ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 10 Απρίλη 2004 - Κυριακή 11 Απρίλη 2004
Σελ. /32
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Συμμαχία για ριζική αντίθεση με τη στρατηγική του κεφαλαίου έως τη λαϊκή εξουσία

- Σ' αυτήν τη στρατηγική του Κόμματος, ποιες είναι οι σκέψεις σας για το άνοιγμα ενός μετώπου; Αναφερθήκαμε πριν στο '32-'35, τότε που έγινε και η συμφωνία με τον Σοφούλη. Ισως αυτό κιόλας να ήταν τότε μια αρχή, μπορεί κι αυτό να βοήθησε στη δημιουργία του ΕΑΜ αργότερα. Σήμερα, ποια είναι η πολιτική του ΚΚΕ για τη συγκρότηση μετώπου; Εδώ είναι συγκεκριμένες οι πολιτικές δυνάμεις, για τις οποίες μιλάμε. Πώς θα προχωρήσετε;

- Η πολιτική συμμαχιών του Κόμματος είναι μόνιμη επιδίωξή του. Δεν είμαστε ηλίθιοι να μην έχουμε πολιτική συμμαχιών. Η πολιτική συμμαχιών του Κομμουνιστικού Κόμματος καθορίζεται κατ' αρχήν από το τι κόμμα είναι. Εμείς είμαστε κόμμα, που παλεύει εναντίον του κεφαλαίου στο έδαφος του καπιταλισμού, αλλά παλεύουμε και για ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτό είναι ένα. Δεύτερον - γιατί αναγκαιότητα συμμαχιών υπάρχει - η κατεύθυνση, το περιεχόμενο και ο στόχος της συμμαχίας καθορίζεται κάθε φορά από το σε ποια περίοδο ζεις. Π.χ., άλλη απαίτηση υπήρχε το '32 και το '34 και το '36, άλλη απαίτηση το '40-'44, άλλη μετά το '49. Στις σημερινές συνθήκες, χρειάζεται μια συμμαχία, που να μην έχει μόνο κάποια άμεσα αιτήματα. Αυτό μπορείς να το κάνεις και στα πλαίσια του μαζικού κινήματος. Μια συμμαχία, η οποία σαν εναλλακτική λύση θα προβάλλει τη ριζική αντίθεση με τη σύγχρονη στρατηγική του κεφαλαίου, θα είναι βεβαίως λύση αντιμονοπωλιακή, αντιιμπεριαλιστική και ως εναλλακτικού τύπου εξουσία.


- Μα, αντιμονοπωλιακή, αντιιμπεριαλιστική ήταν η θέση του ΚΚΕ πάντοτε...

- Ναι. Το βάθος, όμως, δεν είναι το ίδιο. Τη δεκαετία του '80 είχες πάλι συμμαχίες. Αυτά δεν ταιριάζουν σήμερα. Γιατί; Οταν εντάχθηκε η Ελλάδα στην ΕΟΚ, υπήρχε μια κοινή πολιτική που εφαρμοζόταν στα αγροτικά. Υπήρχαν περιφέρειες που μπορούσες να μην ευθυγραμμιστείς, υπήρχαν άλλες που έπρεπε να αντιμετωπίσεις τις συνέπειες. Σήμερα, όταν, π.χ., ιδιωτικοποιούνται οι κρατικές επιχειρήσεις, όταν οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι διεισδύουν στην Παιδεία και στην Υγεία, όταν ανατρέπονται οι εργασιακές σχέσεις, για ποιες συνέπειες να παλέψεις; Τις συνέπειες τις αντιμετωπίζει η κυβέρνηση με το ΕΚΑΣ. Επομένως, σήμερα θέλει συνολική αντίθεση με την πολιτική, απειθαρχία και ανυπακοή με όρους κινήματος και όχι μόνο σαν μια ηθική τοποθέτηση, θέλει και άνοιγμα του δρόμου για μιαν άλλη εξουσία. Εμείς τη λέμε λαϊκή εξουσία και τη λέμε έτσι, διότι σ' αυτήν τη διέξοδο πρέπει να συμβιβαστούν δυνάμεις που έχουν διαφορετικές αντιλήψεις για το σοσιαλισμό. Δεν μπορείς να κάνεις μια συμμαχία απλώς για να κάνεις μια συμμαχία.

