Σε μια περιοχή γεμάτη αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις (σε Κατάρ, Κουβέιτ, Ιράκ, Τουρκία, Μπαχρέιν κ.α.) και σημαντικά διεθνή ναυτιλιακά περάσματα από όπου περνά πάνω από το 1/3 της διεθνούς μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι ΗΠΑ κλιμακώνουν τη στρατιωτική κινητικότητα και τις απειλές, αυξάνοντας τον κίνδυνο όχι μόνο ενός «θερμού επεισοδίου», π.χ. στα στρατηγικά στενά Χορμούζ, αλλά και ενός γενικευμένου πολέμου. Οι ενδείξεις για νέο «μπουρλότο» στην περιοχή ξεκίνησαν από την απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ, ένα χρόνο πριν, να αποχωρήσουν από τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα (γνωστή ως JCPOA), και κλιμακώνονται με τις κινήσεις «ψυχολογικού» και οικονομικού πολέμου.

Τα τελευταία μέτρα της κυβέρνησης Τραμπ είναι χαρακτηριστικά: Νέες κυρώσεις σε βάρος της ιρανικής μεταλλουργίας (που τροφοδοτεί το 30% της βιομηχανίας και στηρίζει το 1/3 των θέσεων απασχόλησης σε ένα εργατικό δυναμικό 22.000.000 εργαζομένων), αποστολή του αεροπλανοφόρου «Λίνκολν», τεσσάρων βομβαρδιστικών «Β-52» και αδιευκρίνιστου αριθμού νεότερης γενιάς βομβαρδιστικών «B-52H» που έφτασαν την Παρασκευή σε βάσεις των ΗΠΑ στο Κατάρ και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Η επιλογή των ΗΠΑ να στραγγαλίσουν οικονομικά το Ιράν και να κλιμακώσουν τις τελευταίες μέρες τις στρατιωτικές κινήσεις και απειλές στον Περσικό Κόλπο, για να εκβιάσουν υποχωρήσεις που θα επιφέρουν μεσοπρόθεσμα γεωπολιτικά οφέλη και θα φέρουν σε πλεονεκτική θέση τα αμερικανικά μονοπώλια στην ευρύτερη περιοχή, ρίχνει νέο «λάδι στη φωτιά» της περιφερειακής αλλά και της ευρύτερης ενδοϊμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης.

Αυτό το αποδεικνύει η όξυνση της αντιπαράθεσης των ΗΠΑ όχι μόνο με τη Ρωσία και την Κίνα, αλλά και με την ΕΕ, που συνολικά και ως ξεχωριστά αστικά κράτη έχουν ιδιαίτερα συμφέροντα και στην περίπτωση του Ιράν (όπως και σε άλλα πεδία ανταγωνισμού, από τη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία έως τη Λατινική Αμερική και τη Βενεζουέλα). Πέρα από το βασικό ζήτημα της Ενέργειας και της διαπάλης για τους υδρογονάνθρακες στην ευρύτερη περιοχή, υπάρχουν η αυτοκινητοβιομηχανία και αυτοματοποίηση που ενδιαφέρει τη Γερμανία, πιο ειδικά οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί, όπου η Γαλλία έχει ισχυρά μονοπώλια, τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, όπως δείχνει και η πρόσφατη επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στη Βρετανία, όπου εξέφρασε αντιρρήσεις στο ενδεχόμενο να αναλάβει το στήσιμο του βρετανικού δικτύου G5 η κινεζική εταιρεία «Huawei». Χαρακτηριστική είναι επίσης η παρέμβαση του Αμερικανού πρέσβη στη Γερμανία, Ρίτσαρντ Γκρενέλ. Απευθυνόμενος στους Γερμανούς «συμμάχους», προειδοποίησε: «Μπορείτε να έχετε όση επιχειρηματική δραστηριότητα θέλετε στο Ιράν, αλλά εμείς έχουμε το λόγο σχετικά με τη βίζα σας. Διότι, αν αποφασίσετε να κάνετε κάτι (σ.σ. στο Ιράν), δεν πρόκειται να σας επιτρέψουμε να εισέλθετε στη χώρα μας».

