ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ - ΠΡΙΣΤΙΝΑ - ΠΟΝΤΓΚΟΡΙΤΣΑ.--

Οι σχεδιασμοί και οι κινήσεις για διεύρυνση του ΝΑΤΟ και της ΕΕ με χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, στο πλαίσιο του οξυμένου ανταγωνισμού με τη Ρωσία και άλλες ανταγωνιστικές δυνάμεις, ρίχνουν λάδι στη φωτιά των εντάσεων της περιοχής και αναθερμαίνουν τα σενάρια ακόμη και για αλλαγές συνόρων. Στα σενάρια αυτά προσπάθησε να απαντήσει και ο Πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου (πρώην διοικητής του ΟΥΤΣΕΚΑ), Χασίμ Θάτσι, λέγοντας σε συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη ότι δεν θα γίνει διχοτόμηση του Κοσσυφοπεδίου ούτε θα δοθεί αυτονομία στους Σέρβους. «Αυτό που εννοούσα όταν έλεγα για διόρθωση συνόρων είναι να προστεθεί η (σερβική) κοιλάδα του Πρέσεβο στο Κοσσυφοπέδιο», είπε χαρακτηριστικά, επιβεβαιώνοντας τη σκληρή, παρασκηνιακή διαπραγμάτευση με στόχο την εξεύρεση μίας «τελικής ειρηνευτικής συμφωνίας» που θα διευκολύνει τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη των χωρών στους λεγόμενους ευρωατλαντικούς θεσμούς.

Χτες πάντως η δημόσια τηλεόραση στο Μαυροβούνιο μετέδωσε πως καταζητείται ένας πρώην πράκτορας της CIA για την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 από φερόμενους ως φιλορώσους Σέρβους προκειμένου να αποτραπεί η ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. Το κανάλι επικαλέστηκε εισαγγελική απόφαση για την έκδοση διεθνούς εντάλματος σύλληψης σε βάρος του Αμερικανού πρώην πράκτορα της CIA Τζόζεφ Ασαντ, με την κατηγορία της συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση υπό δύο Ρώσους πρώην αξιωματούχους των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών.

Χτες, ο Σέρβος επιφανής δικηγόρος Ζντένκο Τομάνοβις, που είχε διατελέσει στο παρελθόν νομικός σύμβουλος του Προέδρου της Σερβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, σε συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nedeljnik» είπε πως μία μέρα πριν βρεθεί ο Μιλόσεβιτς νεκρός στο κελί του, του έδωσε ιδιόχειρο σημείωμα με την εντολή να το παραδώσει στη ρωσική πρεσβεία και από εκεί στον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, όπου ζητούσε την προστασία της Ρωσίας επειδή διαπίστωνε ότι τον δηλητηριάζουν στις φυλακές του Δικαστηρίου της Χάγης.

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.--

Στην άμεση συγκρότηση στρατιωτικής «Δύναμης Διαστήματος» («Space Force») μέχρι το 2020, με προϋπολογισμό 8 δισ. δολάρια, η οποία θα υπάγεται στο υπουργείο Αμυνας και θα συνιστά ένα νέο (έκτο κατά σειρά) σώμα στρατού, προχωρά η κυβέρνηση του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, επιλέγοντας αύξηση των προγραμμάτων στρατιωτικοποίησης του Διαστήματος, στο πλαίσιο των οξυμένων και πολυεπίπεδων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.

Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Μάικ Πενς μετέβη χτες το απόγευμα γι' αυτόν το σκοπό στο Πεντάγωνο, όπου έγινε δεκτός από τον υπουργό Αμυνας Τζέιμς Μάτις και δεκάδες υψηλόβαθμους στρατιωτικούς αξιωματούχους. Παρουσιάζοντας σχετική έκθεση της κυβέρνησης για τη συγκρότηση του νέου σώματος στρατού για το Διάστημα, υπενθύμισε την έντονη παρουσία και την «πρωτόγνωρη» δράση «ανταγωνιστικών χωρών όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Βόρεια Κορέα» στο Διάστημα και τόνισε την αύξηση των δραστηριοτήτων τους και των προσπαθειών τους να πλήξουν, όπως είπε, μεταξύ άλλων αμερικανικά τηλεπικοινωνιακά και στρατιωτικά δορυφορικά συστήματα. Κατηγόρησε την Κίνα και τη Ρωσία ότι έχουν ήδη μεταφέρει τον ανταγωνισμό στο Διάστημα, λέγοντας ότι «εμείς δεν θα γυρίσουμε την πλάτη στον ανταγωνισμό». «Οπως στη Γη, έτσι και στο Διάστημα, πρέπει να μπορούμε να ανταγωνιστούμε, να αποτρέψουμε και να νικήσουμε», είπε χαρακτηριστικά ο Πενς, τονίζοντας πως το επόμενο διάστημα θα δημιουργηθεί και νέο υφυπουργείο Διαστήματος, που θα υπάγεται στο Πεντάγωνο. Θύμισε μάλιστα μία σχετική προ μηνών αναφορά του Τραμπ πως «δεν είναι αρκετό να έχουμε παρουσία στο Διάστημα... Πρέπει να έχουμε κυριαρχία, και θα έχουμε». Επανέλαβε ακόμη ότι η δημιουργία «Διαστημικής Δύναμης» από τον αμερικανικό στρατό είναι «η επόμενη φυσική εξέλιξη των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων», μετά το Στρατό Ξηράς, το Ναυτικό, το Σώμα Πεζοναυτών, την Πολεμική Αεροπορία και την Ακτοφυλακή.

Ο Πενς ζήτησε επίσης από το Κογκρέσο να εγκρίνει πρόσθετο προϋπολογισμό 8 δισ. δολαρίων για τα επόμενα 5 χρόνια.

Συνεχίστηκαν χτες στην Ουάσιγκτον οι συναντήσεις της τουρκικής κυβερνητικής αντιπροσωπείας, με επικεφαλής τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, Σεντάτ Ονάλ. Μετά τη συνάντηση της αντιπροσωπείας (στην οποία συμμετέχουν και αξιωματούχοι από τα υπουργεία Δικαιοσύνης και Οικονομικών) με τον Αμερικανό αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, Τζον Σάλιβαν, ακολούθησε συνάντηση στο υπουργείο Οικονομικών, ωστόσο και από αυτήν τη συνάντηση δεν έγιναν δηλώσεις. Σύμφωνα με όσα καταγράφονται σε τουρκικά ΜΜΕ, την πρώτη συνάντηση απασχόλησε το θέμα της κράτησης του Αμερικανού πάστορα Αντριου Μπράνσον (που η τουρκική πλευρά συνδέει με τον Φ. Γκιουλέν, τον οποίο θεωρεί υπεύθυνο της απόπειρας πραξικοπήματος του 2016), για τον οποίο από την αμερικανική πλευρά ζητήθηκε η άμεση απελευθέρωση, αλλά δεν υπήρξε κατάληξη. Βεβαίως, το εν λόγω θέμα είναι μέρος μιας ευρύτερης αντιπαράθεσης που αφορά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, τις σχέσεις Τουρκίας (σύμμαχου στο ΝΑΤΟ) με τη Ρωσία, το Ιράν, τα ζητήματα του διμερούς εμπορίου.

