Στο υπαίθριο θέατρο της Γκράβας (Ταϋγέτου 60, σχολικό συγκρότημα Γκράβας) δίνει ραντεβού το Σάββατο 1η Ιούλη στις 9 το βράδυ η θεατρική ομάδα του ΠΑΜΕ «Θέατρο από εργάτες για εργάτες», για να παρουσιάσει το έργο του Ζαν Ζιρωντού «Η τρελή του Σαγιώ».

Οι παραστάσεις θα συνεχιστούν το Σάββατο 8 Ιούλη στο Δημοτικό Κηποθέατρο Νίκαιας (Κύπρου και Προύσης), με την παράσταση να οργανώνεται και να στηρίζεται από την Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας, τη Δευτέρα 10 Ιούλη στο ανοιχτό θέατρο Χαϊδαρίου (Πάρκο Ιστορικής Μνήμης) και το Σαββατοκύριακο 22 και 23 Ιούλη σε θέατρα της Κοζάνης και της Πτολεμαΐδας.

Μια πρωτοβουλία του ΠΑΜΕ που αποδεικνύει και με αυτόν τον τρόπο ότι ο Πολιτισμός, η ενασχόληση με την Τέχνη δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη και δικαίωμα των εργαζομένων...

Η υπόθεση: Μια παρέα αδίστακτων κερδοσκόπων, που ψάχνει τρόπους και συνεργάτες για να αυξήσει τα κέρδη της, αποφασίζει να εκμεταλλευτεί το υπέδαφος και το νερό του Παρισιού. Στην πλατεία του Σαγιώ, σε ένα καφενείο, γίνεται μια συνωμοτική συζήτηση μεταξύ ενός προέδρου, ενός βαρόνου, ενός χρηματομεσίτη και ενός τυχοδιώκτη εξερευνητή... Η ονειροπόλα - και τρελή για τους άλλους - Ορελί αντιλαμβάνεται το σχέδιό τους και αποφασίζει να αναλάβει δράση. Στο πλευρό της οι εξίσου ιδιόρρυθμες φίλες της και απλοί καθημερινοί άνθρωποι της γειτονιάς της...

Στο σκηνοθετικό της σημείωμα η Μαρία Ρήγα αναφέρει μεταξύ άλλων: «Με την "Τρελή του Σαγιώ" ο Ζιρωντού μάς έδωσε ένα έργο προφητικό για την εποχή του και επίκαιρο στο σήμερα, μιας και ακόμα μας βασανίζουν τα ίδια προβλήματα.

Η Τρελή του Σαγιώ, η Ορελί, είναι μια μαχήτρια, μια αγωνίστρια, που είναι αισιόδοξη από επιλογή και όχι από αφέλεια. Είναι ένας ελεύθερος άνθρωπος, που εναντιώνεται κάθε μέρα σε όποια αδικία συμβαίνει γύρω της. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, το ανυπότακτο πνεύμα της αρνείται να παραδοθεί στην ασχήμια και τη χυδαιότητα που την περιβάλλει και επιμένει να αντικρίζει τη ζωή με χαρά (...).

Η Ορελί και η παρέα της κρατάνε ένα φως αναμμένο και μας δείχνουν τον δρόμο στα σκοτάδια που διανύουμε, μεταδίδοντας το μήνυμα ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν όταν δεν χάνουμε το κουράγιο μας».

Ο Ζιρωντού γράφει το έργο το 1943, μέσα στη γερμανική φασιστική κατοχή, θέλοντας να δημιουργήσει ανάταση και αισιοδοξία στον λαό, που υποφέρει τα πάνδεινα. Με έξυπνο χιούμορ και καυστική σάτιρα καταφέρνει να υπερασπιστεί την άποψη ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε.

«Η τρελή του Σαγιώ» έρχεται να μας δώσει μια λύση, ίσως παραμυθένια, αλλά σίγουρα με τη μεγάλη αλήθεια ότι πρέπει και μπορούμε να σταματήσουν να μπαίνουν τα κέρδη πάνω από τις ζωές μας.

Ποιος θα είναι ο νικητής; Δεν είναι δύσκολο να το φανταστούμε. Σίγουρα αυτοί που τολμούν να προχωρήσουν, να γυρίσουν τον τροχό της Ιστορίας.

Και είναι ο λαός του Σαγιώ που τραγουδάει:

Βλέπεις πως ο αγώνας μας

Τους φέρνει πάντα τρόμο

Συνέχισε να πολεμάς

Η νίκη είναι στον δρόμο.

