ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 10 Φλεβάρη 2017
Σελ. /24
Για το ζήτημα των στελεχών

Στις Θέσεις θίγεται το ζήτημα των στελεχών, και μάλιστα των σχετικά νεότερων από πλευράς κομματικής και φυσικής ηλικίας. Σε σχέση με το παρελθόν, η διάλυση των εργασιακών σχέσεων, η μη ύπαρξη μαζικών εργατικών αγώνων, αλλά και το ασφυκτικό πλαίσιο που δημιουργεί η παρέμβαση της αστικής τάξης, επιδρούν στη μη γρήγορη απόκτηση κοινωνικής πείρας από τα νεότερα μέλη και στελέχη του Κόμματος. Ταυτόχρονα τα δύσκολα ωράρια, η δημιουργία οικογένειας, η έλλειψη χρημάτων, η ανασφάλεια, είναι παράγοντες που επιδρούν αποφασιστικά σε όλο το Κόμμα, προφανώς και στα στελέχη. Πέρα όμως από τις δυσκολίες της ζωής που μεγαλώνουν, το Κόμμα μας δρα σε συνθήκες σχετικά πρωτότυπες - διαφορετικές από οποιαδήποτε άλλη εποχή στην ιστορική διαδρομή του. Η υποχώρηση του κομμουνιστικού και του εργατικού κινήματος, η απογοήτευση των εργατικών μαζών, η απαξίωση της γνώσης, αλλά και γενικότερα η πρωτοφανής ιδεολογική και πολιτιστική παρακμή, έχουν διαμορφώσει συνθήκες όπου το κομμουνιστικό κίνημα οφείλει να δείξει αντοχή και, πολύ περισσότερο, να διαμορφώσει τις συνθήκες εκείνες που θα κάνουν εφικτή τη νέα επαναστατική άνοδο.

Τα στελέχη του Κόμματος οφείλουν, λοιπόν, να βλέπουν τη δράση τους όχι μόνο από τη σκοπιά του σήμερα, αλλά σφαιρικά, στο πώς η δράση στο παρόν εξυπηρετεί το μη διαμορφωμένο ακόμα μέλλον. Το στέλεχος του Κόμματος απαιτείται να βλέπει τον εαυτό του από τη σκοπιά ενός καθοδηγητή μαζών στο σύστημα εργατική εξουσία - Κόμμα - κράτος του μέλλοντος. Οπως έδειξε η ιστορική πείρα, στην εποχή της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, όπου η επαναστατική πράξη έχει ένα σχετικό προβάδισμα και τροφοδοτεί την ίδια την ανάπτυξη της θεωρίας, από ένα σημείο και μετά, υπήρξε - με εξαιρέσεις - θεωρητική στασιμότητα. Σήμερα, λοιπόν, απαιτείται μεγαλύτερη προσπάθεια στον εμπλουτισμό και τη συνεχή ανάπτυξη της επαναστατικής θεωρίας. Το κομματικό στέλεχος πρέπει στο σήμερα να διαθέτει την ικανότητα να διαμορφώνει πρωτότυπη σκέψη, σε κάθε βήμα και στιγμή της ταξικής πάλης, προκειμένου να αντεπεξέλθει το Κόμμα στα σύνθετα καθήκοντά του.

Φυσικά τίθεται ως προαπαιτούμενο η αντοχή και πρωτοπόρα στάση του στελέχους στην εργασία και τις δυσκολίες που παρουσιάζονται στην προσωπική του ζωή. Βασικό στοιχείο είναι, όμως, και η ικανότητα αφομοίωσης και δημιουργικής εφαρμογής, από μέρους του στελέχους, της θεωρίας μας, του μαρξισμού - λενινισμού. Το Πρόγραμμα είναι ο άξονας της δουλειάς μας και υλοποιείται, όσο καλύτερα κατανοείται. Ωστόσο από μόνο του δεν αρκεί. Αν δεν κάνουμε συνεχή και κοπιώδη προσπάθεια να εμβαθύνουμε στη θεωρία μας, προκειμένου να κρίνουμε κάθε στιγμή τις ανάγκες και τις δυνατότητες που αναδεικνύει η ταξική πάλη, δεν θα πάμε μακριά.

