Ο επόμενος κύκλος της αντιλαϊκής κλιμάκωσης, στο πλαίσιο της δεύτερης «αξιολόγησης» του μνημονίου, μπαίνει πλέον στο επίκεντρο των διεργασιών μεταξύ της συγκυβέρνησης και του κουαρτέτου.

Την ίδια ώρα, η χτεσινή συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ ενέκρινε μόνο τη μερική εκταμίευση της υποδόσης (1,1 δισ. σε σύνολο 2,8 δισ. ευρώ) από τα δάνεια της Ευρωζώνης και συγκεκριμένα κατά το τμήμα που αντιστοιχεί στις αποπληρωμές του κρατικού χρέους. «Αστερίσκοι» εμφανίζονται στο ζήτημα των συμφωνηθέντων ρυθμών αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων κρατικών οφειλών σε ιδιώτες. Σε αυτό το πλαίσιο, η επόμενη «υποδόση» θα εκταμιευθεί σε επόμενη φάση και μάλιστα θα κατατεθεί σε «ειδικό λογαριασμό» για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Χαρακτηριστική είναι η απόφαση του Γιούρογκρουπ, σύμφωνα με την οποία:

-- «Επαινεί τις ελληνικές αρχές» για τα μέτρα που εφαρμόζονται για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και του κλάδου της Ενέργειας, για την «πρόοδο στο πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων», στο χρηματοπιστωτικό σύστημα κ.ά.

-- Ειδική αναφορά γίνεται στη λειτουργία του υπερταμείου ιδιωτικοποιήσεων και, όπως αναφέρεται, «θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως θέμα προτεραιότητας προκειμένου το Ταμείο να είναι σε πλήρη λειτουργία πριν το τέλος του 2016, στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος του ESM».

-- «Αναγνωρίζει τη σημαντική πρόοδο» που έχει επιτευχθεί όσον αφορά στην αποπληρωμή των καθυστερούμενων οφειλών για τον Ιούλη και τον Αύγουστο και σημειώνει πως ο απαιτούμενος χρόνος για τα τελικά στοιχεία του Σεπτέμβρη θα είναι αργότερα μέσα στον Οκτώβρη.

--«Το Γιούρογκρουπ θα στρέψει τώρα την προσοχή του στα επόμενα στάδια του προγράμματος». Σε αυτό το πλαίσιο, «καλεί τις ελληνικές αρχές να εντείνουν τις προσπάθειες που καταβάλουν με τους θεσμούς στα μέτρα που χρειάζονται για την έγκαιρη ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και καλωσορίζει την πρόθεση των θεσμών να επιστρέψουν στην Αθήνα στα μέσα Οκτωβρίου».

Σύμφωνα με τις σχετικές δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών, Ευ. Τσακαλώτου, και την ανακοίνωση του υπουργείου, η εκταμίευση της επόμενης υποδόσης θα γίνει στις 24/10, «όταν και τα επίσημα στοιχεία του Σεπτεμβρίου θα επιβεβαιώσουν ότι η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες κινείται πολύ πάνω από τον στόχο». Σε κάθε περίπτωση, η σταδιακή αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών συνδυάζεται και με την απεικόνιση των πρωτογενών πλεονασμάτων του κρατικού προϋπολογισμού.

Η συγκυβέρνηση, από την πλευρά της, πριν τη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, προχώρησε στην εκπλήρωση ενός ακόμη «προαπαιτούμενου»: Με απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων, που δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ, ανοίγει ο δρόμος για την εκχώρηση του τελευταίου κρατικού μετοχικού πακέτου (5%) στον ΟΤΕ.

«Είμαστε αυτοί που βιαζόμαστε και γι' αυτό θέλαμε να τελειώσουμε πολύ γρήγορα τα προαπαιτούμενα, όπως και τη δεύτερη αξιολόγηση», τόνιζαν χαρακτηριστικά υψηλόβαθμοι κυβερνητικοί παράγοντες μετά την ολοκλήρωση της ετήσιας συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, στο τέλος της περασμένη βδομάδας στην Ουάσιγκτον.

Την ίδια ώρα, το ζήτημα της διαχείρισης του ελληνικού κρατικού χρέους αποτελεί «όχημα» για διαδοχικά αντιλαϊκά μέτρα, μόνιμου χαρακτήρα και μετά το 2018 και την αναμενόμενη τυπική λήξη του τρέχοντος μνημονίου.

Αποκαλυπτικές είναι και οι παρακάτω επισημάνσεις των κυβερνητικών πηγών:

-- «Η Ελλάδα έχει κάθε συμφέρον να τελειώσει έγκαιρα και τη δεύτερη αξιολόγηση, για να μην υπάρξει καμία δικαιολογία γι' αυτούς που δεν θα θέλανε να κάνουνε κάτι για το χρέος».

-- Σε ό,τι αφορά τη στήριξη από την πλευρά της κυβέρνησης των ΗΠΑ, τονίζεται: «Μας υποστηρίζουν και μας λένε προχωρήστε και σε τεχνικές μελέτες - για να ξέρουμε τι πακέτα μέτρων σε ποια αποτελέσματα οδηγούν - και ήμαστε εδώ να σας υποστηρίξουμε. Και νομίζουμε ότι θα το κάνουμε».

