Σκληρά παζάρια, ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις και μονοπωλιακούς ανταγωνισμούς αντανακλούν οι χτεσινές εξελίξεις με τη ΔΕΠΑ, καθώς δεν κατατέθηκε τελικά καμία δεσμευτική προσφορά για την εξαγορά της εταιρείας. Η ρωσική εταιρεία «Gazprom» ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από το διαγωνισμό, ενώ ούτε η κοινοπραξία «Μ+Μ Gaz», των ομίλων Βαρδινογιάννη και Μυτιληναίου, κατέθεσε προσφορά στο ΤΑΙΠΕΔ.

Ως αποτέλεσμα, ο διαγωνισμός για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ κηρύχθηκε «άγονος» και ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Α. Παπαγεωργίου, ανακοίνωσε την επαναπροκήρυξή του. Επίσης, το ΤΑΙΠΕΔ ανακοίνωσε ότι σε συνεργασία με τα ΕΛΠΕ (είναι μέτοχος της ΔΕΠΑ) «θα ξεκινήσει άμεσα τις διαδικασίες αξιοποίησης της συμμετοχής του στη ΔΕΠΑ, αξιολογώντας όλες τις δυνατές λύσεις».

Η μόνη τελικά προσφορά που κατατέθηκε στο ΤΑΙΠΕΔ αφορά στον ΔΕΣΦΑ και έγινε από την κρατική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν «Socar». Από τη διαδικασία πώλησης της εταιρείας αποχώρησε τόσο η ρωσική εταιρεία «Sintez» όσο και η κοινοπραξία της τσέχικης εταιρείας «PPF» με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (συμφερόντων Γ. Περιστέρη). Με επίσημη ανακοίνωση, το ΤΑΙΠΕΔ αναφέρει ότι «η εταιρεία "Socar" υπέβαλε δεσμευτική προσφορά για την απόκτηση του 66% του ΔΕΣΦΑ», χωρίς να γίνει γνωστό το ύψος της προσφοράς.

Η «Socar» είναι μέτοχος της κοινοπραξίας «Σαχ Ντενίζ ΙΙ», η οποία θα αποφασίσει μέσα στον Ιούνη για τον αγωγό που θα μεταφέρει το αζέρικο φυσικό αέριο στην κεντρική Ευρώπη. Το έργο που διεκδικεί ο αγωγός ΤΑΡ, που διασχίζει την Ελλάδα, έναντι του «Νabucco West», που δεν τη συμπεριλαμβάνει στη χάραξή του. «Ως ιδιαίτερα ευχάριστο γεγονός» χαρακτήρισε ο Α. Παπαγεωργίου την προσφορά της «Socar», υποστηρίζοντας ότι «αυξάνονται οι πιθανότητες υλοποίησης του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ και αναβαθμίζεται ο γεωπολιτικός ρόλος της χώρας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη».

Σε κάθε περίπτωση, η ιδιωτικοποίηση των ΔΕΠΑ - ΔΕΣΦΑ, όποτε κι αν γίνει, δεν πρόκειται να ωφελήσει το λαό, ο οποίος θα συνεχίσει να πληρώνει ακριβά το φυσικό αέριο και να στερείται στρατηγικές υποδομές, που κάτω από άλλες προϋποθέσεις μπορούν να ωθήσουν την ανάπτυξη προς όφελός του. Ενδεικτικά μόνο, ο Αλ. Μεντβέντεφ, στέλεχος της «Gazprom», είπε σε συνέντευξη Τύπου, στη Μόσχα, ότι «η ρωσική εταιρεία πουλάει στην Ελλάδα το φυσικό αέριο κατά 30% ακριβότερα από ό,τι στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες».

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε, η «Gazprom» πουλά με τιμή 380 δολάρια τα 1.000 κυβικά μέτρα σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, όταν στην Ελλάδα την ίδια ποσότητα την πουλά ανάμεσα στα 480 και 540 δολάρια, δηλαδή 100 έως 160 δολάρια ακριβότερα, δείχνοντας τι σημαίνει η κυριαρχία των μονοπωλίων στην αγορά Ενέργειας.

