Copyright 2017 The Associated

Στιγμιότυπο από την περσινή Σύνοδο Κορυφής

Μια πρώτη «ιδέα» έχει δοθεί ήδη από τα προπαρασκευαστικά κείμενα της Συνόδου, όπου τονίζεται ότι στη Σύνοδο «οι σύμμαχοι θα λάβουν αποφάσεις για την αύξηση της στρατιωτικής κινητικότητας και της ετοιμότητας των δυνάμεων. Θα αποφασίσουν για περαιτέρω μέτρα για να ανταποκριθούν στις προκλήσεις που προέρχονται από το Νότο». Σε αυτό το πλαίσιο, στη Σύνοδο ανάμεσα σε άλλα «οι Σύμμαχοι θα συμφωνήσουν σε μια σημαντική επικαιροποίηση της δομής διοίκησης του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων δύο νέων Διοικήσεων, για να διασφαλιστεί ότι οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα μπορούν να κινούνται γρήγορα στον Ατλαντικό και εντός της Ευρώπης», με το βλέμμα στη συνοριογραμμή με τη Ρωσία.

Σημειωτέον, στον περιορισμό της ρωσικής επιρροής εντάσσεται και η πρόσκληση που θα απευθυνθεί στην ΠΓΔΜ να γίνει μέλος της λυκοσυμμαχίας, παρουσία του Ελληνα πρωθυπουργού, όπως και των υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας. Στο περιθώριο, εξάλλου, της Συνόδου αναμένεται συνάντηση του Αλ. Τσίπρα με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ.Τ. Ερντογάν.

Παραπέρα, ειδικό κεφάλαιο της Συνόδου αποτελεί «η στενότερη συνεργασία μεταξύ ΝΑΤΟ και ΕΕ». Στα προπαρασκευαστικά κείμενα της Συνόδου εκτιμάται σχετικά με το θέμα ότι ήδη «οι δύο οργανισμοί συνεργάζονται στενά: Η ικανότητα του ΝΑΤΟ τόσο για συλλογική άμυνα όσο και για διαχείριση κρίσεων συμπληρώνει το ευρύ φάσμα δυνατοτήτων που μπορεί να προσφέρει η ΕΕ». Οτι «έχουν σημειώσει πρωτοφανή πρόοδο σε πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας συνεργασίας σε Αιγαίο και Μεσόγειο».

Παρά τα κοινά και επικίνδυνα σχέδια σε βάρος των λαών αλλά και απέναντι στα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα για τον έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πηγών, αγορών και σφαιρών επιρροής, το ζήτημα των σχέσεων των δύο ιμπεριαλιστικών συμμαχιών αποτυπώνει και τους σφοδρούς ανταγωνισμούς που υπάρχουν και στο εσωτερικό της λυκοσυμμαχίας ανάμεσα στις ΗΠΑ, την ΕΕ και τα κράτη - μέλη της, όπως και τις διαφορετικές «προτεραιότητες» στις σχέσεις με Ρωσία και Κίνα.

Το γεγονός αυτό εκφράζεται εξάλλου και στη συζήτηση για τις «αυτοτελείς δυνατότητες» που αναπτύσσει η ΕΕ, και ενώ πρόσφατες είναι οι αποφάσεις της για ενίσχυση των «αυτοτελών δυνατοτήτων» της, με την προώθηση των στρατιωτικών σχηματισμών Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO), τη λεγόμενη Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Επεμβάσεων, την προώθηση της «στρατιωτικής κινητικότητας» σε ευρωπαϊκό έδαφος, που αποτελεί βασική προτεραιότητα και του ΝΑΤΟ.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, αναμένεται να προβούν σε απολογισμό της προόδου που σημειώθηκε μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Βαρσοβίας το 2016, οπότε και αποφασίστηκε επισήμως, στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, η διμερής συνεργασία πάνω σε συγκεκριμένο πλάνο, ενώ επιπλέον, σήμερα Τρίτη, ο γγ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ αναμένεται να υπογράψει μια νέα (τη 2η μετά τη Βαρσοβία) Κοινή Δήλωση με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, για τη «συνεργασία» μεταξύ των δύο πόλων του ευρωατλαντικού άξονα, «ορίζοντας», όπως διαχέεται από πλευράς ΝΑΤΟ, «ένα κοινό όραμα για το πώς η συνεργασία ΝΑΤΟ - ΕΕ μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των πιο πιεστικών προκλήσεων ασφαλείας».