Η δεύτερη συνάντηση έγινε υπό το φόντο της υποχώρησης της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου φτάνοντας στο 1/5,5, των πιέσεων από «οίκους αξιολόγησης» για την κατάσταση της τουρκικής οικονομίας και τα σενάρια για προσφυγή στο ΔΝΤ. Επίσης, υπάρχουν ενδείξεις για επιβολή δασμών στα τουρκικά προϊόντα στην αμερικανική αγορά ενώ ιδιαίτερα ανησυχεί την αμερικανική πλευρά το γεγονός ότι η τουρκική κυβέρνηση και τα τουρκικά μονοπώλια δεν είναι διατεθειμένα να σταματήσουν τις εμπορικές σχέσεις με το Ιράν. Μάλιστα, το ενδεχόμενο της επιβολής κυρώσεων στην τουρκική τράπεζα Hulkbank - στέλεχος της οποίας έχει συλληφθεί στις ΗΠΑ, με την κατηγορία ότι διευκόλυνε το σπάσιμο του εμπάργκο εναντίον του Ιράν - αναμένεται να επιδεινώσει παραπέρα τις σχέσεις των δύο κυβερνήσεων. Πάντως, είναι χαρακτηριστικό ότι η χτεσινή φιλοκυβερνητική «Χουριέτ» υπογράμμιζε ότι παρά τις εντάσεις οι ΥΠΕΞ των δύο χωρών, Μ. Πομπέο και Μ. Τσαβούσογλου, στην πρόσφατη συνάντησή τους στη Σιγκαπούρη, συμφώνησαν ότι πρέπει να κρατηθούν ανοιχτοί οι διπλωματικοί δίαυλοι ανάμεσα σε δύο συμμάχους.

ΔΑΜΑΣΚΟΣ.--

Πυκνώνουν οι κινήσεις δυνάμεων του συριακού στρατού σε νοτιοδυτικές περιοχές της επαρχίας Ιντλίμπ, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Τουρκία και στην οποία έχουν καταφύγει μέσα στον τελευταίο ενάμιση χρόνο οι περισσότεροι τζιχαντιστές και άλλοι αντικαθεστωτικοί ένοπλοι μαζί με τις οικογένειές τους.

Η αυξημένη κινητικότητα του συριακού στρατού προς την επαρχία Ιντλίμπ, έπειτα και από τις πρόσφατες δηλώσεις του Σύρου Προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ πως προτεραιότητα πλέον δίνεται στο Ιντλίμπ, την τελευταία πλέον επαρχία της χώρας που παραμένει σε χέρια αντικαθεστωτικών, προκαλεί «ανησυχία» σε αξιωματούχους του ΟΗΕ. Χτες, ο σύμβουλος του ΟΗΕ σε ανθρωπιστικά ζητήματα, Γιαν Εγκελαντ, υποστήριξε πως αξιωματούχοι από τη Ρωσία, το Ιράν και την Τουρκία, που συναντήθηκαν χτες με στελέχη αποστολής του ΟΗΕ για τη Συρία, τον διαβεβαίωσαν πως θα κάνουν ό,τι μπορούν ώστε να αποφευχθεί μια μάχη στο Ιντλίμπ. Ο Εγκελαντ δήλωσε πως στο Ιντλίμπ βρίσκονται σήμερα τουλάχιστον 4.000.000 άνθρωποι και εξέφρασε την ελπίδα ότι διπλωμάτες και στρατιωτικοί απεσταλμένοι θα καταφέρουν να επιτύχουν μια συμφωνία ώστε να αποφευχθεί ένα «λουτρό αίματος».

Σε αυτό το κλίμα, ενδιαφέρον προκάλεσε η χτεσινή τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στον αρχηγό του ιρανικού στρατού, στρατηγό Μοχάμεντ Μπακέρι, και τον Σύρο υπουργό Αμυνας, στρατηγό Αλί Αμπντάλα Αγιούμπ. Ο Ιρανός στρατηγός εξέφρασε την ελπίδα πως ο συριακός λαός, «που αντιστέκεται, θα μπορέσει να επιστρέψει σύντομα στις πόλεις και τα χωριά του και να ξεκινήσουν στη Συρία οι απαραίτητες οικονομικές και άλλες δραστηριότητες με στόχο την ανοικοδόμηση των ελεύθερων περιοχών το συντομότερο δυνατόν». Τέλος, συνεχάρη τον Σύρο υπουργό Αμυνας για τις πρόσφατες νίκες του συριακού στρατού σε διάφορες περιοχές της χώρας και προέβλεψε ότι «στο κοντινό μέλλον» ο συριακός λαός θα δει «την έξοδο των τρομοκρατών και άλλων κατοχικών ξένων δυνάμεων σε περιοχές της χώρας που βρίσκονται ανατολικά του ποταμού Ευφράτη».

