Με αφορμή την απεργία, ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε με τη Δανάη Κατσαμένη, μέλος του ΔΣ του ΣΕΗ, και τον Βασίλη Παρασκευόπουλο, πρόεδρο του ΠΜΣ, για αυτήν τη μάχη, την οργάνωση της πάλης, αλλά και τα συμπεράσματα που βγαίνουν.

-- Εδώ και 5 μήνες βρίσκεστε σε μάχη για τη Σύμβαση στο Ελεύθερο Θέατρο...

Δ. Κατσαμένη (Δ.Κ.): Εδώ και πέντε μήνες το ΣΕΗ, από κοινού με τον ΠΜΣ, έχει ανοίξει έναν δύσκολο αγώνα για την υπογραφή ΣΣΕ στο Ελεύθερο Θέατρο.

Οι συνθήκες εργασίας με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι οι ηθοποιοί είναι απάνθρωπες. Ας μην γελιόμαστε, οι ηθοποιοί δεν έχουν καν επάγγελμα πια. Αδυνατούν να επιβιώσουν από τη δουλειά τους και αναγκαστικά ετεροαπασχολούνται ώστε να μπορούν με κάποιον τρόπο να βγάλουν τα προς το ζην. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα είτε να απομακρύνονται από το αντικείμενό τους, είτε να μην έχουν τις αντοχές να ασχοληθούν παράλληλα με αυτό. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει ΣΣΕ, αυτομάτως δεν υπάρχουν οι όροι και οι προϋποθέσεις εκείνες που να μπορούν να διαφυλάξουν την έννοια του ηθοποιού ως επαγγέλματος. Παράλληλα η εργοδοσία, με τις πλάτες της κυβέρνησης, έχει στα χέρια της όλο εκείνο το νομικό οπλοστάσιο που της επιτρέπει να εφαρμόζει το αίσχος της ωρομίσθιας ασφάλισης, τις απλήρωτες πρόβες, τα ατελείωτα ωράρια, τα ατομικά εκείνα συμφωνητικά που δεν εξασφαλίζουν ούτε στο ελάχιστο τη διάρκεια και τους όρους εργασίας του ηθοποιού, που της επιτρέπει να μην καλύπτει την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των ηθοποιών, που της επιτρέπει την πληρωμή τους ακόμα και με σάντουιτς!

Ολα αυτά βέβαια συμβαίνουν την ίδια στιγμή ακριβώς που σε μεγάλα θέατρα της Αθήνας ανεβαίνουν παραγωγές ασύλληπτου χρήματος. Το κεφάλαιο που ρέει πίσω από αυτές τις παραγωγές και τα κέρδη είναι σημαντικά...

Β. Παρασκευόπουλος (Β.Π.): Ως ΠΜΣ έχουμε ανοίξει μια προσπάθεια το τελευταίο διάστημα να ερευνήσουμε και στο χώρο της μουσικής τις διάφορες μορφές εργασίας που υπάρχουν, τους επιχειρηματίες του χώρου κ.λπ. Το ΣΕΗ παράλληλα έχει ανοίξει, με την αναγκαία προεργασία, το θέμα της Σύμβασης. Αυτή λοιπόν η θεωρητική μας επεξεργασία δοκιμάζεται και στην πράξη, άλλωστε δουλεύουν και μουσικοί στο χώρο του Ελεύθερου Θεάτρου. Παράλληλα, εντείνουμε και μια προσπάθεια να δημιουργήσουμε μέτωπο με τους εργαζόμενους στα θέατρα. Αυτή η εμπειρία είναι σημαντική. Κρατάμε κυρίως τα εξής:

Συζητήσαμε με πολλούς συναδέλφους. Αποκτήσαμε δεσμούς σε χώρους που δεν είχαμε. Καταφέραμε να κοιτάξουμε στα μάτια την εργοδοσία, ειδικά σε μια περίοδο που τα πανιά της είναι φουσκωμένα από την «ανάπτυξη». Καταφέραμε να μαχητικοποιήσουμε έναν περίγυρο που δρα γύρω από το Σωματείο, στην κατεύθυνση υπεράσπισης των συμφερόντων του.

