ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 11 Γενάρη 2020 - Κυριακή 12 Γενάρη 2020
Σελ. /40
ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ
Τα πολύπλευρα παζάρια ανατροφοδοτούν την επιθετικότητα της Τουρκίας

Ερντογάν και Πούτιν εγκαινίασαν μαζί νέο αγωγό που θα μεταφέρει ρωσικό αέριο στην Ευρώπη, μια μέρα αφότου ο Τραμπ παίνευε στον Λευκό Οίκο τις υπηρεσίες της Αγκυρας στον «αγώνα κατά της τρομοκρατίας»

Ερντογάν και Πούτιν ανοίγουν μαζί τη βάνα του «Turkish Stream» την περασμένη Τετάρτη

Copyright 2020 The Associated

Ερντογάν και Πούτιν ανοίγουν μαζί τη βάνα του «Turkish Stream» την περασμένη Τετάρτη
Νέα ένταση στα αντιλαϊκά παζάρια που «ψήνονται» σε πολλά παράλληλα επίπεδα πρόσθεσε η βδομάδα που πέρασε, επιβεβαιώνοντας ότι η κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας αποτελεί ένα μόνο κεφάλαιο στο ευρύτερο γεωπολιτικό «πόκερ» που προχωρά με επίκεντρο τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπου ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ και Κίνα παρατάσσουν κάθε λογής «όπλα», αλλά και ανταλλάγματα που λανσάρουν, γυρεύοντας συμμάχους και πλεονεκτήματα που θα ενισχύσουν τη δική τους θέση.

Από την πλευρά των ΗΠΑ, ανέλαβε ο Πρόεδρος Τραμπ στον Λευκό Οίκο και δίπλα στον Ελληνα πρωθυπουργό (βλέπε σχετικό θέμα), να ξεκαθαρίσει ότι το παζάρι με την Αγκυρα θα δυναμώσει. Από τη δε πλευρά της Ρωσίας, ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, από την Κωνσταντινούπολη όπου μαζί με τον Τούρκο ομόλογό του άνοιξε τη βάνα του «Turkish Stream» και χαρακτήρισε την ολοκλήρωση του έργου «παράδειγμα διμερούς συνεργασίας» που «επιβεβαιώνει εμφανώς ότι η ρωσοτουρκική στρατηγική συνεργασία αποδίδει σημαντικά, αισθητά αποτελέσματα». Και πρόσθεσε πως «η αλληλεπίδραση μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας αναπτύσσεται σταθερά σχεδόν σε κάθε τομέα (...)παρά τη σύνθετη διεθνή κατάσταση και τις προσπάθειες ενός αριθμού παγκόσμιων παικτών να εμποδίσουν την επέκταση της αμοιβαία ευεργετικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας». Δήλωσε μάλιστα «βέβαιος ότι στο μέλλον Ρωσία και Τουρκία θα υλοποιήσουν πολλά περισσότερα αμοιβαία επωφελή σχέδια, και στον ενεργειακό τομέα και σε άλλους» όπως και ότι «μαζί μπορούμε να πετύχουμε κάθε περίπλοκο και φιλόδοξο στόχο προς όφελος των χωρών μας και των λαών μας».

Σημειωτέον, πριν από τα εγκαίνια του «Turkish Stream» Πούτιν και Ερντογάν συναντήθηκαν κεκλεισμένων των θυρών για πάνω από δύο ώρες και μάλιστα εξέδωσαν Κοινό Ανακοινωθέν για όλα τα «καυτά» μέτωπα (Συρία, Ιράν, Λιβύη κ.ά.). Ξεχωρίζει η περιγραφή της επίθεσης των ΗΠΑ, που προκάλεσε τη δολοφονία Σολεϊμανί στις 3/1, ως «πράξης υπονόμευσης της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή». Τη δική της σημασία έχει και η απόφασή τους να καλέσουν από κοινού σε εκεχειρία στη Λιβύη - όπου Μόσχα και Αγκυρα στηρίζουν αντίπαλες πλευρές, τουλάχιστον προς το παρόν - και να επισημάνουν τη σημασία εξεύρεσης «πολιτικής λύσης» και διαλόγου.

Αντίδραση των ΗΠΑ

Να σημειωθεί ότι σχολιάζοντας τα εγκαίνια του «Turkish Stream», το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι μαζί με τον «Nord Stream 2» αποτελούν έργα που «διαιρούν την Ευρώπη» και η Ρωσία «τα χρησιμοποιεί προς όφελός της». Πρόσθεσε δε ότι «δεν συνεισφέρουν καθόλου στην προώθηση των στόχων για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και θα προσφέρουν στη Ρωσία ένα επιπλέον εργαλείο για τον πολιτικό και οικονομικό εξαναγκασμό των ευρωπαϊκών χωρών, ιδιαίτερα της Ουκρανίας».

Σημειωτέον, την Πέμπτη ο Ερντογάν συζήτησε τηλεφωνικά και με την Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ για Συρία, Λιβύη αλλά και τις νέες εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ - Ιράν.

