Armenian Foreign Ministry

Συντρίμμια από μαχητικό της Αρμενίας, που κατηγορεί ότι το κατέρριψε τουρκικό μαχητικό στον εναέριο χώρο της

Σφοδρές συγκρούσεις διεξάγονται σε όλο το μήκος της γραμμής επαφής του Ναγκόρνο Καραμπάχ (όπου ζουν κυρίως Αρμένιοι) με το Αζερμπαϊτζάν, με πολλούς νεκρούς και τραυματίες, ανάμεσα στους οποίους βρίσκονται άμαχοι, οικογένειες και παιδιά. Στις πλάτες των λαών της περιοχής, που για δεκαετίες ζούσαν ειρηνικά στη σοσιαλιστική ΕΣΣΔ, εξελίσσονται οι αιματηροί ανταγωνισμοί διαφόρων ιμπεριαλιστικών κέντρων - μεταξύ αυτών της Ρωσίας και της Τουρκίας - για τη στρατηγική περιοχή του Νότιου Καυκάσου, την οποία διασχίζουν αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Χτες ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατηγόρησε την «πολεμική» ρητορική της Τουρκίας, που «ενθαρρύνει το Αζερμπαϊτζάν να ανακτήσει το Ναγκόρνο Καραμπάχ» και είναι «απαράδεκτη», αν και πρόσθεσε ότι δεν διαθέτει αποδείξεις σε αυτό το στάδιο για άμεση τουρκική επέμβαση στη σύγκρουση. Ο Μακρόν πρόσθεσε ότι θα συζητούσε το θέμα χτες το βράδυ με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και σήμερα με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Είχαν προηγηθεί δημοσιεύματα και καταγγελίες της Αρμενίας που εμφάνιζαν την Τουρκία να έχει στρατολογήσει Σύρους μισθοφόρους για να πολεμήσουν στο πλευρό του Αζερμπαϊτζάν. Ο πρέσβης της Αρμενίας στη Ρωσία είπε ότι η Τουρκία έστειλε περίπου 4.000 μαχητές από τη βόρεια Συρία και ότι εμπλέκονται στις εχθροπραξίες στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Χτες, και το ρωσικό ΥΠΕΞ κατήγγειλε πως «σύμφωνα με πληροφορίες, στη ζώνη της διένεξης του Ναγκόρνο Καραμπάχ στέλνονται μαχητές παράνομων ένοπλων σχηματισμών, ιδιαίτερα από τη Συρία και τη Λιβύη, με σκοπό να συμμετάσχουν άμεσα στις εχθροπραξίες». Καλεί «τις ηγεσίες όλων των ενδιαφερομένων κρατών να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα που δεν θα επιτρέπουν τη χρησιμοποίηση ξένων τρομοκρατών στη διένεξη και να τους αποσύρουν άμεσα από την περιοχή».

Επίσης η Αρμενία κατήγγειλε ότι μαχητικό της Αεροπορίας της καταρρίφθηκε από τουρκικό «F-16». Σύμφωνα με την αρμενική ανακοίνωση, τουρκικά «F-16» αναπτύχθηκαν και χτες στις βορειοανατολικές και νότιες περιοχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ, ενώ δημοσίευσε και βίντεο με τα συντρίμμια του αρμένικου μαχητικού. Η Τουρκία απορρίπτει όλες τις κατηγορίες και ΜΜΕ της κάνουν λόγο για συντριβή του αρμένικου μαχητικού σε ορεινή περιοχή.

Πάντως ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επανέλαβε χτες ότι η χώρα του ήταν «πάντα δίπλα στο Αζερμπαϊτζάν - τόσο στο πεδίο της μάχης όσο και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» και θα συνεχίσει να το κάνει. Ισχυρίστηκε επίσης ότι η Αρμενία έχει καταλάβει εδάφη του Αζερμπαϊτζάν (το Ναγκόρνο Καραμπάχ) και ότι είναι απαράδεκτο να εξισώνονται οι δύο χώρες. Αναφέρθηκε ακόμα σε παλιότερα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με το Ναγκόρνο Καραμπάχ, λέγοντας πως «η Αρμενία αγνοεί το Διεθνές Δίκαιο».

