Η επίδραση της φύσης και ό,τι υπάρχει μέσα σε αυτή στον άνθρωπο φαίνεται και στην περίπτωση της χρησιμοποίησης ως ανθρωπωνυμίων των ονομάτων των πουλιών. Ιδιότητες που διακρίνουν τα ζώα και ιδίως τα πτηνά έγιναν αιτία παρομοιώσεων προς τους ανθρώπους και ιδίως προς τις γυναίκες που είχαν παρεμφερείς ιδιότητες. Την αρχή των παρομοιώσεων αυτών τη βρίσκουμε στην αρχαιότητα π.χ. Λεωνίδας, Τιμολέων και παραδείγματα υπάρχουν και στον Ομηρο, τις συναντάμε και στα δημώδη άσματα και τελικά έγιναν ονόματα. Μετά τα μέσα του προηγούμενου αιώνα όλο και πιο σπάνια χρησιμοποιούνται.

Στην ελληνική μυθολογία ο αετός ήταν το σύμβολο του πατέρα των θεών, του Δία, και φορέας του θεϊκού του όπλου του κεραυνού. Από τον αετό, σύμβολο δύναμης και κυριαρχίας, προέκυψαν τα ονόματα Αετός και Αετιδεύς, ο γιος του Αετού. Σύμβολο κύρους, δύναμης και εξουσίας είναι και το γεράκι. Μεταξύ των Αιγυπτίων, των Ελλήνων και των Ρωμαίων, αυτό το πουλί ήταν αφιερωμένο στον Ηλιο, όπως ο αετός, απ' όπου παίρνει όλες τις δυνάμεις που προέρχονται από το συμβολισμό αυτού του ουράνιου σώματος. Από το γεράκι προέκυψαν τα Γερακίνα, Γερακούλα.

Από το λιοντάρι, σύμβολο της δύναμης και της υπεροχής, τα Λεοντής, Λεοντίνη, Λιοντάρης, Λέων, Λεόντιος, ένα από τα συνηθέστερα βαφτιστικά της Παλαιολόγειας εποχής. Το γνωστότερο όλων το Λεωνίδας. Η ανδρεία του ομώνυμου Σπαρτιάτη ήταν σίγουρα μεγάλη, εξασφαλίζοντας και τη διατήρηση του ονόματός του στην αιωνιότητα και το από την αρχαιότητα προερχόμενο Τιμολέων (θα το εξετάσουμε αναλυτικά στην αντίστοιχη ενότητα).

Αηδόνα από το αηδόνι = γυναίκα με γλυκιά φωνή. Ανήκει στην κατηγορία των πολύ σπάνιων ονομάτων. Δεν εμφανίζεται στο δείγμα, όμως συνεχίζει να χρησιμοποιείται και σήμερα. Το αρσενικό Αηδόνης εμφανίζεται μία φορά.

Η αηδόνα ήταν μυθολογικό πρόσωπο. Σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου αντί να σκοτώσει από ζήλια το μεγαλύτερο γιο της αδελφής της Νιόβης, σκότωσε κατά λάθος το γιο της. Από τότε έκλαιγε απαρηγόρητα και ο Δίας που τη λυπήθηκε τη μεταμόρφωσε σε αηδόνι που κλαίει μελωδικά ακόμη και σήμερα το θάνατο του παιδιού της. Επειδή όλη η οικογένεια υπέφερε από αυτό το έγκλημα, ζήτησαν να μεταμορφωθούν σε πουλιά: Ο πατέρας της έγινε αλίετος (θαλάσσιος αετός), η μητέρα της αλκυών, η αδελφή της χελιδόνι, ο αδελφός της τσαλαπετεινός και ο άντρας της πελεκάνος.

Από το περήφανο παγώνι προέκυψαν τα Παγώνης - Παγώνα, μεγεθυντικό της λέξης παγώνι (< παγώνι < παώνιον < πάων = η περήφανη).

Το Παγώνι είναι σύμβολο της αθανασίας και της αιωνιότητας. O συμβολισμός αυτός ίσως σχετίζεται με το γεγονός ότι ήταν το ιερό πτηνό της θεάς Ηρας, της αθάνατης βασίλισσας των ουρανών. Πολλές φορές χρησιμοποιούνταν ως χλευαστικό γυναικείο παρανόμι για ψηλομύτα και γεμάτη έπαρση γυναίκα, η οποία είναι κακόγλωσση και κακόψυχη.

Περιστέρα, από το περιστέρι, που είναι σύμβολο της αγνότητας, της πίστης, της αγάπης, της επικοινωνίας και της ειρήνης. Ομως τα περιστέρια από ηθικής απόψεως είναι πολύ διεφθαρμένα και όσοι λένε «λευκή περιστερά» μάλλον δεν έχουν ιδέα για το πόσο λάγνα είναι τα περιστέρια. Είναι τα πιο λάγνα και τα πιο ερωτύλα πουλιά. Οι Βαβυλώνιοι τα είχαν αφιερώσει στην Αφροδίτη τους, την Πιράχ ικ Ιστάρ, και από εκεί του έμεινε Πιράχ Ιστάρ, περιστερά. Οι Ελληνες τα ταύτιζαν με τη Διώνη, μητέρα της Αφροδίτης και συμβόλιζαν τον έρωτα.

