Copyright 2019 The Associated

Από τη συνάντηση Τσαβούσογλου - Ακιντζί στα Κατεχόμενα

Τους άξονες όξυνσης των αντιλαϊκών παζαριών διερευνούν ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα - με πρώτες τις ΗΠΑ, την ΕΕ και τη Ρωσία - που διεκδικούν ενίσχυση της σχέσης τους με την Τουρκία, επιδιώκοντας ταχύτερη υλοποίηση των σχεδιασμών που ωφελούν τα μονοπώλια που κάθε πλευρά εκπροσωπεί.

Οπως δείχνουν τόσο οι διεργασίες για την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό όσο και οι επαφές ενεργειακών κολοσσών με όλες τις πλευρές (συμπεριλαμβανομένης της Αγκυρας και του ψευδοκράτους), βασικό εργαλείο για την προώθηση παλιών και νέων συνεργασιών, επενδυτικών αλλά και συνολικά γεωπολιτικών, είναι διάφορα μοντέλα συνδιαχείρισης που εξετάζονται, τόσο στο Αιγαίο όσο και στην κυπριακή ΑΟΖ.

Περιγράφοντας την ετοιμότητα της Αγκυρας να παζαρέψει σκληρά τις δικές της επιδιώξεις, ο Τούρκος πρέσβης στην Αθήνα, Μπουράκ Οζούγκεργκιν, σχολίασε στην εφημερίδα «Τα Νέα» για τις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας ότι «είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχουν προκλήσεις στη σχέση μας, ωστόσο και οι δύο πλευρές έχουν ξεκαθαρίσει ότι θέλουν να ξεπεραστούν αυτές οι δυσκολίες. Είμαστε φυσικοί σύμμαχοι με τις ΗΠΑ επί δεκαετίες». Σημείωσε ακόμα ότι «η Ρωσία δεν αποτελεί για εμάς εναλλακτική των ΗΠΑ» και ξεκαθάρισε ότι «η σχέση μας με το ΝΑΤΟ έχει ακλόνητα θεμέλια και το ΝΑΤΟ εξακολουθεί να είναι το βασικό ακρωνύμιο για την Τουρκία». Οσον αφορά τα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό, αντλώντας δύναμη και από το αλισβερίσι που προκρίνουν μαζί με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ κ.τ.λ., η Αγκυρα θα επιμείνει στην τακτική των προκλήσεων παράλληλα με προσκλητήρια συνεργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρέσβης ισχυρίστηκε ότι στο Κυπριακό «η Τουρκία δεν υπαγορεύει τύπο λύσης αλλά επίσης δεν αντιτάσσεται σε καμία άλλη φόρμουλα», ενώ για τα Ελληνοτουρκικά ανέφερε ότι «αντί να εξαντλούμε την προσοχή μας σε χάρτες που δεν μας αρέσουν, καλύτερο είναι να καθίσουμε και να συζητήσουμε για τα προβλήματα, να λύσουμε ό,τι μπορούμε και αν δεν μπορούμε, να απευθυνθούμε σε θεσμούς, για να μας βοηθήσουν» (μια έμμεση παραπομπή σε διεθνές δικαστήριο).

Κάλεσμα συνδιαχείρισης αποτέλεσαν άλλωστε και οι δηλώσεις που έκανε ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, από τα Κατεχόμενα, όπου είχε σειρά επαφών από το Σαββατοκύριακο μέχρι χτες. «Αυτό που πρέπει να μάθουν οι Ελληνοκύπριοι, είναι να μοιράζονται», είπε, προσθέτοντας την ίδια στιγμή: «Θέλουμε να προειδοποιήσουμε ότι κανείς, είτε η ΕΕ, είτε η Ελλάδα, είτε όποιος στηρίζει τους Ελληνοκύπριους δεν μπορεί και δεν πρόκειται να αναμειχθεί στις δραστηριότητές μας στην περιοχή».

