Associated Press

Για το 2018, το ΔΝΤ «βλέπει» μεγέθυνση 2,3% τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για την Ευρωζώνη, 0,7% για την Ιαπωνία, 1,3% για το Ηνωμένο Βασίλειο και 1,6% για τη Ρωσία. Βασική παράμετρο των εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελούν οι λεγόμενες «αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες», το μερίδιο των οποίων στο παγκόσμιο ΑΕΠ φτάνει στο 58,2%, με τη πρόβλεψη για το ρυθμό ανόδου το 2018 να φτάνει στην περιοχή του 4,9%, έναντι 2% στις «προηγμένες οικονομίες».

Μάλιστα, με βάση τις ισοτιμίες αγοραστικών δυνάμεων (PPP), η Κίνα, που ταξινομείται στις «αναδυόμενες οικονομίες», βρίσκεται στην πρώτη θέση με μερίδιο 17,7% στο παγκόσμιο ΑΕΠ, έναντι 15,5% των ΗΠΑ και 11,7% της Ευρωζώνης, 4,4% της Ιαπωνίας και 3,2% της Ρωσίας, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ.

Σε αυτό το φόντο, η για την ώρα εμφανιζόμενη «συγχρονισμένη επιτάχυνση» αποτελεί το έναυσμα για τον επόμενο κύκλο συγχρονισμένης κατρακύλας, για το οποίο άλλωστε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο προειδοποιούν και οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί.

Ετσι, η πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την «ενδιάμεση» έκθεση με τις «Χειμερινές οικονομικές προβλέψεις 2018», αναφορικά με τους «κινδύνους» που εμφανίζονται στη μεσοπρόθεσμη περίοδο, επικεντρώνει στις «υψηλές τιμές των περιουσιακών στοιχείων στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές», στους κινδύνους «δυσμενέστερων εξελίξεων λόγω της αβέβαιης έκβασης των διαπραγματεύσεων για το Brexit», όπως και σε εκείνους που συνδέονται με γεωπολιτικές εντάσεις, καθώς και με «πιο εσωστρεφείς και προστατευτικές πολιτικές». Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «μεσοπρόθεσμα, οι υψηλές τιμές των περιουσιακών στοιχείων στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές ενδεχομένως να επηρεαστούν αρνητικά λόγω της επανεκτίμησης των κινδύνων και των θεμελιωδών μεγεθών».

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, από την πλευρά της, και μέσω του οικονομικού δελτίου που δημοσιοποιήθηκε τις προάλλες, τονίζει ότι «οι καθοδικοί κίνδυνοι συνεχίζουν να σχετίζονται κυρίως με παγκόσμιους παράγοντες, περιλαμβανομένων των εξελίξεων στις αγορές συναλλάγματος». Μάλιστα, σε προηγούμενο οικονομικό δελτίο της - Ιούνης 2017 - αναφέρει: «Η αβεβαιότητα πολιτικής έχει αυξηθεί παγκοσμίως, με ανησυχίες για πιο εσωστρεφείς πολιτικές, ενώ οι γεωπολιτικές εντάσεις παραμένουν αυξημένες». Προσθέτει ότι «ορισμένοι από αυτούς τους κινδύνους έχουν πιο τοπικό ή περιφερειακό χαρακτήρα, ενώ άλλοι έχουν πιο παγκόσμια διάσταση, οι δε πιθανότητες υλοποίησης και οι συνέπειές τους είναι δύσκολο να εκτιμηθούν».

