ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 11 Νοέμβρη 2001
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Η μεγαλύτερη βροχή διαττόντων αστέρων μετά το 1966

Ενας εντυπωσιακός διάττων αστέρας από τη βροχή των Λεοντίδων στις 18 Νοέμβρη 1999
Ενας εντυπωσιακός διάττων αστέρας από τη βροχή των Λεοντίδων στις 18 Νοέμβρη 1999
Στις 17 Νοέμβρη 2001, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες προβλέψεις, θα εμφανιστεί στο γήινο ουρανό ένα υπερθέαμα που ανάλογό του έχει να δει η ανθρωπότητα από το 1966. Η Γη θα περάσει μέσα από το ρεύμα σωματιδίων που αφήνει πίσω του ο κομήτης Τέμπελ - Τατλ, με αποτέλεσμα να εμφανιστεί στον βραδινό ουρανό το φαινόμενο που ονομάζεται βροχή διαττόντων αστέρων. Η βροχή διαττόντων αστέρων δεν είναι τίποτα άλλο παρά «αστέρια που πέφτουν» με ρυθμό σημαντικά αυξημένο σε σχέση με το συνηθισμένο, φτάνοντας τις χιλιάδες ή και τις δεκάδες χιλιάδες ανά ώρα. Οσοι παρακολούθησαν τη βροχή διαττόντων του 1966 τη θυμούνται ακόμα σαν ένα εντυπωσιακό θέαμα που προκαλούσε θαυμασμό και σε ορισμένους φόβο.

Φυσικά οι διάττοντες αστέρες δεν είναι πραγματικά αστέρια, όπως ο Ηλιος ή οι απλανείς αστέρες που εμφανίζονται στο στερέωμα. Η πτώση ενός τέτοιου αστέρα στη Γη, ή πιο σωστά η απορρόφηση της Γης από ένα τέτοιο τεράστιο ουράνιο σώμα, θα ήταν βέβαια καταστροφική για τον πλανήτη μας. Οι διάττοντες είναι συνήθως κόκκοι σκόνης που μπαίνουν στην ατμόσφαιρα με τεράστια ταχύτητα, υπερθερμαίνονται και ακτινοβολούν έντονα για λίγο, μέχρι που ή να καούν εντελώς, ή να φτάσουν στην επιφάνεια, ή να μειωθεί η ταχύτητά τους τόσο ώστε να κρυώσουν (συνήθως το πρώτο). Μόνο τα μεγαλύτερα από τα μετέωρα αυτά φτάνουν στην επιφάνεια της Γης και ονομάζονται μετεωρίτες.

Η μεγαλύτερη βροχή διαττόντων του 20ού αιώνα παρουσιάστηκε το 1966 και ήταν η βροχή των Λεοντίδων. Στο αποκορύφωμά της εισέρχονταν στην ατμόσφαιρα χιλιάδες μετέωρα το δευτερόλεπτο. Η φωτογραφία τραβήχτηκε σε διάρκεια 20 λεπτών και απεικονίζει μόνο τα μεγαλύτερα μετέωρα
Η μεγαλύτερη βροχή διαττόντων του 20ού αιώνα παρουσιάστηκε το 1966 και ήταν η βροχή των Λεοντίδων. Στο αποκορύφωμά της εισέρχονταν στην ατμόσφαιρα χιλιάδες μετέωρα το δευτερόλεπτο. Η φωτογραφία τραβήχτηκε σε διάρκεια 20 λεπτών και απεικονίζει μόνο τα μεγαλύτερα μετέωρα
Η βροχή διαττόντων του Νοέμβρη λέγεται και βροχή των Λεοντίδων, γιατί οι τροχιές της Γης και του κομήτη Τέμπελ - Τατλ (άρα και της σκόνης που αφήνει πίσω του) είναι τέτοιες που τα μετέωρα να εμφανίζονται σαν να προέρχονται από τον αστερισμό του Λέοντα. Το φαινόμενο εμφανίζεται κάθε χρόνο, αλλά φέτος και του χρόνου αναμένεται να είναι εξαιρετικά έντονο.

Στην πραγματικότητα η βροχή των Λεοντίδων θα αρχίσει φέτος από τις 14 Νοέμβρη και θα συνεχιστεί ως τις 21, αλλά το αποκορύφωμά της αναμένεται προς τις τελευταίες ώρες της 17ης Νοέμβρη και τις πρώτες της 18ης. Η ακριβής πρόβλεψη της βροχής των Λεοντίδων είναι δύσκολη, γιατί κάθε χρόνο η Γη περνάει από διαφορετικά τμήματα του ρεύματος σκόνης που αφήνει πίσω του ο κομήτης Τέμπελ - Τατλ. Επιπλέον, το ρεύμα σκόνης κινείται και αυτό μέσα στο Διάστημα, ενώ από το πέρασμα της Γης ανακατεύονται και διασπείρονται οι πιο πυκνές περιοχές του.