Η (προσώρας) αποχώρηση των ρωσικών μονοπωλίων από τους διαγωνισμούς για την αγορά των κρατικών υποδομών φυσικού αερίου υποκρύπτει έντονο παρασκήνιο, καθώς στις συναντήσεις που είχε ο Αντ. Σαμαράς με τον επικεφαλής της «Gazprom», Αλ. Μίλερ, η κυβέρνηση φέρεται να είχε ικανοποιήσει το σύνολο των αιτημάτων που έβαζε ο ρωσικός όμιλος (κρατικές εγγυήσεις για την κάλυψη των χρεών προς τη ΔΕΠΑ, περιορισμός του τιμήματος της εγγυητικής επιστολής κ.ά.).

Ο υφυπουργός Ενέργειας, Α. Παπαγεωργίου, δήλωσε χτες άγνοια για τους λόγους που οδήγησαν την «Gazprom» σε αλλαγή στάσης και υποστήριξε πως «από πηγές της Μόσχας προκύπτει ότι πιθανώς η ρωσική εταιρεία διέβλεψε πως θα ετίθεντο αυστηροί όροι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εξαγορά της ΔΕΠΑ».

Ωστόσο, σε χτεσινή της ανακοίνωση η «Gazprom» αναφέρει ότι αποχώρησε από το διαγωνισμό εξαιτίας της «απουσίας επαρκών κρατικών εγγυήσεων» ότι η οικονομική κατάσταση της ΔΕΠΑ δεν θα επιδεινωθεί μέχρι την ολοκλήρωση της αγοράς, όπως και για την αποπληρωμή των χρεών τρίτων προς την εταιρεία.

Ο εκπρόσωπος της «Gazprom», Σεργκέι Κουπριάνοφ, σημείωσε επιπλέον ότι «ήδη τώρα, η εταιρεία έχει σοβαρά προβλήματα από μη πληρωμές καταναλωτών, θα απαιτηθεί αναδιάρθρωσή της για την αποκοπή των παραρτημάτων του ΔΕΣΦΑ, ενώ στους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό δεν παρασχέθηκαν εγγυήσεις ότι δεν θα επιδεινωθεί το υπάρχον καθεστώς κρατικών ρυθμίσεων για τη ΔΕΠΑ».

Οπως αναφέρει ο εκπρόσωπος της «Gazprom», όλα τα παραπάνω επηρεάζουν «την αξία της εταιρείας, ενώ το αντίτιμο της συμφωνίας προτείνεται να οριστικοποιηθεί ήδη από τώρα, χωρίς συνυπολογισμό αυτών των παραγόντων».

Από την πλευρά του το ΤΑΙΠΕΔ ομολογεί σε ανακοίνωση ότι προκειμένου να πετύχει το μέγιστο δυνατό τίμημα για τη ΔΕΠΑ, «δεσμεύτηκε ότι θα καλύψει μέχρι ύψους 180 εκατ. τυχόν χρέη ηλεκτροπαραγωγών που θα υπάρχουν προς την ΔΕΠΑ μέχρι τις 31.12.2015». Επιπλέον, σημειώνει ότι «δόθηκαν απόλυτα επαρκείς και δεσμευτικές εξασφαλίσεις για τη μη χειροτέρευση της κατάστασης της ΔΕΠΑ από την κατακύρωση του διαγωνισμού μέχρι και την απόκτηση των μετοχών από τον αγοραστή».

Σύμφωνα με το ΤΑΙΠΕΔ, οι συγκεκριμένες δεσμεύσεις «καλύπτουν πλήρως τους υποψήφιους αγοραστές» και «σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογείται η αποχή από τον διαγωνισμό και, μάλιστα, όταν έχει προηγηθεί τόσο μεγάλο ενδιαφέρον και ενδελεχείς διαδικασίες μηνών». Ομολογώντας τους διαγκωνισμούς και τις παρεμβάσεις στο παρασκήνιο για τους δυο διαγωνισμούς, η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ υποστηρίζει με νόημα ότι «πρέπει να αναζητηθούν αλλού τα αίτια για την μη συμμετοχή της Gazprom και όχι στην ελληνική πλευρά».

