ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τρίτη 10 Μάρτη 2009
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΑΧΤΙΔΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΤΗΣ ΚΟΑ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Η 8η Μάρτη δεν είναι μια ακόμα Παγκόσμια Ημέρα. Είναι μέρα ανάμνησης της αφύπνισης της εργατικής τάξης πάνω στο πρόβλημα της ανισότητας και των διακρίσεων σε βάρος των εργατριών. Για το πραγματικό περιεχόμενο αυτής της ημέρας, τα προτάγματά της για σήμερα, συζήτησε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα με εργάτριες πολλών διαφορετικών ηλικιών αλλά και εθνικοτήτων, που πήραν μαζικά μέρος στην εκδήλωση που διοργάνωσε την περασμένη Κυριακή η Αχτίδα Βιομηχανίας της ΚΟΑ του ΚΚΕ με θέμα: «Ο ρόλος της εργαζόμενης γυναίκας στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος».

Η αίθουσα εκδηλώσεων στη Θεμιστοκλέους κατακλύστηκε κυριολεκτικά από εκατοντάδες εργάτριες, αρκετές έχοντας μαζί τους και τα παιδιά τους, που παρακολούθησαν με αμείωτο ενδιαφέρον την εκδήλωση ως το τέλος της. Στο σύντομο χαιρετισμό που απηύθυνε η Ειρήνη Κυριαζίδου, μέλος του Γραφείου της Αχτιδικής Επιτροπής, επισήμανε πως το ΚΚΕ δε θυμάται τη γυναίκα κάθε 8η του Μάρτη, αλλά παλεύει πάντα, σταθερά και επίμονα, τα προβλήματά τους και η λύση τους να γίνουν υπόθεση ολόκληρου του εργατικού λαϊκού κινήματος.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης προβλήθηκε DVD αφιερωμένο στην εργαζόμενη γυναίκα, στους αγώνες της, αλλά και στη συμβολή του ΚΚΕ, από την ίδρυσή του ως σήμερα, στον αγώνα για την ισοτιμία. Το μόνο κόμμα που ανέδειξε το δρόμο για την απελευθέρωση της γυναίκας, που είναι ο ίδιος με αυτόν που οδηγεί στην απελευθέρωση της εργατικής τάξης, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, από τα δεσμά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, που οδηγεί στη λαϊκή εξουσία.

Αμέσως μετά την ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκας Παπαρήγα ακολούθησε πλούσιος διάλογος με αρκετές από τις παραβρισκόμενες να καταθέτουν τις ερωτήσεις τους, αλλά και την εμπειρία τους. Ενδεικτικά ζητήματα που απασχόλησαν τη συζήτηση ήταν το πώς καλύτερα τα συνδικάτα μπορούν να δουλέψουν ώστε να τραβήξουν στη δράση τις γυναίκες, το κατά πόσο η νέα γυναίκα έχει αντίληψη της ανισότιμης θέσης της και πώς μπορεί να αποκτήσει τέτοια αντίληψη, δεδομένων των εμποδίων που συναντά. Ακόμα ζητήματα που αφορούν στην ποσόστωση, στα περιβόητα ευρωενωσιακά προγράμματα δήθεν ενίσχυσης της γυναικείας επιχειρηματικότητας, αλλά και ευρύτερα ζητήματα σχετικά με την πρόταση του ΚΚΕ για τη λαϊκή συμμαχία κλπ.


ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ
Ο αγώνας για την ισοτιμία των γυναικών αξεχώριστος απ' αυτόν για την κατάργηση της ταξικής εκμετάλλευσης

«Αγαπητές φίλες, συντρόφισσες, φίλοι και σύντροφοι που ήρθατε εδώ για να πάρετε και εσείς μέρος στη σημερινή μας εκδήλωση, πρέπει να σας πως ότι η 8η του Μάρτη, Διεθνής Μέρα της Γυναίκας δεν έχει καμία σχέση με αυτό που συνήθως γνωρίζουμε, τις διεθνείς μέρες που έχει αφιερώσει ο ΟΗΕ σε διάφορα προβλήματα. Τουλάχιστον οι 350 μέρες του χρόνου είναι αφιερωμένες σε κάποιο ζήτημα. Εκδηλώσεις αποφασισμένες από τα πάνω που κυρίως προσπαθούν να καλύψουν και να συγκαλύψουν την έλλειψη ευαισθησίας στα προβλήματα με τα οποία ασχολούνται π.χ. υπάρχει Διεθνής Μέρα των Μεταναστών. Εκείνη την ημέρα ακούμε πάρα πολλά για τους μετανάστες με δάκρυα, ευαισθησία, υποσχέσεις και μόλις δύει ο ήλιος τελειώνει η εκτίμηση και ο σεβασμός προς τους μετανάστες και τις μετανάστριες».

Με τα λόγια αυτά ξεκίνησε την ομιλία της η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, επισημαίνοντας αμέσως μετά τι είναι αυτό που κάνει διαφορετικό το χαρακτήρα της Παγκόσμιας Μέρας για τη Γυναίκα:

Αυτή η διεθνής μέρα έχει κάτι το διαφορετικό. Αυτή η μέρα είναι μέρα ανάμνησης της αφύπνισης της εργατικής τάξης και των ίδιων των εργατριών γυναικών πάνω στο πρόβλημα της ανισότητας και της έλλειψης ισοτιμίας των δύο φύλων. Είναι τα πρώτα βήματα αφύπνισης του εργατικού κινήματος πάνω στο πρόβλημα των διακρίσεων σε βάρος της εργάτριας σε βάρος της υπαλλήλου. Αυτή η μέρα σημαδεύεται με ηρωικές θυσίες των γυναικών. Χτυπήθηκαν οι διαδηλώσεις.


Πότε καθιερώθηκε η διεθνής μέρα της γυναίκας: Καθιερώθηκε στο διεθνές συνέδριο σοσιαλιστριών γυναικών. Τότε σοσιαλίστριες ήταν οι κομμουνίστριες, τότε χρησιμοποιούνταν ο όρος σοσιαλιστικό κόμμα, σοσιαλισμός, σοσιαλίστριες, αργότερα όμως, και πολύ σωστά, μετατράπηκε και έγινε κομμουνιστές, κομμουνίστριες, κομμουνιστικά κόμματα, όταν διασπάστηκαν τα σοσιαλιστικά κόμματα στην ταξική, τη συνεπή και επαναστατική γραμμή και στη γραμμή της υποταγής και του ρεφορμισμού.