Οπως διαπιστώνουν με βάση και τα δεδομένα προηγούμενων περιόδων, «οι γεωπολιτικές εντάσεις αποτελούν βασικό καθοδικό κίνδυνο για την ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, παρόλο που το μέγεθος και ο τόπος εκδήλωσής τους ποικίλλουν διαχρονικά, από τη σύρραξη στη Μέση Ανατολή και τις εντάσεις με τη Βόρεια Κορέα και στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, μέχρι τις πολιτικές εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ και τις συνέπειές τους για τις προσφυγικές ροές προς την ΕΕ». Επιπλέον, όπως επισημαίνεται, εντοπίζονται και νέοι κίνδυνοι. Σε αυτήν την κατηγορία αναφέρονται παράγοντες όπως «οι προθέσεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης στους τομείς της δημοσιονομικής και, κυρίως, της εμπορικής πολιτικής», που με τη σειρά τους «θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές αρνητικές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία». Πρόκειται για έναν παράγοντα που μόνο εν μέρει έχει σταθμίσει στις πρόσφατες προβλέψεις της η πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σε ό,τι αφορά τον τρέχοντα κύκλο μεγέθυνσης, τα αστικά επιτελεία διατυπώνουν έντονες «ανησυχίες» σχετικά με τον κύκλο της εφαρμοζόμενης νομισματικής πολιτικής από τις κεντρικές τράπεζες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη συνέχεια. Είναι «πολύ καλό για να διαρκέσει;», αναρωτιέται αρθρογράφος του περιοδικού «Economist», την ώρα που η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ ήδη έχει ξεκινήσει την απόσυρση των μέτρων «νομισματικής χαλάρωσης», ενώ σε αντίστοιχη κατεύθυνση προσανατολίζεται και η ΕΚΤ. «Το τεντώνεις, το τεντώνεις κι' άλλο... Κάποια στιγμή όμως ξεπερνάς το όριο, το σκοινί σπάει», επισημαίνει ο «Εconomist», λέγοντας πως «κάτι αντίστοιχο θα συμβεί κάποια στιγμή στις χρηματαγορές»... Σε άλλο άρθρο στο ίδιο τεύχος του περιοδικού σημειώνεται ότι ενώ «η παγκόσμια ανάπτυξη άγγιξε μετά βίας το 2,9%, κάτω από το 3% που θεωρούνταν κάποτε μέτριο». Εντούτοις καταγράφεται η ανησυχία πολλών ότι το 2018 μπορεί να μην αποτελέσει την αρχή μιας πραγματικής ανάκαμψης, αλλά «στην πραγματικότητα αυτή μπορεί να πλησιάζει στο τέλος της».

Και σε ό,τι αφορά την ελληνική οικονομία, οι εκτιμήσεις για τη διαφαινόμενη φάση καπιταλιστικής ανάκαμψης, που βέβαια έρχεται να «πατήσει» στο έδαφος της αντιλαϊκής πολιτικής και στη μονιμοποίηση και επέκταση των μνημονιακών μέτρων, γίνονται «υπό την αίρεση» πάντα της εναλλαγής του οικονομικού κύκλου στην Ευρωζώνη και γενικότερα στην παγκόσμια οικονομία, που θα έχει άμεσες επιπτώσεις.

Τους «κινδύνους» αυτούς εντοπίζουν και τα αστικά επιτελεία στο εσωτερικό της χώρας. Ενδεικτικά, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, οι βασικοί μοχλοί για την τρέχουσα φάση ανάκαμψης έχουν ως αφετηρία τους παρακάτω άξονες:

• Την «ισχυρή ανάπτυξη» στο εξωτερικό περιβάλλον και ειδικά στην Ευρώπη (που, όπως λέγεται, «λειτουργεί ευεργετικά και τραβά την οικονομία προς τα πάνω, μέσω της ενίσχυσης του εισαγόμενου τουρισμού), την αυξημένη ζήτηση για εξαγωγές αγαθών, το χαμηλότερο κόστος χρήματος (λόγω «χαλαρής» νομισματικής πολιτικής) και «τη θετική εικόνα στο διεθνές κόστος Ενέργειας».

Σε κάθε περίπτωση, τα παραπάνω αφορούν εξαιρετικά ευμετάβλητους παράγοντες, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται στη συνέχεια.

• Την «πολύ χαμηλή βάση εκκίνησης» (λόγω της καπιταλιστικής κρίσης) καθώς και «την επίδραση μεταρρυθμιστικών πολιτικών, ειδικά στην αγορά εργασίας», δηλαδή στο σάρωμα εργατικών δικαιωμάτων, όπου πρωτοστάτησε η σημερινή κυβέρνηση.

Η επίσπευση του αντιλαϊκού χρονοδιαγράμματος ενόψει του 4ου κύκλου της «αξιολόγησης» και των άλλων παρεμβάσεων γύρω από τη διαχείριση του κρατικού χρέους και του «αναπτυξιακού» πακέτου για τους εγχώριους επιχειρηματικούς ομίλους «κλείδωσε» στη συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας του Γιούρογκρουπ, την περασμένη Πέμπτη.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, τα υψηλόβαθμα κλιμάκια του κουαρτέτου επανέρχονται στην Αθήνα στις 26 Φλεβάρη, ενώ, παράλληλα, οι όποιες «εκκρεμότητες» από την 3η «αξιολόγηση» αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι την επόμενη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, στις 19 Φλεβάρη.

