Η βδομάδα που πέρασε ήταν πυκνή σε εξελίξεις, σε όλα τα μέτωπα, μέσα κι έξω από τη χώρα. Αυτό που σίγουρα ξεχωρίζει είναι η συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ την περασμένη Δευτέρα, όπου αποφασίστηκαν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και έμεινε ανοιχτό το εύρος των αντιλαϊκών - αντεργατικών μέτρων που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί η δεύτερη «αξιολόγηση».

Στα σημαντικά γεγονότα της βδομάδας συγκαταλέγονται, επίσης, οι εξελίξεις στο Κυπριακό και στα Ελληνοτουρκικά, που συνδέονται και συμπλέκονται μεταξύ τους, όχι μόνο επειδή Ελλάδα και Τουρκία έχουν άμεση εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις, αλλά και για τον επιπλέον λόγο ότι είναι μέλη του ΝΑΤΟ, το οποίο συμμετέχει ενεργά στην επαναχάραξη του χάρτη στην ευρύτερη περιοχή της Αν. Μεσογείου.

Οι εξελίξεις στα μέτωπα που περιγράψαμε πιο πάνω έχουν από μόνες τους μεγάλο ενδιαφέρον. Η αξιοποίησή τους, όμως, στην κυβερνητική προπαγάνδα και η αντανάκλασή τους στην πολιτική αντιπαράθεση, μεταξύ της κυβέρνησης και των άλλων αστικών κομμάτων της αντιπολίτευσης, έχει σημασία να αναλυθεί ξεχωριστά.

Κυρίως, χρειάζεται να αναδειχτεί και να αποδειχτεί πειστικά ότι ο λαός θα πρέπει να επαγρυπνεί και όχι να πανηγυρίζει για τις εξελίξεις μέσα κι έξω από τη χώρα, να «κουμπώνεται» και όχι να θρέφει προσδοκίες από τα «μεγάλα λόγια» της κυβέρνησης για τη διευθέτηση του χρέους και τον «οδικό της χάρτη» προς την ανάκαμψη, να ανησυχεί και όχι να επαναπαύεται από τις εξελίξεις στο Κυπριακό, να γρηγορεί και όχι να αποκοιμιέται από τις αναφορές της κυβέρνησης και των ιμπεριαλιστών συμμάχων στη «σταθερότητα» της χώρας, μέσα στο γενικότερο περιβάλλον της αστάθειας.

Μ' αυτό το περιεχόμενο απήργησαν και διαδήλωσαν χιλιάδες εργάτες και υπάλληλοι την περασμένη Πέμπτη, συμμετέχοντας μαζικά στις απεργιακές συγκεντρώσεις του ΠΑΜΕ.

Αμέσως μετά το Γιούρογκρουπ, η κυβέρνηση χαρακτήρισε «εθνική επιτυχία» την απόφαση για «ρύθμιση» του χρέους. Βέβαια, η έναρξη της σχετικής διαδικασίας είχε από καιρό προβληθεί ως «εθνικός στόχος», όχι μόνο από την κυβέρνηση, αλλά και από τα άλλα αστικά κόμματα της αντιπολίτευσης, καθώς όλοι, χωρίς εξαίρεση, προβάλλουν την ελάφρυνση του χρέους ως προαπαιτούμενο της καπιταλιστικής ανάκαμψης.

Μια πρώτη παρατήρηση είναι ότι το χρέος δεν μειώνεται με την απόφαση του Γιούρογκρουπ. Παραμένει δυσβάσταχτο στις πλάτες του λαού και το μόνο που συμβαίνει είναι ότι αλλάζουν τα χρονοδιαγράμματα της αποπληρωμής μέρους των δανείων και τα επιτόκια. Καθόλου τυχαία, γράφτηκε στον Τύπο ότι τα κράτη της Ευρωζώνης που συμμετέχουν στο δανεισμό της Ελλάδας, δεν πρόκειται να χάσουν ούτε ένα ευρώ από τα χρήματα που έδωσαν τα προηγούμενα χρόνια.

Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η διευθέτηση του χρέους, αυτή που αποφασίστηκε και τα επόμενα στάδιά της (αν βέβαια υπάρξουν, με δεδομένο το περιβάλλον της αστάθειας στην οικονομία της ΕΕ και τους κλυδωνισμούς που προκαλεί στη συνοχή της) έχουν για προαπαιτούμενα μέτρα που βαθαίνουν την εργασιακή εκμετάλλευση και χρεοκοπούν βαθύτερα το λαό.

Θυμίζουμε ότι για να αποφασιστεί το PSI, που προβλήθηκε ως μεγάλη επιτυχία από την τότε κυβέρνηση Παπαδήμου, χρειάστηκε να εφαρμοστεί μέχρι κεραίας το δεύτερο μνημόνιο, το οποίο περιελάμβανε ορισμένα από τα πιο σκληρά αντεργατικά - αντιλαϊκά μέτρα στα χρόνια της κρίσης.

Κατά τον ίδιο τρόπο, προαπαιτούμενο για να προχωρήσουν τα διάφορα στάδια ελάφρυνσης του χρέους είναι να εφαρμοστούν τα μέτρα του τρίτου μνημονίου και ενδεχομένως να υπάρξει και ένα τέταρτο, όπως έχει ήδη αρχίσει να συζητιέται.

Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που ανακοίνωσε το Γιούρογκρουπ, πράγματι θα επιφέρουν μια εξοικονόμηση στα δημόσια οικονομικά, της τάξης του 20% με 22% του ΑΕΠ μέχρι το 2060. Τι θα γίνουν, όμως, αυτά τα χρήματα; Μήπως θα αυξηθούν οι συντάξεις και οι μισθοί; Μήπως θα γίνουν προσλήψεις σε νοσοκομεία και στην Πρόνοια; Μήπως θα αυξηθεί το επίδομα ανεργίας και θα δίνεται σε περισσότερους, αφού σήμερα δεν το παίρνει ούτε ένας στους δέκα; Μήπως θα μειωθούν οι φόροι και τα χαράτσια για το λαό;

Τίποτα απ' όλα αυτά δεν πρόκειται να γίνει. Το αντίθετο, μάλιστα: Οι μόνες προσλήψεις που προβλέπονται άμεσα στα νοσοκομεία είναι με 12μηνες συμβάσεις μέσω προγραμμάτων του ΟΑΕΔ, η συζήτηση για τους μισθούς παραπέμπει σε καθήλωση στα σημερινά άθλια επίπεδα, αν όχι σε νέες μειώσεις, το επίδομα ανεργίας μετατρέπεται ολοένα και περισσότερο σε επιδότηση της εργοδοσίας για να προσλάβει ανέργους.

Οσο για τη φορολογία που ξετινάζει κυριολεκτικά το λαό, και μόνο το γεγονός ότι τα ματωμένα πρωτογενή πλεονάσματα συμφωνήθηκε να παραμείνουν για αόριστο χρόνο στο 3,5% του ΑΕΠ, σημαίνει ότι καμιά ελάφρυνση δεν πρέπει να περιμένουν τα λαϊκά στρώματα. Αποκαλυπτικός γι' αυτό είναι και ο προϋπολογισμός του 2017, ο οποίος, αν και προβλέπει ανάπτυξη 2,7% και κατατίθεται ταυτόχρονα με το σχέδιο διευθέτησης του χρέους, περιλαμβάνει νέες μειώσεις δαπανών και χαράτσια για το λαό.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο μόνο ως εμπαιγμός και κοροϊδία μπορεί να χαρακτηριστεί το «διάγγελμα Τσίπρα» το βράδυ της Πέμπτης για «μέτρα στήριξης των αδυνάτων» που περιλαμβάνουν ένα εφάπαξ πενιχρό επίδομα για συνταξιούχους με συντάξεις κάτω από 800 ευρώ που η κυβέρνηση βαφτίζει 13η Σύνταξη (!) και την αναστολή εφαρμογής της αυξησης του ΦΠΑ στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου ως αντάλλαγμα για το γεγονός ότι μετατρέπονται σε χώρους εγκλωβισμού χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών εξαιτίας της πολιτικής της ΕΕ στο προσφυγικό που η κυβέρνηση στηρίζει. που διανέμουν ψίχουλα, από τα ματωμένα πλεονάσματα, στους πιο εξαθλιωμένους, που η ίδια πολιτική τους δημιουργεί και πολλαπλασιάζει. Δηλαδή την ώρα που η κυβέρνηση με την πολιτική της παίρνει 10 από τους εργαζόμενους τους «επιστρέφει» το 1 (ενώ τα άλλα 9 πάνε στη τσέπη του κεφαλαίου) στοχεύοντας ο λαός να ξεχάσει κάθε έννοια δικαιώματος και να συμβιβαστεί με τα ελάχιστα και τις εφάπαξ παροχές - ψίχουλα που κι αυτές προέρχονται από τις δικές του αιματηρές θυσίες.