-- Αυτός ο αγώνας δεν ξεκινά από το μηδέν. Ηδη, την προηγούμενη χρονιά, το ΣΕΗ κατάφερε να υπογράψει σύμβαση με το Εθνικό Θέατρο κ.λπ.

Δ.Κ.: Οντως. Εχουμε στα χέρια μας την πολύτιμη πείρα του πολύμηνου και εξίσου δύσκολου αγώνα που δώσαμε και κερδίσαμε για την υπογραφή ΣΣΕ στο Εθνικό Θέατρο, στο ΚΘΒΕ. Αυτός ο αγώνας έβαλε θεμέλια και μας οδήγησε ώστε να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα και για τις επόμενες μάχες που έχουμε να δώσουμε. Αξιοποιούμε λοιπόν αυτήν την πείρα, λαμβάνουμε υπόψη μας τις αντικειμενικές δυσκολίες με τις οποίες θα έρθουμε αντιμέτωποι για την υπογραφή ΣΣΕ στο Ελεύθερο Θέατρο, αλλά δεν μπορούμε και οφείλουμε να μην υποταχτούμε σε αυτές. Σύμβαση ακόμα έχουμε υπογράψει και με το ΔΗΠΕΘΕ της Πάτρας.

Φυσικά και παίζει ρόλο ότι πριν από δύο χρόνια υπήρξε αλλαγή των συσχετισμών στο Σωματείο και ελπίζουμε ότι θα συνεχίσουμε και στην ίδια ρότα και μετά τις εκλογές του ΣΕΗ, που πραγματοποιούνται στις 2 Απρίλη. Μέσα από πολλή προσπάθεια, ο κλάδος των ηθοποιών ξεκίνησε πάλι να συσπειρώνεται γύρω από τις συλλογικές διαδικασίες του Σωματείου. Πραγματοποιούνται Γενικές Συνελεύσεις, όπου συζητάμε, παίρνουμε αποφάσεις, οργανώνουμε κινητοποιήσεις. Δεν είναι τυχαίο που οι προηγούμενες διοικήσεις του Σωματείου, που αποτελούνταν από κυβερνητικούς και εργοδοτικούς συνδικαλιστές, απαξίωναν αυτές τις διαδικασίες. Γνώριζαν πολύ καλά τη δύναμη που έχει ο κλάδος όταν συσπειρώνεται, όταν συμμετέχει ενεργά στα πράγματα.

-- Ποια είναι η στάση που κρατά η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος - Ακροάματος (ΠΟΘΑ);

Β.Π.: Ο ρόλος της ΠΟΘΑ σε αυτήν την προσπάθεια που κάνουμε για υπογραφή Σύμβασης αποκαλύφθηκε ακόμα πιο καθαρά, σαν εντολοδόχος της κυβερνητικής πολιτικής μέσα στον κλάδο μας. Θορυβημένη από τις πολύμηνες κινητοποιήσεις μας έξω από τα θέατρα, χωρίς καμιά εξουσιοδότηση από τον κλάδο, κινήθηκε μαζί με την κυβέρνηση με στόχο να βγάλουν απ' το τραπέζι της διαπραγμάτευσης τους μεγάλους θεατρικούς επιχειρηματίες. Η παρέμβαση αυτή έδωσε τη δυνατότητα να ξεφύγουν οι επιχειρηματίες από την πίεση για υπογραφή Σύμβασης και να συζητάνε κανόνες λειτουργίας των θεάτρων, που εγκυμονούν νέους κινδύνους για τα συμφέροντα των εργαζομένων του χώρου μας.