Η Κλάρα Τσέτκιν, λοιπόν, γνωστή κομμουνίστρια, η οποία ασχολήθηκε και με τα προβλήματα των γυναικών σε αυτό το συνέδριο πρότεινε να καθιερωθεί η 8η του Μάρτη ως Διεθνής Μέρα της Γυναίκας. Μετά το 1917, μετά την Οχτωβριανή Επανάσταση, η μέρα αυτή πήρε πολύ μεγάλη θέση, βεβαίως στη Σοβιετική Ενωση και αργότερα σε όλες τις σοσιαλιστικές χώρες. Βεβαίως, ο καπιταλισμός, ο καπιταλιστικός κόσμος προσπάθησε να μιμηθεί και να δανειστεί πολλά πράγματα, συνθήματα, γιορτές, εκδηλώσεις από το σοσιαλισμό, γιατί ήξερε ότι αυτά τα μηνύματα που έβγαιναν από τις χώρες του σοσιαλισμού, από τις χώρες που μέσα από δυσκολίες οικοδομούσαν τις σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής άξιζε να τα χρησιμοποιεί και ταυτόχρονα να τα αλλοιώνει, να τους αλλάξει εντελώς το χαρακτήρα.

Και έτσι άρχισε σιγά σιγά, πάντα με πρωτεργάτες τα κομμουνιστικά κόμματα, το εργατικό κίνημα που στις καπιταλιστικές χώρες έδιναν ουσιαστική θέση στον αγώνα για την ισοτιμία της γυναίκας και τιμούσαν αυτήν τη μέρα, άρχισαν σιγά σιγά και τα αστικά κόμματα και τα άλλα κόμματα, τα οποία έπαιρναν μέτρα εναντίον των γυναικών, να υιοθετούν την Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας, να την υιοθετεί και ο ίδιος ο ΟΗΕ.


Ομως, στον καπιταλισμό, οι προοδευτικές ιδέες στα χείλη των αστικών κομμάτων χάνουν κάθε νόημα και κάθε σημασία. Για παράδειγμα, ο Δήμος Θεσσαλονίκης τη σημερινή μέρα την έχει αφιερώσει στη γυναικεία ομορφιά και στην πλατεία Αριστοτέλους μαθαίνουν τις γυναίκες πώς να μακιγιάρονται. Οχι πως είναι κακό, αλλά η Διεθνής Μέρα της Γυναίκας σημαίνει την ιδιαίτερη εκμετάλλευση που υφίσταται η γυναικεία εργασία.

Να μην επιτρέψουμε να χάσει το νόημά της η 8η Μάρτη

Εμείς θέλουμε όλες οι εργαζόμενες γυναίκες να συμμετέχουν σε αυτές τις εκδηλώσεις, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στον πυρήνα του προβλήματος βρίσκονται οι ίδιες οι εργάτριες, οι υπάλληλοι στην παραγωγική διαδικασία και γενικότερα η εργατική οικογένεια. Για παράδειγμα, καθιερώθηκε χωρίς εισιτήριο να μετακινούνται σήμερα οι γυναίκες, ξεχνώντας πόσα πληρώνουν τις υπόλοιπες μέρες. Επίσης, προβάλλεται ως μια μέρα που οι γυναίκες κάνουν μεταξύ τους παρέα, πάνε στις ταβέρνες κλπ. Ούτε και αυτό είναι κακό, αλλά η μέρα αυτή είναι μέρα του εργατικού κινήματος για τη γυναίκα και, όπως γιορτάζουμε την 25η Μάρτη, όπως γιορτάζουμε την 28η Οκτωβρίου, με το πραγματικό νόημα που πρέπει να πάρουν, δεν πρέπει να επιτρέψουμε η 8 του Μάρτη να αλλοιωθεί, να χάσει το χαρακτήρα της, να γίνει μια βαρετή μέρα για τις γυναίκες ή μια μέρα που οι γυναίκες εκείνη τη μέρα πρέπει να ξεχάσουν τα προβλήματά τους. Αντίθετα, πρέπει να θυμηθούμε τα πρώτα βήματα σε εκείνα τα δύσκολα χρόνια, όπου κυριαρχούσε ο σκοταδισμός ως προς το γυναικείο ζήτημα.


Να σταθώ σε ένα θέμα που αποτελεί το βασικό πυρήνα του μεγάλου χάσματος που χωρίζει το ΚΚΕ από τα σημερινά κόμματα, ως προς τη στάση απέναντι στο θέμα της ανισότητας της γυναίκας. Μας χωρίζει ακόμα και από ανθρώπους που είναι προοδευτικοί, ριζοσπάστες, γιατί μπορεί κανείς να συναντήσει στη βάση ή και στους ψηφοφόρους των άλλων κομμάτων ανθρώπους με πολύ ριζοσπαστικές θέσεις για τις γυναίκες, για τις σχέσεις των δύο φύλων για το πώς πρέπει να ζει η γυναίκα, ακόμα να συναντήσετε και έναν ουσιαστικό σεβασμό απέναντι στις γυναίκες. Η θέση η δικιά μας είναι η εξής: Είναι η θέση εκείνη που εγγυάται ότι το ΚΚΕ, οι φίλοι, οι συνεργαζόμενοι, είναι η εγγύηση ότι αυτό που λέμε για ισοτιμία και ισότητα το εννοούμε, όχι σαν σύνθημα αλλά σαν τρόπο πάλης.

Στην πρώτη ταξική κοινωνία η ρίζα της γυναικείας ανισότητας

Εμείς λέμε ότι η γυναίκα πέρασε σε δεύτερη μοίρα και έγινε άνιση μόλις εμφανίστηκε η πρώτη στην ιστορία ταξική κοινωνία, η δουλοκτητική κοινωνία. Είναι ένα πρόβλημα χιλιάδων χρόνων και γι' αυτό έχει και μια ιδιαιτερότητα. Και βεβαίως, η γυναίκα δεν πέρασε σε δεύτερη μοίρα, δεν υποτάχθηκε - ας πούμε - στο ανδρικό φύλο, γιατί κάποιοι άνδρες άρχισαν να σκέφτονται υποτιμητικά σε βάρος των γυναικών, αλλά αυτή η ανισότητα της γυναίκας, η γυναίκα έχασε την πρωτεύουσα θέση που είχε στο πρωτόγονο κοινοτικό σύστημα. Γιατί; Κάτω από δύο παράγοντες:


Πρώτα απ' όλα, η ανάπτυξη της κοινωνίας εξασφάλισε να αποκτά μια κοινότητα περισσότερα μέσα να ζει, δημιουργήθηκε ένα περίσσευμα, ένα είδος κεφαλαίου.

