Η 8η Μάρτη δίνει την ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε ότι οι κοινωνικές ανισοτιμίες που υφίσταται η γυναίκα του λαού, πρόσθετες σε σχέση με την εκμετάλλευση του άνδρα, εμφανίστηκαν όταν η κοινωνία χωρίστηκε σ' εκμεταλλευτές και σ' υφισταμένους την εκμετάλλευση.

Αυτή ήταν η πηγή του κακού από την οποία προέκυψε για χιλιάδες χρόνια ν' αποκλειστεί η γυναίκα από την κοινωνική εργασία ή όταν ξαναβγήκε σ' αυτήν στις συνθήκες του καπιταλισμού, να πληρώνεται λιγότερο για την ίδια δουλειά με τον άνδρα. Οι νόμοι και οι θεσμοί κατοχύρωναν την ανισοτιμία της γυναίκας, ακόμα και για τις γυναίκες της τάξης που βρισκόταν στην εξουσία.

Η ταξική διαίρεση της κοινωνίας είναι η μήτρα που γέννησε και διατήρησε, που διατηρεί ακόμα και σήμερα, καθυστερημένες παραδόσεις, προκαταλήψεις, αναχρονιστικές αντιλήψεις και πρακτικές σε βάρος των γυναικών ακόμα και μέσα στις γραμμές της εργατικής τάξης, του εργατικού και λαϊκού κινήματος.

Ομως, η σύγχρονη αντίληψη για το «γυναικείο ζήτημα» δεν αφορά μόνο τις διακρίσεις, τις ανισοτιμίες. Αφορά και τις ιδιαίτερες ανάγκες των γυναικών, εξαιτίας του ιδιαίτερου ρόλου τους στην αναπαραγωγή του ανθρώπου, που για κάποιο χρονικό διάστημα περιορίζει την κινητικότητα της γυναίκας, την εργασιακή της ικανότητα.

Δεν υπάρχει σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία που να μη θεωρεί κοινωνικό το δημογραφικό πρόβλημα. Ομως, στην πράξη, όχι μόνο κάνει ατομική υπόθεση το ζήτημα του συνδυασμού εργασίας - μητρότητας, αλλά κατασκευάζει και διάφορες θεωρίες για να το αποδεχτούν οι γυναίκες, π.χ. για τη γέννα στο σπίτι, για το θηλασμό σε δημόσια έκθεση.

Ετσι, επιχειρεί να συγκαλύψει τις βαριές αντιφάσεις του καπιταλισμού: Να θέλει τη γυναίκα ως φθηνότερο εργατικό δυναμικό, αλλά να μη θέλει να καλύψουν οι καπιταλιστές ή το κράτος τους την άδεια μητρότητας, το επίδομα τοκετού, τα έξοδα λειτουργίας βρεφονηπιακών σταθμών κ.λπ. Γι' αυτό και κατά καιρούς, ιδιαίτερα σε συνθήκες καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, αναζωογονούνται αντιδραστικές θεωρίες ότι ο πρωταρχικός κοινωνικός ρόλος της γυναίκας είναι στην οικογένεια, στη μητρότητα, όπως υποστήριζε το σύνθημα της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα το 1967, το χιτλερικό σύνθημα, οι φασιστικές δυνάμεις.

Το πώς στηρίζει η κοινωνία, το κράτος την εργαζόμενη μητέρα είναι δείκτης της κοινωνικής προόδου και το αντίστροφο. Τα πρωτοπόρα σοσιαλιστικά μέτρα της Σοβιετικής Ενωσης κάλυψαν καθυστερήσεις χιλιάδων χρόνων. Αλλά και αντίστροφα, η αντεπανάσταση στη Σοβιετική Ενωση συνοδεύτηκε με επαναφορά της αναχρονιστικής θεωρίας για τη μητρότητα ως πρωταρχικό κοινωνικό ρόλο της γυναίκας.

Σήμερα, φαίνονται αυτονόητες ορισμένες κατακτήσεις, π.χ. τα κορίτσια να πηγαίνουν όχι μόνο στο Γυμνάσιο - Λύκειο αλλά και στο Πανεπιστήμιο, να έχουν επαγγελματική ειδίκευση, να θέλουν να εργαστούν και να μην είναι μοναδικός σκοπός της ζωής τους η παντρειά, να κυκλοφορούν στις πόλεις, στους χώρους διασκέδασης, όπως και οι άνδρες, να μπορούν να ψηφίσουν ή και να εκλέγονται, να μην υπάρχουν διακρίσεις στο οικογενειακό Δίκαιο ή τυπικά - ουσιαστικά όχι - να υπάρχει ίση αμοιβή για ίση εργασία στη νομοθεσία, στις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας.

