ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 12 Μάρτη 2016 - Κυριακή 13 Μάρτη 2016
Σελ. /32
ΔΙΕΘΝΗ
ΣΥΡΙΑ
Παζάρι και ... «παύση πυρός» στην προοπτική όξυνσης του ανταγωνισμού

Ο συριακός στρατός το τελευταίο διάστημα έχει ανακαταλάβει πολλές πόλεις, με την κάλυψη και της ρωσικής αεροπορίας
Ο συριακός στρατός το τελευταίο διάστημα έχει ανακαταλάβει πολλές πόλεις, με την κάλυψη και της ρωσικής αεροπορίας
Το Μάρτη συμπληρώνονται 5 χρόνια από την ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Συρία, που στήριξαν οι ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ, μαζί με την Τουρκία, το Ισραήλ και τις πετρελαιομοναρχίες του Περσικού Κόλπου, οι οποίες αξιοποίησαν και εξόπλισαν τη λεγόμενη αντιπολίτευση στην κυβέρνηση του Μπασάρ Ασαντ, αξιοποιώντας και την υπαρκτή αντιλαϊκή δυσαρέσκεια από την αστική διαχείριση. Αυτές οι δυνάμεις οδήγησαν στο φούντωμα των εγκληματιών τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» - που υποτίθεται ότι σήμερα πολεμάνε - και στη συνέχεια με την επέμβαση και της Ρωσίας, που στηρίζει τη συριακή κυβέρνηση μαζί με το Ιράν για τα δικά τους συμφέροντα, κλιμακώθηκε ο ανταγωνισμός που πληρώνει με το αίμα του αλλά και τον ξεριζωμό του ο συριακός λαός.

Στη σημερινή φάση, οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, κυρίως οι ΗΠΑ και η Ρωσία, φαίνεται να επιχειρούν ένα συμβιβασμό μέσα από την περιορισμένη συμφωνία παύσης πυρός, που εξακολουθεί (παρά τα προβλήματα και τις περιστασιακές παραβιάσεις) να εφαρμόζεται από τις 27 Φλεβάρη με στόχο μια διαπραγματευτική διαδικασία έμμεσων ενδοσυριακών συνομιλιών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ στη Γενεύη, που μετά από τρεις αναβολές προσδιορίστηκε να συνεχιστεί τη Δευτέρα 14 Μάρτη.

Η σχετικότητα των εξελίξεων στα πεδία της διπλωματίας και των συγκρούσεων, με δεδομένες τις ανεπίλυτες αιτίες του πολέμου (σύγκρουση ιμπεριαλιστικών δυνάμεων πάνω στην ανακατανομή νευραλγικών πηγών και οδών ενέργειας και γεωστρατηγικών θέσεων για τα ιδιαίτερα μονοπωλιακά συμφέροντα), δείχνει ότι όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Παρά τη μάλλον περιστασιακή αποκλιμάκωση των συγκρούσεων που προκαλεί η συμφωνία παύσης πυρός στα πεδία των μαχών (από τα οποία βεβαίως εξαιρούνται όσα βρίσκονται υπό τον έλεγχο των τζιχαντιστών του «Μετώπου Νούσρα», του «Ισλαμικού Κράτους»), στον ορίζοντα διαφαίνεται μια προφανώς προοπτική σκληρής και πολυεπίπεδης διαπραγμάτευσης.

Συνομιλίες με προγραμματισμό 10 ημερών...

Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ στη Συρία, Στάφαν Ντε Μιστούρα, που έχει αναλάβει το ρόλο του διεθνούς διαπραγματευτή και μεσολαβητή στο νέο γύρο των ενδο-συριακών έμμεσων διαπραγματεύσεων στη Γενεύη, έχει ήδη ανακοινώσει ότι ο γύρος συνομιλιών που προγραμματίστηκε για τη Δευτέρα, θα είναι ένα από τα πρώιμα στάδια των παζαριών που (όπως προβλέπει η συμφωνία 1254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Συρία), θα κρατήσουν τουλάχιστον 18 μήνες. Ο επικείμενος γύρος διαπραγμάτευσης θα έχει περιορισμένη διάρκεια 10 ημερών και θα ολοκληρωθεί (εφόσον βεβαίως αρχίσει...) στις 24 Μάρτη, ώστε να διακοπεί για περίπου μία βδομάδα ή 10 μέρες και να συνεχιστεί σε επόμενο στάδιο.