Το δεύτερο, γιατί πήρε προβάδισμα στη σημασία της οικονομικής ανάπτυξης της κοινωνίας η δραστηριότητα που είχε σχέση με το κυνήγι, με τον πόλεμο, δηλαδή με εργασίες τέτοιες όπου οι γυναίκες δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν γιατί τότε η δουλειά ήταν 100% ιδιαίτερα βαριά και χειρωνακτική και οι γυναίκες, δεμένες με τη μητρότητα, δεν μπορούσαν να τις κάνουν.

Μάλιστα, τότε οι γυναίκες κάθε τρεις και λίγο γίνονταν μητέρες, δεν υπήρχε η ατομική οικογένεια. Η γυναίκα ήταν αυτή που ήταν καθαρό ότι γεννούσε και ήταν η μητέρα, άρα λοιπόν ο ανδρικός πληθυσμός ήταν αποσπασμένος από τη γέννηση του παιδιού, γιατί τότε ακριβώς δεν μπορούσαν να ξέρουν ποιος ακριβώς ήταν ο πατέρας, δεν ήξεραν όλη τη λειτουργία και έτσι οι άνδρες πέρασαν μπροστά. Και επειδή υπήρχε το περίσσευμα, διαμορφώθηκε η τάξη των δουλοκτητών και η εμφάνιση της πρώτης ταξικής κοινωνίας συνδέθηκε με την ανισότητα του γυναικείου φύλου. Αυτό συνεχίστηκε στο καπιταλιστικό σύστημα.

Εδώ πρέπει να αναγνωρίσουμε κάτι στον καπιταλισμό. Ο καπιταλισμός, ενώ καταφέρνει και εκμεταλλεύεται και τον άνδρα και τη γυναίκα στον ανώτερο βαθμό απ' ό,τι το προηγούμενο κοινοτικό σύστημα, ταυτόχρονα όμως γεννάει μέσα στα σπλάχνα του την εργατική τάξη, δηλαδή την τάξη που θα τον καταργήσει και γι' αυτό μέσα στις συνθήκες του καπιταλισμού συναντάμε ένα φαινομενικά αντιφατικό φαινόμενο: Από τη μια μεριά, η γυναίκα κατακτά σταδιακά τομείς και χώρους, που στα προηγούμενα κοινωνικά συστήματα ήταν αδύνατο να τους κατακτήσει. Το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα αναγκάστηκε να δώσει ορισμένα εφόδια στις γυναίκες, για να μπορεί να τις εκμεταλλευτεί περισσότερο, αλλά και ταυτόχρονα αναπτύχθηκε η ταξική πάλη σε κάθε χώρα σε διαφορετικό επίπεδο και έτσι έγινε αυτός ο συνδυασμός, από τη μια μεριά ο καπιταλισμός ήθελε να δώσει ορισμένα πράγματα, χωρίς όμως να χάσει το ταξικό προνόμιο να εκμεταλλεύεται το γυναικείο φύλο και, από την άλλη μεριά, η ίδια η ταξική πάλη βοήθησε να υπάρχουν ορισμένες κατακτήσεις.

Το ΚΚΕ ανέδειξε την πραγματική φύση του γυναικείου ζητήματος

Κανένα άλλο κόμμα, εκτός από το ΚΚΕ, δεν μπορεί να δει βαθιά τη ρίζα του γυναικείου προβλήματος και να ερμηνεύσει και τις κατακτήσεις των γυναικών. Να μπορεί να δείξει και το δρόμο αντιμετώπισης και κατάργησης αυτού του προβλήματος. Βεβαίως, είναι αδύνατο να ξεχωρίσεις τον αγώνα για την ισοτιμία των γυναικών με τον αγώνα για την κατάργηση της ταξικής εκμετάλλευσης. Γι' αυτό, λοιπόν, το ΚΚΕ έχει και μια τέτοια συνεισφορά. Είναι το κόμμα εκείνο που για πρώτη φορά σήκωσε το πέπλο που έκρυβε την πραγματική φύση του γυναικείου ζητήματος. Σε όποιο μέρος διαφοροποιήθηκαν οι αντιλήψεις για το γυναικείο ζήτημα, έγιναν κάπως καλύτερες - χωρίς να αλλάξουν ριζικά - για την ισότητα των δύο φύλων, διαφοροποιήθηκαν όχι μόνο ανάμεσα στους κομμουνιστές και στις κομμουνίστριες, αλλά και σε άλλους ανθρώπους που μπορεί να μην έχουν το δικό μας βάθος, αλλά βλέπουν το πρόβλημα. Η συνεισφορά του ΚΚΕ ήταν αναντικατάστατη. Η ίδια η στάση του ΚΚΕ απέναντι στο γυναικείο ζήτημα ανάγκασε, έστω και υποκριτικά, τα άλλα κόμματα να το αναγνωρίζουν. Δε μας φτάνει αυτό, αλλά δείχνει το μέτρο της προσφοράς του Κόμματος.

Βεβαίως, αυτό δε θα μπορούσε να γίνει μόνο με τις διακηρύξεις και μόνο με την πάλη του Κόμματος. Εγινε, γιατί το Κόμμα, από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής του, έβγαλε στο προσκήνιο γυναίκες κομμουνίστριες, γυναίκες αγωνίστριες. Γιατί δεν είναι το ίδιο να λέει το Κόμμα γενικά οι γυναίκες έχουν ίσα δικαιώματα. Ομως, διαμόρφωσε μια γυναικεία κομμουνιστική πρωτοπορία που το έδειχνε έμπρακτα. Δεν μπορείς να καλείς τις γυναίκες να βγουν στη δράση, αν εσύ οι ίδιος δεν βάλεις μπροστά τα μέλη του Κόμματος, τις φίλες του Κόμματος, όχι μόνο να δράσουν αλλά να δώσουν θυσίες που θα τις ζηλεύουν και οι άνδρες.