Στοιχεία που δείχνουν ότι η όξυνση με το Ιράν αποτελεί τμήμα της «μεγάλης εικόνας», της γεωστρατηγικής «σκακιέρας» όπου συγκρούονται όλοι με όλους, είναι και τα εξής:

• Αυτήν την περίοδο παρατηρείται ανάφλεξη των ενδοϊμπεριαλιστικών τριβών και απειλών με αφορμή τις νέες επιδρομές συριακών και ρωσικών δυνάμεων κατά των τζιχαντιστών στο Ιντλίμπ της βορειοδυτικής Συρίας, μια σύγκρουση που από όταν ξεκίνησε ήταν «συγκοινωνούν δοχείο» με το Ιράν. Αντιδράσεις υπήρξαν και από την ΕΕ. Ρόλο και μερίδιο στη Συρία διεκδικεί και η αστική τάξη της Τουρκίας, όπως επιβεβαιώνουν οι προχτεσινές απειλές του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν για τρίτη (μετά το 2016) χερσαία επέμβαση στο συριακό έδαφος, με στόχο περιοχές ανατολικά του ποταμού Ευφράτη.
• Οι απειλές της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ και οι προκλήσεις στο Αιγαίο.
• Το δήθεν «ειρηνευτικό» σχέδιο των ΗΠΑ για το Παλαιστινιακό, σε μια περίοδο απροκάλυπτης επιβράβευσης της ισραηλινής κατοχής (π.χ. με αναγνώριση της ισραηλινής κυριαρχίας στα συριακά κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν και με μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ), ενώ το αίμα των αμάχων στη Λωρίδα της Γάζας χύνεται ατιμώρητα σε καθημερινή βάση.
• Η κλιμάκωση των συγκρούσεων στην Τρίπολη της Λιβύης, με τους ιμπεριαλιστές να προωθούν τα συμφέροντά τους στηρίζοντας τη μια ή την άλλη πλευρά των δυνάμεων που πρωταγωνιστούν στη σύγκρουση, υπό τον Λίβυο δοτό πρωθυπουργό Φ. Σάρατζ και τον στρατηγό ε.α. Χ. Χάφταρ (πρώην αξιωματικός του Καντάφι, με σπουδές στην πρώην ΕΣΣΔ, στη συνέχεια στην υπηρεσία της CIA, ενώ διατηρεί στενές επαφές με τη Γαλλία και τη Ρωσία).
• Ο συνεχιζόμενος καταστροφικός πόλεμος στην Υεμένη, που από το 2015, οπότε ξεκίνησε η ιμπεριαλιστική επίθεση της Σαουδικής Αραβίας και των συμμάχων της, έχει προκαλέσει το θάνατο δεκάδων χιλιάδων αμάχων και οδηγεί καθημερινά στη λιμοκτονία εκατοντάδες παιδιά!
• Η Αλγερία (σημαντικός παραγωγός Ενέργειας και εισαγωγέας κυρίως ρωσικών όπλων...), στην οποία η πολιτική ρευστότητα εντείνεται παρά την «παραίτηση» του Προέδρου Α. Μπουτεφλίκα και το ξέπλυμα της αστικής τάξης και του κυρίαρχου πολιτικού σκηνικού από συλλήψεις εκατομμυριούχων και πρώην πανίσχυρων αξιωματούχων, όπως ο μικρότερος αδελφός του πρώην Προέδρου, Σαΐντ Μπουτεφλίκα.
• Δεν πρέπει επίσης να παραβλέπει κανείς τη δυναμική εξωτερική και ενεργειακή πολιτική της Αιγύπτου σε Παλαιστινιακό και Ανατολική Μεσόγειο, και τις αντιπαραθέσεις της με το Κατάρ, το Σουδάν και την Υεμένη.
• Τέλος, η ρευστή κατάσταση στο Σουδάν, όπου συνεχίζονται από τον περασμένο Δεκέμβρη οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, παρά την πρόσφατη ανατροπή της (επί 30 χρόνια) χούντας του Ομάρ Μπασίρ και τις προσπάθειες της εκεί αστικής τάξης να διατηρήσει την εξουσία με δήθεν υποχωρήσεις.

