Την περασμένη Τετάρτη, ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ολοκλήρωσε την επίσημη τριήμερη επίσκεψή του στην Κίνα, προσφέροντας ένα ακόμα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πόσο περίπλοκες γίνονται οι συνεργασίες και οι αντιθέσεις μεταξύ των ιμπεριαλιστικών κέντρων σε όλο τον πλανήτη.

Αναγνωρίζοντας ότι ο «καλπασμός» της καπιταλιστικής Κίνας τα προηγούμενα χρόνια γεννά νέα δεδομένα για τα επενδυτικά και γεωπολιτικά σχέδια όλων των ιμπεριαλιστών, ο Μακρόν ομολόγησε ότι για τα γαλλικά μονοπώλια είναι προτεραιότητα το παζάρι για μια «επωφελή» σχέση μαζί της, ποντάροντας σε αυτήν τη σχέση υψηλές προσδοκίες για την ανάκτηση του εδάφους που έχασαν, ειδικά μετά τη βαθιά καπιταλιστική κρίση που ξέσπασε το 2008.

Ετσι, από το ανάκτορο Νταμινγκόγκ στη βορειοανατολική Κίνα (έδρα της αυτοκρατορικής δυναστείας των Τανγκ για πάνω από 200 χρόνια και σύμβολο του κινεζικού πολιτισμού), ο Μακρόν τόνισε ότι από την ισχυροποίηση της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία, «αν δεν ταρακουνήθηκε, ο κόσμος άλλαξε βαθιά. Για την ακρίβεια, η ταχύτητα αυτής της αλλαγής (στο διεθνή χάρτη) μπορεί να εγείρει φόβους (...) Μοναδικό μέσο για την υπέρβαση αυτών των φόβων, είναι η δουλειά για την κατανόηση του τι σημαίνει για καθέναν από μας η ισχύς...».

Στέλνοντας, εξάλλου, σαφή μηνύματα προς παραδοσιακούς «εταίρους» της Γαλλίας και της ΕΕ, με πρώτες τις ΗΠΑ, ο Μακρόν μίλησε πολύ για το πώς στο σημερινό κόσμο «επανακαθορίζεται η πολυμέρεια» (στις διακρατικές σχέσεις) και αναδεικνύεται η ανάγκη «να επινοηθούν ισορροπημένες συνεργασίες για τον αιώνα που ξεκίνησε».

Σημείωσε χαρακτηριστικά ότι εφόσον «η πολυμέρεια όπως τη γνωρίσαμε βρίσκεται σε δοκιμασία και εφόσον η Κίνα επιθυμεί να δεσμευτεί, για μένα το συμπέρασμα είναι σαφές: Εναπόκειται στην Ευρώπη και την Ασία, στη Γαλλία και την Κίνα να καθορίσουν και να προτείνουν από κοινού τους κανόνες του παιχνιδιού μέσα στο οποίο είτε θα κερδίσουμε όλοι, είτε θα χάσουμε όλοι». Και εξίσου χαρακτηριστικά συνέχισε: «Ηρθα, λοιπόν, εδώ για να εξηγήσω στην Κίνα την αφοσίωσή μου για την έναρξη της ευρω-κινεζικής εταιρικής σχέσης στον 21ο αιώνα...».

Βεβαίως, μεγάλο ζητούμενο θα είναι οι όροι της όποιας αναβάθμισης των οικονομικών και άλλων σχέσεων ανάμεσα στην Κίνα και τη Γαλλία, ή και συνολικά στην ΕΕ. Στην 11σέλιδη ομιλία του, ο Μακρόν ανέλυσε πολύ γλαφυρά τη μακρά ιστορία των σινο-γαλλικών σχέσεων και επανέλαβε πολλές φορές όρους όπως «ισορροπία», «αμοιβαιότητα», «σωστοί κανόνες», «δικαιοσύνη» κ.τ.λ., για να επισημάνει ότι το γαλλικό κεφάλαιο διεκδικεί «φιλία» με τον «ασιατικό γίγαντα», αλλά όχι άνευ όρων.

Ηταν πολύ ενδεικτικά τα σχόλια του Μακρόν για τους «Δρόμους του Μεταξιού» (τους εμπορικούς και ενεργειακούς «διαδρόμους» με τους οποίους κινεζικοί όμιλοι βάζουν τη σφραγίδα τους σε κολοσσιαίες επενδύσεις που «συνδέουν» Ανατολή και Δύση). «Η Γαλλία και η Ευρώπη να είναι παρούσες στο ραντεβού που προτείνει η Κίνα», είπε. Συμπλήρωσε, ωστόσο, ότι οι «Δρόμοι του Μεταξιού» δεν υπήρξαν ποτέ «αμιγώς κινεζικοί», αλλά και ότι οι σύγχρονοι «Δρόμοι του Μεταξιού δεν μπορούν να είναι μιας κατεύθυνσης», εννοώντας ότι το πόσο «ικανοποιητικούς» συνεταίρους θα βρουν τα κινεζικά κεφάλαια, έχει να κάνει και με το τι είδους συνεργασίες και συμβιβασμούς είναι πρόθυμα να δεχτούν.