Ολα αυτά τα αυτονόητα, δεν υπήρχαν, πριν περίπου από μισόν αιώνα. Ορισμένα δεν υπήρχαν και για τις γυναίκες της αστικής τάξης. Παρ' όλο που κάποια τα χρειαζόταν συνολικά η αστική τάξη. Π.χ. χρειαζόταν την ψήφο των γυναικών, που είναι συχνά πιο συντηρητική από των ανδρών ή πιο ευάλωτη σε ψεύτικα διλήμματα: Γυναίκες λαϊκής ένταξης - καταγωγής ψηφίζουν γυναίκες κι ας είναι εκπρόσωποι της αστικής τάξης.

Χωρίς υπερβολή, θα πούμε ότι το ΚΚΕ έγραψε Ιστορία, άνοιξε το δρόμο της συμμετοχής της γυναίκας της εργατικής - λαϊκής καταγωγής στην κοινωνική δράση, στα εργατικό - λαϊκό κίνημα, στους μεγάλους λαϊκούς και ταξικούς αγώνες, στο ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, στον ΔΣΕ.

Οι ίδιοι οι κομμουνιστές, οι αξιωματικοί και οι μαχητές του ΔΣΕ, παραδέχονται ότι ξεπέρασαν τις προκαταλήψεις τους απέναντι στη γυναίκα ως ισότιμη στον αγώνα, μόνο μέσα στο καμίνι της ταξικής πάλης, όταν στην πράξη είδαν τη γυναίκα, με τη δική της θέληση και πράξη, ν' αναδεικνύεται το ίδιο ικανή, ατρόμητη στον αγώνα με τον ταξικό αντίπαλο. Είναι απαράμιλλη η αφήγηση του Βασίλη Φυτσιλή, μαχητή του ΔΣΕ, για τη Θεσσαλή Βαγγελίτσα Κουσιάντζα, δασκάλα από τον Παλαμά Καρδίτσας, στέλεχος του ΚΚΕ:

«Η πιο φλογερή αγωνίστρια που γνώρισα. Τη θαύμαζα, μ' έναν θαυμασμό απέραντο. Μιλούσε στις συγκεντρώσεις και ξεσήκωνε θύελλες ενθουσιασμού. Είχε δώσει όλες τις δυνάμεις της, όλη τη ζωή της στον Αγώνα. (...) Μάζευε στο σχολείο τις αγράμματες γυναίκες του χωριού μας και τους μάθαινε την αλφαβήτα. Ακόμα και σε κείνες τις ζοφερές μέρες, μετά τη Βάρκιζα, μιλούσε με μια θέρμη και με μια σιγουριά στη φωνή της, που έλεγες πως τίποτα δεν χάθηκε ακόμα».

Είναι εκατοντάδες, χιλιάδες οι γυναίκες μέσα από την ΟΚΝΕ, το ΚΚΕ, την ΕΠΟΝ, το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, τον ΔΣΕ, που με το όπλο, με την πένα, με την τέχνη τους, συνδικαλίστριες, δασκάλες, στελέχη του Κόμματος μέχρι την ΚΕ και το ΠΓ, άνοιξαν το δρόμο γι' αυτά που σήμερα φαίνονται αυτονόητα, αλλά και εύκολα καταργούνταν από τους καπιταλιστές, όπως το όριο συνταξιοδότησης, η προστασία από τη νυχτερινή δουλειά και άλλα.

Η μαχήτρια γυναίκα, η κομμουνίστρια με τη στάση της έσπασε τις προκαταλήψεις. Η Λάρισα, ο Βόλος, η Καρδίτσα, τα Τρίκαλα έδωσαν τις δικές τους γυναίκες: Είναι οι γυναίκες των χωριών του Τυρνάβου, των χωριών των Τρικάλων που αντέδρασαν, διαδήλωσαν κατά της επιστράτευσης των Ελλήνων από τις γερμανικές αρχές Κατοχής την άνοιξη του 1944, που δεν λύγισαν στη φυλάκιση και στα βασανιστήρια, όπως η δασκάλα Βάγια Παπακόγκου από τα Τρίκαλα, η Ευτυχία Σδρόλια, από χωριό της Καρδίτσας, μαχήτρια του ΔΣΕ, γυναίκα αξιωματικού του ΔΣΕ, που δεν δέχτηκε να σώσει τη ζωή της και του 3μηνου εμβρύου στην κοιλιά της, αποκηρύσσοντας τον ΔΣΕ και τον άνδρα της.