Στην προπαγάνδα της κυβέρνησης, η ελάφρυνση του χρέους, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση της δεύτερης «αξιολόγησης», την ένταξη στο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης και την «έξοδο» από το μνημόνιο, μετά το τέλος του 2018, είναι τα «σκαλοπάτια» προς το στόχο της ανάκαμψης, από την οποία καλλιεργεί προσδοκίες ότι θα ωφεληθεί ο λαός.

Οπως όμως και στην περίπτωση του χρέους, έτσι και για το στόχο της ανάκαμψης, προαπαιτούμενο είναι να προχωρήσουν οι αναδιαρθρώσεις και κυρίως αυτές που σχετίζονται με την αγορά εργασίας, τη διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας και βέβαια τις ιδιωτικοποιήσεις, που σε βασικούς κλάδους της οικονομίας, όπως η Ενέργεια, οι Μεταφορές και άλλοι, γίνονται το «όχημα» για παραπέρα συγκέντρωση του κεφαλαίου.

Η γενίκευση της ευελιξίας στην αγορά εργασίας είναι, επίσης, προαπαιτούμενο της ανάκαμψης, γι' αυτό κυριαρχεί στις ανατροπές που τώρα συζητιούνται για τα Εργασιακά. Οι συνθήκες δουλειάς των σημερινών νέων είναι χειρότεροι από αυτές των πατεράδων τους και το ίδιο θα συμβεί με τα δικά τους παιδιά. Η εντατικοποίηση και τρομοκρατία στους τόπους δουλειάς, η εργασιακή περιπλάνηση και η μεταπήδηση από την ανεργία στην υποαπασχόληση και τούμπαλιν, είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση, στο όνομα πάντα της ανάκαμψης.

Επομένως, η καπιταλιστική ανάκαμψη μεταφράζεται σε παγίωση της σημερινής άθλιας πραγματικότητας για την εργατική - λαϊκή οικογένεια και χειροτέρευση της, παίρνοντας υπόψη ότι πολλά από τα μέτρα που ψηφίστηκαν στο όνομά της δεν έχουν ακόμα «ωριμάσει». Επιπλέον, όπως δείχνει και η διεθνής εμπειρία, η ανάκαμψη, αν και όποτε έρθει, θα είναι αναιμική, με τον κίνδυνο μιας νέας βύθισης σε κρίση να παραμονεύει και να γίνεται το «όχημα» για μέτρα και ανατροπές δίχως κανένα τέλος.

Κυβέρνηση και ΝΔ τσακώνονται για το ποιος θα στηρίξει πιο αποτελεσματικά το στόχο της ανάκαμψης των κερδών του κεφαλαίου, ποιος δηλαδή θα υλοποιήσει σταθερά και απαρέγκλιτα της αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις.

Τέλος, στο φόντο των εξελίξεων στο Κυπριακό και στα Ελληνοτουρκικά, αυτό που «φορέθηκε» πολύ τις τελευταίες μέρες είναι η «γεωπολιτική σταθερότητα» που καλείται να διαφυλάξει ως «κόρη οφθαλμού» η χώρα, ως μόνη τέτοια «νησίδα» στην περιοχή.