Τις αντιφατικές αυτές σχέσεις αποτυπώνουν και τα προπαρασκευαστικά κείμενα της παρα-συνόδου, που θα «τρέξει» παράλληλα με αυτήν του ΝΑΤΟ και η οποία διοργανώνεται επίσης στα κεντρικά της λυκοσυμμαχίας, στις Βρυξέλλες, από 4 ΝΑΤΟικές «δεξαμενές σκέψεις»:

«Ισχυρότερη Ευρώπη σημαίνει επίσης ότι τα κράτη - μέλη της ΕΕ θα μπορούσαν να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη στις επιχειρήσεις και να ανταποκριθούν στη μακρόχρονη απαίτηση των ΗΠΑ για πιο ισόρροπη κατανομή των βαρών εντός της Συμμαχίας.

Ομως (...) υπάρχει άμεσο συμφέρον να το πράξει με τέτοιο τρόπο ώστε να συμπληρώνει και όχι να αντικρούει τις υπάρχουσες και μελλοντικές αποστολές, ικανότητες και προτεραιότητες του ΝΑΤΟ.

Η Ευρώπη θα πρέπει επίσης να ξεπεράσει κάποιες άλλες γνωστές προκλήσεις για την προώθηση της αμυντικής της ολοκλήρωσης, συμπεριλαμβανομένης της υπέρβασης των διαφορετικών προτεραιοτήτων των κρατών - μελών και της μετατροπής της πολύπλοκης γραφειοκρατίας της ΕΕ σε πιο ευέλικτη δομή λήψης αποφάσεων».

Τονίζουν, άλλωστε, ότι η σχέση ΝΑΤΟ - ΕΕ είναι «αναγκαιότητα, όχι επιλογή». Οτι «στο σημερινό στρατηγικό περιβάλλον, η συνεργασία ΝΑΤΟ - ΕΕ είναι πιο σημαντική από ποτέ», στηλιτεύοντας ταυτόχρονα ότι η συνεργασία αυτή «έχει αποδειχθεί μερικές φορές δύσκολη και απογοητευτική», ότι «πάρα πολύ μεγάλο μέρος της δουλειάς που γίνεται περιορίζεται σε διακηρύξεις και δηλώσεις και δεν έχει ακόμη μεταφραστεί σε συγκεκριμένα αποτελέσματα», και ότι «οι πολιτικοί περιορισμοί μπορεί να συνεχίσουν να αποτρέπουν μια πραγματική εταιρική σχέση ΝΑΤΟ - ΕΕ».

Ενδεικτικές πάντως του κλίματος των αντιθέσεων και εντός της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας είναι και οι νέες δηλώσεις της Γερμανίδας καγκελάριου Αγκελα Μέρκελ και του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Σε δήλωσή της ενόψει της Συνόδου, η Αγκ. Μέρκελ δήλωσε: «Χρειαζόμαστε το ΝΑΤΟ και στον 21ο αιώνα ως εγγύηση για την ασφάλειά μας και μάλιστα ως διατλαντική συμμαχία». Οι «προκλήσεις» για το ΝΑΤΟ έχουν αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια, για παράδειγμα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, είπε. «Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επικεντρωθούμε ξανά στην ενίσχυση της αμυντικής συμμαχίας και να λάβουμε τα αντίστοιχα μέτρα γι' αυτό», σημείωσε, αναφερόμενη στην παρουσία του ΝΑΤΟ στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.

