Οι διεθνείς επιθέσεις και επικρίσεις δημιούργησαν το κατάλληλο έδαφος για το ξέσπασμα αντιπαράθεσης και στην εσωτερική πολιτική ζωή της Γαλλίας, η οποία έφερε στο φως τις στενές διασυνδέσεις των γαλλικών πετρελαϊκών εταιριών, όπως η "Elf", τόσο με τα απολυταρχικά καθεστώτα της αφρικανικής ηπείρου όσο και με τα ταμεία των γαλλικών κομμάτων.

Οι διεθνείς κριτικές εναρμονίστηκαν με τις εσωτερικές επικριτικές φωνές για ακινησία και έλλειψη διαφάνειας στη στρατιωτική και διπλωματική συνεργασία των γαλλικών ηγετικών κύκλων με τα αφρικανικά καθεστώτα.Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, από τη θέση της αντιπολίτευσης στις αρχές του 1997, κάνει λόγο για "εκλογίκευση της γαλλικής στρατιωτικής παρουσίας" στις αφρικανικές χώρες μέσα από τη συγκέντρωσή τους σε 3 μόνο πρώην αποικίες, το Τζιμπουτί, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και τη Σενεγάλη, ενώ προτείνει τη "συμπίεση" των γαλλικών πολιτικών βάσεων στην Γκαμπόν και την Ακτή του Ελεφαντοστού.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, ως κυβέρνηση πλέον, έθεσε σε εφαρμογή το πακέτο προτάσεων του Γκι Λαμπερτί, που είχε εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή του κόμματος στα τέλη του Απρίλη, το οποίο, εκτός από την αναδιάρθρωση των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων στο αφρικανικό έδαφος, προβλέπει και τον επαναπροσδιορισμό των υπαρχουσών συμφωνιών άμυνας και τεχνικής υποστήριξης με τρόπο τέτοιο ώστε η Γαλλία να απεγκλωβιστεί από την υποστήριξη των εκάστοτε αφρικανικών ηγετικών κύκλων και καθεστώτων, τακτική που πλήρωσε ακριβά. Οπως τονίζει ο Λαμπερτί, "στόχος στο εξής θα πρέπει να είναι η πολυμέρεια της στρατιωτικής συνεργασίας με τις αφρικανικές χώρες, έτσι ώστε το Παρίσι να μη δεσμεύεται να υποστηρίξει κάποιο καθεστώς, αλλά να προσφέρει τη συνεργασία του στη βάση λίγων και συγκεκριμένων αξόνων, όπως είναι π. χ. το λαθρεμπόριο όπλων και ναρκωτικών".

Επιπλέον, η νέα κυβέρνηση επιδιώκει την κατάργηση του υπουργείου Γαλλοαφρικανικής Συνεργασίας και την ίδρυση ενός νέου θεσμού, που θα λειτουργεί περισσότερο ως επιτροπή και θα του αποδίδεται ο τίτλος της Ανάπτυξης και της Διεθνούς Αλληλεγγύης.

Πολλοί έσπευσαν να εκτιμήσουν ότι η θέση της νέας κυβέρνησης έρχεται σε αντίθεση με τις απόψεις του Γάλλου Προέδρου Ζακ Σιράκ και κατά συνέπεια η γαλλική "συγκατοίκηση" αντιμετωπίζει την πρώτη της μεγάλη αντιπαράθεση. Η εκτίμηση αυτή δεν ανταποκρίνεται, τουλάχιστον εξ ολοκλήρου, στην πραγματικότητα,καθώς ο στενός συνεργάτης και ομοϊδεάτης του Ζακ Σιράκ, πρώην πρωθυπουργός Αλέν Ζιπέ, ήταν ο άνθρωπος που έθεσε στην πράξη τις πρώτες αλλαγές της γαλλικής διπλωματίας. Ο Ζιπέ είχε προτείνει την κατάργηση του υπουργείου Συνεργασίας, ήδη από το 1995, ενώ, σε απόλυτη συμφωνία με τον Ζακ Σιράκ, αποφάσισε και τη μετατροπή του γαλλικού στρατού σε επαγγελματικό. Η επαγγελματοποίηση του γαλλικού στρατού μειώνει τον αριθμό των ανδρών του κατά 1/3, ενώ παράλληλα αυξάνει τις υποχρεώσεις της γαλλικής κυβέρνησης απέναντι στους μισθοφόρους της, με αποτέλεσμα να επηρεάζει αποφασιστικά την παρουσία των γαλλικών δυνάμεων και στην Αφρική.Επίσης, επί διακυβέρνησης του Αλέν Ζιπέ διακόπηκε η παροχή ειδικής εκπαίδευσης και προετοιμασίας σε όλους τους Γάλλους διπλωμάτες που προορίζονταν για αφρικανικές χώρες.