Χρειάζονται από την άλλη επαγρύπνηση και φροντίδα, ώστε να αποφεύγονται ή, τουλάχιστον, να διορθώνονται σε μια πορεία, ορισμένες αρνητικές πλευρές. Η μονοτονία, το ρουτίνιασμα, είναι τέτοιες πλευρές. Ο διοικητισμός, ένας κάποιος συγκεντρωτισμός είναι μια άλλη πλευρά, που οδηγεί σε ένα πνίξιμο της πρωτοβουλίας των κομματικών μελών. Η ξερολίαση που υπάρχει ορισμένες φορές από μεριάς κάποιων στελεχών, είναι ένα εμπόδιο, όσον αφορά τον εφησυχασμό που δημιουργείται «κάτω», το κατά πόσο ή όχι προκαλείται στον σύντροφο η περιέργεια να ψάξει, να διαβάσει τον «Ριζοσπάστη», το μαρξιστικό βιβλίο. Χρειάζονται ακόμα από μεριάς του στελέχους η υπομονή, η καλή συμπεριφορά, η έγνοια για τον σύντροφό του, για τυχόν προβλήματα που έχει στην οικογένεια, για το τι αντιμετωπίζει στην εργασία του και όχι η απαξίωση τέτοιων ζητημάτων στο όνομα του «να βγει η δουλειά». Ο Βάρναλης συμβούλευε σχετικά: «...εξόν από την ικανότητα του να καταλαβαίνει κανείς την πραγματικότητα, χρειάζεται και χαρακτήρας!»

Αυτό που πρέπει όσο γίνεται να αποφεύγεται, είναι να γίνεται «εύκολη» η σκέψη. Το Κόμμα έκανε μεγάλη, δύσκολη προσπάθεια για να φτάσει σε μια σειρά συμπεράσματα και επεξεργασίες. Η ΚΕ λοιπόν έχει ευθύνη, όσον αφορά τα νεότερα στελέχη, ώστε να διαπαιδαγωγηθούν, όχι μόνο στην εφαρμογή του Προγράμματος, αλλά και στη μεθοδολογία σκέψης της αυτές τις δεκαετίες, το ποιες εμπειρίες υπήρξαν, το πόσο κοπιώδης είναι η προσπάθεια για την επεξεργασία στρατηγικής. Δε χωρά καμία επανάπαυση, από τους νεότερους τουλάχιστον, ώστε, άθελά μας, να ερμηνεύουμε τις επεξεργασίες της ΚΕ σαν «απόλυτη», με μεταφυσικούς όρους, σύλληψη, ότι έτσι είναι και τίποτα άλλο δεν υπάρχει. Αντίθετα πρέπει να σκεφτόμαστε τους όρους και την ιστορική πείρα που έχει διαμορφωθεί, ώστε να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα, να επεξεργαστούμε νέα στρατηγική, να δούμε με κριτικό μάτι και την απόσταση του χρόνου επεξεργασίες άλλων εποχών, κάτω από τις οποίες πάλεψαν δεκάδες κομμουνιστών. Και αυτό δεν έχει σχέση ούτε με την απόρριψη περιόδων, ούτε με τη λαθολογία.