Στην ίδια δήλωση, τόνισε το ενδιαφέρον της Γερμανίας για μια «εύλογη σχέση» με τη Ρωσία, ενώ σημείωσε ότι θα συνεχίσουν οι συνομιλίες στο πλαίσιο του Συμβουλίου ΝΑΤΟ - Ρωσίας. Ταυτόχρονα, διευκρίνισε πως πρέπει να «δείξουμε ως ΝΑΤΟ αποφασιστικότητα να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας».

Η Μέρκελ επαναβεβαίωσε την απόφαση του ΝΑΤΟ οι αμυντικές δαπάνες να φτάσουν σταδιακά έως το 2024 στο 2% του ΑΕΠ, υπογραμμίζοντας ότι η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα συνεχιστεί το 2019, ενώ παράλληλα σημείωσε ότι θα αυξηθούν οι δαπάνες για «αναπτυξιακή βοήθεια». «Το οφείλουμε στους πολλούς στρατιώτες μας που δεσμεύονται για την ασφάλειά μας», κατέληξε η καγκελάριος.

Στο μεταξύ, ο Ντ. Τραμπ επιτέθηκε εκ νέου χτες στη Γερμανία για το θέμα του 2%. «Οι ΗΠΑ ξοδεύουν πολύ περισσότερα για το ΝΑΤΟ απ' ό,τι οποιαδήποτε άλλη χώρα. Αυτό δεν είναι ούτε δίκαιο, ούτε αποδεκτό (...) Αν και αυτές οι χώρες αυξάνουν τη συνεισφορά τους από τότε που ανέλαβα Πρόεδρος, πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα. Η Γερμανία είναι στο 1%, οι ΗΠΑ στο 4% και το ΝΑΤΟ ωφελεί την Ευρώπη πολύ περισσότερο από τις ΗΠΑ», σημείωσε σε χτεσινή του ανάρτηση σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.

Με «διαβατήριο» την ευρωατλαντικής κοπής συμφωνία με την Ελλάδα, προσέρχεται στις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζ. Ζάεφ, στη Σύνοδο Κορυφής της λυκοσυμμαχίας, που ξεκινά αύριο, η οποία αναμένεται να επικυρώσει το «αποφασιστικό βήμα» για την ένταξη της γείτονος στο ΝΑΤΟ. Ο Ζ. Ζάεφ έχει προσκληθεί να μιλήσει και στην παρα-σύνοδο που διοργανώνουν στο περιθώριο της Συνόδου μια σειρά ΝΑΤΟικές «δεξαμενές σκέψεις».

Στα Σκόπια το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων ΜΙΑ αναφέρει ότι η κυβέρνηση της χώρας αναμένει να λάβει αύριο και επισήμως πρόσκληση ένταξης στη συμμαχία και ότι η διαδικασία ένταξης δεν θα πάρει περισσότερο από 6 μήνες. Οτι ένα θετικό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα για τη συμφωνία των Πρεσπών «παραμένει κομβική απαίτηση, αλλά η "Μακεδονία" αναμένεται να μετέχει σε όλες τις συναντήσεις του ΝΑΤΟ, ακόμα και αν δεν έχει λάβει ιδιότητα πλήρους μέλους».

Η υπουργός Αμυνας της χώρας Ραντμίλα Σεκέρινσκα, σε δηλώσεις της χτες, είπε ότι η πρόσκληση για ένταξη είναι το πρώτο βήμα και η επικύρωση της ιδιότητας μέλους από τα 29 κράτη που είναι ήδη μέλη του ΝΑΤΟ είναι το τελευταίο, στην πορεία της χώρας της προς το ΝΑΤΟ. «Στο ενδιάμεσο βρίσκονται οι δικές μας αποφάσεις, όπως το δημοψήφισμα, οι αλλαγές στο Σύνταγμα κ.λπ. Αλλά αυτό το πρώτο βήμα (σ.σ. η πρόσκληση) θα μας δείξει ότι λύσαμε το πρόβλημα που δεν μπορέσαμε να ξεπεράσουμε δέκα χρόνια πριν», δηλαδή στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2008 στο Βουκουρέστι, όταν η ελληνική πλευρά απείλησε με βέτο και δεν απευθύνθηκε πρόσκληση. Εξ ου και η Ρ. Σεκέρινσκα έλεγε χτες ότι η πρόσκληση στην τωρινή Σύνοδο «είναι μια ιστορική ευκαιρία για μας για να καλύψουμε την αποτυχία του 2008».