Ενδεικτική ήταν και η ανακοίνωση για δημιουργία τουρκικού προξενείου στην κατεχόμενη Αμμόχωστο, όπου «τρέχουν» διάφοροι επενδυτικοί σχεδιασμοί. «Κανείς δεν έχει τη δύναμη να σπάσει τον δεσμό των Τουρκοκυπρίων με τη "Μητέρα Πατρίδα"», δήλωσε σχετικά ο Τσαβούσογλου, ενώ υπογράμμισε ότι η Αγκυρα θα συνεχίσει να υποστηρίζει «τον "τουρκοκυπριακό λαό" χωρίς κανένα δισταγμό και χωρίς κανένα συμβιβασμό».

Οσον αφορά την προετοιμασία νέων πιθανών συνομιλιών για το Κυπριακό, ο Τσαβούσογλου επανέλαβε ότι «εμείς δεν αποκλείουμε κανένα μοντέλο λύσης», ωστόσο «η ουσία του πράγματος είναι η ελληνοκυπριακή πλευρά να αποδεχθεί την πολιτική ισότητα, με όλα τα στοιχεία που εμπεριέχει, εκ των προτέρων...» και τόνισε ότι «η άποψη "να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις και βλέπουμε" δεν είναι αποδεκτή», συνέχισε ο Τούρκος ΥΠΕΞ, «το δοκιμάσαμε αυτό για 50 χρόνια και δεν πέτυχε». Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε σε προτάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς, λέγοντας ότι «ακούσαμε από τον ίδιο (σ.σ. τον Κύπριο Πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη) ή μέσω άλλων για λύση δύο κρατών, για χαλαρή ομοσπονδία ή αποκεντρωμένη ομοσπονδία και άλλες τέτοιες ιδέες», συμπληρώνοντας ότι η Τουρκία πρότεινε «(σ.σ. να πάμε) σε μια πενταμερή άτυπη συνάντηση, να ξεκαθαριστούν αυτά. Το τι θα διαπραγματευτούμε να το αποφασίσουμε μαζί...».

Από τη μεριά του, ο κατοχικός ηγέτης Μ. Ακιντζί δήλωσε ότι «είτε μέχρι να εξευρεθεί μια λύση όλες οι πλευρές θα παραμείνουν μακριά από τέτοιου είδους (σ.σ. γεωτρητικές κ.τ.λ.) δραστηριότητες, είτε θα κάνουμε την κοινή επιτροπή και θα συνεργαστούμε, είτε οι δύο πλευρές θα ακολουθήσουν χωριστά το δρόμο τους».

Σημειώνουμε ότι το Σάββατο, ενημερώνοντας τους αρχηγούς των τουρκοκυπριακών κομμάτων στα Κατεχόμενα, ο Ακιντζί δήλωσε ότι «συγκεντρώθηκε υλικό που θα δικαιολογούσε τη συνέχιση των εργασιών». Μια μέρα πριν, η ειδική εκπρόσωπος του γγ του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, είχε παραθέσει άτυπη δεξίωση με τους Αναστασιάδη - Ακιντζί, λέγοντας ότι οι (καθημερινές και χωριστές) επαφές που είχε μαζί τους (όλη την προηγούμενη βδομάδα) ήταν «σοβαρές» και «αρκετά επικεντρωμένες», μιλώντας για «προσπάθεια που συνεχίζεται, και οι δύο ηγέτες είναι θετικοί στο να συνεχίσει αυτή η διαδικασία».

Σήμερα, ο Κύπριος Πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης φτάνει στην Αθήνα για να συναντήσει τον Ελληνα πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη, με βασικό θέμα το Κυπριακό.