Αλλωστε, η Γαλλία έχει επανειλημμένως εκφράσει ενστάσεις για τους όρους «διείσδυσης» κινεζικών εταιρειών στην Ευρώπη, ειδικά σε κλάδους στρατηγικής σημασίας, ανησυχώντας για το κατά πόσο θα προκύψουν κίνδυνοι για τους όρους δραστηριοποίησης των γαλλικών μονοπωλίων, για τη δική τους θέση στη γαλλική και ευρωπαϊκή αγορά. Επίσης, τον προβληματισμό της Γαλλίας αυξάνει και το μεγάλο εμπορικό έλλειμμα που έχει με την Κίνα, που φτάνει τα 30 δισ. ευρώ, ενώ οι κινεζικές εξαγωγές στη Γαλλία είναι τριπλάσιες από αυτές της Γαλλίας στην Κίνα.

Πάντως, όλη η ομιλία Μακρόν φανερώνει ότι μεταξύ Κίνας και Ευρώπης μελετώνται νέες γέφυρες συνεργασιών, που θα αλληλεπιδράσουν με εξελίξεις σε όλα τα φλέγοντα μέτωπα. Ο Μακρόν αναφέρθηκε με έμφαση στη σημασία που έχει η συνεργασία με την Κίνα και για την εξεύρεση λύσης σε Συρία και Ιράκ. Επίσης, στάθηκε ειδικά στην αξία που έχει η απόφαση της Κίνας να παραμείνει στη «Συμφωνία για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών», η οποία υπογράφτηκε μετά τη Διεθνή Διάσκεψη στο Παρίσι το 2015, ειδικά μετά την απόφαση των ΗΠΑ να αποχωρήσουν. Ανήγγειλε, τέλος, πως το 2018 - 2019 θα διοργανωθεί «γαλλοκινεζική χρονιά οικολογικής μετάβασης».

Μεταξύ άλλων, ο Γάλλος Πρόεδρος ανακοίνωσε ότι στη διάρκεια της θητείας του θα επιστρέφει στην Κίνα «τουλάχιστον μία φορά το χρόνο». Το δικό τους συμβολισμό έχουν και μια σειρά από τις διμερείς συνεργασίες που επισφραγίστηκαν κατά την επίσκεψη Μακρόν, όπως:

• Αυτή που αφορά την ολοκλήρωση (μέσα στο επόμενο 6μηνο) του πυρηνικού αντιδραστήρα EPR, τον οποίο κατασκευάζει η γαλλική EDF στον νότο της Κίνας. Πρόκειται για αντιδραστήρα τελευταίας τεχνολογίας, για τον οποίο γαλλικά ΜΜΕ μετέδιδαν ότι αν ολοκληρωθεί μέσα σε αυτό το χρονοδιάγραμμα, θα είναι ο πρώτος του είδους του που θα λειτουργεί παγκοσμίως. Συνολικά, ο τομέας των «εναλλακτικών» μορφών Ενέργειας φαίνεται ότι θα καταλάβει μεγάλο χώρο στην οικονομική συνεργασία Κίνας - Γαλλίας.
• Η Γαλλική Υπηρεσία Ανάπτυξης (Agence Francaise de Development - AFD ), που έχει ιδρύσει η κυβέρνηση για την προώθηση των επενδύσεων σε όλο τον κόσμο, και η Κινεζική Αναπτυξιακή Τράπεζα θα συνεργαστούν για την ανάπτυξη επιχειρηματικών σχεδίων όχι απλά στις δύο χώρες, αλλά και σε πολλές άλλες, με προτεραιότητα μάλιστα στην Αφρική. Δηλαδή, οι δύο πλευρές συντονίζουν το βηματισμό τους και για την «παρουσία» τους σε περιοχές για τις οποίες μεγαλώνει το ενδιαφέρον πολλών «παικτών».
• Ο ενεργειακός κολοσσός «Areva» θα κατασκευάσει μονάδα επεξεργασίας πυρηνικών καυσίμων στην Κίνα, επένδυση που εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 10 δισ. ευρώ.
• Ο Μακρόν είχε κατ' ιδίαν συνάντηση με μεγαλοεπιχειρηματίες από το χώρο του διαδικτυακού εμπορίου, όπως ο ιδιοκτήτης του ομίλου «Alibaba», Τζακ Μα, και ο επικεφαλής του ομίλου «JD.com», Ρίτσαρντ Λιου, καθώς δρομολογείται η δημιουργία κέντρων διαδικτυακής προώθησης γαλλικών τροφίμων και άλλων προϊόντων.
• Μεγάλες προσδοκίες από τη γαλλο-κινεζική προσέγγιση έχουν τα γαλλικά μονοπώλια που δραστηριοποιούνται στους τομείς των τροφίμων και της αγροτοκτηνοτροφικής παραγωγής (τα οποία έχουν υποστεί μεγάλη «ζημιά» από τους Γερμανούς ανταγωνιστές τους). Να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Μακρόν ανακοινώθηκε πως καταργούνται περιορισμοί για τη διακίνηση γαλλικού βόειου κρέατος στην κινεζική αγορά.