-- Διατυπώνοντας αγωνίες του εγχώριου κεφαλαίου σχετικά με το ενδεχόμενο αναβολής των μέτρων για τη διαχείριση του κρατικού χρέους, επισημαίνεται: «Το να μη ληφθεί απόφαση δημιουργεί αβεβαιότητα και δεν μας αφήνει να προσελκύσουμε επενδύσεις (...) Αυτό είναι το χειρότερο. Δηλαδή, αν γίνει κάτι τέτοιο, δεν θα μπούμε στην ποσοτική χαλάρωση. Αν είσαι επενδυτής στο Λονδίνο και σου πουν ότι η λύση θα βρεθεί το καλοκαίρι, τότε θα πεις και εγώ θα αποφασίσω να επενδύσω το καλοκαίρι».

Ταυτόχρονα, ο Ευ. Τσακαλώτος, μιλώντας στο πρακτορείο «Bloomberg», επανέλαβε την επιδίωξη της ελληνικής κυβέρνησης για τη συμμετοχή και του ΔΝΤ στο «πρόγραμμα».

Την ίδια ώρα, τους συνολικότερους ενδοκαπιταλιστικούς ανταγωνισμούς αποτυπώνουν οι τοποθετήσεις των διαφόρων εμπλεκόμενων «παικτών».

Ο επικεφαλής του Γιούρογκρουπ, Γ. Ντάισελμπλουμ, μετά την ολοκλήρωση της χτεσινής συνεδρίασης, δήλωσε ότι «δεν θα ανοίγω το θέμα του χρέους σε κάθε Γιούρογκρουπ»...

Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζ. Λιου, σε συνέντευξη Τύπου που παράθεσε στο πλαίσιο της συνόδου του ΔΝΤ, υπογράμμισε: «Εκτός από την τήρηση των δεσμεύσεων από την πλευρά της Ελλάδας και την εφαρμογή σκληρών μέτρων, υπάρχει επίσης η ανάγκη μείωσης του χρέους. Νομίζω ότι όσο πιο γρήγορα αυτό πάρει σάρκα και οστά, τόσο το καλύτερο». Και πρόσθεσε: «Είναι μεγάλη πρόοδος το γεγονός ότι η Ελλάδα εφαρμόζει τα μέτρα, κάποια από τα οποία είναι σκληρά και πρέπει να τα ολοκληρώσουν».

Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Τζ. Ράις, σε χτεσινή ανακοίνωση αναφέρει: «Παραμένουμε πλήρως προσηλωμένοι με στόχο την επίτευξη συμφωνίας επί ενός προγράμματος που θα μπορεί να υποστηρίξει το Ταμείο μέσω μίας νέας διευθέτησης (...) Στο πλαίσιο αυτό, μία αποστολή του ΔΝΤ θα επισκεφθεί σύντομα την Αθήνα». Νωρίτερα, το πρακτορείο «Ρόιτερς» μετέδιδε πως το ΔΝΤ πιθανότατα δεν θα συμμετέχει στο «πρόγραμμα», αλλά προσανατολίζεται προς την ανάληψη ειδικού συμβουλευτικού ρόλου.

«Το ΔΝΤ δεν επιτρέπει να του θέτουν κανενός είδους διορίες», τόνισε ο αντιπρόεδρος του ΔΝΤ, Ντ. Λίπτον, αναφερόμενος σε δηλώσεις όπως του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Β. Σόιμπλε, σχετικά με τη συμμετοχή του στη χρηματοπιστωτική ενίσχυση του ελληνικού κράτους, μέχρι το τέλος του 2016. Να σημειωθεί ότι η γερμανική βουλή υπερψήφισε τη δανειακή σύμβαση προς το ελληνικό κράτος με προϋπόθεση τη συμμετοχή και του ΔΝΤ.

Παράλληλα, με εντατικούς ρυθμούς εξελίσσονται οι αναδιαρθρώσεις στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, που βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα της δεύτερης «αξιολόγησης», με έμφαση στο πλαίσιο για τους «εξωδικαστικούς συμβιβασμούς» των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων και το νέο πτωχευτικό κώδικα.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και το ζήτημα των νέων διοικήσεων στις εγχώριες τράπεζες, καθώς και στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο αναμένεται να προχωρήσει ενδεχομένως και μέσα στην τρέχουσα βδομάδα.

Ταυτόχρονα, «τρέχουν» και οι διαδικασίες στην Attica Bank, σε αυτή τη φάση σχετικά με τη βελτίωση της ρευστότητάς της, μέσω του συστήματος των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών της ΕΚΤ. Για το σκοπό αυτό, η τράπεζα θα εκδώσει ομόλογα ονομαστικής αξίας ύψους 380 εκατ. ευρώ, τα οποία θα φέρουν και κρατική εγγύηση προκειμένου να γίνονται αποδεκτά ως ενέχυρο έναντι της χρηματοδότησης μέσω του «έκτακτου μηχανισμού ρευστότητας» (ELA). Είναι φανερό ότι η αποκατάσταση της «κανονικότητας» και για τη συγκεκριμένη τράπεζα έχει ως προϋπόθεση την κρατική στήριξη.

Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι «η προβλεπόμενη εγγύηση του ελληνικού κράτους είναι σύμφωνη με τους κανόνες της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων», καθώς σύμφωνα με το αιτιολογικό της απόφασης, «το μέτρο είναι στοχευμένο, αναλογικό και περιορισμένο από άποψη διάρκειας και πεδίου εφαρμογής».

Ο πρόεδρος της τράπεζας, Π. Ρουμελιώτης, μετά τις συναντήσεις του στην Ουάσιγκτον με στελέχη του ΔΝΤ, ενημέρωσε τα στελέχη του Ταμείου ότι τη μεθαύριο, Πέμπτη, θα συνεδριάσει η Επιτροπή Στρατηγικού Σχεδιασμού της τράπεζας, προκειμένου να εξετάσει το «σχέδιο αναδιάρθρωσης» της τράπεζας.