Eurokinissi

«Εσπασε μεν ο πάγος, αλλά με την Τουρκία παραμένουν πολύ μεγάλες, πολύ σημαντικές διαφορές», είπε ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας χτες, στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση στην Αθήνα με την Βελγίδα ομόλογό του, Σόφι Βίλμες, την οποία ενημέρωσε μεταξύ άλλων για την πρόσφατη συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, αποτυπώνοντας ίσως δυσκολίες που βλέπουν στο παζάρι τους για διευθετήσεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

Πέρα από «το επίπεδο και τα προβλήματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων», στα οποία αναφέρθηκε ο Ν. Δένδιας, συζήτησαν και για το Κυπριακό. Ο Ελληνας ΥΠΕΞ εξέφρασε την ελπίδα ότι «η Τουρκία θα επιλέξει την οδό της διεθνούς έννομης τάξης και της συνεργασίας», καλλιεργώντας ψευδαισθήσεις ότι στις ευρωτουρκικές σχέσεις το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προβλέπει «αιρεσιμότητα» και «αναστρεψιμότητα», και έτσι τάχα θα αντιμετωπιστεί η τουρκική προκλητικότητα «εάν η Τουρκία διολισθήσει πάλι σε αυθαίρετες ενέργειες».

Η Βίλμες, από την πλευρά της, αναπαρήγαγε τα περί αιρεσιμότητας, ωστόσο σημείωσε το γεγονός ότι «η Τουρκία δεν είναι ένας γείτονας σαν όλους τους άλλους, είναι ένας σημαντικός "παίκτης" στην Ανατολική Μεσόγειο και σίγουρα έχει μια στάση αποσταθεροποιητική και όχι μόνο για την Ελλάδα», παράμετρος που μπαίνει και στο ευρωτουρκικό παζάρι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η Βελγίδα ΥΠΕΞ τόνισε εξάλλου ότι «δεν είμαστε αφελείς, ωστόσο θα πρέπει να συνεχίσουμε να έχουμε μια θετική ατζέντα με την Τουρκία προς την Ευρώπη και να βρούμε ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους θα πρέπει να συνεργαστούμε μαζί τους».

Στο μεταξύ, στην προσπάθεια της ντόπιας αστικής τάξης να επεκτείνει την παρουσία της στην ευρύτερη περιοχή, και καθώς ετοιμάζεται ταξίδι Μητσοτάκη και επιχειρηματιών σε Βαγδάτη και Ερμπίλ (ιρακινό Κουρδιστάν), ο Ν. Δένδιας είχε χτες τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ιρακινό ομόλογό του Φ. Χουσεΐν, με τον οποίο συζήτησε για «τις διμερείς σχέσεις και τις περιφερειακές εξελίξεις».

Είχε προηγηθεί αργά προχτές το βράδυ τηλεδιάσκεψη με τον πρέσβη των ΗΠΑ στη Λιβύη, Ρ. Νόρλαντ, όπου ο Ν. Δένδιας επισήμανε την «ελληνική παρουσία στη χώρα» (με συμμετοχή π.χ. στην ευρωενωσιακή επιχείριση «Irini»), καθώς και «τη συμβολή της Ελλάδας στις προσπάθειες του ΟΗΕ». Τόνισε δε «την ανάγκη για διεξαγωγή εκλογών σε προκαθορισμένη ημερομηνία και άμεση αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων», ανάμεσά τους και μισθοφόρων που, όπως λέγεται, πληρώνονται από την κυβέρνηση Ερντογάν.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της Διαδικασίας Συνεργασίας Χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEECP), στην Αττάλεια της Τουρκίας, ο υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για την Οικονομική Διπλωματία, Κ. Φραγκογιάννης, συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του, Σεντάτ Ονάλ, σε συνέχεια των συνομιλιών που πραγματοποιήθηκαν στην Καβάλα πριν από δυο βδομάδες.

Οπως αναφέρεται αρμοδίως, στη συνάντηση «έγινε επισκόπηση και αποτύπωση της προόδου των 25 θεματικών της θετικής ατζέντας», η οποία περιλαμβάνει: Οικονομική και επιχειρηματική συνεργασία, Μεταφορές και Τηλεπικοινωνίες, Τεχνολογία, Ενέργεια, Τουρισμό, Ναυτιλία, Εκπαίδευση, Κοινωνική Ασφάλιση, Υγεία και Περιβάλλον. Δηλαδή μια σειρά σχέδια για μπίζνες που αν προχωρήσουν κρίνεται ότι θα βοηθήσουν να «ξεκλειδώσει» και το μεγαλύτερο παζάρι, για τις θαλάσσιες ζώνες και ευρωατλαντικής κοπής διευθετήσεις. Καταλήχτηκε δε οι δύο αντιπροσωπείες να ξανασυναντηθούν στο «εγγύς μέλλον», την ώρα που αναζητούνται ημερομηνίες και για τον επόμενο γύρο διερευνητικών επαφών και πολιτικών διαβουλεύσεων, όπως και των ΜΟΕ σε στρατιωτικό επίπεδο.