Η νέα φουρνιά με τα προαπαιτούμενα της 4ης «αξιολόγησης», μεταξύ άλλων, προβλέπει την κατάθεση νέου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, όπου και θα ενσωματώνεται το σύνολο των αντιλαϊκών «πακέτων» της προηγούμενης περιόδου. Επιπλέον, επαναλαμβάνεται ότι οι ελληνικές αρχές μπορεί να χρειαστεί να επισπεύσουν κατά ένα χρόνο την εφαρμογή των φορολογικών μέτρων που είχαν συμφωνηθεί να ισχύσουν από το 2020, για το 2019 (περαιτέρω καρατόμηση αφορολόγητου ορίου), σε περίπτωση που εντοπιστούν «αποκλίσεις» από το στόχο για τα πρωτογενή πλεονάσματα του 2019.

Σε αυτό το φόντο, οι παρεμβάσεις της «επόμενης μέρας» εστιάζουν και στα παρακάτω:

-- ΔΕΗ: Με «ορόσημο» το Φλεβάρη κατατίθεται ο νόμος για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων.

-- ΕΝΦΙΑ: Μέχρι το Μάρτη, προβλέπονται οι αλλαγές στις τιμές ζώνης των ακινήτων, με κατεύθυνση την εξομοίωση με τις εμπορικές τιμές. Η τυχόν μείωσή τους θα αντισταθμιστεί με αυξήσεις στους συντελεστές του ΕΝΦΙΑ, προκειμένου να εισπράττονται τα προβλεπόμενα χαράτσια (2,65 δισ. σε ετήσια βάση).

-- Ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί για ληξιπρόθεσμες οφειλές λαϊκών νοικοκυριών στο Δημόσιο από την 1η Μάη.

-- Συντάξεις: «Επανυπολογισμός συντάξεων», ενόψει της περαιτέρω κατακρεούργησης από το 2019.

-- «Κόκκινα» δάνεια: Οι τράπεζες καλούνται να αξιοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα εργαλεία τα οποία έχουν νομοθετηθεί στη διάρκεια της 1ης και της 2ης «αξιολόγησης» του 3ου προγράμματος, ενώ σημειώνεται ότι «χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια για την επίτευξη των στόχων μείωσής τους το 2018 και το 2019».

-- ΕΚΑΣ: Μέχρι τον Ιούνη, προβλέπεται η υπουργική απόφαση για το νέο συντριπτικό χτύπημα.

-- ΦΠΑ στα νησιά: Πλήρης κατάργηση της έκπτωσης στο τέλος Ιούνη 2018.

-- Κοινή είσπραξη φόρων και ασφαλιστικών εισφορών: Εκπόνηση ενός «οδικού χάρτη» για την ενιαία είσπραξη φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.

-- Κρατική διοίκηση. Σε ό,τι αφορά τη στελέχωση νευραλγικών θέσεων του κρατικού μηχανισμού, προωθείται η λεγόμενη «αποπολιτικοποίηση της Δημόσιας Διοίκησης», με προκηρύξεις διαγωνισμών σε επιτελικές θέσεις όλων των υπουργείων.

-- Ιδιωτικοποιήσεις. Επιβεβαιώνεται το επιχειρησιακό πρόγραμμα που «τρέχει» η πλευρά του ΤΑΙΠΕΔ. Στη λίστα των ιδιωτικοποιήσεων περιλαμβάνονται κρατικά μετοχικά πακέτα σε ΔΕΗ, ΔΕΣΦΑ, ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, ΟΤΕ, επέκταση σύμβασης παραχώρησης του «Ελ. Βενιζέλος», Ελληνικό κ.ά.

Στο πλαίσιο της επίσκεψής του στην Αθήνα, ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΕ, Π. Μοσκοβισί, συναντήθηκε την Παρασκευή με τον υπουργό Οικονομίας, Δ. Παπαδημητρίου, και τον αναπληρωτή υπουργό, Αλ. Χαρίτση, με ατζέντα τη λεγόμενη «αναπτυξιακή στρατηγική», που συνδιαμορφώνουν με τον ΣΕΒ και άλλα τμήματα του εγχώριου κεφαλαίου. Οπως δήλωσε ο Π. Μοσκοβισί, «συμφωνήσαμε ότι θα συνεργαστούμε πλήρως, ώστε αυτή η ελληνική αναπτυξιακή στρατηγική να είναι πειστική, να τη συμμερίζονται όλοι και να δημιουργεί συναινέσεις», λέγοντας ότι σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η διαμόρφωση της «εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, όπως υπάρχει σε άλλες χώρες». Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών, Ευ. Τσακαλώτου, το «αναπτυξιακό» σχέδιο θα είναι έτοιμο μέχρι το Πάσχα, προκειμένου όπως διατυμπάνισε «να δείξουμε τόσο στους θεσμούς όσο και στις αγορές ότι αυτό είναι το δικό μας πρόγραμμα, ότι έχουμε την ιδιοκτησία του. Πρόκειται γι' αυτά που θέλουμε να κάνουμε»...