Πάντως, από την πλευρά της κυβέρνησης, ο Ελληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας επιβεβαίωσε ακόμα μια φορά ότι το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα επιδιωχθεί «αντιμετώπιση» της Τουρκίας είναι η διερεύνηση προϋποθέσεων για «να ξεκινήσουμε ένα νοήμονα διάλογο», κάτι στο οποίο προς το παρόν - όπως είπε - «η Τουρκία δεν μας βοηθάει». Ο Ελληνας ΥΠΕΞ υποστήριξε ότι «στο τέλος - τέλος η συνεργασία πάντοτε βοηθάει και η συνεργασία προάγει και εμείς είμαστε η μόνη χώρα που θέλει μια ευρωπαϊκή και σύγχρονη Τουρκία και μια Τουρκία μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης... Ομως, για να γίνει αυτό, θα πρέπει να σταματήσει (η Τουρκία) τις προκλήσεις. Θα σταματήσει να φέρεται σαν ταραξίας;...». Και ενισχύοντας τις αυταπάτες ότι οι λυκοσυμμαχίες ΝΑΤΟ και ΕΕ θα στήσουν αναχώματα στις αξιώσεις του τουρκικού κεφαλαίου, συνέχισε: «Δεν μας το κάνει εύκολο η Τουρκία. Ομως δεν πρόκειται να απελπιστούμε. Είμαστε μια ευρωπαϊκή χώρα, χτίζουμε - δεν σας κρύβω - τις συμμαχίες μας. Δεν προσερχόμαστε σε αυτή την προσπάθεια αγνοώντας την ανάγκη να έχουμε μαζί μας τη διεθνή κοινότητα, να έχουμε μαζί μας τους συμμάχους μας, το ΝΑΤΟ, να έχουμε μαζί μας τους εταίρους μας και φίλους μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ενισχύουμε και παλεύουμε για να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο τις συμμαχίες μας και από την άλλη λέμε στην Τουρκία ότι εφόσον σταματήσει όλα αυτά τα "περίεργα", μπορούμε να καταλήξουμε κάποια στιγμή σε σοβαρό τρόπο συζήτησης και επίλυσης των διαφορών μας...».

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, χτες, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν επανέφερε το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων κατά της Τουρκίας, αντιδρώντας στην αγορά του ρωσικής κατασκευής συστήματος «S-400». Με προσεκτικές δηλώσεις, το στέλεχος της κυβέρνησης Τραμπ ανέδειξε ότι το σύνθετο παζάρι ΗΠΑ - Τουρκίας θα δυναμώσει, λέγοντας: «Το εξετάζουμε, δεν θα κάνω οποιαδήποτε σχόλια για οποιεσδήποτε συγκεκριμένες αποφάσεις, όμως το εξετάζουμε...».

ΑΓΚΥΡΑ.--

Για μια «νέα μεταναστευτική απειλή» που υπάρχει στη συριακή επαρχία Ιντλίμπ (πεδίο όπου τον τελευταίο καιρό επικεντρώνονται παζάρια Τούρκων - Αμερικανών για στρατιωτικές αλλά και πολιτικές εξελίξεις για τη μεταπολεμική Συρία) μίλησε ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρ. Τ. Ερντογάν, επαναλαμβάνοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να χορηγήσει στην Αγκυρα «επαρκή οικονομική βοήθεια».

«Είτε θα μοιραστείτε αυτό το βάρος, είτε θα ανοίξουμε τα σύνορα», ανέφερε ο Τούρκος ηγέτης απευθυνόμενος στους Ευρωπαίους, υποστηρίζοντας ξανά ότι η ΕΕ δεν έχει ακόμη εκπληρώσει πλήρως τις υποσχέσεις της που απέρρεαν από τη συμφωνία Αγκυρας - Βρυξελλών για το Μεταναστευτικό. Μεταξύ άλλων ισχυρίστηκε ότι η Τουρκία έχει δαπανήσει 40 δισ. δολάρια για τους Σύρους πρόσφυγες ενώ η οικονομική «συμβολή» της ΕΕ είναι «περίπου 3 δισ. ευρώ». «Θα πρέπει να ανησυχούμε εμείς για αυτό; Ας ανησυχήσουν εκείνοι αυτήν τη φορά», πρόσθεσε σε έντονο ύφος.

