ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 11 Δεκέμβρη 2014
Σελ. /24
Βδομάδα με ενδιαφέρον!

Ενδιαφέρουσα προβλέπεται η βδομάδα 11 - 17 Δεκέμβρη, τόσο λόγω του Φεστιβάλ Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, που από νωρίς το απόγευμα «τρέχει» στην «Αλκυονίδα», όσο και του σημαντικού αναδρομικού αφιερώματος της «Ταινιοθήκης» στον ξεχωριστό Ελληνογάλλο δημιουργό Νίκο Παπατάκη (1918 - 2010), από τους ουσιαστικότερους καλλιτέχνες της ελληνικής διασποράς. Εξι οι ταινίες του που θα προβληθούν στο πλαίσιο του αφιερώματος. Η πρώτη του ταινία «Οι άβυσσοι» (1963) είναι βασισμένη στο μυθιστόρημα του Ζενέ «Οι Δούλες». Η ταινία Οι βοσκοί (1967) πραγματεύεται και καταγγέλλει τη δικτατορία των συνταγματαρχών στην Ελλάδα. Από τις λυρικότερες του ελληνικού σινεμά για τη νοσταλγία του ξενιτεμένου και την αποξένωση της μετανάστευσης, πολύ απλά, συναρπαστική «Η φωτογραφία» (1986). Η ταινία «Gloria Mundi» (1974) που κατέβηκε αμέσως, έπειτα από βομβιστική επίθεση ακροδεξιάς τρομοκρατικής οργάνωσης στον κινηματογράφο «Μαρμπέφ» όπου προβαλλόταν, έχει θέμα της τα βασανιστήρια των Γάλλων αποικιοκρατών στον πόλεμο της Αλγερίας, κατά τη δεκαετία του '50. Αιχμηρό πορτρέτο του Ζαν Ζενέ (στο ρόλο ο Μισέλ Πικολί) «Οι ισορροπιστές» (1991). Και, τέλος, η δεύτερη βερσιόν «Gloria Mundi» (2005)... Επίσης, συζήτηση στρογγυλής τραπέζης για τον Νίκο Παπατάκη θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 15/12 στην «Ταινιοθήκη».

Ενας ακόμα λόγος για τον οποίο προβλέπεται ενδιαφέρουσα η τρέχουσα βδομάδα είναι η ουγγρική ταινία «Λευκός θεός» (2014) του Κορνέλ Μουντρούτσο, που προβάλλεται από σήμερα στο «Αστυ».

Οσο για τις υπόλοιπες πρεμιέρες, πολλές, όπως είπαμε και ευκολοχώνευτες ενόψει Χριστουγέννων. «Η Εξοδος: Θεοί και Βασιλιάδες» (2014): Θεαματική περιπέτεια ψηφιακής τεχνολογίας επικών διαστάσεων η αμερικανο-ισπανο-βρετανική παραγωγή με πρωταγωνιστές τον Μωυσή και τον Ραμσή, σε σκηνοθεσία Ρίντλεϊ Σκοτ. «Foxcatcher» (2014): Αμερικανικό δράμα σε αθλητικό περιβάλλον, σκηνοθετημένο από τον Μπένετ Μίλερ. «Saint Laurent: Η Χρυσή Εποχή» (2014): Καλοφτιαγμένη γαλλοβελγική βιογραφία του σπουδαίου μόδιστρου για την περίοδο 1967 - 1976. «Ο Επιφανής Αγνωστος» (2014) τιτλοφορείται το γαλλικό θρίλερ, που όσο ξεδιπλώνεται τόσο πιο δύσκολα πείθει. Η σκηνοθεσία είναι του Ματιέ Ντελαπόρτ και ο Ματιέ Κασοβίτς κρατά τον πρωταγωνιστικό ρόλο. «Ο κήπος του Γιάλομ: Η φιλοσοφία μιας ζωής» (2014): Ντοκιμαντέρ της Σαμπίνε Γκίζιγκερ, μια βιογραφία του ψυχοθεραπευτή και συγγραφέα Ιρβιν Γιάλομ. Συμπαραγωγή Ελβετίας, Γαλλίας και ΗΠΑ. Τρεις οι ελληνικές ταινίες που κάνουν πρεμιέρα απόψε. Εξυπνη η ιδέα της αισθηματικής κωμωδίας «Κοινός παρονομαστής» (2014) του Σωτήρη Τσαφούλια, ατμοσφαιρική ταινία μυστηρίου η ελληνοαγγλική συμπαραγωγή του Κωνσταντίνου Κουτσολιώτα «O Xειμώνας» (2013) και, τέλος, ντοκιμαντέρ για το ολοκαύτωμα του Δεκέμβρη '43 στα Καλάβρυτα, «Καλάβρυτα - Ανθρωποι και Σκιές» (2014) του Ηλία Γιαννακάκη.