Η συριακή κυβερνητική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Σύρο πρέσβη στον ΟΗΕ, Μπασάρ Τζααφάρι, φαινόταν πρόθυμη να μεταβεί στις διαπραγματεύσεις, αν και είχε αποφασίσει να δημοσιοποιήσει και επίσημα την τελική απόφασή της σε συνέντευξη Τύπου το Σάββατο 12 Μάρτη.

Αντίθετα, η στάση της συριακής αντιπολίτευσης έως το βράδυ της Πέμπτης δεν ήταν ξεκάθαρη, καθώς ως την ύστατη στιγμή παζάρευε τη συμμετοχή της στις διαπραγματεύσεις της Γενεύης ασκώντας πιέσεις μεταξύ άλλων για τις ανταλλαγές αιχμαλώτων πολέμου με τις συριακές αρχές.

Παρ' όλα αυτά, ο εκπρόσωπος της λεγόμενης «Υπατης Διαπραγματευτικής Επιτροπής» της συριακής αντιπολίτευσης, Σαλέμ αλ Μουσλάτ, είχε εμφανιστεί επιφυλακτικά θετικός στις συνομιλίες της Γενεύης, επειδή, όπως σημείωσε μιλώντας στο πρακτορείο Ρόιτερς, «οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν με τη συζήτηση του θέματος της πολιτικής διαπραγμάτευσης».

Τα παζαρέματα, οι πιέσεις και οι εκβιασμοί ενόψει του νέου γύρου διαπραγμάτευσης εκδηλώνονται με φόντο την προώθηση «ανθρωπιστικών αποστολών» στις περισσότερες από τις πολιορκημένες περιοχές, κυρίως από τις διεθνείς επιτροπές του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου. Ταυτόχρονα, υπάρχουν πληροφορίες για εξεγέρσεις αμάχων σε τουλάχιστον πέντε συνοικίες της Ράκα, όπου κατέβηκαν οι μαύρες σημαίες των τζιχαντιστών και ανέβηκαν οι συριακές, αλλά και συνεχιζόμενες επιδρομές ΗΠΑ και Ρωσίας σε περιοχές που τελούν υπό τον έλεγχο των τζιχαντιστών.

Είναι αβέβαιη η επόμενη μέρα, που θα εξαρτηθεί και από την εξέλιξη του παζαριού, ωστόσο ο πολυεπίπεδος ανταγωνισμός ακόμα και για την ανοικοδόμηση της Συρίας είναι μπροστά. Ενδεικτικές είναι και οι σκέψεις και αναλύσεις που κάνουν τα ιμπεριαλιστικά επιτελεία.

Σε πρόσφατο άρθρο του στο περιοδικό «Foreign Policy», ο πρώην ΝΑΤΟικός αξιωματούχος, Τζέιμς Σταυρίδης, με τίτλο «Είναι ώρα να σκεφτούμε σοβαρά τη διχοτόμηση της Συρίας», επαναφέρει στο προσκήνιο τα σενάρια τριχοτόμησης της χώρας σε ένα κρατίδιο Αλαουιτών με κέντρο τη Δαμασκό και έξοδο προς τη θάλασσα, ένα κουρδικό θύλακα στα ανατολικά και ένα κρατίδιο στο κεντρικό τμήμα της χώρας που θα διοικούταν από «μετριοπαθές σουνιτικό καθεστώς που προφανώς μετά θα υπέκυπτε στο Ισλαμικό Κράτος και φράξιες της Αλ Κάιντα». Ο Σταυρίδης σημειώνει ότι το σενάριο της διχοτόμησης είναι «ευρύ» και θα μπορούσε να αφορά είτε την πλήρη διάλυση της χώρας (όπως είχε γίνει με τη Γιουγκοσλαβία μετά το θάνατο του Τίτο), είτε ένα σύστημα πλήρους ομοσπονδοποίησης (όπως έγινε με τη Βοσνία έπειτα από τη συμφωνία του Ντέιτον το 1995) ή ακόμη και «ένα αδύναμο ομοσπονδιακό μοντέλο όπως του Ιράκ».

