Copyright 2018 The Associated

Από τις συναντήσεις των Τούρκων αξιωματούχων στη Μόσχα το περασμένο Σάββατο

Το σύνθετο παζάρι που βρίσκεται σε εξέλιξη ανάμεσα σε ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και περιφερειακές για την «επόμενη μέρα» στη Συρία, μετά τη σταδιακή ήττα των τζιχαντιστών, επιβεβαιώνουν μια σειρά από συναντήσεις και επαφές, στο φόντο και της «αποχώρησης» των Αμερικανών (βλ. αναδιάταξης δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή) αλλά και της εισόδου του συριακού στρατού στην πόλη Μανμπίτζ, με κουρδικό πληθυσμό. Σε αυτό το παζάρι συμμετέχουν δυνάμεις που στήριξαν τη λεγόμενη αντιπολίτευση στην κυβέρνηση Ασαντ και το «Ισλαμικό Κράτος» (το οποίο υποτίθεται ότι τώρα πολεμούν), όπως η Τουρκία, μοναρχίες του Κόλπου, το Ισραήλ αλλά και ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ, και από την άλλη, για τα δικά τους συμφέροντα, σύμμαχοι της Συρίας, όπως η Ρωσία, το Ιράν κ.ά.

Οι τηλεφωνικές επικοινωνίες της Γερμανίδας καγκελαρίου, Αγκελα Μέρκελ, αρχικά (το βράδυ της Παρασκευής) με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και ακολούθως (την Κυριακή) με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν, καταδεικνύουν το ζωηρό ενδιαφέρον του Βερολίνου για την «επόμενη μέρα» στη Συρία. Το συριακό πρακτορείο ειδήσεων SANA, αναφερόμενο στην επικοινωνία Μέρκελ - Πούτιν, τόνισε πως συζήτησαν «λεπτομερώς τις τελευταίες εξελίξεις στη συριακή κρίση, με έμφαση στην εφαρμογή των αποφάσεων που πάρθηκαν κατά την τετραμερή Σύνοδο Κορυφής στην Αγκυρα πριν λίγους μήνες μεταξύ Ρωσίας,Τουρκίας, Γαλλίας και Γερμανίας για τις εξελίξεις στη Συρία» και οι οποίες στα χαρτιά επανέφεραν «εγγυήσεις» για διατήρηση της συριακής κυριαρχίας, εδαφικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας. Συζήτησαν επίσης τα σχέδια των ΗΠΑ για «αποχώρηση» των στρατευμάτων τους από τη Συρία, και φέρεται να συμφώνησαν πως δεν υπάρχει εναλλακτική πέραν της εξεύρεσης «πολιτικής λύσης» στη Συρία.

Επικοινωνώντας στη συνέχεια και με τον Ρ. Τ. Ερντογάν, η Μέρκελ τον κάλεσε να δείξει «αυτοσυγκράτηση» και «υπευθυνότητα» ενόψει της διαδικασίας «αποχώρησης» των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία. Τόνισε τη σπουδαιότητα της πολιτικής διαδικασίας εξεύρεσης λύσης τερματισμού του πολέμου από τον ΟΗΕ, επισημαίνοντας ότι το «Ισλαμικό Κράτος» απωθήθηκε από την περιοχή αλλά παραμένει «σημαντικός κίνδυνος». Η Γερμανίδα καγκελάριος αναφέρθηκε έτσι, εμμέσως πλην σαφώς, στα σχέδια της Αγκυρας για κλιμάκωση της χερσαίας επέμβασης στη βόρεια Συρία και ανατολικά του Ευφράτη ποταμού, σε περιοχές όπου διατηρούν σημαντικές δυνάμεις Κούρδοι μαχητές των δυνάμεων ΥPG και SDF, που από την Αγκυρα θεωρούνται «τρομοκρατικές» ως παρακλάδι του ΡΚΚ...

Στην Ουάσιγκτον πάντως δεν υπήρξαν αντιδράσεις για τις επαφές της Μέρκελ με τους ηγέτες Ρωσίας και Τουρκίας, με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να επιβεβαιώνει την πληροφορία πως εντός του Γενάρη ο Αμερικανός σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζον Μπόλτον θα μεταβεί σε Τουρκία και Ισραήλ για επαφές με εκεί αξιωματούχους, θέτοντας στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων τις εξελίξεις στη Συρία.

Σε μία παράλληλη ενδιαφέρουσα εξέλιξη, το συριακό πρακτορείο ειδήσεων SANA μετέδωσε το απόγευμα της Κυριακής πως ο Σύρος Πρόεδρος Μπασάρ Ασαντ εξουσιοδότησε ιρακινά στρατεύματα να επιτεθούν κατά τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους στο συριακό έδαφος. Είχε προηγηθεί νεότερη επικοινωνία ανάμεσα στον Ασαντ και την κυβέρνηση του Ιρακινού νέου πρωθυπουργού Αμπντέλ Αμπντούλ Μάχντι.