Η γυναίκα για να φτάσει να βγει στον αγώνα και να αποκτήσει και τη θέληση και την παλικαριά να κάνει και θυσίες περνάει από πολλά βουνά και όταν φτάνει εκεί έχει δοκιμαστεί περισσότερο. Ποσοστιαία, στις φυλακές και τις εξορίες, οι γυναίκες επέδειξαν μεγαλύτερη δύναμη, παρά το γεγονός ότι ήταν μωρομάνες, παρά το γεγονός ότι άφηναν πίσω μικρά παιδιά, και αυτό μετράει. Ο άνδρας που πήγαινε εξορία φαινόταν μέσα στον αριστερό και το ριζοσπαστικό κόσμο αλλιώς. Οταν όμως μια γυναίκα πήγαινε φυλακή και άφηνε τα μικρά παιδιά, έξω ο κόσμος έλεγε, «μα είναι δυνατόν;». Υπήρχε διαφορετική στάση σε αυτή την προσφορά. Ετσι, λοιπόν, η προσφορά του ΚΚΕ είναι και στην πάλη των ιδεών και ιδεολογική προσφορά και πολιτική και πρακτική.

Να αντιπαλέψουμε και την ιδεολογική βία

Αυτά που λέει σήμερα το ΚΚΕ πατάνε σε πολύ βαθιές ρίζες, έχουν δοκιμαστεί. Δεν τα λέμε αυτά για να αρέσουμε στις γυναίκες, τα πιστεύουμε βαθιά. Θέλω να θέσω ένα ζήτημα για να μπορέσουμε να απαντήσουμε στο κυρίως θέμα που υπάρχει σήμερα, που είναι ο ρόλος των γυναικών στο εργατικό κίνημα, η ανασύνταξη του εργατικού κινήματος. Η ταξική εκμετάλλευση σαν αναπόσπαστο στοιχείο του καπιταλιστικού συστήματος συνδέθηκε και με την προσπάθεια της ιδεολογικής επίθεσης, την προσπάθεια να πειστεί η γυναίκα ότι αυτός ο τρόπος ζωής είναι φυσιολογικός και στην οικογένεια και στη δουλειά και στην κοινωνία, δηλαδή έγινε μια μεγάλη ιδεολογική αντεπίθεση.

Οταν μιλάμε για χιλιάδες χρόνια γυναικείας ανισοτιμίας, καταλαβαίνετε ότι υπάρχει ένα βουνό λαθεμένων αντιλήψεων, προκαταλήψεων, συγχύσεων, μπερδεμένων πραγμάτων γύρω από το γυναικείο θέμα, γύρω από την ταξική φύση του γυναικείου ζητήματος, πράγμα το οποίο σήμερα δημιουργεί πρόσθετα εμπόδια. Πρέπει να σας πω ότι συγχύσεις, πλάνες, προκαταλήψεις υπάρχουν και ανάμεσα σε ανθρώπους που αγαπούν το Κόμμα, ακόμα και σε μέλη του Κόμματος, και σε ανθρώπους που κατά τ' άλλα είναι προοδευτικοί. Οι προκαταλήψεις δεν υπάρχουν μόνο στους άνδρες, λαθεμένες αντιλήψεις υπάρχουν και στις ίδιες τις γυναίκες και μη μας φανεί περίεργο π.χ. η εργατική τάξη σήμερα στη χώρα μας, ενώ αντικειμενικά έχει μοναδικό και αποκλειστικό συμφέρον να είναι με το ΚΚΕ, όμως στη μεγάλη της πλειοψηφία επηρεάζεται από άλλα κόμματα. Και αυτό λοιπόν είναι μια λαθεμένη αντίληψη.

Θέλω να πω ότι πρέπει να πάρουμε υπόψη ότι δε ζούμε απλά σε συνθήκες οικονομικής εκμετάλλευσης, ζούμε και σε συνθήκες πνευματικής βίας, καταπίεσης για να μην αλλάξουμε ιδέες, γιατί αλλάζοντας ιδέες μπορεί να παλέψεις για να αλλάξουν ορισμένα πράγματα. Επίσης πρέπει να πούμε ότι σήμερα πολλές γυναίκες καταλαβαίνουν ότι το σύστημα τις εκμεταλλεύεται αλλά οι περισσότερες από αυτές και ενώ θέλουν να δράσουν, έχουν σοβαρά κοινωνικά και προσωπικά εμπόδια ή σε ορισμένες περιπτώσεις και ταλαντεύσεις για να βγουν στη δράση.

Αρα λοιπόν έχει αξία να φωτίσουμε την ουσία του γυναικείου ζητήματος, να ξεσκεπάσουμε την πολιτική της κυβέρνησης, της αστικής τάξης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης απέναντι στις γυναίκες, έχει σημασία και ο ιδεολογικός αγώνας, βεβαίως μαζί και η οργάνωση της πάλης. Αυτό που δίνει πείρα, αυτό που χειραφετεί, είναι να πάρεις μέρος στην οργάνωση της πάλης. Ομως επειδή στις σημερινές συνθήκες είναι τόσα τα προσωπικά προβλήματα και τα προσωπικά εμπόδια, έχει σημασία να διαθέσουμε χρόνο να διαφωτίσουμε τις γυναίκες και τους άνδρες για το γυναικείο ζήτημα, ακόμα και αν δεν περιμένεις αύριο το πρωί να βγει στον απεργιακό αγώνα. Αυτό είναι μια παρακαταθήκη, είναι μια γνώση που αύριο σε συνδυασμό με τη δουλειά που θα γίνει θα αποδώσει.

Να σκεφτούμε και ένα άλλο, ο καπιταλισμός πως βαθαίνει την εκμετάλλευση, με τις γυναίκες, με τους νέους, με τους μετανάστες, με τις θρησκευτικές διαφορές, χτυπώντας τον πολιτισμό. Δεν μπορεί να μιλάει κανείς γενικά για ταξική εκμετάλλευση και ταξική καταπίεση, πρέπει ταυτόχρονα να φωτίσουμε ότι στη χειρότερη μοίρα είναι οι μετανάστες, οι γυναίκες, οι νέοι. Μόνο τότε μπορούμε να ανεβάσουμε και τη συνείδηση και τη γνώση άρα και την ικανότητα στην πάλη. Αυτό που έχει σημασία σήμερα να ξεσκεπαστεί ολόπλευρα, είναι αυτό το σύστημα που ζούμε και να ξεσκεπαστούν ολόπλευρα και τα κόμματα.

