Ο διπλωματικός σύμβουλος του Γάλλου Προέδρου, Εμανουέλ Μπον (αριστερά), στη συνάντηση με τον Πρόεδρο του Ιράν Χ. Ροχανί

Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε τις κατηγορίες ότι η Τεχεράνη «επί μακρόν εμπλουτίζει κρυφά ουράνιο, κατά απόλυτη παράβαση της φρικτής Συμφωνίας» του 2015, και υποστηρίζοντας ότι «αυτή η Συμφωνία αναμένεται να λήξει σε λίγα χρόνια» (εκφράζοντας και προσδοκίες για «ναυάγιο» στη συνεργασία Ιρανών - Ευρωπαίων) απείλησε ότι «οι κυρώσεις (σ.σ. κατά του Ιράν) σύντομα θα αυξηθούν σημαντικά». Αξιοποιώντας και την έκτακτη σύγκληση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), που έγινε μετά από δική της παρέμβαση, η Ουάσιγκτον υποστήριξε (όπως σημείωνε και η τοποθέτηση του εκπροσώπου της στην ΙΑΕΑ) ότι «δεν υπάρχει κανένας αξιόπιστος λόγος για να επεκτείνει το Ιράν το πυρηνικό του πρόγραμμα και δεν υπάρχει κανένας τρόπος να το αντιμετωπίσουμε αυτό ως οτιδήποτε άλλο από μια ωμή και καταφανή προσπάθεια να εκβιάσει τη διεθνή κοινότητα». Κατά τ' άλλα, ανέφερε πως «οι ΗΠΑ έχουν ξεκαθαρίσει ότι είναι ανοιχτές σε μια διαπραγμάτευση χωρίς προϋποθέσεις και ότι προσφέρουμε στο Ιράν τη δυνατότητα της πλήρους εξομάλυνσης των σχέσεων».

Πάντως, αποκαλυπτικές των γενικότερων επιδιώξεων του αμερικανικού ιμπεριαλισμού είναι οι δηλώσεις του Αμερικανού επιτελάρχη Τζόζεφ Ντάνφορντ περί προετοιμασίας «ευρύτερου συνασπισμού» που θα εμπλακεί στην «ασφάλεια» στρατηγικών περασμάτων στην περιοχή, που ήρθαν να «κουμπώσουν» και με αντίστοιχες δηλώσεις (περί «νέου διεθνούς συνασπισμού κατά της τρομοκρατίας») που είχε κάνει και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μ. Πομπέο στην τελευταία του περιοδεία στη Μέση Ανατολή. Συγκεκριμένα, ο Ντάνφορντ δήλωσε ότι «συζητάμε τώρα με πολλές χώρες για να δούμε εάν μπορούμε να συγκροτήσουμε έναν συνασπισμό ο οποίος θα εγγυάται την ελευθερία της ναυσιπλοΐας τόσο στα Στενά του Χορμούζ, όσο και στο Μπαμπ αλ Μάντεμπ», τα δύο περάσματα που ενώνουν Περσικό Κόλπο και Ερυθρά Θάλασσα αντίστοιχα με τον Ινδικό. «Θεωρώ λοιπόν ότι πιθανώς μέσα στις επόμενες δύο βδομάδες θα έχουμε διαπιστώσει ποιες χώρες έχουν την πολιτική βούληση να υποστηρίξουν αυτήν την πρωτοβουλία και κατόπιν θα συνεργαστούμε άμεσα με τις Ενοπλες Δυνάμεις τους για να καθοριστούν τα μέσα και οι πόροι που θα χρειαστούν γι' αυτό», συμπλήρωσε.

Στο μεταξύ, νέες απειλές εκτόξευσε και ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, δηλώνοντας κατά τη διάρκεια επίσκεψης σε στρατιωτική βάση ότι «το Ιράν απειλεί να μας καταστρέψει, είναι προς το συμφέρον του να θυμάται ότι αυτά τα αεροσκάφη μπορούν να φτάσουν οπουδήποτε στη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν και, φυσικά, της Συρίας».