Οι συγκρούσεις έχουν επεκταθεί πέρα από τα όρια του Ναγκόρνο Καραμπάχ και μπορεί να εξελιχθούν σε άμεσο πόλεμο μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας, αλλά και σε πιο γενικευμένη σύγκρουση, με την εμπλοκή άλλων περιφερειακών δυνάμεων, της Τουρκίας και της Ρωσίας. Χτες το υπουργείο Αμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανέφερε ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας κατάφεραν να καταστρέψουν το πυραυλικό σύστημα «S-300» της Αρμενίας.

Ο Αρμένιος πρωθυπουργός, Νικόλ Πασινιάν, έπειτα από συνομιλία που είχε με τον Πούτιν προχτές το βράδυ, δήλωσε ότι δεν εξετάζει προς το παρόν να ζητήσει βοήθεια βάσει του «αμυντικού» Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας, καθώς και ότι οι συζητήσεις με τον Πούτιν δεν αφορούσαν το ενδεχόμενο ρωσικής στρατιωτικής παρέμβασης. «Η Αρμενία θα διασφαλίσει την ασφάλειά της, με ή χωρίς τη συμμετοχή του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας», τόνισε ο Πασινιάν, ξεκαθαρίζοντας ότι η Αρμενία και το Ναγκόρνο Καραμπάχ δεν προτίθενται να λύσουν τη σύγκρουση «εις βάρος των εθνικών τους συμφερόντων και της ασφάλειάς τους».

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ προχτές το βράδυ κάλεσε τα δύο μέρη «να σταματήσουν αμέσως τις εχθροπραξίες, να αποκλιμακώσουν τις εντάσεις και να ξαναρχίσουν άμεσα εποικοδομητικές διαπραγματεύσεις». Στο κείμενο εκφράζεται ακόμη η «πλήρης υποστήριξη» του Συμβουλίου στον «κεντρικό ρόλο των συμπροέδρων (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία) της Ομάδας του Μινσκ του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ)» και γίνεται έκκληση «στα μέρη να συνεργαστούν στενά μαζί τους». Σύμφωνα με διπλωμάτες, το κείμενο που εγκρίθηκε είχε κατατεθεί από τις τρεις χώρες που συμπροεδρεύουν στη λεγόμενη Ομάδα του Μινσκ, που διεξάγει τις διαπραγματεύσεις για το Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Πάντως τόσο ο Αρμένιος πρωθυπουργός όσο και ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, απέρριψαν το ενδεχόμενο έναρξης συνομιλιών. Ο Πασινιάν δήλωσε ότι υψηλόβαθμοι Τούρκοι αξιωματικοί βρίσκονται στο Αζερμπαϊτζάν και διευθύνουν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, και κάλεσε τη «διεθνή κοινότητα» να καταδικάσει «την επιθετικότητα του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας», προειδοποιώντας ότι απειλείται η ίδια η ύπαρξη του αρμενικού λαού.

Από την πλευρά του ο Αλίεφ ισχυρίστηκε ότι η Τουρκία δεν εμπλέκεται στη σύγκρουση, χαρακτηρίζοντας «σταθεροποιητικό» το ρόλο της στην περιοχή. «Η Τουρκία είναι αδελφό έθνος και σύμμαχός μας. Μας παρέχει μόνο ηθική υποστήριξη και είμαστε ευγνώμονες για την αλληλεγγύη της», είπε.

Ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, με επιστολή του στην προεδρία του ΟΑΣΕ, ζήτησε την έκτακτη σύγκληση του Μόνιμου Συμβουλίου του Οργανισμού για την άμεση συζήτηση του ζητήματος. Επίσης ανακοινώνεται ότι επίκειται προγραμματισμένη επίσκεψη του Ν. Δένδια στην πρωτεύουσα της Αρμενίας, Ερεβάν. Στην επιστολή σημειώνεται ότι «η κλιμάκωση της έντασης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ έχει σοβαρές επιπτώσεις στην περιφερειακή σταθερότητα» και ότι είναι «επείγουσα η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της Ομάδας του Μινσκ, για την ειρηνική επίλυση της διαφοράς». Κλείνοντας η επιστολή καταλήγει: «Η Ελλάδα αποδοκιμάζει κάθε παρέμβαση τρίτων που υποδαυλίζει την ένταση. Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία οφείλει να απόσχει από ενέργειες και δηλώσεις που κινούνται στην κατεύθυνση αυτή». Βεβαίως η παρέμβαση αυτή εκφράζει τα ιδιαίτερα συμφέροντα τμημάτων της ελληνικής αστικής τάξης στην ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου, σε άμεσο ανταγωνισμό με αντίστοιχα τουρκικά.