Αλλά και ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Φουάτ Οκτάι, είπε ότι οι δηλώσεις Ερντογάν «δεν ήταν ούτε απειλή ούτε μπλόφα. Μιλούν για μια πραγματικότητα: Υπάρχει μια κρίση σε εξέλιξη στη Συρία. Η Τουρκία έχει ανοίξει τις πύλες τις εντελώς». Υποστήριξε ότι το να λέει κανείς πως η Τουρκία θα προκαλέσει μια νέα μεταναστευτική ροή είναι «λάθος», ωστόσο πρόσθεσε: «Η Τουρκία δεν είναι φύλακας καμίας άλλης χώρας, ούτε και το μεταναστευτικό κέντρο άλλης χώρας. Δεν είναι η χώρα που θα πληρώσει το λογαριασμό κρίσεων που άλλοι προκάλεσαν».

Κατά τ' άλλα, ο Οκτάι ανέφερε ότι «ναι, κάναμε το καθήκον μας για τους πρόσφυγες, ακόμα το κάνουμε και θα συνεχίσουμε», συμπληρώνοντας ότι αν συνεχιστεί η κρίση στη Συρία (ειδικά στο βορειοδυτικό Ιντλίμπ) και ξεκινήσει μια «νέα μεταναστευτική κρίση», η Ευρώπη δεν έχει «καμία πιθανότητα» να ξεφύγει... «Μαζί με αυτό το ζήτημα (σ.σ. τη νέα αύξηση μεταναστευτικών ροών) θα πρέπει να αντιμετωπίσει και τις σχετικές κρίσεις», τόνισε ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης.

Χτες, γνωστός αρθρογράφος της «Χουριέτ» επισήμαινε μεταξύ άλλων ότι «3,5 χρόνια μετά τη συμφωνία, δύσκολα μπορεί να πει κανείς ότι η εφαρμογή της ικανοποιεί την Τουρκία» και υπενθύμιζε πρόσφατες δηλώσεις του Ολλανδού πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε (στη συνάντησή του με τον Ελληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη), ότι πρέπει να γίνει «επαναδιαπραγμάτευση» της συμφωνίας, εξαιτίας «της μη ικανοποίησης της Τουρκίας». Ο ίδιος αναλυτής αναφέρει πως «στην πραγματικότητα η ιδέα της επαναδιαπραγμάτευσης της συμφωνίας με την Τουρκία "περιφερόταν" στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες από τις αρχές του 2019, επειδή η αναστάτωση στη Συρία δεν θα τελειώσει σύντομα και αυτό θα απαιτήσει περαιτέρω αναγκαία συνεργασία με την τουρκική κυβέρνηση. Ωστόσο, μόνο ο χρόνος θα δείξει αν οι δύο πλευρές θα μπορέσουν να καθίσουν γύρω από το ίδιο τραπέζι για έναν νέο γύρο διαπραγματεύσεων». Μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «ακόμα κι αν έπρεπε οι δύο πλευρές να αποφασίσουν την αναθεώρηση» της συμφωνίας, οι συνομιλίες θα είναι πολύ δυσκολότερες από την τελευταία φορά. «Η Τουρκία θα διαμορφώσει τη λίστα των αιτημάτων της με έναν μαξιμαλιστικό τρόπο και θα ζητήσει την εκπλήρωση όλων των ευρωπαϊκών υποσχέσεων, που αφορούν την κατάργηση της βίζα, την τελωνειακή ένωση κ.λπ. από το 2016. Θα ζητήσει περισσότερη οικονομική βοήθεια (...) Αλλά αυτό που θα κάνει τις συνομιλίες πιο δύσκολες είναι ότι από το 2016 και η Τουρκία και η ΕΕ έχουν αλλάξει και οι σχέσεις τους έχουν επιδεινωθεί για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένης της συνεχιζόμενης έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο».