ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 1 Νοέμβρη 2009
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Μορφές ζωής και ελπίδας

Αναδρομική έκθεση του Κυριάκου Ρόκου στον πολυχώρο «Απόλλων»

Εργο του Κυριάκου Ρόκου
Εργο του Κυριάκου Ρόκου
«Οσο περνάν τα χρόνια, όλο και πιο έντονα νιώθω την ανάγκη της αναδρομής. Ενα κοίταγμα προς τα πίσω, χωρίς ίχνος νοσταλγίας, γιατί τα πιο σπουδαία είναι αυτά που θα φτιάξουμε μπροστά μας. Λέω, θα φτιάξουμε, γιατί τίποτα δε γίνεται ερήμην της εποχής που βιώνουμε... Ξαναμετράω πόσα κουκιά έχει ο σάκος μου. Ζυγιάζω τη συνέπειά μου και φροντίζω τις ρίζες μου για να βγάλουν καινούρια κλωνάρια. Αυτός είναι ο λόγος και αυτής της αναδρομικής μου έκθεσης...».

Αντιπροσωπευτικά εικαστικά δείγματα «γραφής», λαμπερές «ψηφίδες» της καρδιάς, από την πολύχρονη προσωπική του διαδρομή στην τέχνη, παρουσιάζει (έως τέλη Δεκέμβρη) ο Κυριάκος Ρόκος στον πολυχώρο «Απόλλων» (Ερμουπόλεως και Πηλίου 1, Καμίνια, τηλ. 210.4539.395) της Νομαρχίας Πειραιά. «Απ' τα σκεψοχώραφα βιολογικής καλλιέργειας», όπως είναι ο τίτλος της έκθεσής του, ο σημαντικός δημιουργός καταθέτει «στιγμές» της σαραντάχρονης εικαστικής πορείας του: Εκατόν εβδομήντα έργα - γλυπτά, σχέδια, κεντήματα και κατασκευές.

Σαραντάχρονη διαδρομή

Ενα «ταξίδι» στα μικρά και τα μεγάλα της ζωής και του κόσμου μας, που ξεκινά το 1969 με τη σειρά των μικρών γλυπτών από ψημένο πηλό και καταλήγει σε έργα από την τελευταία του ατομική έκθεση γλυπτικής, το 2008. Πέτρα, μάρμαρο, μπρούτζος... συνοδοιπόροι στο δρόμο της «συνάντησης ήλιου και ύλης». Μέσα τους κρατούν την κραυγή και το δάκρυ, την πνοή του αγέρα και τη μυρωδιά της θάλασσας, τα «χρώματα» της γενέθλιας γης και των ανθρώπων της, το πρώτο άγγιγμα του έρωτα και την ανάσα της ζωής. Ενδιάμεσοι σταθμοί, τα σχέδια του καλλιτέχνη, τα οποία τον συντροφεύουν σε όλη του τη διαδρομή, τα κεντήματα και τα κουτιά, που παρουσιάστηκαν το 1976, αλλά και τα βιβλία, αφού, όπως αναφέρει ο ίδιος, «ό,τι δεν μπορώ να κάνω γλυπτική, το κάνω σχέδιο και ό,τι δεν μπορώ να κάνω σχέδιο, το διηγούμαι».

«Δε με ενδιαφέρει αν το έργο μου χαρακτηριστεί μεγάλο ή μικρό», λέει ο Κ. Ρόκος, «όσο η ανάγκη του θεατή του, να το αγγίξει και να το χαϊδέψει, όταν το βλέπει με τα μάτια της ψυχής του, αγνοώντας το βασανιστικό "τι θέλει να πει ο δημιουργός του". Γιατί ο πόνος, η χαρά, ο μόχθος, η απόλαυση, η πίκρα, η ελπίδα, η αδικία, η στέρηση, ο αγώνας, η αντίσταση έχουν κοινό παρανομαστή το "εμάς". Αυτή είναι και η ιδιομορφία του δημιουργού: Να μεταμορφώνει ασυνείδητα το "εγώ" του σε "αφορά εμάς" και τον καθένα χωριστά. Αλλιώτικα, διακοσμεί κήπους και γιομίζει τοίχους. Δεν αρνιέμαι κι αυτήν την ιστορία. Απλά ο δικός μου δρόμος μ' αρέσει που με πάει κάπου αλλού. Στα σίγουρα κάποιοι θα με πουν παρωχημένο. Ναι, μα ποιος μπορεί να ζήσει χωρίς όνειρο, ελπίδα κι αγώνα για καλύτερη ζωή; Αυτά μορφοποιώ και το δείχνω, γιατί ανήκει σ' όλους».

Μεγάλη αναδρομική έκθεση του Κ. Ρόκου πραγματοποιήθηκε πέρσι στα Γιάννενα. «Φυσικά μια τέτοια παρουσίαση της δουλειάς μου - κάπου 40 χρόνων - θα ήταν λειψή, αν πρώτα δεν είχα κάνει το χρέος μου στον τόπο και στους ανθρώπους που μ' έφτιαξαν. Τα Γιάννενα. Το ίδρυμα Κατσάρη το Μάη του 2008 φιλοξένησε αυτή την πορεία μου. Ξέροντας πάντα ότι αυτοί που πραγματικά νοιάζονται για μια τέτοιου είδους πορεία είναι ελάχιστοι, επιμένω να καλλιεργώ βιολογικά τα σκεψοχώραφά μου».