Στηρίζει βασικές επιλογές του κεφαλαίου

- Με το Συνασπισμό;

- Στη στρατηγική μας στον ιδεολογικό τομέα οπωσδήποτε βρίσκεται η αντιμετώπιση του οπορτουνισμού, που είναι ένα ιδεολογικό ρεύμα μέσα στο κίνημα. Ακόμα και αν ο φορέας του οπορτουνισμού εξαφανιστεί, δε σημαίνει ότι εξαφανίζεται ο οπορτουνισμός. Επομένως, δεν μπορεί να είναι στρατηγικός μας στόχος αυτός. Στρατηγικός μας στόχος είναι να διαμορφωθεί μια συμμαχία, η οποία θα είναι κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Προσέξτε το: κοινωνικών.

Ολοι βλέπουν τις συμμαχίες ως εξής: Να μαζευτούν οι ηγεσίες των κομμάτων για να κάνουν ένα σχήμα και να αφαιρέσουν μια φέτα από το δικομματισμό και μετά να συνδιαχειριστούν την εξουσία με το ένα από τα δυο κόμματα του δικομματισμού. Εμείς λοιπόν λέμε: Χρειάζεται μια συμμαχία, η οποία θα εκφράζει τα κοινά συμφέροντα της εργατικής τάξης, που αντικειμενικά έχει συμφέρον από ριζικές αλλαγές, με τα μικροαστικά στρώματα της πόλης και του χωριού. Ισα - ίσα η πρόταση για συμμαχία, για εμάς, είναι ανοιχτή, γιατί προβλέπει και δυνάμεις που έχουν και αντιπαρατιθέμενα συμφέροντα και είναι πολύ πλατιά η αντίληψη γι' αυτήν τη συμμαχία. Και από εκεί και πέρα και πολιτικών δυνάμεων. Επιζητούμε μια συμμαχία, που θα συγκρούεται με τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Αυτή είναι η θέση μας. Ο Συνασπισμός αυτοπροσδιορίζεται Αριστερά. Εμείς δεν μπορούμε να του το απαγορέψουμε αυτό. Αφήστε τώρα ιδεολογικά τι λέει. Ιδεολογικά είναι ένας αχταρμάς. Δεν μπορεί να μην έχεις ιδεολογία. Ακόμα και αν δανείζεσαι θέσεις από άλλες ιδεολογίες, πρέπει να έχεις μια ιδεολογική πλατφόρμα. Δεν μπορεί να μην έχεις τίποτα. Η πολιτική του πρακτική στηρίζει βασικές επιλογές του κεφαλαίου, όπως τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Οταν υποστηρίζεις την απελευθέρωση του κεφαλαίου, από εκεί και πέρα τι άλλο να πω; Γι' αυτό και υποστήριξε τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, τη μερική απασχόληση, δηλαδή όλες αυτές τις βασικές επιλογές.

- Νομίζω ότι τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις δεν τις υποστήριξε.

- Τις συμφώνησε, τις συμφώνησε και στο πολιτικό επίπεδο και μέσα στη ΓΣΕΕ. Και κοιτάξτε να δείτε, είναι άλλο πράγμα, αυτό το κάνουμε και εμείς ως κόμμα, να υποστηρίξουμε τα συμφέροντα αυτών που είναι με μερική απασχόληση. Τι θα πούμε; Επειδή είμαστε εναντίον της μερικής απασχόλησης, δε θα κάνουμε προτάσεις για την Κοινωνική τους Ασφάλιση, για τη μισθοδοσία τους; Θα κάνουμε. Αλλά δεν είναι αυτή εναλλακτική απάντηση στη δεξιά πολιτική. Βεβαίως, θα τους υποστηρίξουμε. Δε θα υποστηρίξουμε, παραδείγματος χάριν, τα επιδόματα ανεργίας; Θα τα υποστηρίξουμε. Την προστασία των ανέργων; Ομως, η απάντηση στη σύγχρονη στρατηγική του καπιταλισμού δεν μπορεί να είναι η επιδότηση της ανεργίας. Πρέπει να είναι μια πολιτική, που καταργεί την ανεργία. Είναι άλλο πράγμα το κίνημα να κατακτά επιμέρους λύσεις και προσωρινές, γιατί αυτός είναι ο συσχετισμός δύναμης, και άλλο να έχεις σαν εναλλακτική σου πρόταση έναν καπιταλισμό, που θα δίνει ΕΚΑΣ, που θα δίνει βοηθήματα. Αυτό δεν μπορεί να είναι απάντηση της Αριστεράς. Αυτή την απάντηση μπορεί να τη δώσει η Σοσιαλδημοκρατία. Και αυτή είναι η πολιτική του Συνασπισμού.