Εξετάζονται όλα τα περιθώρια συνεργασιών

Ενδεικτική της αποφασιστικότητας με την οποία το τουρκικό κεφάλαιο «ζυγίζει» οφέλη από κάθε συνεργασία είναι αναλύσεις που, περιγράφοντας ίσως ετοιμότητα για διάφορους συμβιβασμούς, χαρακτήριζαν «φυσιολογική» «μια απόφαση Τουρκίας και Ρωσίας να συνεργαστούν ακόμα στενότερα» στη Λιβύη, «με φόντο τις νέες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή». Συγκεκριμένα, η «Χουριέτ» εξηγούσε ότι «αυτό θα απαιτούσε ο ένας να κατανοήσει καλύτερα τη θέση του άλλου στο θέμα της Λιβύης», αλλά και ότι «υπάρχουν περισσότερα οφέλη και για τις δύο πλευρές αν επιλέξουν να συνεργαστούν στο θέμα της Λιβύης, αντί να εμπλακούν σε μια ατέρμονη αντιπαράθεση».

Από τη μεριά της, φυσικά, η Τουρκία ανακοίνωσε ότι ήδη έχει ξεκινήσει να στέλνει στρατεύματα στη Λιβύη, με τον Ερντογάν να δηλώνει πως η υπεράσπιση «της ασφάλειας και του μέλλοντος» της χώρας του δεν ξεκινά από τα σύνορα της χώρας, αλλά εκτείνεται πολύ πιο πέρα από αυτά. Τόνισε ότι η Αγκυρα θα συνεχίσει «να υπερασπίζεται μέχρι τέλους τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της και στο Ιράκ, και στη Συρία, και στη Μεσόγειο» και κατηγορώντας «ορισμένους κύκλους που προσπαθούν να υλοποιήσουν ένα σχέδιο για να φυλακίσουν την Τουρκία στις δικές της ακτές στη Μεσόγειο» περηφανεύτηκε ότι «χαλάσαμε αυτό το παιχνίδι, με τις συμφωνίες που κάναμε πρώτα με την Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου (σ.σ. το ψευδοκράτος) και στη συνέχεια με τη Λιβύη». Επανέλαβε δε ότι «η Τουρκία, η χώρα με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στη Μεσόγειο, οπωσδήποτε θα έχει λόγο σε κάθε πρότζεκτ της περιοχής».

Την ίδια στιγμή, πάντως, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, αντιδρώντας στην πρόσφατη συνάντηση των ΥΠΕΞ Αιγύπτου - Γαλλίας - Ελλάδας - Κύπρου στο Κάιρο, εξέφρασε πάλι την ετοιμότητα της χώρας «να συνεργαστούμε με όλες τις χώρες (σ.σ. της Μεσογείου), πλην της ελληνοκυπριακής διοίκησης νότιας Κύπρου (σ.σ. όπως προκλητικά αποκαλεί η Τουρκία την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού δεν την αναγνωρίζει επίσημα ως κράτος), προκειμένου να μετατραπεί η Ανατολική Μεσόγειος σε πεδίο συνεργασίας και όχι συγκρούσεων».

Τέλος, χαρακτηριστικός ήταν ο νέος γύρος επαφών του Τούρκου ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου: Πρώτα βρέθηκε με τον Ιταλό ομόλογό του Λουίτζι ντι Μάγιο, που επισκέφτηκε την τουρκική πρωτεύουσα αμέσως πριν από τη συνάντηση του Καΐρου, όπου ωστόσο εκπροσώπησε τη χώρα του ως «παρατηρητής». Ηταν η δεύτερη φορά σχεδόν σε ένα μήνα που οι δύο ΥΠΕΞ τα είπαν, εστιάζοντας και στη Λιβύη, για την οποία η Ρώμη τονίζει ότι πρέπει να υπάρχουν «ανοιχτοί δίαυλοι με όλες τις πλευρές».

Μεσοβδόμαδα, ο Τσαβούσογλου βρέθηκε και στην Αλγερία, λίγες μέρες μετά τις επαφές Ερντογάν στην Τυνησία και ενώ πληθαίνει η σεναριολογία για νέους συμμάχους και σχήματα που μελετά η Αγκυρα, διερευνώντας και τη δημιουργία νέων βάσεων στην περιοχή.

Ο Τσαβούσογλου πήγε και στη Βαγδάτη, όπου εξέφρασε ξανά την ετοιμότητα της Αγκυρας να συμβάλει ολόπλευρα στην «ανοικοδόμηση» και στη «σταθερότητα» όλης της Μέσης Ανατολής.