Η γυναίκα στην περίοδο των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων

Ο καπιταλισμός όταν έδινε βάρος στην ανάπτυξη της βιομηχανίας, της βιοτεχνίας, στην πιο εκσυγχρονισμένη ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής, άρχισε να μιλάει για τις γυναίκες και, κάτω από την πίεση του σοσιαλιστικού συστήματος που ασκούσε μια αίγλη και κάτω από την πίεση του εργατικού κινήματος και κάτω από τη δράση του Κόμματος, άρχισε να υιοθετεί ορισμένες θετικές αντιλήψεις και να λέει «η γυναίκα πρέπει να βγει από το σπίτι», «δεν μπορεί να είναι αποκλειστικά μάνα» κλπ., βεβαίως χωρίς να παίρνει μέτρα ώστε να μπορεί η γυναίκα να συνδυάζει και τη μητρότητα και τη δουλειά και έτσι έχουμε αυτή την αντίφαση που τη βιώνει η γυναίκα. Ενώ θέλει να βγει να δουλέψει, ενώ θέλει την ισοτιμία, από την άλλη μεριά ξέρει πως κάθε βήμα προς την ισοτιμία στον καπιταλισμό, σημαίνει βάρη πολλά, πολλά καρπούζια στην ίδια μασχάλη. Και έτσι πολλές φορές παλεύει ανάμεσα στο να θέλει να βγει και στην πολιτική δράση και στην κοινωνική δράση, αλλά από την άλλη μεριά σηκώνει ένα πολύ μεγάλο βάρος.

Γι' αυτό, σε συνθήκες έξαρσης των αγώνων, βγαίνει και όταν περάσουν σε ύφεση, ξαναμειώνει τη δραστηριότητά της. Προσέχτε όμως, εδώ και μια δεκαπενταετία αποδείχτηκε πως ο ίδιος ο καπιταλισμός έχει απελπιστικά στενά όρια και στο επίπεδο των συνθημάτων και πολύ περισσότερο στο επίπεδο των παραχωρήσεων. Τι γίνεται τώρα: Μετά το 1992 περνάμε σε αυτό που λέμε σύγχρονη καπιταλιστική πολιτική των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, με ιδιωτικοποιήσεις και αλλαγή των εργασιακών σχέσεων, μερική απασχόληση, απολύσεις κλπ. Επομένως πρέπει κάποιες γυναίκες να φύγουν από τη δουλειά, κάποιες γυναίκες, νέοι και μετανάστες πρέπει πρώτοι να δουλέψουν κάτω από πολύ άγριες συνθήκες. Πώς όμως αυτό θα γίνει αν συνεχίσει να λέει ότι «η γυναίκα πρέπει να βγει από το σπίτι, πρέπει να είναι και εργαζόμενη». Ερχεται, λοιπόν, και κάνει μια στροφή και αρχίζουν μια σειρά θεωρίες που λένε ότι η γυναίκα πρέπει να είναι δίπλα στα παιδιά. Ομως και οι δύο γονείς πρέπει να είναι δίπλα στα παιδιά. Πώς θα γίνει αυτό: εμείς λέμε να μειωθεί ο χρόνος εργασίας όχι μείωση των μισθών, ουσιαστικές αυξήσεις, κοινωνικές εγκαταστάσεις, ελεύθερος χρόνος. Αρχισε λοιπόν η άλλη θεωρία «οι πιο καλές δουλειές είναι αυτές που δουλεύεις τέσσερις ώρες», «το ζητάνε οι γυναίκες». Βεβαίως αν δεν μπορεί να δουλέψει οκτώ ώρες θα πάει στις τέσσερις και άμα δεν έχει πού να αφήσει το παιδί της... Αρα λοιπόν το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα αρχίζει και περνάει αντιδραστικότατες θεωρίες, που σε ένα βαθμό παλιότερα τις είχε απορρίψει γιατί τότε δεν το συνέφερε.

Τα προβλήματα των γυναικών τα ξέρετε. Οι μετανάστριες έχουν διπλάσια και πενταπλάσια προβλήματα, όπως και οι μετανάστες. Εδώ πρέπει να ξεκαθαρίσουμε το εξής: Οταν λέμε, εργατική τάξη στην Ελλάδα και λαϊκά στρώματα, εννοούμε και τους μετανάστες. Οσα χρόνια μείνουν στην Ελλάδα ή αν θα μείνουν μόνιμα, εμείς δεν τους ξεχωρίζουμε. Για εμάς είναι αυτονόητο. Δε μας νοιάζει ποια θρησκεία πιστεύουν, από ποια χώρα προέρχονται, τι χρώμα έχουν. Σε καμία περίπτωση δε θεωρούμε ότι είναι υπεύθυνοι για την ανεργία. Σε καμία περίπτωση. Οταν λέμε εργαζόμενες γυναίκες ή άνεργες, εννοούμε όλες. Οταν λέμε εργατική τάξη, εννοούμε και γυναίκες και άνδρες και νέους και νέες, όμως πρέπει να λέμε, να μιλάμε και για τις γυναίκες και για τις νέες ηλικίες, γιατί χρειάζεται να προβάλεις και τα ιδιαίτερα αιτήματά τους, να κάνεις μια ξεχωριστή δουλειά που να καταλάβουν ότι τους καταλαβαίνεις και καλείς και αυτούς. Εδώ πρέπει να σας πούμε ότι ως κόμμα έχουμε ακόμα αρκετή δουλειά να κάνουμε σε αυτό το μέτωπο. Εχουμε όλη την πρόθεση, όλη τη διάθεση αλλά καμιά φορά θέλει και λίγο σπρώξιμο σε αυτά.