Ανακοινώθηκε, επίσης, ότι σύντομα θα οριστικοποιηθεί η πώληση 184 αεροσκαφών «Airbus» στην Κίνα. Να σημειωθεί ότι τον Μακρόν συνόδευαν στελέχη 50 ισχυρών ομίλων από τομείς όπως η Ενέργεια, η στρατιωτική και αεροναυπηγική βιομηχανία, όπως «Areva», EDF, «Airbus», «Safran» κ.ά.

Λίγες μέρες πριν το ταξίδι στην Κίνα, ο Μακρόν υποδέχτηκε στο Παρίσι τον Τούρκο ομόλογό του Ρ. Τ. Ερντογάν, τον οποίο προσκάλεσε για επίσημες επαφές, σε μια περίοδο που παραμένουν σημαντικές διαφωνίες, αλλά και τριβές μεταξύ Αγκυρας - Βρυξελλών.

Στην κοινή συνέντευξη Τύπου, έκρινε σκόπιμο να μνημονεύσει την «υποδειγματική» συνεργασία που έχουν οι δύο πλευρές σε τομείς όπως η «αντιμετώπιση της τρομοκρατίας», αλλά και τα «μεγάλα περιθώρια» που υπάρχουν για την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομικής συνεργασίας. Χωρίς καμιά υπεκφυγή, ο Μακρόν δήλωσε ότι «οι πρόσφατες εξελίξεις και οι επιλογές της Τουρκίας δεν επιτρέπουν καμία πρόοδο στην ενταξιακή διαδικασία», ξεκαθαρίζοντας ταυτόχρονα ότι το θέμα δεν είναι η πλήρης διάρρηξη των σχέσεων με την Τουρκία, αλλά ο «επανακαθορισμός» τους, με βάση τις σημερινές συνθήκες.

Μίλησε λοιπόν για το στόχο η Τουρκία να «προσκολληθεί» στην Ευρώπη, ανεξάρτητα από την ενσωμάτωσή της στην ΕΕ, και στάθηκε στην ανάγκη να δυναμώσει η συνεργασία, ειδικά σε μέτωπα όπως οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Ειδικά για το Παλαιστινιακό, ο Μακρόν εντόπισε και «συμφωνία απόψεων και στρατηγικών συμφερόντων» (η Γαλλία ήταν από τους πρώτους που δέχτηκαν τις «ευχαριστίες» της Τουρκίας όταν καταψήφισαν την πρόταση των ΗΠΑ για αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ).

Από τη μεριά της, και η Τουρκία εξετάζει το ενδεχόμενο στενότερης συνεργασίας με τη Γαλλία. Δεν είναι τυχαία η συμφωνία με την οποία ανατέθηκε στη γαλλοϊταλική κοινοπραξία «Eurosam» η ανάπτυξη και παραγωγή ενός αμυντικού πυραυλικού συστήματος, σε συνεργασία με τις τουρκικές εταιρείες «Aselsan» και «Roketsan». Σημαντική είναι και η συμφωνία μεταξύ των τραπεζών «Turkish Eximbank» και «Bpifrance Assurance Export», με αντικείμενο την προώθηση επενδύσεων και εξαγωγών, όχι μόνο σε Γαλλία και Τουρκία αλλά και «σε τρίτες χώρες».

Μετά την επιστροφή του Ερντογάν στην Αγκυρα, η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Σαμπάχ» ανέλυσε σε κεντρικό της άρθρο ότι «η Γαλλία θα μπορούσε να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ ως στρατηγικός εταίρος της Τουρκίας σε Μέση Ανατολή και αλλού», το πόσο «μεγαλύτερα πράγματα θα μπορούσαν να κατορθώσουν Γαλλία και Τουρκία σε διάφορα μέρη του κόσμου αν δούλευαν μαζί», την ανάγκη να δυναμώσει ο συντονισμός στη Συρία, ακόμα και με την ανάληψη από τη Γαλλία «πιο ενεργού ρόλου στη διαδικασία της Αστάνα (σ.σ. σήμερα συμμετέχουν Τουρκία, Ρωσία και Ιράν) - με τη στήριξη της Τουρκίας».