Παραπέρα, ο λεγόμενος «εθνικός συντονιστής» της ΠΓΔΜ για την ένταξη στο ΝΑΤΟ, Στ. Πενταρόφσκι, διευκρίνιζε χτες ότι η διαδικασία που αναμένεται είναι:

Ο γγ του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ θα απευθύνει στις 11/7 επίσημη πρόσκληση για ένταξη. Η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ θα απαντήσει με επιστολή, αποδεχόμενη τις υποχρεώσεις που θα της ορίσουν να εκπληρώσει. Θα ακολουθήσουν σύντομες διαπραγματεύσεις πάνω σε ζητήματα νομικής και στρατιωτικής φύσης, μετά από τις οποίες μπορεί να ξεκινήσει η εφαρμογή του λεγόμενου «πρωτοκόλλου ένταξης». Ακολουθεί η διαδικασία επικύρωσης στα κοινοβούλια των κρατών - μελών.

«Αφού ξεκινήσουν οι επικυρώσεις η "Μακεδονία" θα μπορεί να παίρνει μέρος σε κάθε φόρουμ του ΝΑΤΟ σαν ένα ντε φάκτο μέλος του, χωρίς ακόμα δικαίωμα ψήφου», τόνισε.

Ακόμα πιο χαρακτηριστικά για τους αμερικανοΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς που προωθεί η συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ, είναι τα όσα είπε ο Πενταρόφσκι, ότι μόνο όταν το αμερικανικό ΥΠΕΞ λάβει τις επικυρώσεις από όλα τα κράτη - μέλη, μαζί και αυτή της αμερικανικής Γερουσίας, θα μπορεί η ΠΓΔΜ να λάβει καθεστώς πλήρους μέλους του ΝΑΤΟ.

Εξάλλου, στο εσωτερικό μέτωπο, ο Ζάεφ απεύθυνε νέα έκκληση στον Πρόεδρο της χώρας, Γκιόργκε Ιβάνοφ, να υπογράψει τον νόμο κύρωσης της συμφωνίας των Πρεσπών για το θέμα του ονόματος. Ο Ζάεφ είπε ότι ο Ιβάνοφ δεν μπορεί να σταματήσει την «ευρωπαϊκή» πορεία της ΠΓΔΜ και ότι, αν δεν υπογράψει τον νόμο κύρωσης της συμφωνίας για το θέμα του ονόματος τώρα, θα οφείλει να το κάνει μετά το δημοψήφισμα.

Δεν απέκλεισε, μάλιστα, να κινήσει διαδικασία αποπομπής του Ιβάνοφ σε περίπτωση που αυτός συνεχίσει να αρνείται να υπογράψει τον νόμο κύρωσης της συμφωνίας των Πρεσπών. Ο Ζάεφ πρόσθεσε ότι «ο μοναδικός δρόμος για την ΠΓΔΜ είναι η πλήρης ένταξη στο ΝΑΤΟ». Θυμίζουμε ότι την Πέμπτη το κοινοβούλιο της ΠΓΔΜ ενέκρινε για δεύτερη φορά τον νόμο κύρωσης της συμφωνίας των Πρεσπών και, σύμφωνα με το Σύνταγμα της ΠΓΔΜ, ο Πρόεδρος Ιβάνοφ είναι πλέον υποχρεωμένος να υπογράψει το εκτελεστικό διάταγμα.

Στο μεταξύ, ξεκινάει σήμερα στο Λονδίνο - με τη συμμετοχή για πρώτη φορά και της ελληνικής κυβέρνησης που θα εκπροσωπήσει ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας - η Διάσκεψη της «Διαδικασίας του Βερολίνου» για τα Δ. Βαλκάνια.