ΚΟΡΝΕΛ ΜΟΥΝΤΡΟΥΤΣΟ
Λευκός θεός

Πράγματι, στις αρχές του 2000 ψηφίστηκε στην Ουγγαρία - και βρίσκεται ακόμη σε ισχύ - νόμος ναζιστικής χροιάς, που υποχρεώνει τους κατόχους «ημίαιμων» σε καταβολή έξτρα φορολογίας. Πρακτικά, δηλαδή, απαγορεύεται να περιθάλψεις άστεγα και φτωχά τετράποδα... Με άξονα το συγκεκριμένο νόμο (με ιδιαίτερη φόρτιση συμβολικής αξίας) και φόντο την πολιτική της αστικής εξουσίας που ανοίγει διάπλατα τις πύλες της ευρωενωσιακής Ουγγαρίας στον καλπάζοντα ναζισμό, ο σκηνοθέτης, συνθέτει μια φιλμική κατασκευή σε δυο ισομερή κεφάλαια. Το πρώτο το αποκαλούμε «κοινωνική αλληγορία» (περιγραφή της εκμετάλλευσης) και το δεύτερο, «εκδικητική φαντασίωση» ή «λυτρωτικός οραματισμός». Στην καπιταλιστική κι «ελεύθερη» πια Ουγγαρία, υπάρχει χάσμα αγεφύρωτο ανάμεσα στην αστική και την εργατική τάξη και περιορισμένη ελευθερία λόγου. Ετσι, η χρήση του σκύλου, ως κύρια μεταφορά του καταπιεζόμενου δεν είναι ασυνήθης, ιδίως σε χώρες με λογοκρισία, άλλες αφηγήσεις μπορεί να είχαν σκαλώσει... Η εκκωφαντική δε σαφήνεια των μεταφορών και συμβολισμών, εσωκλείει και μεταφέρει μια ατράνταχτη οικουμενικότητα. Στην ταινία «Λευκός θεός», η ιδέα, το θάρρος και η ακεραιότητά της, μαζί με το ιδεολογικό της πάθος και τη δημιουργική της μορφή, συνιστούν τα προεξάρχοντα στοιχεία της συνολικής αίσθησης... που σαν δυνατές σκυλίσιες σιαγόνες γραπώνουν το θεατή απ' το λαιμό και δεν τον αφήνουν παρά μετά τους τίτλους του τέλους.

Η 13χρονη Λίλι και ο ημίαιμος σκύλος της Χάγκεν είναι αχώριστοι. Η Λίλι μετακομίζει για τρεις μήνες στον πατέρα της, ελεγκτή ποιότητας του κρέατος, στα σφαγεία. Οταν εκείνος αντιλαμβάνεται ότι ως έμμεσος ιδιοκτήτης ημίαιμου, υποχρεούται να πληρώσει φόρο, διώχνει το σκυλί, προς απελπισία της Λίλι που δε σταματά να τον αναζητά στη βροχερή πόλη. Στο πρώτο μέρος της ταινίας ακολουθούμε τον αδέσποτο πια Χάγκεν - που πρωτοσυναντήσαμε «εξανθρωπισμένο» - στις κακουχίες και τον αγώνα του για επιβίωση. Παρακολουθούμε την πορεία του προς την αποκτήνωση. Ξεφεύγει από τον μπόγια, τον πουλά όμως ο λούμπεν άστεγος για δυο δεκάρες στον ανθρωπόμορφο «επιχειρηματία» στοιχημάτων στις κυνομαχίες. «Το σκυλί θέλω να δουλέψει για μας», λέει το αφεντικό (από πού ως πού αφεντικό;). Ολοι, μέχρι και οι σκύλοι σ' αυτό το σύστημα δουλεύουν σαν σκλάβοι για να πλουτίζουν τα αφεντικά... Ταινία άγρια, με πολύ ευαισθησία αλλά και τρομακτική από κάποιες πλευρές. Το ρόλο του σκύλου Χάγκεν κρατούν δύο αδέλφια: Ο Λουκ και ο Μπόντι, που φαίνεται ότι μπορούν να εκφράσουν όποιο συναίσθημα τους ζητηθεί.