Παράλληλα, χτες, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα εκτίμησε πως μέσα στο επόμενο διάστημα μπορεί να επιστρέψουν στις κατεστραμμένες από τον πόλεμο εστίες τους πάνω από 800.000 Σύροι πρόσφυγες.

ΤΕΧΕΡΑΝΗ - ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.--

Σε καθημερινή βάση οι ΗΠΑ «ανανεώνουν» τις απειλές έναντι του Ιράν με φόντο τον οξυμένο ανταγωνισμό μονοπωλίων στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Χτες, ο στρατηγός Τζόζεφ Βότελ, που είναι επικεφαλής της κεντρικής διοίκησης του αμερικανικού στρατού, εξαπέλυσε νέες απειλές εναντίον του Ιράν, καθώς το κάλεσε να μην κλείσει τα στρατηγικά Στενά του Ορμούζ στον Περσικό Κόλπου (από όπου περνά το 30% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου). Οπως τόνισε με νόημα, οι ΗΠΑ «επιδεικνύουμε πολύ μεγάλη επαγρύπνηση και επιτηρούμε κάθε αλλαγή», με στόχο τάχα τη συνέχιση της ασφαλούς διέλευσης των πλοίων από την περιοχή.

Ο στρατηγός Βότελ αναφέρθηκε στα στρατιωτικά γυμνάσια που πραγματοποίησαν στο τέλος της περασμένης βδομάδας ισχυρές δυνάμεις των «Ιρανών Φρουρών της Επανάστασης» στον νότιο Περσικό Κόλπο, εκτιμώντας πως έγιναν «για να μας στείλουν το μήνυμα» ότι διαθέτουν σημαντικές στρατιωτικές δυνατότητες στα Στενά του Ορμούζ. Σε επόμενο σημείο σχολίασε πως μία από τις «κύριες αποστολές» του αμερικανικού στρατού στην περιοχή είναι δήθεν «η εξασφάλιση της διεθνούς ναυσιπλοΐας και ναυτιλίας».

Το ίδιο 24ωρο, αίσθηση προκάλεσε στο Ιράν βίντεο που κυκλοφόρησε από τον προσωπικό λογαριασμό του πρώην Προέδρου Μαχμούτ Αχμαντινετζάντ, στο οποίο εμφανίζεται να ζητά την παραίτηση του νυν Προέδρου Χασάν Ροχανί με το επιχείρημα ότι «δεν τον εμπιστεύεται» ο ιρανικός λαός.

ΜΟΣΧΑ.--

Την αναμενόμενα έντονη αντίδραση της Ρωσίας προκάλεσε η απόφαση των ΗΠΑ να ανακοινώσουν, αργά το βράδυ της Τετάρτης, κυρώσεις σε βάρος της που θα τεθούν σε ισχύ από τις 23 του μήνα, με πρόσχημα το ρόλο που φέρεται πως έπαιξαν οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες στη δηλητηρίαση του Ρώσου πρώην διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ και της κόρης του, Γιούλια, τον περασμένο Μάρτη στο Σάλσμπερι της Αγγλίας. Οι κυρώσεις δεν έχει προσδιοριστεί σε τι θα αφορούν, ωστόσο η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, προειδοποίησε χτες με ανάλογα αντίποινα, ενώ αρνήθηκε για άλλη μια φορά την εμπλοκή στην υπόθεση Σκριπάλ. Πρόσθεσε πως η εξέλιξη οξύνει την ένταση στις ήδη τεταμένες διμερείς σχέσεις και κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι «συνειδητά ακολουθούν τον δρόμο της περαιτέρω όξυνσης», που «ούτως ή άλλως με τις δικές τους προσπάθειες έχουν οδηγηθεί στο μηδέν».

Σε κάθε περίπτωση, οι αμερικανικές κυρώσεις προκάλεσαν προσωρινά «αναταράξεις» σε χρηματιστήρια της Ρωσίας και στην ισοτιμία του ρωσικού νομίσματος (ρούβλι) με ξένα νομίσματα. Η ισοτιμία δολαρίου - ρουβλιού ήταν 1/66.