Τα ζητήματα που τίθενται από τις Θέσεις, όσον αφορά τα στελέχη, δημιουργούν και τους στόχους. Η αναγκαία ανάδειξη στελεχών από την εργατική τάξη, όρος απαράβατος για το Κόμμα, όπως και η αξιοποίηση επιστημόνων και καλλιτεχνών - μελών του Κόμματος, προϋποθέτουν ακριβώς την υπέρβαση κάποιων μονομερειών, που θίγονται στις Θέσεις. Θα μπορούσαμε να πούμε, χοντροκομμένα ίσως, ότι πρόκειται για ζητήματα που απορρέουν από τον «εργατισμό» και τον «διανοουμενισμό». Ετσι θα δούμε από στελέχη εργατικής καταγωγής να υπάρχει μια σχετική υποτίμηση κομματικών μελών που ασχολούνται με την Επιστήμη, τον Πολιτισμό ή είναι μικροαστικής καταγωγής. Πρόκειται για ζητήματα που αποκαλύπτουν, ίσως, μια στατική θεώρηση, καταρχάς για τη σημερινή εργατική τάξη (πτυχιούχοι, επιστημονική ειδίκευση κ.λπ.), από την άλλη μια «επιλεκτική» αποσιώπηση ζητημάτων, που η σημασία τους έχει επισημανθεί πολλάκις από το Κόμμα. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Πολιτισμός, όπου ενώ οι Θέσεις υπογραμμίζουν τη θετική συμβολή του Κόμματος κεντρικά, υποτιμάται η σχέση των κομματικών μελών με τον Πολιτισμό σαν ζήτημα καθημερινής ζωής, όχι παρακολούθησης μιας - δυο εκδηλώσεων. Από την άλλη, σύντροφοι μικροαστικής καταγωγής ή που ασχολούνται με την επιστήμη τους, λόγω των όρων ζωής, σπουδών και δουλειάς τους, μπορεί να οδηγηθούν σε μονοπάτια επικίνδυνα, όπως η απόσπαση από τη μαζική δράση ή η απαξίωση της εργατικής τάξης. Αφετέρου, η επισήμανση σωστών πλευρών και αδυναμιών από τη μεριά τους, όπως και μια σχετική αδυναμία να λύνονται αυτά που επισημαίνουν, μπορεί να οδηγήσει σε μία απογοήτευσή τους ή στην υπερεκτίμηση των ικανοτήτων τους, την παραγνώριση των δυσκολιών να λυθούν, σε επίπεδο Κόμματος, αυτές οι αδυναμίες.

Καταθέτοντας αυτές τις σκέψεις, με επίγνωση των δυσκολιών στην επίλυση των αδυναμιών, αλλά με απαίτηση να μη βολευόμαστε, να σκεφτόμαστε συνεχώς, και να προχωράμε στην υλοποίηση των καθηκόντων μας, εύχομαι κάθε επιτυχία στο 20ό Συνέδριο.


Μηνάς Αντύπας
ΚΟΒ Γ΄- Δ΄ Διαμερίσματος Πειραιά


Σκέψεις επί των Θέσεων

Χαιρετίζω με χαρά το 20ό Συνέδριο, ως φίλος του ΚΚΕ που συμμετέχει στις δράσεις του στους εργασιακούς χώρους και στις γειτονιές, έστω κι αν δεν ακολουθώ πάντα στην πρωτοπόρα δράση των κομμουνιστών. Yπό τη συγκεκριμένη οπτική, θα ήθελα να συνεισφέρω κάποιες σκέψεις επί των Θέσεων:

23 & 24 Με στοιχεία τεκμηριώνεται η επιδείνωση της ζωής εργαζομένων, αυτοαπασχολούμενων κι αγροτών που όλοι βιώνουμε. Ωστόσο, ένα ποσοστό πληθυσμού καταφέρνει να επιβιώνει, χωρίς να 'χει ξαναμπεί στην παραγωγή ή και χωρίς να χει μπει πότε σε αυτήν (νέοι), γεγονός που έχει να κάνει με αποταμίευση, ακίνητη περιουσία, οικογενειακή στήριξη, παραοικονομία, αυτοπαραγωγή - παράγοντες που έχουν απαλύνει σχετικά την προσαρμογή στα νέα, πιο σκληρά δεδομένα. Προφανώς, επιδρούν ανάλογα στη συνείδηση, μαζί με το φόβο της σύγκρουσης με τον εργοδότη, την κρατική καταστολή και μακροπρόθεσμα με την αστική τάξη και τους συμμάχους της (κάτι κατανοητό σε περισσότερους από όσο φαίνεται).

24 «Η αγοραστική δύναμη του μέσου ακαθάριστου μισθού στην Ελλάδα κατά το 2014 φτάνει μόλις το 66% ... των 15 πιο προηγμένων χωρών της ΕΕ, από 82% το 2009». Αυτή η σχετική επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων στην Ελλάδα ενισχύει τα ιδεολογήματα περί υπανάπτυκτου ελληνικού καπιταλισμού και την αναζήτηση λύσης στον «εξευρωπαϊσμό» του. Πρέπει να τεκμηριώσουμε την κακή κατάσταση των λαϊκών στρωμάτων στις προηγμένες χώρες, αλλά και το ότι η Ελλάδα παραμένει 39η σε 195 χώρες ως προς το κατά κεφαλήν εισόδημα - ο καπιταλισμός μπορεί και πολύ χειρότερα!

