτεί καμία συνευθύνη στην αποπληρωμή του. Να δημιουργήσει τις πολιτικές προϋποθέσεις, ώστε η διαγραφή του χρέους θα γίνει πραγματικά προς όφελός του.

Για παράδειγμα, η πιθανή κυβερνητική «επιτυχία» της επιμήκυνσης της αποπληρωμής του χρέους σημαίνει απλά ότι ο λαός θα επωμιστεί τελικά περισσότερα βάρη σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Η όξυνση των αντιθέσεων στην ΕΕ

Η στρατηγική συμφωνία κλιμάκωσης της επίθεσης στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα στην ΕΕ δεν αναιρεί την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων στο εσωτερικό της.

Τα επιτελεία της άρχουσας τάξης δεν επαναπαύονται απ' την προσωρινή αναιμική ανάκαμψη απ' την κρίση ορισμένων κρατών - μελών, η οποία προετοιμάζει μια νέα βαθύτερη κρίση. Γνωρίζουν ότι για να δοθεί μια μεγαλύτερη προσωρινή ώθηση στην καπιταλιστική ανάπτυξη, πρέπει να απαξιωθεί σημαντικό μέρος του υπερσυσσωρευμένου κεφαλαίου. Ομως, ο όποιος συμβιβασμός ανάμεσα σε κράτη και τραπεζικούς ομίλους που δάνεισαν και δανείστηκαν για μια ελεγχόμενη απαξίωση κεφαλαίου είναι ιδιαίτερα δύσκολος, εύθραυστος προσωρινός.

Η άρχουσα τάξη, σ' όλα τα κράτη - μέλη, γνωρίζει επίσης ότι δε θα υπάρχει διαχειριστική λύση που μπορεί να ματαιώσει την εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης. Η κρίση υπερσυσσώρευσης είναι συνυφασμένη με το καπιταλιστικό σύστημα, που σκοπός της παραγωγής είναι το κέρδος, η διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου. Με κριτήριο την κάλυψη των λαϊκών αναγκών δεν υπάρχει υπερπαραγωγή εμπορευμάτων. Εκδηλώνεται κρίση υπερπαραγωγής με γνώμονα το ποσοστό κέρδους του κεφαλαίου. Γι' αυτό έχουμε σήμερα στην Ελλάδα 200.000 απούλητες κατοικίες και απ' την άλλη χιλιάδες νέους που βασανίζονται με το νοίκι και μένουν ακόμα με τους γονείς τους.

Οι αστικές κυβερνήσεις αντιλαμβάνονται ότι όποια διαχειριστική λύση και αν επιλέξουν δεν μπορούν να διαμορφώσουν φιλολαϊκή διέξοδο απ' την κρίση, αφού αυτή δε θίγει τα συμφέροντα της μετοχικής καπιταλιστικής ιδιοκτησίας και την εξουσία της. Η επεκτατική αναπτυξιακή πολιτική των μεγάλων κρατικών πακέτων στήριξης των μονοπωλίων που προπαγανδίζεται σαν το αντίδοτο της σημερινής περιοριστικής πολιτικής του «μνημονίου» επιβραδύνει την αναγκαία απαξίωση κεφαλαίου, αυξάνει την υπερχρέωση των κρατών και οδηγεί σε νέα αφαίμαξη του λαϊκού εισοδήματος.

Τέλος, οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών της ΕΕ και της Ευρωζώνης αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της ανισόμετρης ανάπτυξης στο εσωτερικό της, που οξύνθηκαν μετά την εκδήλωση της κρίσης. Στην ουσία, σήμερα έχουν διαμορφωθεί τρεις ταχύτητες. Στην πρώτη βρίσκονται δυνάμεις όπως η Γερμανία και η Σουηδία που έχουν υψηλή παραγωγικότητα και θετικό ρυθμό ανάπτυξης, θετικό εμπορικό ισοζύγιο, αυξητική πορεία επενδύσεων και καλή δημοσιονομική κατάσταση. Σε μια ενδιάμεση δεύτερη ταχύτητα βρίσκονται κράτη όπως η Γαλλία, η Βρετανία και η Ιταλία, ενώ στην τρίτη ταχύτητα τα ασθενέστερα υπερχρεωμένα κράτη - μέλη.

Ο προσωρινός συμβιβασμός που προτείνει ο γαλλογερμανικός άξονας, το νέο «Σύμφωνο για το Ευρώ» είναι αντιλαϊκός και εύθραυστος. Συνιστά ολοκληρωτική θυσία των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο βωμό της ανταγωνιστικότητας και της δημοσιονομικής σταθερότητας. Επιχειρεί βήματα αυστηρότερης εναρμόνισης των οικονομικών πολιτικών για το σύνολο της Ευρωζώνης, με κοινούς διακρατικούς στόχους, δεσμεύσεις, αυστηρή επιτήρηση και θωράκιση της ενιαίας αγοράς. Ομως, πέρα απ' τα ιμπεριαλιστικά σχέδια συμβιβασμού, οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις που αντικειμενικά οξύνονται έχουν τη δική τους δυναμική. Η Ευρωζώνη παραμένει τεχνητή συγκόλληση κρατών με διαφορετικό επίπεδο παραγωγικότητας, οικονομικής και πολιτικής ισχύος.