Στο δεύτερο μέρος, η ταινία παίρνει μια αναπάντεχη στροφή. Οι σκύλοι εξεγείρονται, δραπετεύουν από το κυνοτροφείο και χυμούν απειλητικά στην πόλη που καταπίνει τον όχλο που ουρλιάζει.... Το τελευταίο εικοσάλεπτο της ταινίας εκπληκτικό για κείνη την αγωνία και τη θλιβερή ηχώ που εκπέμπει.

Στιγμές απίστευτου σινεμά, μέγας σκηνοθέτης ο Μουντρούτσο ελέγχει κάθε σπιθαμή της ταινίας που μιλά για θεσμοθετημένο ρατσισμό. Βαριά κοινωνική μεταφορά στις θεαματικές εικόνες με τις ορδές των αφηνιασμένων ζώων σ' αυτή την ιστορία εξέγερσης ενάντια στην εκμετάλλευση που εκτροχιάζεται σε μια αιματηρή και χαοτική πορεία εκδίκησης που αγγίζει το είδος της ταινίας τρόμου. Μύθος που δεν αφήνει κανέναν αδιάφορο. Αλληγορία, πολιτική, κοινωνικός τρόμος, μελό για παιδιά. Η σκηνοθεσία υπηρετεί μια ίντριγκα με πολλές εκπλήξεις και καταλήγει στην αποθέωση. Ο «Λευκός θεός» είναι μια ταινία για τους πάντες. Και για τους θαυμαστές του Μίκλος Γιαντσό στον οποίο είναι αφιερωμένη η ταινία και γι' αυτούς που πάνε σινεμά για να φάνε ποπ κορν. Πρόκειται για ένα σινεμά που δίνει στο φορμαλισμό του μια υγιή πνοή... (στο «Αστυ»)

Με τους: Ζόφια Πσότα, Σάντορ Ζότερ, Λίλι Μονόρι, Λίλι Χόρβαθ, Λάζλο Γκάλφι, Εργουιν Νάγκι

Παραγωγή: Ουγγαρία, Γερμανία, Σουηδία (2014)

ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΣΟΚΟΥΡΟΦ
Η ρωσική κιβωτός

Υπερεκτιμημένη ταινία που έγινε γνωστή ως σκηνοθετικός άθλος γιατί συνίσταται σε ένα πλάνο, μια μοναδική λήψη, με αδιάκοπη κίνηση της ψηφιακής κάμερας για 95 ολόκληρα λεπτά, όσο η διάρκεια του φιλμ. Σε αυτήν τη μιάμιση ώρα παρελαύνουν τρεις αιώνες ρωσικής Ιστορίας, από τον Μέγα Πέτρο, «που έμαθε στους Ρώσους να σέβονται τον εαυτό τους», μέχρι την πτώση των Ρομανόφ. Η Ιστορία αναβιώνει στους χώρους του Μουσείου Ερμιτάζ, των αλλοτινών χειμερινών ανακτόρων. Από τις πιο πρωτότυπες ιδέες! Τέχνη και Ιστορία σε μαγευτική συνένωση! Η ταινία γυρίστηκε σε μια μέρα (για τόσο παραχωρήθηκε το Μουσείο στον Σοκούροφ) μετά από μήνες προετοιμασιών και προβών. Το σημαντικό στο φιλμ δεν άπτεται του καθαυτού περιεχομένου αλλά αφορά στη διάρκεια και «συνεχικότητά» του... Για ποιο πράγμα θα μιλούσαμε όμως εάν η ταινία είχε γυριστεί με το συμβατικό, τον κανονικό τρόπο;