34 «Σε αυτή τη συζήτηση το ΚΚΕ παρεμβαίνει ασκώντας συστατική πάλη κατά του ανορθολογισμού και της μεταφυσικής σκέψης....». Πολύ σημαντικό μέτωπο, καθότι ο ανορθολογισμός και η συνωμοσιολογία πάει σύννεφο ακόμη και σε μεσαία & μορφωμένα στρώματα. Από την άλλη, θεωρώ ζωτικής σημασίας το να προβάλλουμε το δικό μας, υλιστικό, περιεχόμενο σε έννοιες όπως ελευθερία, δημοκρατία , πατρίδα απέναντι στο περιεχόμενο που τους δίνει η αστική τάξη για να ελέγχει το λαό.

47 «Σήμερα χρειάζεται ... να ενταθεί η διαπάλη για την αποκάλυψη της αστικής δημοκρατίας ως μορφής άσκησης της αστικής εξουσίας». Η όλη κριτική περί αναποτελεσματικού και διεφθαρμένου κράτους πρέπει να επιστραφεί επιθετικά στα μούτρα της αστικής τάξης και των κομμάτων της.

49 «Βασικό κριτήριο της καθοδηγητικής μας δουλειάς πρέπει να είναι η διατήρηση αγωνιστικών δεσμών με όσους και όσες θέλουν να αντισταθούν...». Σύνθετο καθήκον, την στιγμή που ως γραμμή συσπείρωσης προβάλλεται η αντιμονοπωλιακή - ειδικά με το σημερινό, χαμηλό επίπεδο ταξικής συνείδησης. Χρειάζονται κατάλληλα κι εύληπτα συνθήματα όπως «με τις ανάγκες των πολλών ή με την χλιδή των λίγων» που υπήρξε σε κάποια πανό.

50 «Γι' αυτό έχει σημασία να εξηγούμε με επάρκεια πού οδήγησαν οι αγώνες και οι συσχετισμοί που διαμορφώθηκαν από το 2009 μέχρι σήμερα και γιατί πρέπει να αλλάξει κατεύθυνση το κίνημα». Σε επίπεδο κινήματος, το ΚΚΕ έπαιξε σημαντικότατο ρόλο και ειδικά σήμερα αποτελεί σχεδόν «απόλυτη» πλειοψηφία (στον κόσμο που κινητοποιείται). Πρέπει να τονισθεί ότι πολύ μικρό μέρος των εργαζομένων κινητοποιήθηκε, ώστε να έρθουμε όλοι προ των ευθυνών μας. Διότι, όση αυτοθυσία και να δείχνουν οι κομμουνιστές στο εργατικό κίνημα, καμία μορφή πάλης - ειδικά προχωρημένη δεν θα πετύχει χωρίς τη συμμετοχή σημαντικού ποσοστού εργαζομένων.

Είναι, επίσης, θέμα αν μια απεργία που προκηρύσσεται και γίνεται π.χ. μόνο από τους κομμουνιστές συντελεί στην ανασύνταξη του κινήματος ή έρχεται να επισφραγίσει την απόσταση της πλατιάς μάζας εργαζομένων από αυτό. Το παράδειγμα με τις συνεχείς, συχνά χωρίς κατάλληλες προϋποθέσεις (π.χ. αύξηση συνδικαλισμένων) πανεργατικές απεργίες είναι ενδεικτικό: για την συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων η μέρα γενικής απεργίας έγινε βαθμιαία απλά άλλη μια μέρα. Ακόμη και σωματεία που εμφανίζονται σε γενικές απεργίες ενόσω είναι σε κινητοποίηση, μετά χάνονται.

53 «Εχει σημασία να κατανοείται ότι η συγκυρία στην καπιταλιστική ανάπτυξη που επέτρεψε ορισμένες "παροχές"...κάτω από διαφορετικούς όρους καπιταλιστικής ανάπτυξης, διαφορετικό συσχετισμό δυνάμεων... την πάλη του εργατικού κινήματος... έχει περάσει». Είναι κρίσιμο να τεκμηριώσουμε ότι ο καπιταλισμός δεν θα ξαναδώσει ευημερία (διότι οι άλλοι δύο παράγοντες μπορεί να ξαναρθούν) και η μόνη δυνατή εξέλιξη προς όφελος των εργαζομένων είναι ο σοσιαλισμός.

