ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 1 Φλεβάρη 2020 - Κυριακή 2 Φλεβάρη 2020
Σελ. /40
ΓΥΝΑΙΚΑ
«ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΣΜΑ» ΜΕΤΑΞΥ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΔΡΩΝ ΣΤΗΝ ΕΕ
Λένε «ίση αμοιβή», εννοούν περισσότερη «ευελιξία»

Eurokinissi

Ενα ακόμα ψήφισμα σχετικά με το «μισθολογικό χάσμα» μεταξύ των φύλων υιοθέτησε το Ευρωκοινοβούλιο την περασμένη Πέμπτη, προτρέποντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διαμορφώσει μια «φιλόδοξη στρατηγική» για την ισότητα των φύλων, με «δεσμευτικά μέτρα για τον περιορισμό του μισθολογικού χάσματος και τη μισθολογική διαφάνεια».

Η ίδια η Επιτροπή έχει ήδη φροντίσει να συμπεριλάβει το ζήτημα στην ατζέντα της, αφού τόσο η πρόεδρός της όσο και η επίτροπος για την Ισότητα έχουν εξαγγείλει πως θα προχωρήσουν σε σχετικές πρωτοβουλίες μέσα στις 100 πρώτες μέρες της θητείας τους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο ψήφισμα και αφορούν το 2017, το χάσμα μεταξύ των φύλων στην ωριαία αμοιβή τους είναι 16% στην ΕΕ. Τα σχετικά ποσοστά ωστόσο παρουσιάζουν πολύ μεγάλες διακυμάνσεις μεταξύ των κρατών - μελών. Το μεγαλύτερο χάσμα σημειώνεται στην Εσθονία (25,6%), στην Τσεχία (21,1%), στη Γερμανία (21%), στη Μεγάλη Βρετανία (20,8%), στην Αυστρία (19,%) και στη Σλοβακία (19,8%).

Τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφονταν στη Σλοβενία (8%), στην Πολωνία (7,2%), στο Βέλγιο (6%), στην Ιταλία και στο Λουξεμβούργο (5% και στις δύο περιπτώσεις) και στη Ρουμανία (3,5%). Το 2017, το μισθολογικό χάσμα στην Ελλάδα ανερχόταν σε 12,5%.

Ποσοστά που δεν αποδίδουν όλη την πραγματικότητα

Τα παραπάνω ποσοστά αποδίδουν εν μέρει μόνο την πραγματικότητα. Στην πράξη, ένα μικρότερο χάσμα αμοιβών σε μία χώρα δεν συνεπάγεται κατ' ανάγκη μεγαλύτερη ισότητα των φύλων. Σε ορισμένα κράτη - μέλη τα μειωμένα μισθολογικά χάσματα συνδέονται με τη χαμηλότερη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας. Ετσι, το ψήφισμα εκτιμά πως το μισθολογικό χάσμα αυξάνεται στο 40% αν ληφθούν υπόψη τα ποσοστά απασχόλησης και η συνολική συμμετοχή στην αγορά εργασίας.

Στη διαμόρφωση του «μισθολογικού χάσματος» παίζουν ρόλο μια σειρά από παράγοντες, όπως η υποαπασχόληση και οι «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις, που καταγράφουν μεγαλύτερα ποσοστά στις γυναίκες, οι διαφοροποιήσεις που παρουσιάζονται κατά κλάδο ανάλογα με την ειδίκευση του γυναικείου εργατικού δυναμικού, οι συχνότερες και μεγαλύτερης διάρκειας διακοπές του εργάσιμου βίου των γυναικών, που σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με τη μητρότητα και τις ευθύνες φροντίδας των εξαρτώμενων μελών της οικογένειας την οποία επωμίζονται.

«Ιδρυτική αρχή» της ΕΕ η ανταγωνιστικότητα των μονοπωλιακών ομίλων

«Η ίση αμοιβή για ίση εργασία ή εργασία ίσης αξίας αποτελεί μία από τις ιδρυτικές αρχές της ΕΕ», αναφέρει το Ευρωκοινοβούλιο στο ψήφισμά του, επαναλαμβάνοντας τη μόνιμο επωδό που παρουσιάζει την «ισότητα» ως θεμελιώδη αξία της ΕΕ και την ένωση των ευρωπαϊκών μονοπωλίων ως ...θεματοφύλακα των δικαιωμάτων των γυναικών.