Είναι σημαδιακό, ότι στις 8 Μάρτη 1943 στο Ασμάνι Λάρισας εκτέλεσαν οι Γερμανοί πέντε γυναίκες, μπροστά η Δήμητρα Τσάτσου, για τις οποίες έγραψε ο τότε νομάρχης Λάρισας: «Οιαδήποτε περιγραφή θα μειώσει το μεγαλείο των γυναικών αυτών μπροστά στο θάνατο (...). Στάσις υπερήφανη, μάλλον αγέρωχη. Ολες το ίδιο».

Ο ταξικός εχθρός λύσσαγε γι' αυτήν τη δράση, την εμπνευσμένη από τους στόχους και τα ιδανικά του ΚΚΕ, στάση των κομμουνιστριών, αλλά και πολλών αγωνιστριών, γνωστών και άγνωστων ηρωίδων των αιματηρών ταξικών συγκρούσεων, των διώξεων, κοριτσιών και γιαγιάδων, της πόλης και των χωριών, που έδωσαν την ανάσα, τη ζωή τους γι' αυτά που σήμερα φαίνονται κατακτημένα, απλά, καθημερινά, αυτονόητα.

Ετσι είναι όλη η Ιστορία της κοινωνικής προόδου, από το πιο μικρό μέχρι το πιο μεγάλο. Τίποτε δεν ήρθε ως χάρισμα από την εκάστοτε εκμεταλλευτική εξουσία, ακόμα και η καθιέρωση της 8ης Μάρτη, ήρθε μετά από 50 χρόνια με την πρωτοβουλία της Κλάρας Τσέτκιν, το 1910, που έβαλε το ζήτημα στο Συνέδριο Σοσιαλιστριών Γυναικών.

Και η Ελλάδα, η Θεσσαλία, η Λάρισα, ο Βόλος έχουν τα δικά τους γεγονότα της ταξικής πάλης με πρωταγωνίστριες τις εργάτριες. Ενδεικτικά:

Στις 21 Μάη 1912 γίνεται η πρώτη απεργία γυναικών κλωστοϋφαντουργών στη Θεσσαλία, διάρκειας 7 ημερών, διεκδικώντας 10ωρη εργάσιμη μέρα.

Μετά από 10 χρόνια, το 1922, δημιουργήθηκε το σωματείο Εργατριών υφαντουργείων - νηματουργείων Βόλου.

Το 1932, ομάδα εργατριών του υφαντουργείου Εκμετσόγλου, με επικεφαλής την κομμουνίστρια Συραγώ Μπεφάνη συγκρούστηκε με χαφιέδες έξω από την Επιθεώρηση, συνέλαβαν τη Συραγώ, την απομόνωσαν, τη βασάνισαν άγρια, τη δίκασαν, αλλά δεν υποχώρησε.

Στην 1η Πανθεσσαλική Συνδιάσκεψη Γυναικών στον Ιταμο, στις 29 Ιούλη 1944, συμμετείχαν 500 Καραγκούνες, πολλές με δράση στην Κοινωνική Πρόνοια, στα Λαϊκά Δικαστήρια.

Σήμερα, αυτή η ηρωική στάση ζωής των γυναικών μπορεί να μας συγκινούν, να προκαλούν το θαυμασμό μας, αλλά να μας φαίνονται και απόμακρα, αταίριαστα με τη ζωή που κάνουμε, που επιθυμούμε.

Ως ένα βαθμό δικαιολογούνται αυτές οι σκέψεις. Εμείς οι κομμουνιστές ξέρουμε πώς είναι οι συνθήκες αυτές που τον άνθρωπο, άνδρα και γυναίκα, της ήρεμης καθημερινότητας τον μετατρέπουν σε άνθρωπο ηρωικών πράξεων, που αμούστακα αγόρια και ανήλικα κορίτσια τα μετατρέπουν σε επαναστάτες, ορμώντας στο θάνατο γιατί αγαπάνε πάρα πολύ τη ζωή, τη θέλουν ρόδινη, όχι μαύρη, μίζερη, αραχνιασμένη.

Καμιά και κανένας δε ρίχνεται στη μάχη στα καλά καθούμενα, αν δεν έρθει έξω από την πόρτα του η φλόγα της μάχης. Ωστόσο, και το να πέσεις στη μάχη όταν η φλόγα της αγκαλιάσει το σπίτι σου, μπορεί να είναι πολύ αργά. Χρειάζεται πρόβλεψη, προετοιμασία, οργανωμένος αγώνας για να προλάβει ορισμένες εξελίξεις, να στρέψει τη φλόγα της καταστροφής προς εκείνους που τη δημιούργησαν, στον ταξικό μας αντίπαλο, τους βιομήχανους, εφοπλιστές, μεγαλομετόχους, το κράτος και τις συμμαχίες τους, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, το ΔΝΤ. Ολους αυτούς που ευθύνονται σήμερα για τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, στη Συρία, στη Λιβύη, στην Ουκρανία, στο Ιράκ.