Κατ' αρχήν, η τρομοκρατία περί γεωπολιτικής αστάθειας αξιοποιείται κατά κόρον από τα αστικά επιτελεία για να υποβάλουν το λαό σε στάση ανοχής και αποδοχής της αντεργατικής - αντιλαϊκής πολιτικής. «Πολλοί εξωγενείς παράγοντες δρουν υπονομευτικά ως προς τη σταθερότητα της χώρας, ας μην προσθέσουμε άλλον έναν στο εσωτερικό», είναι το χυδαίο επιχείρημά τους.

Αλήθεια, όμως, με ποιους όρους διασφαλίζεται αυτή η «σταθερότητα», ποιοι την εγγυώνται και για λογαριασμό ποιων; Η «σταθερότητα» στο λεξιλόγιο της κυβέρνησης μεταφράζεται σε βαθύτερη εμπλοκή στις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και στους ανταγωνισμούς για τη διανομή και τον έλεγχο των πηγών και των δρόμων της Ενέργειας και του παγκόσμιου εμπορίου. Μεταφράζεται σε γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας, ανταγωνιστικά προς άλλες περιφερειακές δυνάμεις στην περιοχή, όπως η Τουρκία, η οποία όμως είναι σύμμαχος της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ.

Ως εγγυητές της «σταθερότητας» εμφανίζονται το ΝΑΤΟ και ο ενεργός ρόλος της Ελλάδας στο πλαίσιο της δολοφονικής συμμαχίας, η διάθεση και αναβάθμιση της βάσης της Σούδας, η δραστήρια συμμετοχή της χώρας στη διευθέτηση των ανοιχτών ζητημάτων στην περιοχή, με βάση τους σχεδιασμούς των κυρίαρχων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Μέσα από το ίδιο πρίσμα, «σταθερότητα» σημαίνει διχοτομική λύση στο Κυπριακό, ελληνοτουρκικός συμβιβασμός για το Αιγαίο, που σημαίνει πρακτικά συνεκμετάλλευση και συνιδιοκτησία, υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ.

Βέβαια, από αυτές τις διευθετήσεις, μεγάλοι μονοπωλιακοί όμιλοι θα βγουν κερδισμένοι, ανάμεσά τους και ελληνικοί, που συνεργάζονται με κολοσσούς στον τομέα της Ενέργειας ή ευελπιστούν σε συμπράξεις. Οπως γενικότερα θα βγει κερδισμένη η αστική τάξη στην Ελλάδα από τη γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας στην περιφέρεια, η οποία όμως περιέχει το σπέρμα νέων εντάσεων και κινδύνων. Αλλωστε, η αστική τάξη εναλλάσσει διαχρονικά τον εθνικισμό και τον κοσμοπολιτισμό της, ανάλογα με το πώς εξυπηρετούνται καλύτερα τα συμφέροντά της. Στο τέλος, όμως, ο λαός είναι αυτός που πληρώνει πάντα τη νύφη.

Πού βρισκόμαστε λοιπόν σήμερα; Κυβέρνηση και ΝΔ, και γύρω τους τα μικρότερα αστικά κόμματα, ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το ποιος μπορεί να υπηρετήσει καλύτερα όλους τους παραπάνω στόχους του κεφαλαίου. Οπως φαίνεται, στην περίοδο που διανύουμε, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ διατηρεί ακόμα το προβάδισμα σε ό,τι αφορά την εμπιστοσύνη της αστικής τάξης και των διεθνών συμμάχων της. Μια ματιά στα εύσημα που αποσπάει η κυβέρνηση από Ευρωπαίους και Αμερικανούς εταίρους, αλλά και από ισχυρές μερίδες του εγχώριου κεφαλαίου, είναι αρκετή να το αποδείξει.

Αποδεικνύεται, όμως, από τα πράγματα ότι η πολιτική που υπηρετεί το κεφάλαιο δεν μπορεί ταυτόχρονα να συμφέρει και το λαό. Οτι τα αντιλαϊκά μέτρα είναι αναγκαία προϋπόθεση για την ανάκαμψη της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου. Κριτήριο επομένως της πολιτικής κάθε κόμματος είναι ποιανού τα συμφέροντα υπηρετεί: Των μονοπωλίων ή του λαού; Μεσοβέζικες και αμφίσημες απαντήσεις σ' αυτό το ερώτημα δεν υπάρχουν...