Δε νοείται αντεπίθεση χωρίς συμμετοχή των γυναικών

Πού βρισκόμαστε σήμερα: Σήμερα δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για προβλήματα, πρέπει να μιλάμε για προβλήματα σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης. Σήμερα κυκλοφόρησε και η Πολιτική Απόφαση του 18ου Συνεδρίου που ασχολείται και με αυτά και με άλλα ζητήματα αλλά ο κορμός είναι αυτός. Τι σημαίνει κρίση; Σημαίνει ότι βγήκαν τόσα πολλά κέρδη και κεφάλαια από τους καπιταλιστές, τόσα πολλά, που δεν μπορούν να τα ξαναβάλουν στην παραγωγή, στην κυκλοφορία, να ξαναρχίσει ο κύκλος της καπιταλιστικής παραγωγής για να ξαναβγάλουν κέρδη. H κρίση δε σημαίνει ότι φτώχυναν, η κρίση έρχεται σαν αποτέλεσμα του υπερπλουτισμού και αρχίζει το καπιταλιστικό σύστημα και φρακάρει. Και πρέπει κάτι να κάνει. Απ' τη δίψα του κέρδους δεν μπορεί να παραιτηθεί. Αυτό δεν είναι ηθικό ζήτημα, είναι μέσα στη φύση του, άλλωστε ο καπιταλισμός δεν μπορεί να σχεδιάσει αυτά τα πράγματα, δεν έχει καμία συναίσθηση του κινδύνου, άμα καταλάβαινε την κρίση..., δεν μπορεί να την αποφύγει. Τι μπορεί να κάνει; Να την πετάξει στα κεφάλια της εργατικής τάξης και των άλλων εργαζομένων και να αρχίσει ένας οξύτατος ανταγωνισμός ανάμεσα στις καπιταλιστικές χώρες μεταξύ τους και ανάμεσα στις επιχειρήσεις μεταξύ τους, ποια θα εκτοπίσει την άλλη για να βγει κερδισμένη. Από αυτό τον αγώνα και οι εργαζόμενοι που δουλεύουν στις επιχειρήσεις που δε θα κλείσουν και οι εργαζόμενοι αυτών που θα κλείσουν, θα είναι χαμένοι.

Ο καπιταλισμός έχει φθάσει στο σημείο που τον συμφέρει να έχει δουλειά τριών ημερών, να μην έχει μόνιμα ανέργους αλλά να δουλεύουν κάποιοι τρεις ημέρες, να έρχονται μετά οι άλλοι και με αυτό τον τρόπο πιστεύει ότι μπορεί να εκτονώσει το πρόβλημα και όχι μόνο να το εκτονώσει αλλά και να διασπάσει την εργατική τάξη σε Ελληνες και μετανάστες, σε αυτούς που δουλεύουν στο δημόσιο και αυτούς που δουλεύουν στον ιδιωτικό τομέα, σε αυτούς που δουλεύουν στα ισχυρά μονοπώλια και αυτούς που δουλεύουν σε αυτά που δοκιμάζονται, σε αυτούς που δουλεύουν με τη μια μορφή απασχόλησης και αυτούς που δουλεύουν με την άλλη κλπ. Επομένως μην υποτιμήσουμε αυτά τα όπλα του συστήματος, όμως ταυτόχρονα να μην υποτιμήσουμε τη δυνατότητα της εργατικής τάξης να αντεπιτεθεί.

Μπορεί να μιλάμε για αντεπίθεση, μπορεί να μιλάμε για άμυνα - εμείς δε λέμε από εδώ η άμυνα και από εκεί η επίθεση - η άμυνα είναι το πρώτο βηματάκι για να γυρίσεις ανάποδα τα πράγματα. Μπορεί να γίνει αυτό δίχως τη συμμετοχή των γυναικών; Κοιτάξτε να δείτε, η συμμετοχή των ανδρών, των εργατών, έχει μειωθεί τα τελευταία 15-20 χρόνια, υπάρχει ένα παγκόσμιο πισωγύρισμα του κινήματος εξαιτίας και της νίκης της αντεπανάστασης αλλά, παρόλα αυτά, ακόμα περισσότερο αυτό συμβαίνει στις γυναίκες. Και είναι ακόμα πιο σύνθετη η επάνοδος της γυναίκας στη δράση γιατί ακριβώς έχει τα περισσότερα εμπόδια. Τι θα κάνουμε, θα αρχίσουμε να περιγράφουμε τα εμπόδια, θα σταυρώσουμε τα χέρια, θα αρχίσουμε να κλαίμε τη μοίρα μας; Ε, όχι! Στο ντι-εν-έι του Κομμουνιστικού Κόμματος δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Αρα λοιπόν, έχει πολύ μεγάλη σημασία σήμερα να συζητήσουμε αυτό το ζήτημα.

Τι σημαίνει αντεπίθεση

Τι εννοούμε ανασύνταξη και αντεπίθεση του κινήματος; Ετσι όπως είναι σήμερα το εργατικό, το συνδικαλιστικό κίνημα όχι μόνο δεν είναι σε θέση να αποκρούσει την επίθεση, αλλά μπορεί να γίνει και στήριγμα των κομμάτων εξουσίας της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ ή αν θέλετε και να επηρεαστεί από τη συμβιβαστική και υποκριτική πολιτική του Συνασπισμού και να περάσει ο εθνικισμός και ο ρατσισμός, όπως ο ΛΑ.Ο.Σ, που έχει εχθρό τους μετανάστες. Επομένως τι θα κάνουμε; Το κίνημα δεν είναι συνολικά τέτοιο, υπάρχουν δυνάμεις εκεί που δρουν οι κομμουνιστές, οι συνεργαζόμενοι, υπάρχει το ΠΑΜΕ, υπάρχουν σωματεία ταξικά, δεν ξεκινάμε από το μηδέν, αλλά απότομα πρέπει να ανέβει η συμμετοχή των εργαζομένων στην πάλη.

Τι σημαίνει λοιπόν για μας αντεπίθεση:

Πρώτον, συνειδητοποίηση από την πλευρά των εργατριών και των εργατών ότι αν σκύψουν το κεφάλι θα τους το κόψουν, αν το σηκώσουν ψηλά θα έχουν χτυπήματα αλλά μπορούν να αντιμετωπίσουν καλύτερα την κατάσταση.

Δεύτερο, δεν αρκεί αυτό, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι εχθρός τους δεν είναι μόνο ένα κυβερνητικό κόμμα, η ΝΔ ή το ΠΑΣΟΚ, εχθρός τους είναι ένα ολόκληρο σύστημα, γιατί τα κόμματα μπορεί να αλλάξουν στη διακυβέρνηση - στην Ευρώπη μάλιστα αλλάζουν και πιο συχνά, στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες κόμματα ενός χρόνου, διαλύονται κλπ. Υπάρχει ένα ολόκληρο καπιταλιστικό σύστημα, αυτό είναι που δίνει και τη δύναμη στα κόμματα, που τα στηρίζει. Επομένως πρέπει να καταλάβουν το χαρακτήρα των μέτρων, τι σημαίνει μονοπώλια, τι σημαίνει ιμπεριαλισμός, καπιταλιστικό σύστημα. Δεν απαιτούμε σε όλα να συμφωνήσουν μαζί μας, αλλά πρέπει να καταλάβουν την ουσία.