Η αρχή της «ίσης αμοιβής για ίση εργασία» πράγματι θεσμοθετήθηκε το 1957 με τη Συνθήκη τη Ρώμης. Το κίνητρο ωστόσο για την πρόβλεψη αυτή δεν ήταν η εξασφάλιση των σύγχρονων δικαιωμάτων των γυναικών στην εργασία, αλλά η εξασφάλιση ισότιμων όρων στον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρηματικών ομίλων και η ενίσχυση των ευρωπαϊκών μονοπωλίων στον διεθνή ανταγωνισμό. Οι συγκεκριμένες επιδιώξεις διαπερνούν κάθε κατεύθυνση της ΕΕ, μεταξύ αυτών και τις διακηρύξεις για την αντιμετώπιση του «μισθολογικού χάσματος».

«Η ανάληψη δράσης στον τομέα αυτό δεν είναι μόνο ζήτημα δικαιοσύνης, αλλά και οικονομική επιταγή», σύμφωνα με το Ευρωκοινοβούλιο, που στο ψήφισμά του επαναλαμβάνει τους υπολογισμούς και τις εκτιμήσεις της ΕΕ πως το χάσμα μεταξύ των φύλων ως προς την απασχόληση, για το οποίο ευθύνεται και η μισθολογική ανισότητα, επιφέρει οικονομικές απώλειες της τάξης των 370 δισ. ευρώ ετησίως.

Η ΕΕ και οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών είχαν θέσει ως στόχο την αύξηση του ποσοστού απασχόλησης στο 75% συνολικά, για άνδρες και γυναίκες, ηλικίας από 20 έως 64 ετών μέχρι το 2020. Σ' αυτήν τη φάση αποτιμούν την πρόοδο που σημειώθηκε, σχεδιάζουν και προσαρμόζουν τους νέους τους στόχους.

Η συγκεκριμένη κατεύθυνση προχωρά με αντιφάσεις, συνυπάρχοντας με τα μεγάλα ποσοστά γυναικείας ανεργίας και υποαπασχόλησης, καθώς επηρεάζεται από τις συνθήκες της καπιταλιστικής αναπαραγωγής, την ανισομετρία μεταξύ των κρατών - μελών, αλλά και στο εσωτερικό κάθε κράτους. Αποτυπώνει, όμως, το ενδιαφέρον για ένταξη μεγαλύτερου αριθμού γυναικών στην αγορά εργασίας και μάλιστα με επέκταση των «ευέλικτων» εργασιακών σχέσεων.

«Ιση αμοιβή» για ακόμα πιο «ευέλικτη» εργασία

Το Ευρωκοινοβούλιο συστήνει την «παροχή επαρκούς "ευελιξίας"» ως το εργαλείο το οποίο μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη υψηλότερων ποσοστών απασχόλησης και να εξασφαλίσει στις γυναίκες «δυνατότητες εξισορρόπησης της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ζωής». Στην κατεύθυνση αυτή, καλεί τα κράτη - μέλη να διασφαλίσουν την «ταχεία έγκριση και εφαρμογή της Οδηγίας για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής».

Η συγκεκριμένη Οδηγία περιλαμβάνει ένα σύνολο μέτρων που σκοπό έχουν να «μοιράσουν» ανάμεσα στα δύο φύλα το χρονικό διάστημα απουσίας από την εργασία λόγω οικογενειακών ευθυνών, αλλά και να επεκτείνουν στο σύνολο του εργατικού δυναμικού τις «ευέλικτες» ρυθμίσεις εργασίας.

Κι αυτό ενώ οι στρατηγικές κατευθύνσεις έχουν οδηγήσει ήδη σήμερα το ένα τρίτο των γυναικών στην ΕΕ (31,3%) να εργάζεται υπό το καθεστώς μερικής απασχόλησης. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των γυναικών που δουλεύει με μερική απασχόληση στο σύνολο των ασφαλισμένων γυναικών φτάνει το 33,61% με βάση τα στοιχεία του ΕΦΚΑ (Ιούνης 2019).