Οι ...σκέψεις Σταυρίδη δεν είναι τυχαίο ότι έρχονται 2 βδομάδες μετά από την επίσης αδρή αναφορά του Ρώσου αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Ριάμποφ, σε ένα μοντέλο ομοσπονδοποίησης της Συρίας, το οποίο, είπε, θα μπορούσε να το δεχτεί η Μόσχα εφόσον οι αντιμαχόμενες πλευρές στη Συρία θεωρήσουν ότι μπορεί να λειτουργήσει.

Αναλύσεις για τη «συνεργασία» ΗΠΑ - Ρωσίας στη Συρία

Η περιστασιακή συνεργασία ΗΠΑ - Ρωσίας στην παρούσα φάση σχολιάζεται ποικιλοτρόπως από Ρώσους και Αμερικανούς ειδικούς και αναλυτές διαφόρων «δεξαμενών σκέψης».

Ο Νικολάι Κοζάνοφ, από το παράρτημα του αμερικανικού «Κέντρου Κάρνεγκι» στη Μόσχα, θεωρεί ότι η «συμμαχία» Ρωσίας - ΗΠΑ για την επίλυση της σύρραξης στη Συρία «είναι φευγαλέα», καθώς εκτιμά ότι «σχεδιάστηκε για να δημιουργήσει τουλάχιστον φαινομενικά την αίσθηση της διεξαγωγής διαπραγματεύσεων και την έναρξη μίας ειρηνευτικής διαδικασίας, επειδή εάν οι δύο δυνάμεις έκαναν οτιδήποτε άλλο, θα διακινδύνευαν να χάσουν την αξιοπιστία και την επιρροή που έχουν έναντι άλλων περιφερειακών παικτών». Ο Κοζάνοφ θεωρεί ακόμη ότι στην παρούσα φάση, «ούτε η Ρωσία, ούτε οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται να εμπλακούν σε μεγάλης κλίμακας περιφερειακό πόλεμο».

Ο Φιοντόρ Λουκγιάνοφ, επικεφαλής του «Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής» (CFDP), εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξος για τις προοπτικές συνεργασίας στο ρωσο-αμερικανικό δίπολο. Βλέπει, έτσι, πως η διατύπωση και το πνεύμα των συμφωνιών που αφορούν τη Συρία «επαναφέρουν τον κόσμο στην εποχή που οι δύο χώρες μπορούσαν να βρουν κοινό έδαφος για να επιλύσουν μεγάλα διεθνή προβλήματα, γιατί γνώριζαν αμφότερες τους κινδύνους που προκύπτουν από αυτά». Εκτιμά, ακόμη, ότι οι δύο χώρες «μπορούν παρά το γεγονός ότι παραμένουν σε φάση ανταγωνισμού, να βρουν τρόπους εξόδου από συγκεκριμένες επικίνδυνες καταστάσεις». Από την άλλη, όμως, διαβλέπει ότι «μάλλον είναι υπερβολικός» ο βαθμός επιρροής που φέρεται να έχουν Μόσχα και Ουάσιγκτον «σε περιφερειακούς παίκτες», επειδή, όπως τονίζει, «η διατήρηση της ειρήνης δεν εξαρτάται πάντα από τις επιθυμίες τους και ως εκ τούτου δεν θα πρέπει να περιμένουμε πάρα πολλά από τη σημερινή συμφωνία παύσης εχθροπραξιών».

Ο Αντρέι Κορτούνοφ, γενικός διευθυντής του RIAC (Ρωσικό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων), αντιμετωπίζει επιφυλακτικά τη συμφωνία παύσης πυρός στη Συρία, αν και την ίδια ώρα παραδέχεται «τη νέα διάθεση για διάλογο που σημειώνεται μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας», υπογραμμίζοντας: «Μου φαίνεται πως οι δύο χώρες κοίταξαν την άβυσσο, έκαναν ένα βήμα πίσω και συμπέραναν ότι πρέπει να συνεργαστούν ακόμη και εάν αυτό τις αναγκάσει σε συμβιβασμούς».