Για τον ανταγωνισμό των μεγιστάνων, των κρατών τους θυσιάζονται εκατομμύρια ανθρώπων, χάνονται ζωές νέων, παιδιών, γυναικών, στη θάλασσα και στην ξηρά.

Σκεφτείτε τον παραλογισμό του καπιταλισμού, Τουρκία και Ελλάδα να είναι σύμμαχες χώρες του ΝΑΤΟ, που έχει κι επιτελείο εδώ στη Λάρισα, και η Τουρκία να αμφισβητεί κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, στα νησιά του Αιγαίου, στη Θράκη, κι όλ' αυτά για τα καπιταλιστικά κέρδη.

Δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε, ν' αναπολούμε καλύτερες μέρες μέσα στον καπιταλισμό, που ήρθαν μετά από τις μεγάλης έκτασης καταστροφές του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε ο καπιταλισμός να αναζωογονείται από το αίμα του λαού, όπως ο βρικόλακας στους μύθους.

Το τελευταίο δίμηνο, έγιναν αγώνες, κινητοποιήσεις που έδωσαν νέες δυνατότητες συσπείρωσης, εργατοαγροτικής συμμαχίας, νέες μορφές πάλης. Οπως οι 40 μέρες του μπλόκο της Νίκαιας, η συνεργασία με άλλα μπλοκ αγροτών σ' όλη την Ελλάδα, η απεργία και το εργατοαγροτικό συλλαλητήριο στην πόλη σας, το μεγάλο διήμερο αγροτο-εργατικό συλλαλητήριο στην Αθήνα. Οι ανάγκες, η αντιλαϊκή πολιτική, η βαρβαρότητα του καπιταλισμού μάς καλούν σε νέους, πιο απαιτητικούς αγώνες. Να μην επιτρέψουμε την επιστροφή σε νέα διάψευση ελπίδων με άσφαιρες μετακινήσεις ψήφου. Να μη συμβιβαστούμε με την ανεργία, την ημιαπασχόληση, τη φτώχεια.

Δεν είναι ρόδινη και ασφαλής η ζωή μας, ώστε να εφησυχάσουμε, να αρκεστούμε στη θαλπωρή της οικογενειακής ζωής, να μην αγωνιστούμε, να μην οργανωθούμε στο σωματείο, στο Σύλλογο Γυναικών, στη Λαϊκή Επιτροπή, στην Επιτροπή Αγώνα του Τμήματος στο ΑΕΙ, στο ΤΕΙ, στην Κατάρτιση.

Το μέλλον μάς ανήκει μόνο αν το φτιάξουμε με τον αγώνα μας, αυτό ιδιαίτερα αφορά τους νέους και τις νέες.

Δεν τα λέμε με διάθεση ηθικοπλαστικής διδαχής, αλλά γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα. Τα πράγματα θ' αλλάξουν όταν οι νέοι και οι νέες μπουν δυναμικά στον αγώνα, όχι περιορισμένα, διεκδικώντας ψίχουλα, αλλά στον αγώνα με αντιμονοπωλιακό - αντικαπιταλιστικό προσανατολισμό, στον αγώνα που θα στοχεύει, θα προετοιμάζει την ανατροπή στην εξουσία.

Στον αγώνα υπάρχουν βήματα, αρκεί να μη χαθεί ο προσανατολισμός. Και είναι βήματα οι νέοι και οι νέες να γυρίσουν την πλάτη τους στους σκοτεινούς δρόμους της σήψης, των ναρκωτικών, του σκοταδισμού και του ανορθολογισμού. Η σήψη του καπιταλισμού πάει χέρι - χέρι με την ένταση του ανορθολογισμού που επεκτείνεται και στις διαπροσωπικές σχέσεις γυναίκας - άνδρα, στην τεκνοποίηση, στις υποχρεώσεις των γονιών προς τα παιδιά.