Δεν περνά απαρατήρητο ότι και η ίδια η Διαδικασία SEECP (την προεδρία της αναλαμβάνει από τον Ιούλη η κυβέρνηση), όπου εκπροσωπούνται οι δύο κυβερνήσεις, έχει στόχο την «ενίσχυση των σχέσεων καλής γειτονίας και της περιφερειακής συνεργασίας μεταξύ των συμμετεχόντων από το σύνολο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, με έμφαση στον τομέα της οικονομίας», καθώς και την «κατάλληλη προετοιμασία για την ενσωμάτωση στους ευρωατλαντικούς θεσμούς».

Ο Κ. Φραγκογιάννης, άλλωστε, μιλώντας στην SEECP τόνισε τη σημασία που έχει για την ελληνική κυβέρνηση «η ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας, με την οικοδόμηση κλίματος εμπιστοσύνης και σχέσεων καλής γειτονίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, με σκοπό την οικονομική ανάπτυξη και τη σταθερότητα της περιοχής».

Τα δικά της μηνύματα για την όξυνση του ευρωτουρκικού παζαριού έστειλε ξανά χτες και η Τουρκία, αυτήν τη φορά στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της SEECP.

Με φόντο τις πρόσφατες παροτρύνσεις των ΗΠΑ, της ΕΕ αλλά και του ΝΑΤΟ (από τις απανωτές Συνόδους των τελευταίων ημερών) για «μια αμοιβαία επωφελή σχέση με μια δημοκρατική Τουρκία», χτες ήταν η σειρά του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν να υποστηρίξει ότι «δεν είναι δυνατόν η ΕΕ να μετατραπεί σε κέντρο έλξης και ισχύος χωρίς την Τουρκία», αλλά και ότι «η Αγκυρα προσδοκά από την ΕΕ να ξεφορτωθεί τη στρατηγική της τύφλωση και να προχωρήσει την ενταξιακή πορεία με θετική ατζέντα». Ο δε ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου παρουσίασε ως «κοινό μας στόχο την ενίσχυση των προοπτικών της συμμετοχής της SEECP στην ΕΕ», αλλά και ότι «η ΕΕ μπορεί να γίνει παγκόσμιος "παίκτης" μόνο όταν γίνουν πλήρη μέλη της όλες οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης». Πρόσθεσε δε ότι «σήμερα υπάρχει μια Νοτιοανατολική Ευρώπη που αναζητεί λύσεις σε προβλήματα μέσω του διαλόγου. Η Διαδικασία Συνεργασίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που είναι το πιο περιεκτικό φόρουμ στην περιοχή, έχει γίνει μια πλατφόρμα που μπορεί να ενώσει τις χώρες της περιοχής ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές».

Στο μεταξύ, χτες έγινε γνωστό ότι έκλεισε συνάντηση του Κύπριου Προέδρου Ν. Αναστασιάδη με τον γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, στις 25 Ιούνη στις Βρυξέλλες, όπου ο πρώτος θα βρεθεί για να πάρει μέρος στη Σύνοδο της ΕΕ. Θυμίζουμε ότι στις 22 Ιούνη, στη Λευκωσία, συνάντηση με τον Κύπριο Πρόεδρο θα έχει και η Τζέιν Χολ Λουτ, ειδική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, η οποία θα βρεθεί και με τον ηγέτη του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ.

Οπως μετέδιδαν χτες κυπριακά ΜΜΕ, η Λευκωσία θα διαμηνύσει την ετοιμότητά της για νέα συνάντηση με τον Τατάρ και τον Γκουτέρες, «με στόχο να δοθεί ώθηση στην προσπάθεια επανέναρξης των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό το συντομότερο δυνατό».

Χτες ο Κύπριος Πρόεδρος συμμετείχε σε τηλεδιάσκεψη με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και τους αρχηγούς των κυβερνήσεων Μάλτας, Λιθουανίας και Λουξεμβούργου, στο πλαίσιο της προετοιμασίας των εργασιών της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Στην τοποθέτησή του ο Ν. Αναστασιάδης τόνισε την ανάγκη «διατήρησης από πλευράς Τουρκίας της αποκλιμάκωσης της κρίσης στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας», προσθέτοντας ότι «τυχόν συνέχιση των τουρκικών τετελεσμένων στα Βαρώσια θα αποτελέσει καίριο πλήγμα στις προοπτικές επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού».