Η "έλλειψη ειδίκευσης" του διπλωματικού προσωπικού, καθώς και η μείωση των μονάδων του γαλλικού στρατού, που πλέον δε θα είναι σταθερές σε διάφορα σημεία, αλλά θα μετακινούνται από χώρα σε χώρα οδηγεί στην απώλεια του μεγαλύτερου προνομίου που κατείχαν σε αποκλειστικότητα μέχρι σήμερα οι γαλλικές δυνάμεις: τη μοναδική γνώση του εδάφους, των φυλών και των πολιτισμικών διαφορών.

Η πίεση των γεγονότων αναγκάζει τη νέα κυβέρνηση να προχωρήσει σε δραστικές αλλαγές. Οπως, μάλιστα, τονίζει χαρακτηριστικά ο Ζαν Κριστόφ Ρουφέν, σύμβουλος του νέου υπουργού Αμυνας και διευθυντής έρευνας του Ινστιτούτου Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων, "η αποκάλυψη των "βρώμικων" διασυνδέσεων των γαλλικών πετρελαϊκών εταιριών με τα απολυταρχικά καθεστώτα της Αφρικής και η διεθνής κατακραυγή για τη μη εξισορροπητική πολιτική της Γαλλίας στην Αφρική πιέζει για άμεσες αποφάσεις εκ μέρους της κυβέρνησης, οι οποίες δεν είναι απαραίτητα αντίθετες με τις επιδιώξεις της γαλλικής προεδρίας".

Κατά συνέπεια, ουδεμία έκπληξη προκάλεσε στο Παρίσι η τριήμερη περιοδεία του νέου υπουργού Αμυνας, Φρανσουά Λεοτάρ, στην Γκαμπόν, το Τσαντ και στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία στα τέλη Ιουλίου, κατά την οποία ανακοινώθηκε και επισήμως το οριστικό κλείσιμο, κατ' αρχάς, της στρατιωτικής βάσης του Μπουάρ στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, ενώ οριστικοποιήθηκε και η αριθμητική μείωση των ανδρών του γαλλικού στρατού στις διάφορες αφρικανικές χώρες.Ετσι, ο συνολικός αριθμός των Γάλλων στρατιωτών που στρατοπεδεύουν στην Αφρική θα μειωθεί, αρχικά, σε 5.200 από 8.400 που είναι σήμερα, ενώ ειδικότερα προβλέπεται, σε ένα πρώτο στάδιο, στο Τσαντ να μείνουν 550 άνδρες, αντί 840 που είναι σήμερα, στο Τζιμπουτί 2.800 αντί 3.250, στην Γκαμπόν 550 αντί 600 και στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία 100 αντί 1.400. Μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να ανακοινωθεί η μόνιμη απομάκρυνση και άλλων στρατιωτικών βάσεων, αλλά και η αναπροσαρμογή των συμφωνιών άμυνας και τεχνικής υποστήριξης με αποδεσμευτικό τρόπο για τη Γαλλία. Οσο για τις αντιρρήσεις πολλών αφρικανικών ηγεσιών, το Παρίσι εξετάζει το ενδεχόμενο να τις κάμψει, προτείνοντας την παραγραφή μεγάλου μέρους των χρεών των χωρών αυτών προς τη Γαλλία.

Η διάρρηξη των στενών δεσμών Γαλλίας και μαύρης ηπείρου είναι, πλέον, γεγονός και σηματοδοτεί το τέλος μιας μεγάλης χρονικής περιόδου που χαρακτηρίστηκε από τη γαλλική κυριαρχία είτε με τη μορφή της γνωστής αποικιοκρατίας είτε με τη μορφή της άσκησης πολιτικού και στρατιωτικού ελέγχου σε μεγάλο αριθμό αφρικανικών χωρών. Η ιστορική στροφή της γαλλικής διπλωματίας δεν είναι τίποτε άλλο παρά το αποτέλεσμα της συνειδητοποίησης εκ μέρους των γαλλικών ηγετικών κύκλων ότι το Παρίσι δεν είναι πλέον παρά μία "μέτρια δύναμη" στην παγκόσμια κλίμακα ισχύος, που είναι ηλίου φαεινότερο ότι δεν έχει τη δυνατότητα να ελέγξει, να προβλέψει και να καταστείλει κατά τα συμφέροντά του τις αλυσιδωτές εκρήξεις που ζει και φαίνεται ότι θα ζήσει για αρκετό καιρό ακόμα η Αφρική. "Η αφρικανική ήπειρος, σχολίαζε η "Μοντ Ντιπλοματίκ", ήταν η τελευταία πηγή τροφοδοσίας της ψευδαίσθησης ότι η Γαλλία παραμένει υπερδύναμη. Το ύστατο προπύργιο, όμως, έπεσε οριστικά και η Γαλλία δεν μπορεί πια να έχει καμία ψευδαίσθηση".