«Δεν μπορώ να πω ότι υπάρχουν σταθμοί στη δουλειά μου», συνεχίζει, «αλλά δε θα πάψω να μνημονεύω τον καθηγητή των Γαλλικών στο Γυμνάσιο που μου άνοιξε το παράθυρο, Αρσένη Γεροντικό. Τον δάσκαλό μου γλύπτη Γιάννη Παππά, που μου έμαθε τα εργαλεία να σκέφτομαι, το δάσκαλο γλύπτη Θανάση Απάρτη, που μου ζήτησε, τελειώνοντας τη Σχολή, να καταστρέψω όσα μου έμαθαν για να βρω τον εαυτό μου, το σοφό γέροντα που λέει "σχηματιζόμαστε και διαμορφωνόμαστε απ' αυτό που αγαπάμε". Ετσι γεννήθηκε ο "οτισουρθισμός" μου, που όπως έλεγε η μάνα μου "η ψυχή σου το ξέρει". Από κει και πέρα μετράει η ανάγκη να πω κάτι με τον τρόπο μου και με τις όσες δυνάμεις μου».

Κόντρα στο ρεύμα

Ευαίσθητος «τοιχογράφος» της κοινωνίας μας, ο Κ. Ρόκος σχολιάζει πάθη ανθρώπινα και καυτηριάζει φαινόμενα των καιρών. «Μιλά» για τις «παράπλευρες απώλειες» από τις «έξυπνες» βόμβες των Αμερικάνων, καταγγέλλοντας τα εγκλήματα που διαπράχτηκαν σε Γιουγκοσλαβία, Ιράκ κ.α. Αφουγκράζεται και βιώνει την εποχή του, προσπαθώντας να αντιταχτεί στο κυρίαρχο ρεύμα, βγάζοντας σε κοινή θέα, ταυτόχρονα, τη γύμνια και τον κυνισμό της εξουσίας.

«Δεν έχω την αγωνία του εντυπωσιασμού και της φήμης», λέει. «Μ' αρέσει που δεν προσφέρω "φύκια για μεταξωτές κορδέλες", κι ακόμα περισσότερο γιατί η δουλειά μου δεν έχει ανάγκη από φανταχτερά περιτυλίγματα λόγων. Και δόξα τω θεώ, μαζεύω αληθινά χαμόγελα αγάπης. Γι' αυτά τα χαμόγελα γίνονται και τα Συμπόσια Γλυπτικής, όπου κάθε γλύπτης, αφήνοντας το ατελιέ του, καταθέτει σε κοινή θέα την αδιαπραγμάτευτη σχέση τέχνης και κοινωνίας. Μιας σχέσης, χωρίς μεσάζοντες, αφού ο θεατής γίνεται μάρτυρας και κοινωνός της μεταμόρφωσης μιας άμορφης ύλης σε γλυπτό. Ενα γλυπτό που θα κουβαλάει και τα δικά του συναισθήματα».

«Εύχομαι κάποτε να σταματήσουν να ζητάν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, αλλά τα γλυπτά του Παρθενώνα. Μια και το έφερε η κουβέντα: Να τα κάνουμε τι; Να τα βάλουμε στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης μαζί με τ' άλλα "ατάκτως ερριμμένα" σα να περιμένουν πότε θα περάσει το μετρό για να φύγουν; Αλήθεια, ο κύριος Παντερμαλής, γιατί δεν κάλεσε ούτε ένα γλύπτη για να τον συμβουλευτεί, πώς και πού τοποθετείται ένα γλυπτό; Γιατί στην επιτροπή του ΚΑΣ δεν υπάρχει γλύπτης; Πιθανό να μη γνωρίζουν ότι ο τόπος μας εξακολουθεί να γεννάει γλύπτες... Θα μπορούσα να αναφέρω ένα σωρό ονόματα ταλαντούχων ενεργών γλυπτών, αλλά ως γνωστόν η Ελλάδα μας ξέρει μονάχα να τρώει τα παιδιά της και, ως άτεκνος πλέον, προσκαλεί εκ του εξωτερικού. Φυσικά, αυτή η παιδοφαγία, αφ' ενός γίνεται πιο εύπεπτος, βοηθούμενη από δυτικολάγνους "ειδικούς" με θαυμαστή την ικανότητα να βγάζουν και από τη "μύγα ξίγκι" και αφ' ετέρου αφού δεν υπάρχουν τέτοια παιδιά, δεν είναι υποχρεωμένη να τ' ασφαλίσει. Μήπως μπορεί να μου πει κάποιος σε ποια άλλη χώρα του κόσμου οι καλλιτέχνες είναι ανασφάλιστοι;».


Ηλιάνα ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