Ακόμα, ανακοινώθηκε ότι τη Δευτέρα μεταβαίνει στην Τουρκία ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε για συνάντηση με τον Ερντογάν, ενώ στη Μόσχα τη ίδια μέρα έχει προγραμματίσει συναντήσεις τουρκική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον υπουργό Αμυνας Χουλούσι Ακάρ.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, κινητικότητα διατηρείται και γύρω από το Κυπριακό. Την Παρασκευή ο «πρωθυπουργός» και ο «ΥΠΕΞ» του ψευδοκράτους, Ε. Τατάρ και Κ. Οζερσάι αντίστοιχα, αναμένονταν να συναντήσουν τον Ερντογάν. Μια μέρα πριν, ο «Πρόεδρος» Μ. Ακιντζί επανέφερε την πρόταση για σύσταση επιτροπής Ελληνοκυπρίων - Τουρκοκυπρίων που θα εξετάσουν τρόπους «αξιοποίησης» των υδρογονανθράκων, χωρίς να περιμένουν οριστική «λύση» του Κυπριακού...


Α. Μ.


ΛΙΒΥΗ
Συγκρούσεις και διπλωματικές ζυμώσεις

Η απόφαση του Λίβυου στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ (που υποστηρίζεται εμμέσως από Γαλλία, Ρωσία, Αίγυπτο, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κ.ά.) να απορρίψει τη ρωσο-τουρκική έκκληση για παύση πυρός έως τις 12 Γενάρη απέναντι στις ένοπλες δυνάμεις του Λίβυου δοτού πρωθυπουργού Φαγιέζ Σάρατζ, αποκαλύπτει την προσπάθειά του να κεφαλοποιήσει πολιτικά, εάν τα καταφέρει, τις επιτυχίες στα πεδία των συγκρούσεων. Η επιλογή αυτή γίνεται έπειτα από την πρόσφατη ανάκτηση του ελέγχου της Σύρτης (γενέτειρας του πρώην Προέδρου Μουαμάρ Καντάφι) χάρη στη συνεργασία ακραίων ισλαμιστών Σαλαφιστών με τον λεγόμενο «Λιβυκό Εθνικό Στρατό» (LNA) του στρατηγού. Η πιθανότητα ανάκτησης ελέγχου και της παρακείμενης, στρατηγικής πόλης Μισράτα (περίπου 260 χλμ. από την πρωτεύουσα Τρίπολη), που είναι ιδιαίτερα σημαντική για την πολιτική επιβίωση του αντιπάλου του, πρωθυπουργού Φ. Σάρατζ, ενθαρρύνει την άκαμπτη στάση του στρατηγού, που έχει κηρύξει «ιερό πόλεμο» (Τζιχάντ) στον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν, εξαιτίας της απόφασης του τελευταίου να αναπτύξει στις αρχές της βδομάδας τουρκικά στρατεύματα με στόχο τη στήριξη της κυβέρνησης Σάρατζ.

Από την άλλη, το σχέδιο Ερντογάν για στρατιωτική στήριξη του Φ. Σάρατζ φαίνεται πως δεν ξετυλίγεται αναίμακτα. Παρά τις διαβεβαιώσεις του Τούρκου Προέδρου πως οι Τούρκοι στρατιώτες (που αναπτύχθηκαν πριν μερικές μέρες στη Λιβύη) δεν θα συμμετάσχουν άμεσα σε ένοπλες συγκρούσεις, την Παρασκευή ανακοινώθηκε πως σκοτώθηκαν τρεις εξ αυτών, εντός και πέριξ της πόλης Μισράτα. Στις ίδιες σφοδρές συγκρούσεις αναφέρθηκε επίσης πως τραυματίστηκαν άλλοι έξι Τούρκοι στρατιώτες από πυρά των δυνάμεων του LNA.

Εντούτοις, την ίδια στιγμή ενισχύονται οι διπλωματικές ζυμώσεις σε Ρώμη, Βρυξέλλες, Αλγέρι και Τύνιδα. Οι διαδοχικές συναντήσεις υψηλόβαθμων αξιωματούχων της ΕΕ (π.χ. πρόεδρος Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας, Ζ. Μπορέλ κ.ά.) με τον Σάρατζ στα μέσα της βδομάδας, αλλά και του Ιταλού πρωθυπουργού Τζ. Κόντε με τον Λίβυο στρατηγό Χ. Χάφταρ πραγματοποιούνται με φόντο τις προσπάθειες του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών για Διεθνή Διάσκεψη στο Βερολίνο με στόχο την υποτιθέμενη εξεύρεση πολιτικής λύσης στη Λιβύη.

Το εγχείρημα αυτό στη σημερινή περίοδο κλιμάκωσης των ανταγωνισμών σε όλα τα επίπεδα φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο. Το σίγουρο είναι ότι και να επιτύχει, θα πρόκειται για έναν προσωρινό συμβιβασμό, που θα οδηγήσει σε νέο γύρο αντιπαράθεσης με διακύβευμα τον τεράστιο πλούτο της χώρας. Και αυτός ο φαύλος κύκλος δεν πρόκειται να αλλάξει όσο συνεχίζεται η εξουσία των μονοπωλιακών ομίλων, που κάνουν κουμάντο διά εκπροσώπων τους, στην πολιτική και την οικονομία.


Δ. Ο.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