Η τάση αλλαγής πολιτικής της Γαλλίας απέναντι στις πρώην αποικίες της διαφάνηκε, αρχικά, στη γαλλοαφρικανική διάσκεψη κορυφής στη Λα Μπολ το 1990. Τότε, ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν είχε αναφερθεί εκτενώς στην ανάγκη εκδημοκρατισμού και εισόδου των χωρών της Αφρικής στο δρόμο της ανάπτυξης, προκειμένου να καταλάβουν μια ισότιμη θέση στους κόλπους της παγκόσμιας κοινότητας.Στα πλαίσια της αντίληψης αυτής, στη διάσκεψη της Λα Μπολ είχε υιοθετηθεί η πρόταση χορήγησης "δημοκρατικού πριμ" από τη Γαλλία σε όσες συνεργαζόμενες χώρες πραγματοποιήσουν... βήματα προόδου.

Τα στοιχεία της αλλαγής έγιναν σαφέστερα στην επόμενη γαλλοαφρικανική Διάσκεψη Κορυφής στη Λιμπερβίλ το 1992, όπου ο τότε σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πιερ Μπερεγκοβουά είχε προχωρήσει σε μια εκτενή ανάλυση της άποψης ότι "προϋπόθεση της εγκαθίδρυσης δημοκρατικού πολιτεύματος είναι η ύπαρξη πολιτικής σταθερότητας, η οποία με τη σειρά της προϋποθέτει την ύπαρξη μιας ελάχιστης ασφάλειας". Στην ουσία ο τότε Γάλλος πρωθυπουργός εισήγαγε μια σειρά αναπροσαρμογών στις, μέχρι τότε, υπάρχουσες συμφωνίες με τις αφρικανικές χώρες, οι οποίες σκόπευαν στη σταδιακή χαλάρωση των σχέσεων ασφυκτικού εναγκαλισμού, έτσι ώστε και να μειωθούν οι υποχρεώσεις της Γαλλίας απέναντι στις πρώην αποικίες της χωρίς, όμως, να δεχτεί πλήγμα το γόητρο και φυσικά η επιρροή που ασκούσε η πρώην μητρόπολη.

Με άλλα λόγια, η γαλλική ηγεσία προωθούσε την αντίληψη ότι η αποδυνάμωση των εθνικών αφρικανικών κρατών, η αναζωπύρωση των εθνικών συγκρούσεων και η πολιτική λιτότητας των αφρικανικών καθεστώτων δημιουργούσε πολλαπλές εστίες αναταραχής, στις οποίες καλούνταν ως "πυροσβέστης" να επέμβει η Γαλλία διπλωματικά και στρατιωτικά, τακτική που ήταν, τόσο για πολιτικούς λόγους αλλά κυρίως για οικονομικούς, ασύμφορη.

Οι απόψεις αυτές αποκρυσταλλώθηκαν σε γραπτό λόγο, το 1994, όταν η Γαλλία απέδιδε στην πολιτική απέναντι στη μαύρη ήπειρο τα χαρακτηριστικά της "υποστήριξης της εξέλιξης των κρατών αυτών προς ένα κράτος δικαίου" και τασσόταν υπέρ της "ένταξης της στρατιωτικής συνεργασίας των δύο πλευρών σε μια σφαιρική διαδικασία εκδημοκρατισμού".