Η αλήθεια είναι ότι ο καπιταλισμός έριξε τα τείχη επικοινωνίας ανάμεσα στα δύο φύλα, που είχαν κτιστεί και κρατηθεί στη θέση τους περίπου 3 χιλιάδες χρόνια, αλλά δεν μπόρεσε να διαμορφώσει τις νέες ισότιμες σχέσεις ανάμεσα στον άνδρα και τη γυναίκα, χωρίς απολύτως κανένα οικονομικό κίνητρο, αυτές που θα στηρίζονται αποκλειστικά και μόνο στην αμοιβαία πνευματική - ψυχική - σωματική έλξη, στον αμοιβαίο σεβασμό και την ειλικρίνεια, στη δέσμευση του ένα προς την άλλη και αντίστροφα, όχι από το νόμο, αλλά από τη δική τους θέληση, όχι γιατί η γυναίκα βλέπει στον άνδρα την ασφάλεια ή ο άνδρας βλέπει στη γυναίκα το μέσον ν' αποκτήσει παιδιά, αλλά γιατί και οι δυο θέλουν να είναι μαζί, γιατί έτσι ικανοποιείται η ερωτική τους επιθυμία, η αγάπη και τα κοινά ενδιαφέροντα.

Αυτά δεν μπορούσε να τα δώσει ο καπιταλισμός, δομημένος στο κίνητρο του κέρδους, επομένως του οικονομικού κινήτρου και στο γάμο, και στις υποχρεώσεις απέναντι στους γονείς, παιδιά, με την κληρονομιά κι όλα τ' άλλα.

Ψήγματα αυτών των σχέσεων μπορούν να διαμορφωθούν ανάμεσα στους αγωνιστές της ταξικής πάλης, άνδρες και γυναίκες, κυρίως ανάμεσα στους κομμουνιστές και τις κομμουνίστριες. Αλλά ας μην υπερβάλλουμε. Ξέρουμε ότι και καλοί αγωνιστές, ακόμα και κομμουνιστές, δεν σκέφτονται και δεν δρουν ως κομμουνιστές στην καθημερινότητά τους απέναντι στις γυναίκες ή και μανάδες, στις αδελφές.

Αλλά και οι γυναίκες δεν φέρονται ως κομμουνίστριες, συχνά συμβιβάζονται να παίζουν ένα ρόλο βοηθητικό δίπλα στον άνδρα του σπιτιού. Είναι η δύναμη της συνήθειας, η δύναμη της παράδοσης, που είναι φυσικό να βρίσκεται πιο δυνατή στα χωριά, στην αγροτική ζωή παρά στις πόλεις.

Η Θεσσαλία έχει και σήμερα τέτοια ισχυρή παράδοση, που επιδρά αρνητικά και στη συμπεριφορά των κομμουνιστών ανδρών, στο γεγονός ότι η συμμετοχή γυναικών στο Κόμμα είναι σε χαμηλότερο επίπεδο της μέσης πανελλαδικής, στο γεγονός ότι η συμμετοχή γυναικών στα αγροτικά μπλόκα και κινητοποιήσεις ήταν εξαιρετικά χαμηλή, στο γεγονός ότι σε χωριά της Θεσσαλίας οι γυναίκες έχουν πιο περιορισμένη κοινωνική ζωή, είναι περισσότερο στερημένες πολιτιστικά.

Αυτήν την κατάσταση μπορούμε να την αλλάξουμε με τη δική μας θέληση, σκέψη και δράση, τον αγώνα για το σοσιαλισμό.

Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ τιμά τον μεγάλο Ελληνα συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο.

Τη Δευτέρα 28/3, στις 19.00 (ώρα προσέλευσης 18.30), θα πραγματοποιηθεί συναυλία με έργα του Γ. Μαρκόπουλου, στην Αίθουσα Συνεδρίων του ΚΚΕ στον Περισσό (Λ. Ηρακλείου 145).

Η συναυλία θα αποτελείται από δύο μέρη:

Α' Μέρος: «Χρονικό»

Β' Μέρος: Επιλογές από τα έργα «Θητεία», «Μετανάστες», «Ιθαγένεια», «Εργάτες», «Ηλιος ο πρώτος», «Σεργιάνι στον κόσμο», «Εντεύθεν».

Διευθύνει ο συνθέτης.

Ερμηνεύουν: Νατάσσα Μποφίλιου, Μίλτος Πασχαλίδης, Χαράλαμπος Γαργανουράκης, Λάκης Χαλκιάς, Δάφνη Ζουρνατζή και η 13χρονη Γεωργία Φασουλάκη.

Συμμετέχουν: Η ορχήστρα «Παλίντονος Αρμονία» και το πειραϊκό φωνητικό σύνολο «Libro Coro» σε διδασκαλία της Ανθής Γουρουντή.

Η είσοδος είναι ελεύθερη.