Μια έκθεση που πλαταίνει τον νου, που βοηθά τον επισκέπτη να προσεγγίσει, να γνωρίσει, να εμβαθύνει στο «σύμπαν» του Ιάννη Ξενάκη (1922 - 2001), ενός από τους σημαντικότερους δημιουργούς του 20ού αιώνα, που με το πολυεπίπεδο και ριζοσπαστικό έργο του χάραξε νέους δρόμους για τον πολιτισμό του 21ου αιώνα, φιλοξενείται στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και πραγματοποιείται σε συνεργασία με κορυφαίους μουσικούς θεσμούς από τις δύο πατρίδες του Ξενάκη, το Musee de la Musique - Philharmonie de Paris από τη Γαλλία και το Ωδείο Αθηνών και το Κέντρο Σύγχρονης Μουσικής Ερευνας (ΚΣΥΜΕ) από την Ελλάδα.

Στα εγκαίνια, που πραγματοποιήθηκαν την Πέμπτη, παρευρέθηκαν ο Νίκος Σοφιανός, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, και η Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ. Κατά τη διάρκεια της περιήγησής τους στην έκθεση είχαν την ευκαιρία να συναντηθούν και να συνομιλήσουν με την κόρη του Ι. Ξενάκη, Μάχη, στην οποία μάλιστα προσέφεραν και μια παλιότερη έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής», του 1994, «Ιάννης Ξενάκης, ένα αφιέρωμα του ΕΜΠ σε έναν απόφοιτό του».

Στο ισόγειο του Μουσείου θα παρουσιαστεί η έκθεση «Ιάννης Ξενάκης: Ηχητικές Οδύσσειες», η πρώτη ολοκληρωμένη μεγάλη έκθεση στην Ελλάδα για τον πρωτοπόρο συνθέτη, θεωρητικό της μουσικής, αρχιτέκτονα, μηχανικό, μαθηματικό και έναν από τους πιο προοδευτικούς και δημιουργικούς στοχαστές του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Κατά τη δεκαετία του 1950 ο Ξενάκης έσπασε τους κώδικες της σύγχρονης μουσικής και δημιούργησε ένα μουσικό είδος απολύτως δικό του. Αμεσα αναγνωρισμένος από τους ομότεχνούς του και από το κοινό, αλλά και σε διαρκή κατάσταση επανεφεύρεσης και επανάστασης, ο Ξενάκης συνέθεσε ριζοσπαστική μουσική που είναι ταυτόχρονα μια αναφορά στην Αρχαιότητα, μια ωδή στη φύση και στα στοιχεία της, ένας φόρος τιμής στον μοντερνισμό στο ακρότατο σημείο του και ένα όραμα για τη χρήση της τεχνολογίας. Το έργο του, ευρύτατα αναγνωρισμένο διεθνώς, μέχρι σήμερα δεν έχει παρουσιαστεί σε βάθος στην Ελλάδα.

Χωρισμένη σε έξι ενότητες, η έκθεση επικεντρώνεται στο πιο σημαντικό και αντισυμβατικό κομμάτι του έργου του και ρίχνει φως στην προσωπική του ιστορία, καθώς επίσης στην εικαστική, λογοτεχνική και μουσική παραγωγή του, ενώ φιλοξενεί πρωτότυπο και ανέκδοτο υλικό, όπως φωτογραφίες, αρχιτεκτονικά σχέδια, απεικονιστικές παρτιτούρες, μακέτες και ανέκδοτο ακουστικό υλικό.

Επιμέλεια: Μάχη Ξενάκη (Οικογένεια Ιάννη Ξενάκη), Thierry Maniguet (Musee de la Musique - Philharmonie de Paris), Kατερίνα Γρέγου (EMΣΤ).

Παράλληλα, στον 3ο όροφο του Μουσείου φιλοξενείται η έκθεση «Ο Ξενάκης και η Ελλάδα». Η έκθεση διερευνά τη σχέση του Ξενάκη με την Ελλάδα. Ο Ξενάκης στα χρόνια της Κατοχής συμμετείχε στην Αντίσταση, έλαβε μέρος στις μάχες του Δεκέμβρη και είχε τραυματιστεί σοβαρά από αγγλική οβίδα. Το επόμενο διάστημα έζησε σε καθεστώς ημιπαρανομίας και αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι το φθινόπωρο του 1947. Καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο. Επέστρεψε μετά από 27 χρόνια αυτοεξορίας.

Ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να δει μοναδικά τεκμήρια, όπως πρωτότυπες χειρόγραφες επιστολές και κείμενα του Ξενάκη, άρθρα, παρτιτούρες, προγράμματα εκδηλώσεων, φωτογραφίες, ηχογραφήσεις, βίντεο, αλλά και αντικείμενα, όπως η Πολυαγωγία (UPIC), το ηλεκτρονικό σύστημα σύνθεσης που εφηύρε ο ίδιος.

Επιμέλεια: Σταμάτης Σχιζάκης (ΕΜΣΤ) και Στέλλα Κουρμπανά (Ωδείο Αθηνών - ΚΣΥΜΕ).

Οι εκθέσεις θα διαρκέσουν έως τις 7 Γενάρη.