Ηδη από το 1992 άρχισαν οι σταδιακές περικοπές της χρηματικής βοήθειας προς τις αφρικανικές χώρες, σε μια προσπάθεια αυτές να "προαχθούν στη θέση των ισότιμων εταίρων από τη θέση των υποτελών" και λαμβανόταν μέριμνα για τη διανομή άμεσης χρηματικής βοήθειας μόνο σε περιπτώσεις "εκτάκτου ανάγκης",κάτι που έγινε το 1993, όταν διανεμήθηκε ποσό 200,7 εκατομμυρίων φράγκων στο Τσαντ, τη Σενεγάλη και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Παράλληλα, ιδρύεται ο οργανισμός Στρατιωτικής Αποστολής Συνεργασίας, μέσω του οποίου τίθενται σε εφαρμογή μια σειρά προγραμμάτων, τα οποία έχουν στόχο, επισήμως πάντα, την ενδυνάμωση της ανάπτυξης, την εμπέδωση των δημοκρατικών θεσμών και την ανασυγκρότηση των στρατιωτικών δυνάμεων των αφρικανικών χωρών, με βάση την οικονομική τους κατάσταση.

Στα πλαίσια των προγραμμάτων "τήρησης τάξης και πρόληψης κρίσεων", όπως ονομάστηκαν, η Υπηρεσία Διεθνούς Τεχνικής Συνεργασίας της Αστυνομίας - που αξίζει να σημειωθεί, για να γίνει κατανοητή η αντίληψη του Παρισιού για τις σχέσεις του με τις πρώην αποικίες, ότι υπαγόταν στο γαλλικό υπουργείο Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης - ανέλαβε το καθήκον να εκπαιδεύσει και να αποστείλει στις αφρικανικές χώρες "τεχνικούς στρατιωτικούς συμβούλους", οι οποίοι θα είχαν ως έργο την παροχή συμβουλών και την επίβλεψη διαδικασιών που θα κατέληγαν στη σταθεροποίηση των δημοκρατικών καθεστώτων, αλλά και στην αποσόβηση "ενοχλητικών για την Ευρώπη" καταστάσεων, όπως είναι η μετανάστευση, το λαθρεμπόριο όπλων και ναρκωτικών κλπ. Βέβαια, στα παρασκήνια των επισήμων ανακοινώσεων, η Γαλλία δεν έκρυψε ότι μέσω των προγραμμάτων "τήρησης τάξης" σκόπευε και στην προώθηση της δικής της "βιομηχανίας ασφάλειας" τόσο σε υλικό επίπεδο όσο και σε αντίληψη και δομή. Οι Γάλλοι τεχνικοί στρατιωτικοί σύμβουλοι, επισήμως, είχαν σαφείς εντολές για μη ανάμειξη στα πολιτικά δρώμενα των χωρών, καθώς και για μη συμμετοχή σε διοικητικές θέσεις των κρατών. Εντούτοις, το 1995 το γαλλικό υπουργείο Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης, επί Σαρλ Πασκουά, παραδέχτηκε ότι από τους 792 τεχνικούς στρατιωτικούς συμβούλους, που βρίσκονταν σε 20 αφρικανικές χώρες, το 1/5 εκτελούσε χρέη αξιωματικών της χωροφυλακής και 8, επισήμως, κατείχαν ανώτερες διοικητικές θέσεις. Ο "σκοτεινός ρόλος" και οι "αμφίβολες δραστηριότητες" των τεχνικών στρατιωτικών συμβούλων έφεραν τη γαλλική ηγεσία σε δυσκολότατη θέση, αρκετές φορές, όταν αναγκάστηκε να τους απομακρύνει άρον άρον από χώρες όπως το Τόγκο και το Ζαϊρ, όταν, υπό ιδιαίτερα άσχημες συνθήκες, διεκόπη η στρατιωτική τους συνεργασία με τη Γαλλία.

Τα προγράμματα "τήρησης τάξης" αποδείχτηκαν, με την πάροδο του χρόνου, κάκιστη επιλογή για τη Γαλλία και καταλογίστηκαν ως "μελανό σημείο" στο ενεργητικό του τότε Γάλλου Προέδρου Φρανσουά Μιτεράν. Ο αντικαταστάτης του, Ζακ Σιράκ, κατά την επίσκεψή του στην Μπραζαβίλ της Δημοκρατίας του Κονγκό τον Ιούλιο του 1996, αναγκάστηκε να απαρνηθεί τη ρήση του "πνευματικού του πατέρα" στρατηγού Ντε Γκολ, ο οποίος είχε ανακηρύξει πρωτεύουσα της γαλλικής ένωσης την πόλη. Ο Ζακ Σιράκ, αντικρίζοντας την αφρικανική πρωτεύουσα μέσα στη μιζέρια, τη φτώχεια και τη δυστυχία, παραδέχτηκε ότι οι προσπάθειες του προκατόχου του ήταν "σαφώς ανθρωπιστικές", αλλά κατέληξαν μόνο σε "επιφάσεις δημοκρατίας, οι οποίες δεν κατάφεραν να εμπνεύσουν τους άμεσα ενδιαφερόμενους αφρικανικούς λαούς, διότι δεν έλαβαν υπόψη τους τις ιδιαιτερότητές τους"."Η αύξηση της μετανάστευσης, συνέχισε ο Σιράκ, αποδεικνύει την απελπισία της Αφρικής, η οποία πρέπει να βρει τον εαυτό της και να αποκτήσει εμπιστοσύνη σε αυτόν".