Από τη μεριά του Ιράν, ο Πρόεδρος Χασάν Ροχανί ύψωσε χτες τους τόνους με αφορμή την υπόθεση του ιρανικού δεξαμενόπλοιου «Grace 1» που οι αρχές του Γιβραλτάρ (μετά από επιχείρηση του Πολεμικού Ναυτικού της Βρετανίας, της οποίας είναι έδαφος το Γιβραλτάρ) έχουν ακινητοποιήσει υποστηρίζοντας ότι μετέφερε πετρέλαιο στη Συρία κατά παράβαση κυρώσεων της ΕΕ κατά της Δαμασκού. «Εσείς είστε αυτοί που προκαλείτε ανασφάλεια, και θα κατανοήσετε τις συνέπειες αργότερα», είπε ο Ιρανός ηγέτης, απευθυνόμενος στο Λονδίνο και όχι μόνο και συμπληρώνοντας: «Τώρα είστε τόσο απελπισμένοι, που όταν ένα από τα δεξαμενόπλοιά σας θέλει να μετακινηθεί στην περιοχή, πρέπει να φέρετε τις φρεγάτες για να το συνοδεύσει, επειδή φοβάστε. Τότε γιατί προχωράτε σε τέτοιες ενέργειες; Θα έπρεπε να επιτρέπετε την ελεύθερη ναυσιπλοΐα». Και πρόσθεσε, απευθυνόμενος στους Ευρωπαίους: «Εσείς δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για το Ιράν, η ανησυχία σας θα πρέπει να είναι οι ΗΠΑ, οι οποίες έχουν παραβιάσει τις δεσμεύσεις τους και έχουν υπονομεύσει τις διεθνείς υποχρεώσεις».

Την ίδια στιγμή, τις επαφές του στην Τεχεράνη συνέχισε και χτες ο Εμανουέλ Μπον, διπλωματικός σύμβουλος του Γάλλου Προέδρου Μακρόν. Το χτεσινό του πρόγραμμα περιλάμβανε συναντήσεις με τον Ροχανί, τον ΥΠΕΞ Τζ. Ζαρίφ και τον αντιναύαρχο Αλί Σαμχανί, γραμματέα του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας. Οπως δήλωσε από το Παρίσι ο Γάλλος ΥΠΕΞ Ζαν Ιβ Λε Ντριάν, αποστολή του Μπον ήταν «να προσπαθήσει να ανοίξει το δρόμο των συζητήσεων προκειμένου να αποφευχθεί μια ανεξέλεγκτη κλιμάκωση, δηλαδή ακόμη και ένα ατύχημα».

Από την πλευρά του ιρανικού ΥΠΕΞ, ο εκπρόσωπός του Αμπάς Μουσαβί δήλωσε ότι η Τεχεράνη «δέχεται θετικά τη γαλλική πρωτοβουλία για μείωση της έντασης και εφαρμογής της Συμφωνίας» και πρόσθεσε πως «οι Γάλλοι αποτελούν μέρος των προσπαθειών για τη διάσωση της Συμφωνίας».

Την ιρανική εκτίμηση για τις προσπάθειες των Ευρωπαίων καταγράφουν και οι δηλώσεις του εκπροσώπου της Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας του Ιράν, Μπεχρούζ Καμαλβαντί, ότι η στάση των Ευρωπαίων «δείχνει ότι θέλουν να πουν πως διαχωρίζουν την πορεία τους από τις ΗΠΑ, αλλά απέχουμε ακόμα από το στάδιο της πλατιάς και βαθιάς συνεργασίας μαζί τους (...) Ωστόσο, όσο αυτή η συνεργασία έχει επιταχυνθεί με την ΕΕ, αποτελεί καλό σημάδι για να διασφαλιστούν τα συμφέροντα και των δύο πλευρών και για τη βελτίωση των σχέσεών τους στο μέλλον». Δήλωσε ακόμα ότι «οι Αμερικανοί έκαναν τεράστιο λάθος που αποχώρησαν από τη συμφωνία (...) κάτι που έχει προκαλέσει όλα τα προβλήματα».