Η διαστημική σκόνη αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για τους δορυφόρους και οι βροχές διαττόντων, ιδίως οι μεγάλες, όπως η φετινή κορυφώνουν την ανησυχία. Αν ένα σωματίδιο σκόνης χτυπήσει ένα δορυφόρο, μπορεί να προκαλέσει ζημιά σε κάποιο κάτοπτρο που φέρει, να τρυπήσει τα πιο μαλακά τμήματα της συσκευής, μέχρι και να καταστρέψει εντελώς το δορυφόρο αν προκαλέσει κρίσιμο βραχυκύκλωμα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των επιστημόνων, οι πιθανότητες να χτυπηθεί ένας δορυφόρος στο αποκορύφωμα της βροχής των Λεοντίδων είναι από μία στις δέκα χιλιάδες έως μία στις χίλιες. Οι ελεγκτές των δορυφόρων το μόνο που μπορούν να κάνουν για να τους προστατέψουν είναι να τους θέσουν προσωρινά εκτός λειτουργίας, αφού πρώτα τους στρέψουν έτσι ώστε να δείχνουν το πιο λεπτό προφίλ τους προς την κατεύθυνση από την οποία θα έρθουν οι κόκκοι σκόνης.

Τα μετέωρα της βροχής διαττόντων των Λεοντίδων είναι από τα ταχύτερα κινούμενα. Ο λόγος είναι ότι ο κομήτης Τέμπελ - Τατλ που τα δημιουργεί περιστρέφεται γύρω από τον Ηλιο με φορά αντίστροφη απ' ό,τι η Γη και οι άλλοι πλανήτες. Το ρεύμα σκόνης που αφήνει στο πέρασμά του κινείται στην ίδια τροχιά με περίπου την ίδια ταχύτητα. Η σκόνη μπαίνει στην ατμόσφαιρα της Γης με ταχύτητα 72 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο!
Τα μετέωρα της βροχής διαττόντων των Λεοντίδων είναι από τα ταχύτερα κινούμενα. Ο λόγος είναι ότι ο κομήτης Τέμπελ - Τατλ που τα δημιουργεί περιστρέφεται γύρω από τον Ηλιο με φορά αντίστροφη απ' ό,τι η Γη και οι άλλοι πλανήτες. Το ρεύμα σκόνης που αφήνει στο πέρασμά του κινείται στην ίδια τροχιά με περίπου την ίδια ταχύτητα. Η σκόνη μπαίνει στην ατμόσφαιρα της Γης με ταχύτητα 72 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο!
Δυστυχώς για τους κατοίκους της Ευρώπης και της Αφρικής, η μεγάλη βροχή μετεώρων της 17ης Νοέμβρη θα είναι ορατή μόνο από την Ασία, την Αυστραλία και κατά δεύτερο λόγο την Αμερική. Την ώρα της αποκορύφωσης στην Ευρώπη θα είναι ημέρα. Μάλιστα οι ευνοημένες ήπειροι θα έχουν και το προνόμιο της νύχτας χωρίς φεγγάρι, κάνοντας το φαινόμενο πιο εντυπωσιακό. Οι Ελληνες, μαζί με τους άλλους Ευρωπαίους θα πρέπει να περιμένουν ένα χρόνο ακόμα και με το πρόσθετο μειονέκτημα ότι το 2002 την περίοδο της βροχής των Λεοντίδων το φεγγάρι θα λάμπει στον ουρανό. Παρ' όλα αυτά και φέτος από την Ευρώπη θα είναι εμφανής την περίοδο της βροχής των Λεοντίδων μια αύξηση του αριθμού των διαττόντων.

Βέβαια, εννοείται ότι για να δει κανείς τη βροχή διαττόντων πρέπει ο ουρανός να μην έχει σύννεφα και να κατοικεί σε μέρος όπου φαίνονται κάθε βράδυ πολλά άστρα, δηλαδή μακριά από πόλεις και ακόμα καλύτερα σε ορεινό μέρος. Σύμφωνα με τις προβλέψεις των αστρονόμων που παρακολουθούν τα διαστημικά μετέωρα, μετά και τη βροχή των Λεοντίδων του 2002, η επόμενη μεγάλη βροχή διαττόντων αναμένεται το 2099. Γι' αυτό, όσοι ενδιαφερόμενοι προλάβετε...


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: www.space.com



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