Η χρονιά που έφυγε, κατά το ήμισυ, ανήκει στον ΠΑΟΚ. Η «αυγή» του νέου αιώνα επιφύλασσε στο «δικέφαλο του βορρά» μια χαρά - την κατάκτηση του τροπαίου - που περίμενε πολλά χρόνια. Γύρισε ο τροχός και κατάφερε να στεφθεί πανάξια κυπελλούχος, με (δικαιότατα) αντίπαλό του στον τελικό, τον πρωταθλητή Ολυμπιακό. Η διοργάνωση, που πλέον αναπαύεται στην αγκαλιά της ιστορίας, ήταν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες, με θετικά αλλά και πολλά αρνητικά.

Είχε θέαμα, αγωνία, ανατροπές αλλά και «κατάμαυρες σελίδες» συνεπεία της αρρωστημένης κατάστασης που διέπει εν γένει το επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Κορωνίδα του κατήφορου η πρώτη αναμέτρηση ΑΕΚ - Ολυμπιακού, το Γενάρη. Τα (δικαιολογημένα ή όχι ελάχιστη σημασία έχει) παράπονα των γηπεδούχων από τη διαιτησία (υποτίθεται πως) αποτέλεσαν την απαρχή για σκηνές... ροκ. Από τις κερκίδες αλλά για λίγο και μέσα από το γήπεδο ανεξέλεγκτοι οπαδοί, δίκην κεφαλοκυνηγών, εκτόξευαν ότι βάζει ανθρώπου νους εναντίον κάθε τι «ερυθρόλευκου». Μόνο από τύχη δε θρηνήσαμε θύματα και από τις δύο ομάδες.

Η ξεφτίλα συνεχίστηκε και εντός αγωνιστικού χώρου. Το παιχνίδι δεν τελείωσε ποτέ, αφού η αποβολή των Ζήκου - Νικολαΐδη από τον Ποντίκη, ήταν το εφαλτήριο (;) κωμικοτραγικών καταστάσεων. Αποκορύφωμά τους; «Κιτρινόμαυροι» υπεύθυνοι (;)... ανάγκασαν τους παίχτες να... πέφτουν σαν τα κοτόπουλα, μ' αποτέλεσμα η αναμέτρηση να διακοπεί. Οσα μπορεί κάποιος να πει για το «μαύρο» εκείνο βράδυ, συμπυκνωμένα υπάρχουν στις κουβέντες του Στέλιου Μανωλά: «Ολοι γνωρίζουν για ποιο λόγο γίνονται όλα όσα συμβαίνουν στο ελληνικό ποδόσφαιρο και ποια συμφέροντα εξυπηρετούν. Εξυπηρετούν κάποιους αλήτες, που βρίσκονται στο χώρο, ενώ κανονικά θα έπρεπε να βρίσκονται στη φυλακή».

Ας επιστρέψουμε όμως στο γιορταστικό και θετικό μέρος της διοργάνωσης. Για να δηλώσει «παρών» στον τελικό της 12ης Μάη ο ΠΑΟΚ, ξεπέρασε εαυτόν και αντιπάλους. Πιο συγκεκριμένα ξεπέρασε τα διοικητικά και οικονομικά προβλήματα (που οδήγησαν τους παίχτες μέχρι και σε απεργία), αλλά και τις ομάδες που βρήκε στο δρόμο του. Συνολικά σε 16 παιχνίδια, η ομάδα του Μπάγεβιτς μέτρησε 13 νίκες, 2 ισοπαλίες και μόλις μια -ανώδυνη - ήττα από τον Απόλλωνα Αθηνών. Τα γκολ 47-15. Στη φάση των ομίλων οι «ασπρόμαυροι» τερμάτισαν πρώτοι (5ος όμιλος) έχοντας σε 10 ματς, 9 νίκες και μια ισοπαλία (35-10 γκολ). Στη φάση των «16» αντιμετώπισαν τον Αρη στο ντέρμπι της Θεσσαλονίκης και τον απέκλεισαν (1-1, 2-0). Στα προημιτελικά το έργο ήταν πιο εύκολο και με 2 νίκες (2-0, 2-1) απέναντι στην Ξάνθη, μπήκαν στην κληρωτίδα μαζί με τον Ηρακλή, τον Ολυμπιακό και τον Απόλλωνα Αθηνών. Η τύχη τους χαμογέλασε και η κλήρωση έβγαλε αντίπαλο την Ελαφρά Ταξιαρχία. Με συνολικό σκορ 5-3 (5-2, 0-1) πήραν το εισιτήριο για τον τελικό.