Ενας αόρατος κινηματογραφιστής - ο Σοκούροφ είναι που σχολιάζει σε voice off - ξυπνά στο εσωτερικό του Μουσείου και, άγνωστο πώς, συναντιέται με έναν Γάλλο ευγενή, ένα μαρκήσιο διπλωμάτη με ρόλο οδηγού στην κοινή περιπλάνησή τους στο αχανές Ερμιτάζ. Σκέψεις και συζητήσεις πάνω στην Ιστορία και την Τέχνη, στη σχέση της Ρωσίας με την Ευρώπη κι άλλα τέτοια... Και στις μυθικές αίθουσες, στη μια μετά την άλλη, ξαναζωντανεύει το μεγαλείο του φωτεινού, πολυτελούς και ζηλευτού - κατά Σοκούροφ - αυτοκρατορικού παρελθόντος, σε αντιδιαστολή πάντα με τη μοναδική «σκηνή αστραπή» που παραπέμπει, στο '17, στην Επανάσταση των Μπολσεβίκων και απεικονίζει τρεις άνδρες με σκούρα κοστούμια στο ημίφως, δεν ακούμε τα λόγια τους, βλέπουμε όμως τις σπασμωδικές τους κινήσεις που μυρίζουν μηχανορραφία και τρόμο... («Αλκυονίς»).

Παραγωγή: Ρωσία, Γερμανία, Ιαπωνία, Φινλανδία, Δανία (2002).

ΠΟΛ ΚΙΝΓΚ
Πάντινγκτον

Ευχάριστη, κομψή και καλόγουστη η οικογενειακή ταινία για τον πιο ευγενικό και τρυφερό αρκούδο του κόσμου, αναμειγνύει «ρεαλιστικές» λήψεις και ψηφιακά κινούμενα σχέδια σε μια συγκινητική ιστορία - βρετανικής φιλανθρωπικής παράδοσης που αναδύεται στην επιφάνεια τις άγιες μέρες - με αποδέκτες μικρούς και μεγάλους. Το αρκουδάκι «Πάντινγκτον» με το μπλε μοντγκόμερι και το κόκκινο καπέλο γεννήθηκε τυχαία το 1956 στο Λονδίνο και η πορεία του, στον κόσμο του βιβλίου κυρίως, έμελλε να αλλάξει τα δεδομένα της παιδικής λογοτεχνίας. Ο Πάντινγκτον της ταινίας - που προβάλλεται μεταγλωττισμένη στα ελληνικά - ξεκινά από το Περού για το «αγαπημένο» αλλά αφιλόξενο, όπως διαπιστώνει, Λονδίνο, μέχρι που η οικογένεια Μπράουν τον περιθάλπει με στοργή, ανοίγοντας όμως την πόρτα και σε νέες, απειλητικές περιπέτειες.

Ο παραγωγός του «Χάρι Πότερ» μετατρέπει τον «εθνικό» (βρετανικό) Πάντινγκτον σε κινούμενη εικόνα, τον βάζει σε συνομοταξία ανταγωνιστική των αμερικάνικων μπλοκμπάστερ της Ντίσνεϊ, διατηρώντας όμως αναλλοίωτη τη μαγεία του αγγλικού σινεμά, την αίσθηση του ρυθμού και του χιούμορ, τους γήινους διαλόγους, τις κωμικά καταστροφικές καταστάσεις και το σασπένς. Μια παιχνιδιάρικη και γλυκιά «ηθικολογική» κωμωδία, καθόλου, μα καθόλου βαρετή...

Με τους: Τζιμ Μπρόουντμπεντ, Νικόλ Κίντμαν, Σάλι Χόκινς, Χιου Μπονβίλ, Τζούλι Γουόλτερς, κ.ά.

Παραγωγή: Μ. Βρετανία, Γαλλία (2014)



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