Ενδιαφέρον προκαλούν εξάλλου οι διαβουλεύσεις που είχε το Σάββατο στη Μόσχα υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία Τούρκων αξιωματούχων (αποτελούμενη από τον υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, τον υπουργό Αμυνας Χουλούσι Ακάρ, τον εκπρόσωπο Τύπου του Προέδρου Ερντογάν Ιμπραχίμ Καλίν και τον αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών Χακάν Φιντάν) με Ρώσους ομολόγους τους. Στην 90λεπτη συνάντηση διαπιστώθηκε η βούληση των δύο χωρών για συνέχιση της συνεργασίας τους στη Συρία.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, από την πλευρά του, χαιρέτισε τις συνομιλίες με τους Τούρκους αξιωματούχους, χαρακτηρίζοντάς τις «πολύ χρήσιμες». «Συζητήσαμε τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας, την επιστροφή των προσφύγων και άλλα θέματα ανθρωπιστικού ενδιαφέροντος», τόνισε, προσθέτοντας ότι Μόσχα και Αγκυρα δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στο πώς θα διαμορφωθεί η κατάσταση στη Συρία μετά την «αποχώρηση» των αμερικανικών στρατευμάτων από την περιοχή. Ο Ρώσος υπουργός Αμυνας Σεργκέι Σόιγκου επισήμανε πως συμφώνησαν να εστιάσουν τις προσπάθειες για «ασφάλεια εντός και πέριξ» της συριακής βορειοδυτικής επαρχίας Ιντλίμπ, όπου έχουν συγκεντρωθεί οι περισσότερες δυνάμεις τζιχαντιστών και άλλων αντικαθεστωτικών.

Από την πλευρά του, ο Μ. Τσαβούσογλου τόνισε ότι διαπιστώθηκε θέληση για συνέχιση της συνεργασίας της Τουρκίας με τη Ρωσία και το Ιράν στη Συρία, προσθέτοντας ότι Μόσχα και Αγκυρα «μοιράζονται την άποψη ότι είναι απαραίτητη (σ.σ. στη Συρία) η καταστροφή όλων των τρομοκρατικών οργανώσεων», υπαινισσόμενος πως μέσα σε αυτές είναι και η οργάνωση YPG των Κούρδων της Συρίας. Ρώσοι και Τούρκοι αξιωματούχοι απέφυγαν να αναφερθούν στον κουρδικό θύλακα Μανμπίτζ, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου νωρίτερα να απαντά θετικά σε ερώτηση δημοσιογράφου για το αν επιβεβαιώνεται η ανάπτυξη - από την περασμένη Παρασκευή - δυνάμεων του συριακού στρατού στη συγκεκριμένη κουρδική πόλη της Βόρειας Συρίας, στην οποία η τουρκική κυβέρνηση σχεδιάζει να πραγματοποιήσει χερσαία επέμβαση.

Επί του παρόντος, πάντως, τα τουρκικά σχέδια για κλιμάκωση της χερσαίας επέμβασης στη Συρία δεν φαίνεται να κάμπτονται. Την Κυριακή, τουρκικά ΜΜΕ ανέφεραν την ανάπτυξη άλλων 50 τουρκικών αρμάτων μάχης και ισχυρών κινητών μονάδων πυροβολικού σε περιοχές πολύ κοντά στα σύνορα με τη Συρία. Τέλος, νωρίτερα, το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων «Anadolu» μετέδωσε πως αποχώρησε από περιοχή της ανατολικής Συρίας η πρώτη ομάδα περίπου 50 Αμερικανών στρατιωτών.

ΣΚΟΠΙΑ - ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ.--

Εναν «θετικό απολογισμό» για τις προσπάθειες της κυβέρνησης του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, με στόχο την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ μέσω της προώθησης συνταγματικών και άλλων μεταρρυθμίσεων που υπαγορεύει η (ΝΑΤΟικής κοπής) συμφωνία των Πρεσπών έκανε η υπουργός Αμυνας, Ραντμίλα Σεκερίνσκα, στον απόηχο του ετήσιου διαγγέλματος του Προέδρου της χώρας, Γκιόργκι Ιβάνοφ. Ο Ιβάνοφ νωρίτερα είχε αποδοκιμάσει για μία ακόμη φορά τη συμφωνία των Πρεσπών θεωρώντας ότι υπονομεύει τα «εθνικά συμφέροντα» της ΠΓΔΜ, ευλογώντας εντούτοις, για λογαριασμό της αστικής τάξης, τα σχέδια ένταξης σε ΝΑΤΟ και ΕΕ.

