Γιατί έρχεται σήμερα ένα τέτοιο νομοσχέδιο; Προφανώς είναι διαχρονική η ανάγκη του κεφαλαίου να ρίχνει την τιμή της εργατικής δύναμης, να αυξάνει την απλήρωτη δουλειά, όπως κάνει με την επέκταση του εργάσιμου χρόνου, γιατί μόνο έτσι αυξάνει τα κέρδη του. Ομως, μέτρα όπως τα παραπάνω έρχονται μαζί με την όξυνση των ανταγωνισμών, σε μια περίοδο που πια «μιλάνε τα όπλα», με την ΕΕ να «τρέχει» να στρίψει την οικονομία σε πολεμική κατεύθυνση.

Υπενθυμίζεται ότι οδηγός της κυβέρνησης για το νέο ξεχείλωμα του εργάσιμου χρόνου είναι η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2003/88/ΕΚ, ο πυρήνας της οποίας έχει αξιοποιηθεί σε όλους τους σχετικούς νόμους των προηγούμενων κυβερνήσεων, καταντώντας το 8ωρο εξαίρεση.

Η εν λόγω Οδηγία καθορίζει ως μοναδική «κατοχύρωση» για τον εργαζόμενο την 11ωρη ανάπαυση, επομένως δίνει το ελεύθερο για 13 ώρες δουλειάς τη μέρα. Μέσα δε από τις «παρεκκλίσεις» και τις «εξαιρέσεις» που προβλέπει, ουσιαστικά γίνεται πολυεργαλείο ακόμα και για 78 ώρες δουλειά την εβδομάδα.

Οχι τυχαία, αυτό το «πολυεργαλείο» θυμήθηκαν πριν λίγο καιρό στην ΕΕ, συζητώντας για την πολεμική οικονομία και την ανάγκη για αύξηση της παραγωγικότητας. Οπως τόνιζε το σχετικό κείμενο της Κομισιόν (17/6/2025), «όσον αφορά τη βιομηχανική παραγωγή και την παροχή συναφών υπηρεσιών στον τομέα της άμυνας, η Επιτροπή διευκρινίζει ότι οι παρεκκλίσεις που προβλέπονται στην Οδηγία μπορούν να χρησιμοποιηθούν όταν υπάρχει έξαρση της δραστηριότητας, μεταξύ άλλων για την αμυντική ετοιμότητα, και καλεί τα κράτη - μέλη να αποσαφηνίσουν νομικώς και να διασφαλίσουν την ασφάλεια δικαίου όσον αφορά την εφαρμογή τους».

Επίσης, στις 26 Μάρτη 2025 η Κομισιόν αποφάσισε τη «Στρατηγική της ΕΕ για την ετοιμότητα της Ενωσης για την πρόληψη και την αντίδραση σε αναδυόμενες απειλές και κρίσεις», η οποία βασίζεται στην έκθεση Νιινίστο. Εκεί εντοπίζεται ως «απαραίτητη μια βαθιά αλλαγή νοοτροπίας και μια μετατόπιση στον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε και ιεραρχούμε την ετοιμότητα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση».

Συνδυάζοντας τα παραπάνω, η «ετοιμότητα» της πολεμικής προπαρασκευής προϋποθέτει το ξεζούμισμα των εργαζομένων και την απογείωση της εκμετάλλευσης, με νομοθετικά εκτρώματα σαν αυτό που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση, ενώ αντίστοιχα μέτρα παίρνονται σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ.

Οσο για το αν αυτά τα μέτρα αφορούν μόνο τις αμυντικές βιομηχανίες, δηλαδή τα εργοστάσια όπλων, αυτό το απαντά ο ίδιος ο γγ του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ο οποίος τον Δεκέμβρη του 2024, σε εκδήλωση με τίτλο «Για να αποτρέψει τον πόλεμο το ΝΑΤΟ πρέπει να δαπανήσει περισσότερα», ξεκαθάριζε: «Χρειαζόμαστε ανθεκτικότητα ολόκληρης της κοινωνίας, όπου η στρατιωτική ετοιμότητα, η οικονομική ισχύς, η ανθεκτικότητα των υποδομών και η πολιτική προετοιμασία λειτουργούν ως ένα ενιαίο, ευέλικτο και προσαρμόσιμο σύστημα». Επομένως, κάθε δραστηριότητα εντάσσεται στη σφαίρα της πολεμικής προπαρασκευής, σηματοδοτώντας στροφή ολόκληρης της κοινωνίας σε αυτήν την κατεύθυνση. Μέρος της πολεμικής οικονομίας είναι προφανώς και η αμυντική βιομηχανία, όμως δεν ταυτίζονται.

Βεβαίως, τέτοιες τοποθετήσεις και αξιώσεις, όταν ακούγονται από επίσημα χείλη αξιωματούχων των ιμπεριαλιστικών οργανισμών, αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου όσων «ζυμώνονται» στα επιτελεία του συστήματος και αποτυπώνονται μεταξύ άλλων σε αγωνίες των think tanks του κεφαλαίου.

Ενα απ' αυτά είναι το «Synergia», που δραστηριοποιείται στη χώρα μας και στην ιδρυτική του εκδήλωση ξεχώρισε - όχι τυχαία - η παρουσία του Κ. Χατζηδάκη, υπουργού ταυτισμένου μεταξύ άλλων με τον νόμο για τη «διευθέτηση» της 10ωρης δουλειάς. Στόχος του think tank, αξιοποιώντας προφανώς και την τεχνογνωσία του παραπάνω υπουργού, είναι η «προετοιμασία του κράτους για κρίσεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται γεωπολιτικές αναταράξεις σε περιόδους αυξημένης ανάγκης σε παραγωγή και εργατικό δυναμικό».