Στην απέναντι πλευρά ο Ολυμπιακός βίωσε το στίχο «ότι αρχίζει ωραίο τελειώνει με πόνο». Εφτασε στην... πηγή (τελικό) «διά πυρός και σιδήρου» (κυριολεκτικά και μεταφορικά), αφού (μεταξύ άλλων) βρήκε μπροστά του ΑΕΚ, Παναθηναϊκό και Ηρακλή. Κατάφερε όμως πανηγυρικά να ξεπεράσει τα εμπόδιά τους και να πλησιάσει... μια ανάσα από το νταμπλ. Συνολικά σε 16 παιχνίδια, η ομάδα του Λεμονή μέτρησε 14 νίκες, μία ισοπαλία και μία ήττα, με γκολ 58-16. Στη φάση των ομίλων οι «ερυθρόλευκοι» τερμάτισαν στην πρώτη θέση (6ος όμιλος), έχοντας σε 10 ματς, 9 νίκες και μια βαριά ήττα (0-3) από το Αιγάλεω (39-9 γκολ). Στη φάση των «16» απέκλεισαν την ΑΕΚ συντρίβοντάς την 6-1 στον επαναληπτικό του παιχνιδιού - ντροπή που είχε κατακυρωθεί στα χαρτιά (2-0) υπέρ τους. Στην προημιτελική φάση αντιμετώπισαν τον Παναθηναϊκό. Το πρώτο παιχνίδι στο ΟΑΚΑ έληξε 1-1 και άφηνε ανοιχτούς λογαριασμούς, ενόψει της ρεβάνς στη Λεωφόρο, που ο Ολυμπιακός τη μετέτρεψε σε «υγιεινό περίπατο», κερδίζοντας 4-1 και επιτυγχάνοντας μια από τις σημαντικότερες νίκες στη σύγχρονη ιστορία του. Στον ημιτελικό σε ένα ματς - διαφήμιση του ποδοσφαίρου νίκησε 5-4 τον αξιόμαχο Ηρακλή στο ΟΑΚΑ και σε συνδυασμό με τη νίκη στο Καυταντζόγλειο (1-0) πήρε το εισιτήριο για τον τελικό.

Στις 12η Μάη λοιπόν, στη Ν. Φιλαδέλφεια, ΠΑΟΚ και Ολυμπιακός διεκδίκησαν το δεύτερο τη τάξει ποδοσφαιρικό τρόπαιο. Σε μια θεαματική αναμέτρηση οι «ασπρόμαυροι» νίκησαν κατά κράτος τους «ερυθρόλευκους» σε απόδοση και σκορ [4-2 (4' Εγκωμίτης, 31' Μπορμπόκης, 46' Γ. Χ. Γεωργιάδης, 84' Ναλιτζής - 65' Τζόρτζεβιτς, 88' Χούτος)]. Ετσι στέφθηκαν κυπελλούχοι και μετά από 15 χρόνια γεύτηκαν τη χαρά ενός τίτλου, γεγονός που φυσικά πανηγυρίστηκε δεόντως.

Τη χρονιά που μας αποχαιρέτησε το ίδιο (για μια ακόμα φορά) έκανε η Εθνική ανδρών στο στόχο που είχε θέσει. Αντίθετα, οι «μικροί» ξαναστάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων. Η Εθνική ελπίδων κατάφερε να προκριθεί στα τελικά του οικείου πανευρωπαϊκού πρωταθλήματος (Μάη στην Ελβετία) και ελπίζει πως αυτή τη φορά δε θα φτάσει μόνο στην πηγή (τελικός) αλλά θα ξεδιψάσει κιόλας (κατάκτηση τροπαίου). Το επίτευγμα των νεαρών διεθνών μας αποκτά μεγαλύτερη αξία αν υπολογίσει κανείς πως είχαν ν' αντιμετωπίσουν ομάδες με παράδοση και υψηλό επίπεδο, όπως Γερμανία και Αγγλία.

Την είσοδο τους στα μπαράζ εξασφάλισαν ως δεύτεροι του 9ου ομίλου: Τ' αποτελέσματα: Γερμανία - Ελλάδα 2-1, Ελλάδα - Φινλανδία 3-1, Αλβανία - Ελλάδα 0-1, Ελλάδα - Γερμανία 2-0, Ελλάδα - Αλβανία 0-0, Ελλάδα - Αγγλία 0-0, Φινλανδία - Ελλάδα 0-3, Αγγλία - Ελλάδα 2-1. Η βαθμολογία: Αγγλία 17 (18-8), Ελλάδα 16 (14-6), Γερμανία 16 (18-7), Φινλανδία 4 (7-20), Αλβανία 4 (3-19). Την πρόκριση στα τελικά πήραν με μια νίκη (3-0), μια ήττα (2 -1) σε αγώνες κατάταξης με την Τουρκία.