Η Σεκερίνσκα σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά της εξήρε έτσι το κυβερνητικό έργο εκτιμώντας ότι «στη Μακεδονία έχουμε κρατήσει ήδη θέση στο τραπέζι του ΝΑΤΟ», προτού ολοκληρωθεί επίσημα, στα μέσα Γενάρη, η τελευταία ψηφοφορία στη Βουλή των Σκοπίων επί των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που επιβάλλονται διά της συμφωνίας των Πρεσπών. Υποστήριξε επίσης πως το 2018 «θα περάσει στην Ιστορία ως η χρονιά που τερματίσαμε την απομόνωση» της χώρας, ανοίγοντας δρόμο «για να γίνουμε ισότιμο μέλος της ισχυρότερης πολιτικοστρατιωτικής συμμαχίας».

Το ίδιο διάστημα, η γερμανική εφημερίδα FAZ διαπίστωνε πως ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ δεν έχει ακόμη εξασφαλίσει και τις 80 ψήφους βουλευτών που είναι απαραίτητες τις επόμενες βδομάδες για την ολοκλήρωση της συνταγματικής μεταρρύθμισης στη Βουλή, θεωρώντας πως επιχειρεί να επιστρατεύσει «αμφιλεγόμενους συμβιβασμούς». Σε αυτούς τους «συμβιβασμούς» η FAZ συμπεριλαμβάνει και την πρόσφατη ψήφιση νόμου χορήγησης αμνηστίας σε διαδηλωτές και πέντε βουλευτές του αντιπολιτευόμενου VMRO-DPMNE. Η εφημερίδα θεωρεί πως η κυβέρνηση Ζάεφ, με την τακτική του «καρότου και του μαστιγίου», επιχειρεί να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερους βουλευτές της αντιπολίτευσης για να ψηφίσουν υπέρ των συνταγματικών αλλαγών.

Στο Βελιγράδι, πάντως, ενώ εντείνονται οι ζυμώσεις για επανέναρξη διαπραγματεύσεων, που στοχεύουν στην «πλήρη εξομάλυνση» των σχέσεων με το Κοσσυφοπέδιο, κόμματα της αντιπολίτευσης αυξάνουν την πίεση στον Σέρβο Πρόεδρο, Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Το Σάββατο πραγματοποίησαν για τέταρτη βδομάδα νέα διαδήλωση στο κέντρο του Βελιγραδίου με τη συμμετοχή αρκετών δεκάδων χιλιάδων ατόμων, με συνθήματα κατά της διαφθοράς και της καταστολής, με σαφή την προσπάθεια των διαδηλωτών να μην κρατούν πανό ή πλακάτ που να παραπέμπει σε συγκεκριμένο αντιπολιτευόμενο κόμμα. Πολλοί φώναζαν συνθήματα όπως «Κλέφτη Βούτσιτς», ενώ άλλοι κρατούσαν πλακάτ στα οποία είχαν γράψει φράσεις όπως «Οχι, δεν θα το βουλώσω» ή «Φτάνει πια ψέματα», ή «Γιατί πολεμάμε με γειτονικές χώρες», ή «Δεν είμαι ηλίθιος». Αλλοι επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν σφυρίχτρες, που στα τέλη της δεκαετίας του '90 είχαν χρησιμοποιηθεί σε διαδηλώσεις του αντιπολιτευόμενου κινήματος ΟΤΠΟΡ κατά του τότε Προέδρου της Σερβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

Την ίδια ώρα, στην Αλβανία μετά και τον τελευταίο ανασχηματισμό της κυβέρνησης του σοσιαλδημοκράτη Εντι Ράμα, που τοποθέτησε για νέο υπουργό Εξωτερικών έναν Κοσσοβάρο Αλβανό, τον Γκέντι Κάκα, την Κυριακή υπογράφτηκε από τον υπουργό Εσωτερικών, Σαντέρ Λεσάι, και τον ομόλογό του από το Κοσσυφοπέδιο, Εκρέμε Μουστάφ, στον μεθοριακό σταθμό Μορίνα, συμφωνία για τη δημιουργία κοινών συνοριακών σημείων διέλευσης μεταξύ της Αλβανίας και του Κοσσόβου. Αυτή η συμφωνία δίνει τη δυνατότητα στη διέλευση πολιτών, οχημάτων και εμπορευμάτων με απλούστευση στους ελέγχους, ζήτημα που θεωρείται ο πρόδρομος για συμφωνία κατάργησης των συνόρων στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου της «Μεγάλης Αλβανίας».