Περνώντας σε αντίστοιχες ομάδες εκτός Ελλάδας, χαρακτηριστικά είναι όσα ανέφερε το ευρωπαϊκό οικονομικό think tank «Bruegel», που εδρεύει στις Βρυξέλλες. Τον περασμένο Γενάρη παρουσίασε μελέτη με τίτλο «Κατάλληλοι για πόλεμο μέχρι το 2030: Ευρωπαϊκές προσπάθειες επανεξοπλισμού έναντι της Ρωσίας». Εκεί διατυπώνονται τα μέτρα που πρέπει να πάρει η ΕΕ μέχρι το 2030 ώστε οι «καθυστερήσεις» που διαπιστώνονται σε στρατηγικές επενδύσεις να «ρολάρουν» κανονικά, για να μπορεί να αποφευχθεί μια νέα οικονομική κρίση, θέτοντας ανοιχτά την πολεμική προετοιμασία ως λαμπρό πεδίο επενδύσεων. Την τιμητική του φυσικά έχει το εργατικό δυναμικό, για το οποίο η εισαγωγή της έκθεσης επιφυλάσσει ένταση της δουλειάς, δίνοντας «σήμα» ξεχειλώματος του εργάσιμου χρόνου: «Η παραγωγή πρέπει να αυξηθεί κατά περίπου πέντε φορές για να γείρει καθοριστικά η πλάστιγγα υπέρ της Ευρώπης. Οι προμήθειες πρέπει να επιταχυνθούν και να πραγματοποιηθούν κατά προτεραιότητα, καθώς οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις εξακολουθούν να φτάνουν ή και να ξεπερνούν τα τρία χρόνια». Συμπέρασμα; «Τα κεφάλια μέσα» και οι μηχανές στο φουλ!

Αντίστοιχη μελέτη είχε δημοσιεύσει αρκετά νωρίτερα το γαλλικό think tank «Institut Montaigne», ξεκινώντας από την ανάκαμψη μετά τον κορονοϊό. Εκεί κάνει λόγο για «αύξηση του χρόνου εργασίας χωρίς άμεση χρηματική αποζημίωση», αφού όπως σημειώνεται με νόημα «ο χρόνος εργασίας και η ένταση της εργασίας μεταβάλλονται για να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις παραγωγής και υπηρεσιών σε συνθήκες κρίσης».

Τα παραπάνω «σήματα» ρίχνουν φως και στο τι εννοούν άλλα επιτελεία του κεφαλαίου όταν λένε π.χ. για την ανάγκη «νέου κοινωνικού συμβολαίου» στην ΕΕ, που προτάσσει το βελγικό think tank «European Policy Center» (EPC) με αφορμή τον πόλεμο Ρωσίας - Ουκρανίας. Αυτό το «κοινωνικό συμβόλαιο» αποτελεί προϋπόθεση για τη στροφή στην πολεμική οικονομία, με το ίδρυμα να προειδοποιεί ότι «η ΕΕ πρέπει να προετοιμαστεί σοβαρά για περαιτέρω γεωπολιτικούς κραδασμούς. Αυτό απαιτεί την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ευρωπαϊκού οικονομικού μοντέλου».

Χαρακτηριστικά είναι όμως και όσα «τρέχουν» ήδη οι αστικές κυβερνήσεις στις ατμομηχανές της οικονομίας της ΕΕ, αποδεικνύοντας ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί καμία «εξαίρεση από την ευρωπαϊκή κανονικότητα». Αλλωστε ο ίδιος ο Γερμανός καγκελάριος έδωσε πρόσφατα τα συγχαρητήριά του στον Ελληνα πρωθυπουργό για τη θέσπιση της 6ήμερης εργάσιμης βδομάδας, αναδεικνύοντας ότι τέτοια μέτρα ...παραδειγματίζουν την ΕΕ.

Στο πλαίσιο αυτό, τον περασμένο Γενάρη η γερμανική Βουλή ενέκρινε μέτρα που παραπέμπουν σε «έκτακτη ανάγκη», με αναλύσεις να τονίζουν ότι θυμίζουν τους ψυχροπολεμικούς «Νόμους Εκτακτης Ανάγκης». Προβλέπονται π.χ. αλλαγές σε ωράρια εργασίας, ξεκινώντας από το στρατιωτικό προσωπικό, ώστε να φτάσει τις 54 ώρες τη βδομάδα, με ανοιχτό το ενδεχόμενο να επεκταθεί και σε άλλους κλάδους.

Οπως μάλιστα γράφεται χαρακτηριστικά, αυτή η προσαρμογή αποτελεί πλευρά της «στρατιωτικοποίησης της εργασίας». Νομιμοποιείται δε η υποχρέωση παραμονής στην εργασία για εργαζόμενους στον εξοπλιστικό τομέα, στην Ερευνα ή σε παρεμφερείς «κρίσιμες υπηρεσίες» όχι μόνο για «περιόδους κατάστασης έκτακτης ανάγκης», αλλά και «αυξημένης έντασης». Οι ίδιες αναλύσεις για την πολεμική προπαρασκευή στη Γερμανία παραπέμπουν και στην «εργαλειοθήκη» της πανδημίας, όταν - όπως γράφεται - από τη μία μέρα στην άλλη οι ώρες εργασίας παρατάθηκαν μέχρι και στις 12 ημερησίως ή στις 72 τη βδομάδα...