Με αφορμή τις διακηρύξεις για τη «θεμελιώδη αξία» της «ίσης αμοιβής» και τον ...πόλεμο ενάντια στο «μισθολογικό χάσμα», η ΕΕ βρίσκει μια ακόμα αφορμή για να διαφημίσει τη δέσμη των αντεργατικών μέτρων που προωθεί, κάτω από τον τίτλο «Ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής», διευρύνοντας την «ευελιξία» στην εργασία, οδηγώντας στον κατακερματισμό της κοινωνικής ζωής της γυναίκας, φέρνοντας σε αντιπαράθεση το δικαίωμά της στην εργασία με την κοινωνική ανάγκη προστασίας της μητρότητας, της οικογένειας.

Στοιχεία που αποτυπώνουν την «ευελιξία» και τις συνέπειές της στους μισθούς των γυναικών

Πλευρές της πραγματικότητας γύρω από τους χαμηλότερους μισθούς και ημερομίσθια των μισθωτών γυναικών αποτυπώνονται και στα στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα ο ΕΦΚΑ. Σύμφωνα με αυτά, τον Απρίλη του 2019 οι γυναίκες στις κοινές επιχειρήσεις (δεν συμπεριλαμβάνονται τα οικοδομοτεχνικά έργα) αποτελούσαν το 47,27% του συνόλου των ασφαλισμένων. Το ποσοστό των γυναικών πέφτει στο 43,72% στο σύνολο των ασφαλισμένων με πλήρη απασχόληση, ενώ στους ασφαλισμένους που δουλεύουν με μερική απασχόληση οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία με ποσοστό 55,23%.

Ο μέσος μισθός των ασφαλισμένων υπολογίζεται για τον συγκεκριμένο μήνα σε 952,16 ευρώ. Ομως, ο μέσος μισθός των γυναικών περιορίζεται σε 854,59 ευρώ (ενώ για τους άνδρες υπολογίζεται σε 1.038,72 ευρώ), δηλαδή υπολείπεται κατά 184,13 ευρώ από τον μέσο μισθό των ανδρών.


Ευ. Χ.


ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΚΚΕ
Κατεύθυνση της ΕΕ η διάλυση των εργασιακών σχέσεων

Παρέμβαση στην «ανταλλαγή απόψεων» με τον υπουργό Εργασίας και την υπουργό Δημογραφικής Εξέλιξης, Οικογένειας, Νεολαίας και Κοινωνικής Πολιτικής της κροατικής Προεδρίας, έκανε ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Λευτέρης Νικολάου - Αλαβάνος στην Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου.

Στην ομιλία του, παραθέτοντας ενδιαφέροντα στοιχεία από εκθέσεις της ΕΕ και πρόσφατες έρευνες, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Σε ολόκληρη την ΕΕ τα προηγούμενα χρόνια εφαρμόστηκαν συγκεκριμένη στρατηγική και κατευθύνσεις, με επώδυνα αποτελέσματα για τους εργαζόμενους, πολλαπλασιάζοντας τα κέρδη του κεφαλαίου. Η ελαστική σχέση απασχόλησης φτάνει το 1/3 περίπου του εργατικού δυναμικού στο σύνολο των κρατών - μελών.

Η τάση αυτή "ελαστικοποίησης" της εργασίας, καταγράφεται σε άρθρο του δικτύου "Euractiv", αναπαράγοντας εκτιμήσεις της "Regus" (εταιρεία παροχής ευέλικτων χώρων εργασίας) ότι "η ευέλικτη εργασία σύντομα θα αποδειχθεί ανεκτίμητη" και "θα παρέχει στις νέες επιχειρήσεις την ευκαιρία να αυξήσουν με ευκολία την αποδοτικότητά τους".

Συμπληρώνει ότι "το 2020 μοιάζει μια πολλά υποσχόμενη χρονιά για τον τομέα των ευέλικτων χώρων εργασίας", καθώς ήδη το "62% των επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο ακολουθούν πολιτικές ευέλικτων χώρων εργασίας", ενώ το 55% των επιχειρήσεων που πήραν μέρος στην έρευνα δήλωσαν ότι προσπαθούν να γίνουν "πιο ευέλικτες"».