Γραμμή Λαϊκής Αντεπίθεσης

Σε κάθε περίπτωση, το εργατικό και ευρύτερα το λαϊκό κίνημα πρέπει να επιταχύνει την προσπάθεια ανασύνταξής του, διασφαλίζοντας ότι δε θα βαδίσει κάτω από «ξένη σημαία». Να βαδίσει χωρίς αυταπάτες ότι μπορούν να υπάρξουν ισότιμες σχέσεις καπιταλιστικών κρατών, μέσα στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Παίρνοντας οριστικά διαζύγιο από απόψεις που καλούν το εργατικό κίνημα να συμβάλει σε εναλλακτικές διαχειριστικές λύσεις για τη γρήγορη ανάκαμψη της κερδοφορίας του κεφαλαίου, για την άνοδο του ρυθμού καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Με αφετηρία το ριζοσπαστικό άξονα πάλης «την κρίση να πληρώσουν τα μονοπώλια» πρέπει να οργανωθεί η λαϊκή αντεπίθεση. Με ριζοσπαστικούς στόχους πάλης για την κατάργηση των δαπανών για το ΝΑΤΟ, φορολογία των κερδών του μεγάλου κεφαλαίου στο 45%, πλήρη σταθερή εργασία, αποκλειστικά δημόσια Υγεία και Παιδεία. Σήμερα, μπορούμε από καλύτερες θέσεις να προβάλουμε την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων σαν αναγκαίο όρο, για να λειτουργήσει η αποδέσμευση απ' την ΕΕ και η διαγραφή του δημόσιου χρέους υπέρ του λαού. Ξεκαθαρίζοντας ότι στη χώρας μας υπάρχουν οι αντικειμενικές προϋποθέσεις για μια ριζικά διαφορετική οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας, η οποία μπορεί να διασφαλίσει την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.

Η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής από τη λαϊκή εξουσία θα απελευθερώσει μεγάλες αναξιοποίητες αναπτυξιακές παραγωγικές δυνατότητες που έχει σήμερα η Ελλάδα. Το αστικό πολιτικό σύστημα προσπαθεί να συγκαλύψει ότι η Ελλάδα είναι πλούσια χώρα και μπορεί να μειώσει την εξάρτησή της από διεθνικούς μονοπωλιακούς ομίλους και ενώσεις σε κρίσιμους στρατηγικούς τομείς της οικονομίας. Προϋπόθεση γι' αυτό είναι η αξιοποίηση του εγχώριου παραγωγικού πλούτου απ' τον κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό της παραγωγής.

Ο κεντρικός σχεδιασμός θα στηριχθεί και θα αναδείξει, για παράδειγμα, τις δυνατότητες των εγχώριων πηγών ενέργειας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η Ελλάδα είναι δεύτερη δύναμη σε λιγνιτικά κοιτάσματα στα κράτη - μέλη της ΕΕ, ότι δεν έχει αξιοποιηθεί για ηλεκτροπαραγωγή ούτε το 1/3 του υδάτινου δυναμικού που μπορεί να αξιοποιηθεί, καθώς και ότι τα ερευνητικά δεδομένα δίνουν σημαντικές πιθανότητες για πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου (Βόρειο Αιγαίο, λεκάνη Ηρόδοτου νότια της Κρήτης, Ιόνιο - Πατραϊκός Κόλπος κ.λπ.).

Η ώθηση που θα δοθεί στην εγχώρια παραγωγή θα είναι πολλαπλάσια απ' τη σημερινή, αφού κίνητρό της θα είναι η συνδυασμένη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Ας σκεφτούμε, για παράδειγμα, το ρόλο του ενιαίου κρατικού φορέα κατασκευών για την κάλυψη των αναγκών ποιοτικής, ασφαλούς λαϊκής στέγης, ανάπλασης συνοικιών, υλοποίησης έργων αντισεισμικής θωράκισης και αντιπλημμυρικής προστασίας, έργων υποδομής για τις μεταφορές, σχολεία, νοσοκομεία, υποδομές για κοινωνικές υπηρεσίες κ.λπ.

Στηριγμένοι στην υπεροχή της στρατηγικής μας μπορούμε σήμερα από καλύτερες θέσεις να δυναμώσουμε την πάλη στα σωματεία, στους μεγάλους εργασιακούς χώρους, στους κλάδους, στους τόπους κατοικίας. Να θωρακίσουμε το κίνημα για μια πιθανή απότομη άνοδο της ταξικής πάλης το προσεχές διάστημα.


Του
Μάκη ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ*
*Ο Μάκης Παπαδόπουλος είναι μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Οικονομίας



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