- Διέκρινα, όπως μιλούσατε, ότι το ΠΑΣΟΚ σε κάποια φάση, κοινωνικά και πολιτικά, υιοθέτησε αριστερές θέσεις ή κάτι τέτοιο, κάπως έτσι.

- Αντιιμπεριαλιστικές. Ναι, βέβαια.

Διέσπασε το κομμουνιστικό κίνημα προς συντηρητικές θέσεις

- Αυτό, όμως, δεν έχω δει να το χαρίζετε στη λεγόμενη Ανανεωτική Αριστερά με τις διάφορές της εκφάνσεις. Αυτό δεν το αναγνωρίζετε. Και επίσης να μου απαντήσετε σ' αυτό που εγώ βλέπω: Οτι το ΚΚΕ έχει βάλει σαν έναν από τους στόχους του να διαλυθεί ο Συνασπισμός.

- Να το ξεκαθαρίσουμε. Το ΠΑΣΟΚ, όπως σας είπα προηγούμενα, εξέφραζε συγκεκριμένα κοινωνικά στρώματα. Και, αν θέλετε, εξέφραζε την προοδευτική τους ταλάντευση. Εξέφραζε αντικειμενικές τάσεις και στρώματα επηρεασμένα από το κίνημα. Επομένως, του ΠΑΣΟΚ ούτε του χαρίσαμε, ούτε μας χάρισε. Δεύτερον: Βεβαίως, στις συνθήκες μετά την πτώση της δικτατορίας, με ένα διαφορετικό συσχετισμό δύναμης, το ΠΑΣΟΚ επηρεάστηκε ακόμα περισσότερο. Αρα, εμείς αναγνωρίζουμε το θετικό ρόλο που έπαιξε το ΠΑΣΟΚ τη δεκαετία του '70 και τότε του ζητήσαμε και συνεργασία. Το ΠΑΣΟΚ δεν την ήθελε, για να μη δεσμευτεί. Για πάρτε την κριτική που έκανε και κάνει ο Συνασπισμός στο ΠΑΣΟΚ από το '74 και μετά. Το κριτικάρει στις θετικές και αντιιμπεριαλιστικές του θέσεις. Γιατί έλεγε «Οχι στην ΕΟΚ», γιατί έλεγε «ΕΟΚ και NATO το ίδιο συνδικάτο» και μάλιστα ενοχοποιεί το ΠΑΣΟΚ ότι δεν προσάρμοσε την Ελλάδα στο σύγχρονο καπιταλισμό. Ο,τι θετικό είχε το ΠΑΣΟΚ, το κριτικάρει ο Συνασπισμός. Πάρτε και δείτε όλα τα ντοκουμέντα. Και το ΚΚΕ Εσωτερικού έκανε κριτική στο ΠΑΣΟΚ εκεί. Ενώ εμείς κάνουμε κριτική στο ΠΑΣΟΚ, γιατί εγκατέλειψε αυτά τα συνθήματα. Ο Συνασπισμός κάνει κριτική, επειδή τα είχε. Παρακολουθούμε τις θέσεις του Συνασπισμού, γιατί έχουμε σαν αρχή, όπως και για το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία, να ασκούμε κριτική πάνω σ' αυτά που λέει και κάνει ο άλλος και όχι με ιδεοληψίες. Να δούμε, όμως, και μιαν άλλη πλευρά. Τι είναι ο Συνασπισμός; Διέσπασε το κομμουνιστικό κίνημα από τα αριστερά προς συντηρητικές θέσεις.

- Μιλάτε για το Συνασπισμό. Εννοείτε το κόμμα της Δαμανάκη και του Ανδρουλάκη; Μα, αυτοί έφυγαν από το ΚΚΕ, απ' όσο όλοι ξέρουμε...