Βέβαια, οι διαπιστώσεις του Γάλλου Προέδρου δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνουν αντιληπτές μόνο υπό το πρίσμα μιας ανθρωπιστικής διαπίστωσης, αλλά θα πρέπει να ληφθούν υπόψη μια σειρά από εξελίξεις που έλαβαν χώρα ανάμεσα στο 1994 και το 1996 στις πρώην γαλλικές αποικίες.Ο Ζακ Σιράκ, μέσα από τις δηλώσεις του, εξέφρασε την αντίληψη των ηγετικών κύκλων της Γαλλίας, οι οποίοι συνειδητοποίησαν ότι τα θεμέλια της παραδοσιακής αντίληψης των Ηλυσίων Πεδίων για τις γαλλοαφρικανικές σχέσεις σείονταν συθέμελα καθώς οι συμφωνίες συνεργασίας είτε δεν τηρήθηκαν είτε κατέρρευσαν, το γαλλοαφρικανικό φράγκο υπέστη δραματικές υποτιμήσεις και το κύμα μετανάστευσης αυξήθηκε με καταιγιστικούς ρυθμούς.

Οι εμφύλιες συγκρούσεις και οι εθνικές αντιπαραθέσεις ξέσπασαν η μία μετά την άλλη, ενώ τα απολυταρχικά καθεστώτα πολλών αφρικανικών χωρών δέχονταν τη δριμεία επίθεση, κατά τόπους, αντάρτικων κινημάτων. Η Γαλλία φάνηκε όσο ποτέ άλλοτε αδύναμη εμπλεγμένη στη δίνη των γεγονότων. Το διπλωματικό της κύρος και το πολιτικό της γόητρο δέχτηκαν σοβαρότατο πλήγμα από την τακτική που ακολούθησε, κυρίως στις χώρες της περιοχής των μεγάλων λιμνών. Κανείς, και ιδιαίτερα οι ίδιοι οι λαοί, δεν μπόρεσαν να ξεχάσουν ότι η γαλλική διπλωματία παρείχε την υποστήριξή της στον δικτάτορα της Ρουάντα Τζουβενάλ Χαμπουαριμάνα, αλλά και στον δικτάτορα του Ζαϊρ Μομπούτου Σεσεσέκο. Το επιχείρημα του Παρισιού "περί έμπνευσης ηθικής και πνευματικής ευπρέπειας στους αφρικανικούς λαούς" κατέρρευσε παταγωδώς.

Οι, άλλοτε παντοδύναμες, γαλλικές ένοπλες δυνάμεις έδειξαν απελπιστική ολιγωρία στην εκτέλεση του καθήκοντος του ελέγχου των προσφυγικών στρατοπέδων των Χούτου, με αποτέλεσμα να βρουν καταφύγιο πολλοί που προσπαθούσαν να εξοντώσουν αυτή τη φυλή και να επακολουθήσουν οι γνωστές σκηνές φρίκης που έκαναν το γύρο όλου του κόσμου. Το Παρίσι δεν κατάφερε να ψελλίσει ούτε μία δικαιολογία για τη συμπεριφορά πολλών ανδρών των ενόπλων δυνάμεών του ή των ανώτερων αξιωματούχων του ως "μονάρχες κληρονομικώ δικαίω".