Για τους μετανάστες εργαζόμενους στην ΕΕ

«Την ίδια ώρα ομολογείτε», συνέχισε ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, «έλλειψη στην ΕΕ σε ειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Εκατοντάδες χιλιάδες νέοι, μεγάλο ποσοστό των οποίων είναι στην πραγματικότητα απόφοιτοι πανεπιστημίων με μεταπτυχιακά προγράμματα, τι είναι; Δεν είναι ένα τέτοιο δυναμικό, το οποίο μεταναστεύει από χώρα σε χώρα, ψάχνοντας να βρει μία λύση και έρχεται - όπως λένε τα δικά σας στοιχεία - αντιμέτωπο με τις ίδιες δύσκολες συνθήκες εργασιακής περιπλάνησης, ανεργίας, ετερο- και υπο-απασχόλησης σε απαράδεκτες εργασιακές συνθήκες».

Προς επαλήθευση, ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ ανέφερε μελέτη του «Eurofound» (Ευρωπαϊκό Ιδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας) σχετικά με τις εργασιακές συνθήκες των μεταναστών στην ΕΕ. Εκεί καταγράφεται ότι το 2014, οι μετανάστες πρώτης και δεύτερης γενιάς στα κράτη της ΕΕ αντιμετωπίζουν αρνητικές συνέπειες στις εργασιακές προοπτικές τους, το είδος της εργασίας που βρίσκουν και φυσικά τις συνθήκες εργασίας.

Ειδικά οι μετανάστριες εργάζονται περισσότερο από τους άνδρες σε δουλειές μερικής απασχόλησης (24% για τις 1ης γενιάς και 19% για τις 2ης γενιάς μετανάστριες) και οι δεύτερης γενιάς σημειώνουν απασχολησιμότητα κάτω του 45%, σε Κροατία, Ελλάδα, Κύπρο, Ιταλία και Ισπανία (οι μόνες χώρες που διαθέτουν στοιχεία).

Γενικά, οι εργαζόμενοι με ξένη καταγωγή είναι συνηθέστερο να είναι άνεργοι απ' ό,τι οι ντόπιοι στην πλειοψηφία των χωρών. Οι μετανάστες πρώτης γενιάς στην Ελλάδα, για παράδειγμα, σημειώνουν 9% περισσότερη ανεργία από τους ντόπιους ενώ της δεύτερης γενιάς 10%.

Κατά μέσον όρο, το 35% του ενεργού εργατικού δυναμικού της ΕΕ δηλώνει πως δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα οικονομικά: Οι άνδρες μετανάστες πρώτης γενιάς δηλώνουν το παραπάνω σε ποσοστό 43%, ενώ οι γυναίκες 41%, ποσοστά αρκετά υψηλότερα από τα αντίστοιχα των ντόπιων (33% για τους άνδρες και 36% για τις γυναίκες), που βέβαια είναι και αυτά ιδιαίτερα υψηλά.

Σε συνάρτηση με τις ώρες εργασίας, οι άνδρες μετανάστες πρώτης γενιάς, που δουλεύουν 35 - 40 ώρες τη βδομάδα, σημειώνουν τη μεγαλύτερη δυσκολία να τα βγάλουν πέρα οικονομικά, σε ποσοστό 24%, ακολουθούμενοι από τις μετανάστριες 1ης και 2ης γενιάς που δήλωσαν το ίδιο σε ποσοστά 19% και 17%, αντίστοιχα.

Ακόμα, ένα ποσοστό 16% των εργαζομένων συνολικά στην ΕΕ θεωρεί πιθανό να χάσει τη θέση εργασίας του μέσα στους επόμενους 6 μήνες, ποσοστό που φτάνει το 20% στους μετανάστες πρώτης γενιάς. «Απέναντι σε αυτά, έχουν προκύψει μεγάλοι αγώνες σε μια σειρά από κράτη της ΕΕ - στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στο Βέλγιο» κατέληξε ο Λ. Νικολάου - Αλαβάνος στην τοποθέτησή του, ζητώντας από την Κροατική Προεδρία να τοποθετηθεί στα παραπάνω ζητήματα.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