Επιστρέφοντας από το Μπακού ο Ερντογάν δήλωσε ότι στη συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του ανέφερε πως η Αγκυρα «δεν θα κάνει διαφορετικό βήμα στο θέμα των "F-35" ή των "S-400"». Εξέφρασε δε εκ νέου τη δυσαρέσκεια της Τουρκίας για τη συνεργασία των ΗΠΑ με οργανώσεις Κούρδων, χαρακτηρίζοντας «ιστορικό λάθος» το να στηρίζει μια χώρα «τρομοκρατικές οργανώσεις» τις οποίες πολεμάει μια σύμμαχός της, αντί να της συμπαρασταθεί.

Την προώθηση των ευρωατλαντικών σχεδιασμών, μέρος των οποίων αποτέλεσε η Συμφωνία των Πρεσπών που συνομολόγησε με τον ομόλογό του της Βόρειας Μακεδονίας, υπερασπίστηκε για μια ακόμα φορά ο Αλ. Τσίπρας σε συνέντευξή του στο Κρατικό Πρακτορείο Ειδήσεων της γειτονικής χώρας.

Υπερασπιζόμενος τη Συμφωνία υποστήριξε ότι μετά απ' αυτή «άλλαξαν πάρα πολλά προς το καλύτερο και μπορούν να αλλάξουν ακόμα περισσότερα. Την περίοδο 2014 - 2017 η ΕΕ είχε ανακοινώσει το πάγωμα της ενταξιακής διαδικασίας, η επιρροή της μειωνόταν δραστικά προς όφελος άλλων δυνάμεων με δικούς τους σχεδιασμούς και τα Δυτικά Βαλκάνια βυθίζονταν στη μία κρίση μετά την άλλη. Με τη Συμφωνία των Πρεσπών υποχρεώσαμε την ΕΕ να ξεπαγώσει τη διαδικασία διεύρυνσης, να ενισχύσει τον ρόλο της στην περιοχή και να δώσει πράσινο φως όχι μόνο στη Βόρεια Μακεδονία αλλά και στην Αλβανία. Σκεφτείτε σε τι κατάσταση θα βρίσκονταν τώρα τα Δυτικά Βαλκάνια αν δεν είχε υπάρξει αυτή η εξέλιξη και πώς θα είχαν συμπαρασυρθεί αρνητικά και οι εξελίξεις αλλού π.χ. σε σχέση με τις συνομιλίες Βελιγράδι - Πρίστινα».

Τα οφέλη ωστόσο δεν ήταν μόνο για την ΕΕ αλλά και για την αστική τάξη της Ελλάδας, όπως έσπευσε να θυμίσει ο Αλ. Τσίπρας, λέγοντας πως «κυρίως, καθιερώσαμε μια στρατηγική σχέση συνεργασίας και φιλίας. Μια σχέση που επιτρέπει στην Ελλάδα να στηρίζει ενεργά την ευρωπαϊκή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας, να αναπτύσσει ραγδαία την περιφερειακή οικονομική και ενεργειακή συνεργασία και να αστυνομεύει τον εναέριο χώρο της ως συμμαχική χώρα».

Ολο αυτό που μακράν απέχει απ' τα συμφέροντα των λαών, αντιθέτως τα υπονομεύει, ο Αλ. Τσίπρας ισχυρίστηκε πως αποτέλεσε την απόδειξη ότι «προοδευτικές δυνάμεις μπορούν πραγματικά να αλλάξουν τον κόσμο και ότι είναι εφικτό να βρίσκουμε αμοιβαία αποδεκτές συμφωνίες εάν υπάρχει σεβασμός».

Εκανε ακόμα καθαρό ότι τέτοιες επιλογές προς όφελος της αστικής τάξης και των λυκοσυμμαχιών της το κόμμα του έκανε και θα ξανακάνει δίχως να υπολογίζει πολιτικό κόστος, τονίζοντας χαρακτηριστικά ενόψει και των επόμενων «διευθετήσεων» πως «ως προοδευτικοί πολιτικοί είμαστε εδώ για να προωθούμε λύσεις ακόμα και αν έχουν πολιτικό κόστος». Πρόσθεσε δε πως αν ήταν στην κυβέρνηση θα είχαν προχωρήσει πιο αποφασιστικά η υλοποίηση της Συμφωνίας και η στρατηγική σχέση με τη Βόρεια Μακεδονία.