55. Το ΠΑΜΕ, πέρα από σημαντικούς αγώνες σε επιχειρήσεις και κλάδους, σήκωσε μεγάλες πρωτοβουλίες όπως το πανελλαδικό συλλαλητήριο (11/11/14) και το συλλαλητήριο για τι συλλογικές συμβάσεις (17/10/16). Το ερώτημα είναι αν υπήρξε κάποιου είδους συνέχεια σε κάθε μια από αυτές τις πρωτοβουλίες ή κατέληξαν σε ένα συλλαλητήριο και μια βεβιασμένη απεργία.

56. Φάνηκε η δυναμική που έχει η Κοινωνική Συμμαχία (κοινό συλλαλητήριο εργατών - αγροτών στο Σύνταγμα) και σίγουρα μπορεί να έχει σύντομα ακόμη μεγαλύτερη (π.χ. ταυτόχρονοι αγώνες αγροτών - ναυτεργατών). Παρ' όλ' αυτά θεωρώ πως καταλαμβάνει δυσανάλογα μεγάλο μέρος των Θέσεων, ενώ αυτό που κυρίως λείπει και είναι κρίσιμο (θέση 46) είναι να οργανωθεί η εργατική τάξη στους μεγάλους χώρους δουλειάς σε αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση. Μόνο αυτή μπορεί να σπάσει τον φόβο, να εμπνεύσει και σαν ατμομηχανή να τραβήξει εργαζόμενους σε μικρότερους χώρους, αυτοαπασχολούμενους, αγρότες.

Κάποια πράγματα που χρειάζονται:

Α. Θαρραλέα κριτική για επιλογές που δεν συνάδουν με την επαναστατική φυσιογνωμία του Κόμματος, όπως η «Τυποεκδοτική», το δάνειο, το αίτημα για εκλογές το 2012 εν μέσω κινητοποιήσεων, που είτε επέδρασαν αρνητικά στο λαϊκό κίνημα είτε δίνουν αφορμή σε διάφορους να τσουβαλιάζουν το ΚΚΕ με τα αστικά κόμματα.

Β. Πιο γρήγορα αντανακλαστικά σε αλλαγές στον τρόπο ζωής των λαϊκών στρωμάτων. Στη θέση 82 προτείνεται συζήτηση της ΚΕ για «αναβάθμιση της παρέμβασής μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», ενώ στην 54 αναφέρεται «Ενίσχυση της αλληλεγγύης, της αλληλοβοήθειας ... του κάθε εργάτη». Και στις δύο περιπτώσεις η παρέμβαση του Κόμματος έρχεται καθυστερημένα, αφήνοντας μέχρι πρόσφατα άλλες δυνάμεις (κυρίως την ΧΑ) να κάνουν παιχνίδι και ερχόμενη τώρα σε κόντρα με θεωρητικοποιημένες στάσεις.

Γ. Μεγαλύτερη αναφορά στους μετανάστες που ζουν κι εργάζονται στην Ελλάδα και αποτελούν σημαντικό κομμάτι της εργατικής τάξης. Οσον αφορά τους πρόσφυγες έχει επιτευχθεί ικανοποιητική σύνδεση των διεκδικήσεων για/με τους πρόσφυγες με το κίνημα ειρήνης;

Δ. Να τεκμηριωθεί ότι ο όρος «αντικαπιταλιστικός» που χρησιμοποιείται στις Θέσεις είναι δόκιμος.

Ε. Αποτίμηση Δημαρχίας Κομμουνιστών - τι περιθώρια παρέμβασης υπάρχουν πλέον κι αν αξίζει να συμμετέχει το ΚΚΕ στην ΤΑ.

ΣΤ. Πειστική και εύληπτη απάντηση στην προπαγάνδα υπέρ του καπιταλισμού με δραχμή, ασκεί ιδιαίτερη γοητεία στα λαϊκά στρώματα.

Καλή επιτυχία στο 20ό Συνέδριο του ηρωικού ΚΚΕ, τιμή στους παλιούς και νέους κομμουνιστές που μάχονται για το «απλό που είναι δύσκολο να γίνει»!


Πάσουλας Μανώλης
Μισθωτός Τεχνικός - Αρχιτέκτονας



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