Την Τετάρτη ο Πρόεδρος Χασάν Ροχανί έδωσε τελεσίγραφο 60 ημερών στις άλλες χώρες που υπέγραψαν το 2015 τη συμφωνία JCPOA, προκειμένου να πάρουν μέτρα που θα διασφαλίσουν τη συνέχισή της και θα επιτρέψουν ομαλές οικονομικές σχέσεις του Ιράν με το εξωτερικό. Αλλοι Ιρανοί αξιωματούχοι επέκριναν τη ΕΕ για την αδυναμία της να θέσει σε λειτουργία έναν αποτελεσματικό εναλλακτικό μηχανισμό που θα αποτρέπει τις αμερικανικές κυρώσεις σε όσες χώρες και εταιρείες επιθυμούν να συνεχίσουν τις εισαγωγές ιρανικού πετρελαίου. Επέκριναν επίσης την απαίτηση των ισχυρότερων κρατών - μελών της ΕΕ να συνεχίσει το Ιράν την εφαρμογή μίας συμφωνίας που σχεδόν όλοι οι άλλοι (πλην Κίνας και Ρωσίας) αποφεύγουν να τηρήσουν στο έπακρο. Αλλοι Ιρανοί αξιωματούχοι, όπως ο Γιατολάχ Τζαβανί, αναπληρωτής επικεφαλής των «Φρουρών της Επανάστασης» και αρμόδιος για πολιτικές υποθέσεις, απέρριψαν τη δήθεν «πρόσκληση» του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για συνομιλίες, θεωρώντας την αναξιόπιστη. Διεμήνυσαν ακόμα ότι ούτε συνομιλίες θα γίνουν με την Ουάσιγκτον, ούτε θα τολμήσουν οι ΗΠΑ να εξαπολύσουν στρατιωτική επιχείρηση στα ιρανικά εδάφη.

Απέναντι σε όλα αυτά, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι «κατανοεί την απόφαση του Ιράν να αποχωρήσει από τα σημεία 26 και 36 της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα, σε περίπτωση που οι άλλες χώρες που συμμετέχουν στην συμφωνία δεν τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους έναντι της συμφωνίας», απευθύνοντας ταυτόχρονα έκκληση προς το Ιράν «να μην περιορίσει περαιτέρω τις υποχρεώσεις της σε σχέση με τη συμφωνία».

Ταυτόχρονα, καταδίκασε το νέο πακέτο των αμερικανικών κυρώσεων, καλώντας τους ξένους εταίρους «να μην περιορίσουν τη συνεργασία τους με την Τεχεράνη», και «να μην σταματήσουν να αγοράζουν ενεργειακά προϊόντα».

Αντίστοιχα, στην Κίνα, η εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών προχώρησε σε εκτίμηση περί «αυστηρής τήρησης από το Ιράν της συμφωνίας του 2015, από την οποία ο Πρόεδρος Τραμπ πέρυσι αποχώρησε».

Σε κάθε περίπτωση, οι κινήσεις των ΗΠΑ τα τελευταία 24ωρα έναντι του Ιράν και οι αντιδράσεις άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων συνιστούν ένα πολλαπλά επικίνδυνο παζάρι, με πρώτα θύματα τους λαούς.

Την Παρασκευή, αναλυτής του ιρανικού πρακτορείου ειδήσεων IRNA παρομοίαζε την πολιτική του Τραμπ με την «τακτική ενός τρελού με μαστίγιο δίχως καρότο». Οι ΗΠΑ, υποστήριξε ο αρθρογράφος, δείχνουν να θυσιάζουν την τετραδιάστατη πολιτική τους (σε επίπεδο πολιτικό, οικονομικό, στρατιωτικό και πολιτισμικό) προκειμένου να γίνουν «μία υπερδύναμη με ασυμβίβαστη οικονομική ισχύ σε ένα μελλοντικό διεθνές σύστημα». Ομως στη συνέχεια εκτιμά πως την ίδια ώρα οι ΗΠΑ ανοίγουν το «δρόμο για τη δημιουργία κάποιου είδους νέας διεθνούς συνεργασίας κατά του αμερικανικού ακραίου μονοπολικού συστήματος, που θα τις οδηγήσει σε συνεχή παρακμή της θέσης τους στην παγκόσμια ιεραρχία». Βεβαίως, για τους λαούς έχει αποδειχθεί επανειλημμένα ότι ο «άλλος», δήθεν «πολυπολικός κόσμος», στο σημερινό ιμπεριαλιστικό στάδιο του καπιταλισμού, είναι το ίδιο επικίνδυνος για τους λαούς, που έχουν ένα μονόδρομο στην πάλη τους, την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου σε κάθε χώρα.