- Μιλάω για το '68 και μετά. ΚΚΕ Εσωτερικού και λοιπά. Είναι άλλο πράγμα. Αν σήμερα, θα σας το πω καθαρά, διαμορφωθούν νέα πολιτικά κόμματα προερχόμενα από το ΠΑΣΟΚ, αλλά και ταυτόχρονα να μην είναι και πολύ κοντά μας, κόμματα που μπορεί να έχουμε διαφορές, αλλά να έχουν προοδευτικές θέσεις, εμείς θα το θεωρήσουμε θετικό. Γιατί προχωρείς, ας το πω έτσι, από τα δεξιά προς τα αριστερά. Οταν πηγαίνεις από τα αριστερά προς τα δεξιά, βράσ' τα κι άσ' τα. Υπάρχει διαφορά. Κοιτάξτε τι στάση κρατήσαμε απέναντι στο ΔΗΚΚΙ. Με το ΔΗΚΚΙ είχαμε σε ιδεολογικά ζητήματα πάρα πολλές διαφωνίες. Αν θέλετε, σε πολλά πράγματα οι θέσεις του ήταν κεντρώες. Είχε, όμως, μια δυναμική - ανεξάρτητα από την κατάληξη. Είχε μια δυναμική και μέσα στη δράση είχαμε κοινές αγωνιστικές πορείες. Ενας που φεύγει από ένα κόμμα σοσιαλδημοκρατικό θα κουβαλάει πάρα πολλές σοσιαλδημοκρατικές θέσεις. Φυσικό είναι αυτό. Φεύγει, όμως, από αυτό το κόμμα εξουσίας ή το κόμμα που φθάρηκε. Κάποιος όμως, που φεύγει από την κομμουνιστική ιδεολογία και πάει προς τη σοσιαλδημοκρατία, αυτός είναι καταδικασμένος να κάνει μόνιμη ζημιά.

Στην πολιτική δεν ισχύει η επιθυμία

- Αρα, αποκλείετε μετωπικά σχήματα με το Συνασπισμό;

- Ναι, βέβαια.

- Και θα θέλατε να διαλυθεί ο Συνασπισμός; Να εξαφανιστεί, ας πούμε;

- Θα σας απαντήσω το εξής, που είπα και προεκλογικά. Εμείς δεν εξετάζουμε τι θέλουμε. Εμείς εξετάζουμε αντικειμενικά τα πράγματα. Στην πολιτική δεν ισχύει η επιθυμία. Οσο περισσότερο θα έχανε το ΠΑΣΟΚ, τόσο περισσότερο θα ανέβαινε και ο Συνασπισμός. Διότι ένα κομμάτι του ΠΑΣΟΚ θα πήγαινε προς το Συνασπισμό, που είναι και ιδεολογικά συγγενείς - και ένα κομμάτι θα ερχόταν σε μας. Μια ακόμα μεγαλύτερη φθορά του ΠΑΣΟΚ μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη άνοδο του Συνασπισμού, γιατί είναι συγγενικά κόμματα και πιο εύκολα θα πήγαινε ένας κόσμος του ΠΑΣΟΚ προς το Συνασπισμό.

- Αν και έφυγε ίδιος αριθμός και προς το ΚΚΕ και προς το Συνασπισμό.

- Εγώ σας λέω το αντικειμενικό. Κοιτάξτε, όμως, να δείτε. Ο Συνασπισμός δεν μπορεί να βοηθήσει τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ να απεγκλωβιστεί. Δυστυχώς. Διότι ο Συνασπισμός είναι και ανάχωμα στη συνείδηση του κόσμου. Και, επομένως, εμείς, ιδεολογικά και πολιτικά, του ασκούμε κριτική. Δεν τον βάζουμε στην ίδια βάση με το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία, όμως του ασκούμε κριτική ιδεολογικά και πολιτικά, διότι παρεμποδίζει τη ριζοσπαστικοποίηση των μαζών. Τώρα, αν θα υπάρξει ή δε θα υπάρξει ο Συνασπισμός, δε θα εξαρτηθεί από την κριτική που του κάνουμε εμείς.

- Προφανώς. Αλλά εάν κάνουμε την υπόθεση ότι ο Συνασπισμός θα ακολουθήσει τη μοίρα του ΔΗΚΚΙ, δε νομίζετε ότι το ΚΚΕ θα μείνει μόνο του και θα στριμωχτεί περισσότερο από το δικομματισμό; Γιατί το πρόβλημα αυτή τη στιγμή, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι το ΚΚΕ και ο Συνασπισμός, το βασικό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ο δικομματισμός.

- Να το ξεκαθαρίσουμε αυτό. Το ΚΚΕ δεν μπορεί κατ' αρχήν να αντιμετωπίσει με συναισθηματισμό τα άλλα κόμματα, όπως και τα άλλα κόμματα το ΚΚΕ. Δεν μπορούμε να μοιράσουμε ψήφους, να δανείσουμε ψήφους και δε νομίζω ότι το ζητάει κανείς. Να ξεκαθαρίσουμε, όμως, το εξής πράγμα. Τι θα πει δικομματισμός; Θα πει απλώς μεγάλα κόμματα που στριμώχνουν τα μικρά; Εδώ έχουμε να κάνουμε με κόμματα αστικά, με πολύ επιμέρους διαφορές μεταξύ τους και ασήμαντες στον ιδεολογικό και πολιτικό τομέα.