Η Γαλλία κατηγορήθηκε για συνενοχή στη γενοκτονία, ενώ ταυτόχρονα βρέθηκε πλήρως εκτεθειμένη για την υποστήριξη που παρείχε στα ισλαμικά δικτατορικά καθεστώτα της Νιγηρίας και του Σουδάν, τα οποία, εκτός των άλλων, δε βρίσκονταν ποτέ στην παραδοσιακή ζώνη επιρροής της ως πρώην αγγλικές αποικίες.Η γαλλική διπλωματία δεν μπόρεσε να απαλύνει τις σοβαρότατες επιπτώσεις που είχε στην εικόνα της η αποκάλυψη ότι υποστηρίζει τον Νιγηριανό δικτάτορα Σάνι Αμπάχα στην εμφύλια διαμάχη που μαίνεται στη χώρα, σε μια προσπάθεια να ελέγξει την ανάπτυξη του αφρικανικού "γίγαντα" - όπως ονομάζεται η Νιγηρία. Ούτε, βέβαια, κατάφερε να δικαιολογήσει γιατί η εχθρότητα προς την Ουγκάντα και τους Τούτσι την οδήγησαν στην υποστήριξη του ισλαμικού στρατιωτικού καθεστώτος του Χαρτούμ.

Την ίδια στιγμή, σε πολλές πρώην γαλλικές αποικίες η αγανάκτηση και η οργή των κατοίκων ξεσπούσε δίνοντας σαφώς το στίγμα ενός επερχόμενου κύματος "γαλλοφοβίας". Το Μάη του 1996 διαδηλωτές κατέστρεψαν το γαλλικό πολιτιστικό κέντρο στο Μπανγκούι της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας, ενώ στο Μαλί μαζικές διαδηλώσεις ακολούθησαν τη βίαιη απομάκρυνση των Αφρικανών μεταναστών, από τις γαλλικές αστυνομικές δυνάμεις, από την Εκκλησία Σαν Μπερνάν, στα τέλη του περασμένου καλοκαιριού. Οπως χαρακτηριστικά σχολίαζαν δημοσιογραφικές και διπλωματικές πηγές, "η Γαλλία ξέχασε, με τον πιο κραυγαλέο τρόπο, το αίμα που η Αφρική έχει πληρώσει γι' αυτήν".

Η κατάσταση αυτή σε συνδυασμό με την εμφάνιση των Ηνωμένων Πολιτειών στη μαύρη ήπειρο σήμανε την επίσημη έναρξη της αντίστροφης μέτρησης για την παραδοσιακή γαλλική πολιτική και την αρχή του τέλους της γαλλικής παρουσίας στην Αφρική,τουλάχιστον έτσι όπως την είχε συνηθίσει τόσο το Παρίσι όσο και οι αφρικανικές χώρες. Την επερχόμενη "αλλαγή φρουράς" εγκαινίασε η περιοδεία του τότε Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Ουόρεν Κρίστοφερ, τον Οκτώβρη του 1996, στην παραδοσιακή ζώνη γαλλικής επιρροής, κατά τη διάρκεια της οποίας δεν έλειψαν τα σχόλια περί "πατερναλιστικής γαλλικής πολιτικής". Ο Κρίστοφερ εξέφρασε την επιθυμία της Ουάσιγκτον για σύσφιξη των πολιτικών και στρατιωτικών δεσμών των ΗΠΑ με τις αφρικανικές χώρες, ενώ πρότεινε τη σύσταση μιας αφρικανικής δύναμης διαχείρισης κρίσεων, η οποία θα στηρίζεται οικονομικά και υλικά από την Ουάσιγκτον. Τις αλλαγές και τη δυσαρέσκεια της Γαλλίας για την εμφάνιση των ΗΠΑ σχολίαζε ειρωνικά ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών, Ρον Μπράουν, παρομοιάζοντας τη Γαλλία με την πρώτη σύζυγο, που γίνεται πρώην σύζυγος μετά την εμφάνιση της δεύτερης γυναίκας. "Και, όπως γίνεται και στη ζωή, συνήθως η δεύτερη σύζυγος είναι και η πιο αγαπημένη" τόνιζε ο Μπράουν.

1. Η Γαλλία εξάγει "νόμο και τάξη" στην Αφρική, του Philippe Leymarie από την ελληνική έκδοση της "Monde Diplomatique", Νοέμβρης 1995.

2. En Afrique, la fin des "chasses gardees", του Philippe Leymarie από τη "Monde Diplomatique", Δεκέμβρης 1996.

3. Lionel Jospin: l'ecueil africain, του Vincent Hugeux από το περιοδικό "L'Express", 19 - 25 Ιούνη 1997.

4. Chirac retreats from Africa, των Ian Mather και Roger Faligot από την εφημερίδα "The European", 31 Ιούλη - 6 Αυγούστου 1997.

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