Παρόμοιες διαπιστώσεις εμφανίζονται να κάνουν, από την άλλη πλευρά, και Αμερικανοί ειδικοί.

Ο Ορελ Μπράουν, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Τορόντο και συνεργάτης του Κέντρου Ντέιβις του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, εστιάζει στο ρόλο της Τουρκίας στη ρωσο-αμερικανική συνεργασία, θεωρώντας ότι «περιπλέκει τις σχέσεις Μόσχας - Ουάσιγκτον και αναδεικνύει πολλαπλά διλήμματα» στις δύο χώρες. Οπως σημειώνει, μιλώντας στη ρωσική επιθεώρηση διεθνούς πολιτικής «Russia Direct»: «Οι ΗΠΑ βρίσκουν ότι είναι χρήσιμο να συνεργαστούν με τη Ρωσία στην επίτευξη εκεχειρίας στη Συρία και για ανθρωπιστικούς και για στρατηγικούς λόγους - καθώς στενεύουν τα περιθώρια της Ουάσιγκτον στη Συρία - αλλά δεν φαίνονται πρόθυμες να υποβαθμίσουν την Τουρκία. Η Ρωσία, για παράδειγμα, μπορεί να θέλει την εκεχειρία και για να εξασφαλίσει το συριακό καθεστώς και για να βελτιώσει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, αλλά δεν επιθυμεί να επωφεληθεί ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν επ' ουδενί, ειδικά επιτρέποντάς του να έχει το ελεύθερο να επιτίθεται στους Κούρδους της Συρίας... Ολα αυτά κάνουν τη συμφωνία παύσης πυρός πιο αδύναμη και ρευστή».

Ολες αυτές οι αναλύσεις, που η κάθε μια έχει τη δική της σκοπιμότητα, περιέχουν πλευρές που δείχνουν τη συνθετότητα της κατάστασης. Ομως, το κύριο που πρέπει να μείνει είναι ότι οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και τα διαμορφωμένα στρατόπεδα - που μπορούν και να αλλάζουν σύνθεση - και ο διαρκής ανταγωνισμός των κεφαλαιοκρατών, για φυσικούς πόρους, δρόμους μεταφοράς τους, αγορές, σφαίρες επιρροής, είναι η αιτία του δράματος που βιώνουν ο συριακός και άλλοι λαοί. Ο,τι παζάρια και συμβιβασμούς και να κάνουν οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου, οι λαοί δεν μπορούν να περιμένουν λύσεις υπέρ των συμφερόντων τους. Μόνο η χειραφέτησή τους, η άρνηση της επιλογής ιμπεριαλιστή συμμάχου, η ρήξη με τους εκμεταλλευτές τους, συνολικά με τα μονοπώλια και την εξουσία τους, μπορούν να φέρουν ουσιαστικές αλλαγές.


Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

ΕΕΔΥΕ - ΕΕΔΔΑ
Εκδήλωση αλληλεγγύης για το λαό της Παλαιστίνης

Η Ελληνική Επιτροπή Διεθνούς Δημοκρατικής Αλληλεγγύης (ΕΕΔΔΑ) και η Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ) διοργανώνουν εκδήλωση αλληλεγγύης στο λαό της Παλαιστίνης, με θέμα: «Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και το δράμα του Παλαιστινιακού λαού», την Τρίτη 15/3, στις 7 μ.μ., στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Κέντρου Εργαζομένων ΟΤΕ Νομού Αττικής (3ης Σεπτεμβρίου 110 - δίπλα στο σταθμό ΗΣΑΠ της πλατείας Βικτωρίας).

Θα μιλήσουν ο πρέσβης του Κράτους της Παλαιστίνης, Marwan Emile Toubassi, και ο πρέσβης επί τιμή και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου της ΕΕΔΥΕ, Θέμος Στοφορόπουλος.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