Τρίτο ζήτημα, δεν πρέπει να δεχτούν καμία θυσία για την κρίση, στο όνομα της κρίσης, βεβαίως αν δούμε μεμονωμένα τη γυναίκα θα πάει χίλιες φορές και θα δουλέψει δύο ώρες, χωρίς σύμβαση, με χαμηλό μισθό, άμα πεινάνε τα παιδιά της... Αν όμως είμαστε όλοι μαζί, τότε τα πράγματα θα είναι καλύτερα, μία μία μόνη της και λίγες λίγες δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Επομένως, πρέπει να δυναμώσει η συμμετοχή, να καταλάβουν ότι δε βοηθάνε τα παιδιά τους με τίποτα, αν σήμερα υποχωρήσουν πολιτικά και ιδεολογικά, αν συνειδησιακά δεν καταλάβουν πού βρίσκεται το ζήτημα, το μέλλον των παιδιών τους θα είναι τραγικό.

Τέταρτο ζήτημα, τι πρέπει να κάνει; Πρέπει να βγάλει από το μυαλό της ότι η ΓΣΕΕ, η ΑΔΕΔΥ, άλλες τριτοβάθμιες οργανώσεις, ότι μπορούν να την υπερασπιστούν. Τι θα κάνει; Υπάρχει ο δρόμος να αλλάξει τη στάση της στην ψήφο, να ψηφίζει κομμουνιστές, φίλους και συνεργαζόμενους με το Κόμμα, για να αλλάξει ο συσχετισμός. Αλλά δεν έχουμε και χρόνο... θα περιμένουμε μετά από 2 χρόνια, πότε θα γίνουν οι αρχαιρεσίες, μετά από τόσα χρόνια, εν τω μεταξύ η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, η εργοδοσία φτιάχνουν δικά τους σωματεία... 50 χρόνια θα περιμένουμε να αλλάξει ο συσχετισμός. Θα το κάνουμε και αυτό, θα παλεύουμε στις αρχαιρεσίες, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι καταρχήν στα πρωτοβάθμια σωματεία, εκεί πιο εύκολα αλλάζει ο συσχετισμός. Δεύτερο, στήριξη του ΠΑΜΕ, συμμετοχή στις δραστηριότητές του, στις δραστηριότητες του Κόμματος, άλλων μορφών οργάνωσης.

Να, εδώ πρέπει να καταγγελθεί η ΓΣΕΕ, γιατί έκανε συμφωνία με το ΣΕΒ πως θα βάλουν την εργατική τάξη να κάνει θυσίες. Που σημαίνει, στην απεργία της ΓΣΕΕ δεν πάμε στη συγκέντρωσή της, οργανώνουμε επιτροπές αγώνα, με οποιοδήποτε τρόπο. Μάλιστα, για τις γυναίκες, εδώ μπορεί να βοηθήσουν οι γυναικείες οργανώσεις, οι γυναικείοι σύλλογοι μπορούν να βοηθήσουν, να προσεγγίσουν τις γυναίκες, να τις βοηθήσουν, απ' όποιο δρόμο εν πάση περιπτώσει μπορούν, αλλά όμως όλα αυτά να καταλήγουν σε ένα ισχυρό εργατικό κίνημα, όπου θα παίρνει μέρος και η οικογένεια του εργάτη, όχι μόνο ο ίδιος.

Σημαίνει ότι κάθε σωματείο πρέπει να γίνει και στον τόπο δουλειάς και στον κλάδο και να δούμε και στη γειτονιά να γίνει χώρος συνάντησης, συζήτησης, δράσης και πάλης. Και τοπικοί αγώνες χρειάζονται π.χ. για παιδικούς σταθμούς. Ζω σε μια περιοχή όπου έχει πολλούς Πακιστανούς και Ινδούς, δεν τα παίρνουν οι παιδικοί σταθμοί τα παιδιά, γιατί λέει δεν ξέρουν ελληνικά και πώς θα ζητήσουν κάτι που θέλουν, αυτά είναι αστεία πράγματα... Βεβαίως οι κομμουνιστές μαζεύουν τα παιδιά, τους μαθαίνουν λίγα ελληνικά για να τα γράψουν στον παιδικό. Γιατί οι γυναίκες εκεί δουλεύουν στα θερμοκήπια, στα χωράφια, και καλά το καλοκαίρι, το παίρνεις το παιδί μαζί, αλλά το χειμώνα;

Δυνατό ΚΚΕ για δυνατό κίνημα

Επομένως, εδώ χρειάζεται πολυμορφία και τα ίδια τα σωματεία πρέπει να αποκτήσουν πολυμορφία. Ανασύνταξη λοιπόν του κινήματος είναι ταξική γραμμή πάλης, οργάνωση, τρόποι δουλειάς που προσελκύουν και τους απογοητευμένους, υπομονή. Δε γίνεται κανείς επαναστάτης από τη μια ώρα στην άλλη, αλλά θα έρθει η στιγμή που η δουλειά που θα γίνει θα φέρει αποτελέσματα και βεβαίως, να το ξεκαθαρίσουμε: κίνημα, συμμαχία με τα άλλα λαϊκά στρώματα και ταυτόχρονα προσέγγιση, στήριξη, διάλογος, συζήτηση με το ΚΚΕ. Γιατί το κίνημα από μόνο του δεν πρόκειται να δυναμώσει αν δε δυναμώσει και το ΚΚΕ. Δυνατό ΚΚΕ σημαίνει δυνατό κίνημα, δυνατό κίνημα σημαίνει και δυνατό ΚΚΕ, που για μας το κύριο είναι το κίνημα με την έννοια ότι η πάλη για την εξουσία, για το σοσιαλισμό δε θα είναι υπόθεση ενός κόμματος, πρέπει να είναι έργο λαού, πάνω απ' όλα της εργατικής τάξης. Αυτή είναι που θα τραβήξει και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Είναι αδύνατον να υπάρχουν σχέσεις αντιπαράθεσης ανάμεσα στο ΚΚΕ και στην εργατική τάξη, είμαστε κόμμα της εργατικής τάξης, ακόμα και ο εργάτης που πάει με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, για μας δεν είναι αντίπαλος, πρέπει να τον βλέπουμε σαν τον αυριανό αγωνιστή. Αν θέλετε, με τα άλλα ενδιάμεσα στρώματα έχουμε ως Κόμμα και αντιθέσεις και διαφορές, με την εργατική τάξη καμία.