Από την πλευρά της η Εθνική ανδρών ξαναπογοήτευσε, για τα προκριματικά του Μουντιάλ 2002, αφού κατατάχθηκε προτελευταία. Τ' αποτελέσματα: Γερμανία - Ελλάδα 2-0, Ελλάδα - Φινλανδία 1-0, Αλβανία - Ελλάδα 2-0, Ελλάδα - Γερμανία 2-4, Ελλάδα - Αλβανία 1-0, Ελλάδα - Αγγλία 0-2, Φινλανδία - Ελλάδα 5-1, Αγγλία - Ελλάδα 2-2. Βαθμολογία: Αγγλία 17 (16-6), Γερμανία 17 (14-10), Φινλανδία 12 (12-7), Ελλάδα 7 (7-17), Αλβανία 3 (5-14). Τον Αύγουστο, παρότι η ΕΠΟ διαβεβαίωνε πως μέχρι τον Οκτώβρη παραμένει ο Δανιήλ, εκλέκτορας ανέλαβε ο Ρεχάγκελ. Η ομάδα ξεκίνησε με μια από τις πλέον ευρείες ήττες (από τη Φιλανδία 5-1) στην ιστορία της αλλά στη συνέχεια ανέκαμψε. Κορωνίδα, ως τώρα, το ματς στην Αγγλία. Ο Γερμανός πήρε το ελεύθερο από τη διοίκηση για ξεσκαρτάρισμα (ήδη έχει αρχίσει η υλοποίησή του) και πλέον όλοι μιλούν (ξανά) για «νέα εποχή». Η πρόκληση τώρα λέγεται «EURO 2004». Η κλήρωση για τους 10 προκριματικούς ομίλους θα γίνει στις 26 του Γενάρη. Η Εθνική μας βρίσκεται στο τρίτο -από τα πέντε - γκρουπ δυναμικότητας με (άρα αποφεύγει) Αυστρία, Νορβηγία, Σλοβακία, Ισραήλ, Ελβετία, Ισλανδία, Βουλγαρία, Φινλανδία, Ουγγαρία.

«Ολα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν». Ο στίχος αυτός αντικατοπτρίζει όσα διαδραματίστηκαν, πλέον, πέρυσι στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Επικεφαλίδα τους, η διαμάχη ΓΓΑ - Μητρόπουλου (με ό,τι ο καθένας αντιπροσωπεύει), που πέρασε από πολλά στάδια και είχε άλλα τόσα επεισόδια. Αλλα για γέλια και άλλα για κλάματα. Εν κατακλείδι όμως, στους υγιώς σκεπτόμενους φιλάθλους, έμεινε μια πικρή γεύση. Γιατί, παρά «τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα» και τα περί του αντιθέτου λεγόμενα, αποδείχτηκε πως δεν ήταν μάχη «καλού - κακού», διαφορετικών φιλοσοφιών και νοοτροπιών.

Ηταν ένα, από τις συγκυρίες περισσότερο, «ανακάτεμα της τράπουλας». Δηλαδή, κοντράρισμα διαχείρισης. Παλιοί σύμμαχοι έγιναν εχθροί και τούμπαλιν. Η τοποθέτηση του καθενός, με πολλούς ν' αλλάζουν πλευρά και απόψεις πιο γρήγορα και από ...υαλοκαθαριστήρα, γινόταν με οδηγό, όχι αρχές και θέσεις, αλλά το δοκούν και την εξυπηρέτηση συμφερόντων. Οι δομές και η φυσιογνωμία του συστήματος έμειναν αναλλοίωτα. Ολα όσα κατά καιρούς και οι ίδιοι αναγνωρίζουν ως τη γενεσιουργό αιτία των προβλημάτων, έμειναν άθικτα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα πως τη «νέα εποχή» ηγεμονεύουν και καθορίζουν αυτοί που κάποτε χαρακτηρίζονταν «κακοί». Οι άνθρωποι που σε μια νύχτα εξαγνίστηκαν και έγιναν συνοδοιπόροι των «καλών»... Επίσης η καταπάτηση κάθε έννοιας αυτοσεβασμού, αξιοπρέπειας και δικαίου. Οι περισσότερες καταγγελίες έκνομων συμπεριφορών και πράξεων έμειναν (συνειδητά) αναπόδεικτες. Ενώ και αυτές που στοιχειοθετήθηκαν (συνειδητά) «πάγωσαν» και τοποθετήθηκαν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Οι ταγοί του ποδοσφαίρου έφτασαν στο σημείο να 'χει τελειώσει το πρωτάθλημα και να μην γνωρίζουμε πόσες ομάδες υποβιβάζονται ή προβιβάζονται, αν και πότε θα γίνουν μπαράζ. Να γίνεται αγώνας κατάταξης, με πολλά «παρατράγουδα» και, τελικά, ν' αποφασίζουν την άνοδο αμφοτέρων των αντιπάλων!.. Παρ' όλα αυτά, οι ιθύνοντες «στρουθοκαμηλίζουν» πως το επαγγελματικό ποδόσφαιρο έγινε «όμορφος κόσμος ηθικός, αγγελικά πλασμένος», γιατί νοιάζονται πώς «έζησαν αυτοί καλά». Και του χρόνου...

Κείμενα: Γιώργος ΚΑΝΤΖΙΛΙΕΡΗΣ

Μπ. ΤΖΟΡΜΠΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