ΛΟΝΔΙΝΟ - ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.--

Εντάσεις στις «διατλαντικές» σχέσεις των ΗΠΑ - Μεγάλης Βρετανίας, σε μια χρονική συγκυρία που η βρετανική κυβέρνηση επιδιώκει αναβάθμισή τους και ενόψει του Brexit, έχει επιφέρει η διαρροή των απόρρητων διπλωματικών σημειωμάτων του Βρετανού πρέσβη στην Ουάσιγκτον. Στα σημειώματα ο Κιμ Ντάροκ εξέφραζε αρνητική άποψη για την αμερικανική κυβέρνηση και τον Πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, χρησιμοποιώντας αιχμηρούς χαρακτηρισμούς.

Χτες, ο Ντάροκ ανακοίνωσε την παραίτησή του, καθώς «από τη διαρροή επίσημων εγγράφων υπάρχει μια ολόκληρη συζήτηση για τη διάρκεια της υπολειπόμενης θητείας μου» και η «παρούσα κατάσταση καθιστά αδύνατο να διατελέσω τον ρόλο μου όπως θα ήθελα». Είχε προηγηθεί προχτές το βράδυ ντιμπέιτ των δύο υποψηφίων για τη διαδοχή της Τ. Μέι στην προεδρία των Συντηρητικών και την πρωθυπουργία, Μπόρις Τζόνσον και Τζέρεμι Χαντ, όπου ο Τζόνσον (θεωρείται φαβορί) δεν στήριξε τον Βρετανό πρέσβη, ενώ ξεκαθάρισε πως η καλή σχέση με τις ΗΠΑ είναι «εξαιρετικής σημασίας».

H Τ. Μέι, σχολιάζοντας την παραίτηση, επανέλαβε χτες τη στήριξη της βρετανικής κυβέρνησης, λέγοντας πως «η καλή διακυβέρνηση εξαρτάται από τους δημόσιους υπαλλήλους που πρέπει να είναι σε θέση να δώσουν πλήρεις και ειλικρινείς συμβουλές». Το ΥΠΕΞ δήλωσε πως ο Ντάροκ υπήρξε στόχος μιας «κακόβουλης διαρροής» και εξήρε το έργο του, ενώ διενεργούνται έρευνες για τον υπεύθυνο των διαρροών που βλάπτουν τις σχέσεις Βρετανίας - ΗΠΑ.

Νωρίτερα, συνεχίζοντας την επίθεση κατά του Βρετανού πρέσβη αποκαλώντας τον «ηλίθιο τύπο», αλλά και της πρωθυπουργού, Τερέζα Μέι, ο Ντ. Τραμπ επανέλαβε την αντίθεσή του για τη συμφωνία Brexit που έχει διαπραγματευτεί η βρετανική κυβέρνηση με την ΕΕ: Ο Βρετανός πρέσβης «θα έπρεπε να μιλήσει στη χώρα του και στην πρωθυπουργό Μέι για την αποτυχημένη διαπραγμάτευση του Brexit και να μην ενοχλείται από την κριτική μου για τους κακούς χειρισμούς».

«Της είπα πώς να κάνει αυτή τη συμφωνία (Brexit), αλλά ακολούθησε τον δικό της ανόητο τρόπο - δεν μπόρεσε να το κάνει. Καταστροφή!», είπε ο Αμερικανός Πρόεδρος, συμπληρώνοντας πως οι ΗΠΑ σήμερα έχουν «με διαφορά» την καλύτερη οικονομία και τον ισχυρότερο στρατό στον κόσμο.

Η διαρροή των διπλωματικών σημειωμάτων ενόψει Brexit - όπου βασική επιδίωξη της Μεγάλης Βρετανίας είναι η υπογραφή συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ, κάτι που αξιοποιεί και στα παζάρια με την ΕΕ - δεν είναι τυχαία. Eνδεχομένως να στοχεύει στο να επιβαρύνει τις εμπορικές διαπραγματεύσεις, αλλά και την ήδη δύσκολη διαδικασία του Brexit.