Επομένως, είναι πολύ φυσικό όταν λέμε ότι ο εργάτης πρέπει να είναι με το Κόμμα του. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να συμφωνεί σε όλα μαζί μας και να μας χειροκροτά.

Θέλω να υπογραμμίσω το εξής: Είναι αδύνατον να μιλάμε για ανασύνταξη του κινήματος χωρίς να υπάρχει και εξειδικευμένη δουλειά στις γυναίκες. Και εδώ θέλει πολύ δουλειά και συζήτηση. Ιδιαίτερα αιτήματα για τους παιδικούς σταθμούς, τα μεροκάματα, την προσωπικότητα των γυναικών στους τόπους δουλειάς. Ο,τι αναφέρεται στις γυναίκες. Ιδιαίτερη δουλειά στις γυναίκες που έχουν έρθει από άλλες χώρες, ειδική δουλειά, προσαρμοσμένη στα προβλήματα, στην ψυχολογία των γυναικών. Και το ΚΚΕ πρέπει να κάνει και τα δύο, από τη μια να ειδικεύει και από την άλλη όλα αυτά τα ειδικά να συναντιώνται σε ένα σύνθημα: Μέτωπο με τα μονοπώλια, τον ιμπεριαλισμό, πάλη αντικαπιταλιστική, πάλη για τη λαϊκή εξουσία, πάλη για το σοσιαλισμό. Και ταυτόχρονα να μπορείς να αποσπάς κάποιες κατακτήσεις.

Αυτό όμως θέλει ικανότητα για να το κάνουμε. Θύτε να ασχολείσαι με το κάθε ειδικό πρόβλημα φτάνει. Πρέπει, ξεκινώντας από τη συνολική αντίληψη που έχουμε εμείς οι κομμουνιστές, και να εξειδικεύεις και να τα συμμαζεύουμε σε έναν κεντρικό πυρήνα. Και εδώ πρέπει να βοηθήσουν και οι σύντροφοι. Εμείς αντιπαλεύουμε την άποψη που λέει ότι θα αλλάξουν τα πράγματα αν αλλάξουν οι σχέσεις των δύο φύλων. Εμείς την αλλαγή των σχέσεων των δύο φύλων τη βλέπουμε από ταξική σκοπιά. Κι αν καταλάβει και ο σύντροφος την ουσία του γυναικείου ζητήματος θα παλεύει καλύτερα και θα λυθούν και διαπροσωπικά προβλήματα και στο σπίτι. Δε λύνεται με το να λες πώς πρέπει να ζει ο άντρας και η γυναίκα μέσα στο σπίτι τους, αποκομμένα από το πολιτικό ζήτημα.

Θέλει δουλειά και στον τόπο δουλειάς και κατοικίας. Δεν αισθανόμαστε ως Κόμμα ότι έχουμε εκπληρώσει πλήρως αυτό το χρέος. Πρέπει να μπουν μπροστά οι γυναίκες, οι κομμουνίστριες, γιατί όταν καλούμε την άλλη στον αγώνα, αν δε δει τη θυσία και το καλό παράδειγμα των κομμουνιστριών, δε θα το κάνει. Ταυτόχρονα και οι σύντροφοι, επίσης, πρέπει να ασχολούνται και οι ίδιοι και όχι μόνο να αναθέτουν στις γυναίκες αυτή τη δουλειά.

Τέλος, το αστικό σύστημα ενδιαφέρεται να αναδειχτούν οι γυναίκες. Θα δείτε και γυναίκες πρωθυπουργίνες. Εχουν καταλάβει κι αυτοί ότι πρέπει να αναδείξουν γυναικείες, δικές τους, προσωπικότητες για να μπουν μπροστά και να είναι αυτές το «κεφάλι» των γυναικών. Και τώρα, στις 8 του Μάρτη, μετράνε πόσες διευθύντριες είναι, πόσες στη διοίκηση των επιχειρήσεων. Εμείς έχουμε άλλα μέτρα, πόσες γυναίκες μέλη του Κόμματος έχουμε, και μάλιστα από την εργατική τάξη, πόσες είναι αναδειγμένες στα σωματεία, στα όργανα της ταξικής πάλης. Εμείς δε θέλουμε διευθύντριες και στελέχη, γιατί αυτά δεν μπορούν να υπηρετήσουν τις γυναίκες, υπηρετούν την αστική τάξη. Δε λέω, μπορεί να υπάρχει και καμία εξαίρεση, να το παλεύει, αλλά εμείς τη μετράμε αλλιώς τη γυναικεία προσωπικότητα. Για να καταλάβετε, ας πούμε, γυναίκες εκλεγμένες σε όργανα κυβερνητικά και υπουργεία τις θέλουμε στο σοσιαλισμό. Μέσα στον καπιταλισμό έχουμε άλλα μέτρα.

Επομένως, χρειάζεται και αυτό: η ανάδειξη των γυναικών στα όργανα, η βοήθεια των γυναικών ιδιαίτερα των νέων που έχουν και παιδιά, και τα σωματεία να παίρνουν μέτρα και το Κόμμα, να βοηθήσουμε όλοι γιατί υπάρχει και αντικειμενικό πρόβλημα, δεν είναι μόνο στο μυαλό των γυναικών το πρόβλημα. Οταν βλέπετε ένα σωματείο, μία κομματική οργάνωση που δεν είναι ευαίσθητη σ' αυτά τα θέματα, πρέπει και οι γυναίκες να παίρνουν πρωτοβουλίες όχι γκρινιάζοντας σαν κάτι φεμινίστριες που γκρινιάζουν και γίνονται και αντιπαθητικές, αλλά σαν κομμάτι της εργατικής τάξης, του λαού, που έχει δικαιώματα, τα συνειδητοποιεί και ασκεί πίεση για να βοηθηθεί στη συμμετοχή της στην ταξική πάλη, στον πολιτικό αγώνα. Στις ευρωεκλογές, παντού, σε όλες τις μορφές πάλης.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