Δεν δίστασαν να αρνηθούν το αίτημα του ΣΕΗ και του ΠΜΣ για κάλυψη των υπόλοιπων εργαζομένων (τεχνικών, ταξιθετών κ.ά.) τη μέρα της απεργίας, κίνηση που δείχνει ότι συντάσσονται ανοιχτά με την εργοδοσία, που με αγωνία περιμένει η συμμετοχή στην απεργία να είναι όσο πιο μικρή γίνεται. Ετσι λοιπόν αντιλαμβάνονται την ενότητα, που γράφουν με κεφαλαία γράμματα στις ανακοινώσεις τους. Την κρίσιμη στιγμή, της απεργιακής μάχης, κάνουν ό,τι μπορούν για να είναι οι εργαζόμενοι χώρια, όταν η εργοδοσία είναι απόλυτα ενωμένη απέναντί μας. Η ενότητά τους σημαίνει ενότητα με τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς και τις εργοδοτικές προθέσεις.

-- Ποιο είναι το κλίμα που συναντάτε στα θέατρα για την απεργία;

Δ.Κ.: Το κλίμα που υπάρχει στους ηθοποιούς είναι θετικό. Παρότι η εργοδοσία χρησιμοποιεί όλους τους τρόπους που χρειάζεται για να διατηρήσει ένα κλίμα ανοχής και αναμονής μέσα στους θιάσους, παρότι «δείχνει τα δόντια της», σε ορισμένες περιπτώσεις τρομοκρατώντας τους εργαζομένους της, παρ' όλα αυτά οι ηθοποιοί μεταξύ μας καταλαβαίνουμε ότι πια δεν υπάρχει άλλη επιλογή.

Καταλαβαίνουμε ότι η απεργία είναι ο μόνος τρόπος που έχουμε στα χέρια μας. Το μοναδικό όπλο. Ο ένας δίνει δύναμη στον άλλον, είμαστε σε διαρκή επικοινωνία μεταξύ μας και ήδη απ' ό,τι φαίνεται θα έχουμε και ανταπόκριση σε αυτόν τον αγώνα. Μια σειρά από μεγάλα θέατρα θα απεργήσουν. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί πια να διαιωνίζεται, πρέπει να δοθεί μια απάντηση και μάλιστα ηχηρή.

Αλλωστε, το ΣΕΗ έχει πείρα από τέτοιους αγώνες. Είναι ένα ιστορικό σωματείο. Ιστορικό όχι μόνο γιατί μετράει πολλά χρόνια ζωής (από το 1917, οπότε και ιδρύθηκε), αλλά γιατί οι αγώνες που έδωσαν τα πρωτοπόρα μέλη του ήταν αγώνες ταξικοί. Εχοντας λοιπόν αυτήν την πείρα, συνεχίζουμε κι εμείς σήμερα σε αυτήν την κατεύθυνση, την αγωνιστική, την πρωτοπόρα, που δεν συμβιβάζεται με τις αυταπάτες που λυσσαλέα προσπαθεί να καλλιεργήσει η αστική τάξη στην εργατική. Μπαίνουμε μπροστά στην πρώτη τη γραμμή, γιατί οι καλλιτέχνες το ξέρουμε πολύ καλά πως όσο κι αν το θέλουν, όσο κι αν προσπαθούν, φωτιά στο φως δεν μπορούν να βάλουν...

Β.Π.: Δυναμώνουμε τις πρωτοβουλίες μας για την επιτυχία της απεργίας. Ηδη θεωρούμε ότι αυτή η μάχη που έχουμε δώσει αυτούς τους μήνες έχει αποτέλεσμα. Εχει βοηθήσει τους εργαζόμενους στο χώρο να αντιληφθούν ότι τα δικαιώματά τους θα κατακτηθούν μόνο με σύγκρουση με την εργοδοσία και τις κυβερνήσεις της. Είμαστε αισιόδοξοι. Υπάρχει θετικό κλίμα στα θέατρα. Κι αυτό μας δίνει τη δύναμη να συνεχίσουμε μια σημαντική μάχη, που δεν τελειώνει στις 15 Μάρτη.