Η παραίτηση από τη ριζική αλλαγή δεν μπορεί να βοηθήσει στο ριζοσπαστισμό των συνειδήσεων

- Οτι οι διαφορές είναι μικρές, ξεκαθαρίστηκε τώρα, το 2004, γιατί μέχρι σήμερα υπήρχε μια θολούρα.

- Οχι. Τουλάχιστον για μας, ήταν καθαρό από πριν. Εν πάση περιπτώσει. Ο δικομματισμός, αν ήταν ας πούμε δύο μεγάλα κόμματα, ένα προοδευτικό και ένα αντιδραστικό, δε θα ήταν ζημιά αυτό. Θα έπρεπε να γίνει πόλος συσπείρωσης στο προοδευτικό κόμμα, για να μειωθεί το αντιδραστικό. Είναι δύο αστικά κόμματα. Η αποδέσμευση από το δικομματισμό δεν μπορεί να γίνει στη βάση μεγάλα και μικρά κόμματα. Πρέπει να είναι και αποδέσμευση από ιδεολογικές, πολιτικές και προγραμματικές θέσεις του δικομματισμού. Αυτό θα γίνει με όρους κινήματος. Γι' αυτό και το ΚΚΕ δε μεγαλώνει πάρα πολύ. Διότι η αντίσταση απέναντι στο δικομματισμό δεν έχει πάρει αυτή τη στιγμή, μέσα στην εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, βαθύτερα και πιο ριζοσπαστικά πολιτικά χαρακτηριστικά. Το να κάνεις μια κινητοποίηση, που είμαστε και εμείς μέσα, για να αυξήσεις το επίδομα στο δικό σου τον κλάδο, και μάλιστα σε αντιπαράθεση με άλλους κλάδους, δε ριζοσπαστικοποιεί τις συνειδήσεις. Το να αποδέχεσαι, δηλαδή, τη λογική των μονόδρομων και να προσπαθείς λίγο να βελτιώσεις τη θέση σου, είναι ανθρώπινο, αλλά σε οδηγεί να είσαι εντός των τειχών. Ακόμα και αν ο δικομματισμός μειωθεί, ακόμα και αν χάσουν την αυτοδυναμία τους, θα κάνουν σύμπραξη μεταξύ τους και θα προχωρήσει η κατάσταση. Το θέμα είναι να κλονίσεις το πολιτικό σύστημα και όχι στενά το σύστημα του δικομματισμού. Ο Συνασπισμός, δυστυχώς, έχει βάλει στόχο του μόνο το δικομματισμό και αυτό που επιθυμεί είναι το ένα κόμμα, το ΠΑΣΟΚ, να μην μπορεί να κάνει κυβέρνηση και να έχει ανάγκη ένα άλλο κόμμα. Δεν αλλάζει τίποτα. Τι άλλαξε στη Γαλλία; Τι άλλαξε με τους Πράσινους στη Γερμανία; Εγιναν τμήμα της κυρίαρχης πολιτικής αυτά τα κόμματα. Δεν έχει πρόγραμμα ριζικής αλλαγής ο Συνασπισμός. Ριζική αλλαγή δεν μπορεί να γίνει άμεσα. Ομως, πρέπει να δουλεύεις σ' αυτήν την κατεύθυνση. Οταν παραιτηθείς από τη ριζική αλλαγή και παίζεις το παιχνίδι των μικροβελτιώσεων, τότε και σαν κόμμα δεν μπορείς να βοηθήσεις στο ριζοσπαστισμό των συνειδήσεων. Με αυτήν την έννοια, του κάνουμε κριτική. Μακάρι να είχε μιαν άλλη πολιτική. Γιατί; Θα ήμασταν αντίθετοι; Μακάρι, ας πούμε, το ΔΗΚΚΙ να διαμόρφωνε μια καλύτερη εναλλακτική λύση. Εμείς θέλουμε μέτωπο, δεν το φοβόμαστε το μέτωπο. Διότι μέσα από την πολιτική συμμαχιών θα δυναμώσει το κίνημα. Αν δυναμώσει το κίνημα, θα δυναμώσουμε και εμείς, στο κάτω - κάτω.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