Η ανακοίνωση της «Gazprom», κατά άλλες πηγές, στοχεύει να πιέσει την κυβέρνηση να μειώσει το τίμημα ενόψει του νέου διαγωνισμού που θα προκηρυχθεί, στον οποίο δεν αποκλείεται οι ρωσικές εταιρείες να επανέλθουν, έχοντας εξασφαλίσει ακόμα καλύτερους όρους και άρα περισσότερα κέρδη από την εξαγορά της ΔΕΠΑ.

Στην παραχώρηση των ΔΕΠΑ - ΔΕΣΦΑ σε ρωσικά μονοπώλια είχαν αντιδράσει τόσο οι ΗΠΑ όσο και κράτη - μέλη της ΕΕ. Η αμερικανική κυβέρνηση σε όλη τη διάρκεια του διαγωνισμού, είχε εκφράσει ενστάσεις για το ενδεχόμενο οι ρωσικές εταιρείες να επικρατήσουν στο διαγωνισμό, προβάλλοντας τον κίνδυνο για «εξάρτηση της Ελλάδας και της Ευρώπης» από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Στο πλαίσιο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για τους δρόμους και τις πηγές Ενέργειας, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ πραγματοποιεί από το Σεπτέμβρη του 2012 έρευνα ενάντια στην «Gazprom» για μονοπωλιακή πολιτική και αλλοίωση των τιμών σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασκεί ταυτόχρονα πιέσεις στο ρωσικό ενεργειακό όμιλο ώστε να μην είναι και διακινητής και παραγωγός φυσικού αερίου. Στελέχη της «Gazprom» είχαν από καιρό εκφράσει τις ανησυχίες τους για το κατά πόσον η επικράτηση της εταιρείας στο διαγωνισμό για τη ΔΕΠΑ θα γινόταν δεκτή από την ΕΕ. Ωστόσο, η εκπρόσωπος της Κομισιόν, Πια Αρενκίλντε, διέψευσε χτες οποιαδήποτε ανάμειξη του Ζοζέ Μπαρόζο στο θέμα της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ. Οπως είπε, δεν είναι αρμοδιότητα της Κομισιόν να αναμειγνύεται σε διαδικασίες ιδιωτικοποίησης, προτού αυτές ολοκληρωθούν.

Ολα τα παραπάνω πρέπει να ιδωθούν από τη σκοπιά του έντονου ανταγωνισμού ανάμεσα στην ΕΕ, στις ΗΠΑ και τη Ρωσία για τον έλεγχο του λεγόμενου «νότιου ενεργειακού διαδρόμου» προς την Ευρώπη, που συμπεριλαμβάνει το έδαφος και τις υποδομές της Ελλάδας.

Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, από την πώληση των δύο εταιρειών η συγκυβέρνηση «επιδίωκε να καλύψει το μεγαλύτερο τμήμα από το στόχο των 2,5 δισ. για το 2013 για το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων όπως προβλέπεται βάσει του μνημονίου». Θυμίζουμε ότι η κυβέρνηση είχε θέσει ως στόχο την είσπραξη 800 εκατομμυρίων - 1 δισ. ευρώ από την πώληση της ΔΕΠΑ και περίπου 600 - 800 εκατ. ευρώ από την εκποίηση του ΔΕΣΦΑ.

Μετά το «ναυάγιο» της ΔΕΠΑ, υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία του Αντ. Σαμαρά με τον υπουργό Οικονομικών, Γ. Στουρνάρα, προκειμένου να συζητήσουν «το πρόβλημα που θα προκύψει από την υστέρηση των εσόδων» από τις αποκρατικοποιήσεις. Βάσει του μνημονίου - που έχουν ψηφίσει οι εταίροι της συγκυβέρνησης - κάθε απόκλιση από το στόχο των αποκρατικοποιήσεων θα καλύπτεται με «ισοδύναμα μέτρα» που θα επιβάλλει η κυβέρνηση.

Το Μέγαρο Μαξίμου, σε μια προσπάθεια αποπροσανατολισμού του λαού, διέρρεε χτες ότι «η κυβέρνηση δεν εξετάζει την επιβολή νέων μέτρων, αλλά τη μετάθεση του στόχου των αποκρατικοποιήσεων για το 2014».