Πέρδικα από την πέρδικα. Το πανέμορφο τούτο πτηνό έχει ένα αρκετά «δύσοσμο» όνομα. Κατά το λεξικό του Μπαμπινιώτη, η λέξη πέρδικα παράγεται από το ρήμα πέρδομαι, πιθανά λόγω του θορύβου που προκαλούν τα φτερά της. Η ερμηνεία της λέξης μπορεί να είναι «η κλανιάρα», η χιλιοτραγουδισμένη όμως λεβεντοπερπατούσα Ρήγισσα των ελληνικών βουνών προβάλλει περήφανη και καμαρωτή μέσα από θρύλους και παραδόσεις. Ο λαός την ταυτίζει με την όμορφη γυναίκα: «Καλώς την να την πέρδικα, που περπατάει λεβέντικα» ή την «περδικόστηθη», είτε επειδή αναφέρεται στην καλή υγεία: «σε δυο μέρες θα είσαι περδίκι», είτε αναφέρεται στο θάρρος του ανθρώπου: «το λέει η περδικούλα του».

Η Μυθολογία τη θέλει όμορφη νύμφη, της οποίας τα θέλγητρα ενόχλησαν τη μητέρα των θεών, Ηρα, που την γκρέμισε από την Ακρόπολη. Η Παλλάδα Αθηνά όμως τη λυπήθηκε και τη μεταμόρφωσε σε πουλί για να σωθεί. Αυτό το πουλί γέμισε από τότε τα ελληνικά βουνά. Αρχαίο όνομα που το έφερε η αδελφή του Δαίδαλου.

Είναι και επώνυμο (Περδικάρης, Περδίκης, Πέρδικας), το οποίο χρησιμοποιούσαν πολύ οι Βυζαντινοί.

Τρυγόνα από το τρυγόνι, το σύμβολο της συζυγικής αγάπης και αφοσίωσης. Το ζευγάρι των τρυγόνων έχει παροιμιώδη αγάπη μεταξύ του. Οταν το ένα πεθάνει, το άλλο δε ζευγαρώνει με άλλο και μερικές φορές πεθαίνει από τη λύπη του. Είναι χαριτωμένα πουλιά, ήμερα και ευγενικά, γι' αυτό και χρησιμοποιούνταν ως χαϊδευτική προσφώνηση γυναικών. Παλαιότερα το Τρυγόνα ήταν ένα όνομα αρκετά συνηθισμένο. Σήμερα κρύβεται πίσω από κάποιο χαϊδευτικό. Διαπίστωσα κάποτε στο διαδίκτυο την έκπληξη κάποιας που έμαθε ότι το χαϊδευτικό Νέλλη της φίλης της «έκρυβε» το Τρυγόνα.

Και τέλος από τη μέλισσα, το σύμβολο της εργατικότητας, τα Μελισσώ, Μέλισσα, Μελισσίνη.

Από τα πουλιά προέκυψαν 10 ανδρικά ονόματα με εμφανίσεις σε δείγμα ανδρών και 11 γυναικεία με εμφανίσεις σε δείγμα γυναικών. Το δημοφιλέστερο είναι ο Λέων με 70 εμφανίσεις και ακολουθούν η Παγώνα με 45, η Περιστέρα με 9, ο Λεόντιος με 6, οι Λεοντής, Αηδόνης από 3 το καθένα, η Μελισσίνη, Μέλισσα και ο Αετός από 2 και από μία εμφάνιση Γερακίνα, Τρυγόνα, Λιοντάρης, Παγώνης, Περιστέρης, Πέρδικας, Αετιδεύς. Τα Λεοντίνη, Αηδόνα, Πέρδικα, Μελισσώ, Γερακούλα δεν έχουν καμία εμφάνιση στο δείγμα, όμως χρησιμοποιούνται και σήμερα.

Συνηθέστερη είναι η χρήση των ονομάτων των πουλιών για την παραγωγή οικογενειακών ονομάτων (επιθέτων).

Η Σύρος και ιδιαίτερα η πρωτεύουσά της, Ερμούπολη, υπήρξε το 19ο αιώνα οικονομική πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Η οικονομική ευρωστία της και η πρωτοποριακή για τα ελλαδικά δεδομένα κοινωνική σύνθεση δημιούργησαν μιαν εξαιρετική πνευματική δραστηριότητα. Δραστηριότητα, που διατηρήθηκε με τη μορφή μιας αυθεντικής παράδοσης που ακολούθησε τα χρόνια της οικονομικής της άνθησης. Στο πλαίσιο της πρώτης γνήσια αστικής ελληνικής κοινωνίας που δημιουργήθηκε στη Σύρο, αναπτύσσεται μια εκπαιδευτική, κοινωνική και πνευματική δράση.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα, ο Εμμανουήλ Ροΐδης εισάγει το κριτικό του πνεύμα, μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους του αφηγηματικού λόγου από τους ήρωες των μεγάλων λόγων και έργων στους κοινούς, συνηθισμένους ανθρώπους μιας καθημερινότητας, άλλοτε ταραγμένης και σκληρής, άλλοτε ήρεμης.

Η Σύρα δε γλιτώνει από το σατιρικό οίστρο του Ροΐδη. Χαρακτηριστικά είναι τα διηγήματα που περιλαμβάνονται στη συλλογή «Συριανά διηγήματα», που κυκλοφορεί από τη «Σύγχρονη Εποχή». Τέτοια διηγήματα είναι η «Ψυχολογία Συριανού συζύγου», «Το παράπονο του νεκροθάπτου», «Ιστορία ενός σκύλου», «Ιστορία μιας γάτας», «Ιστορία ενός αλόγου» κ.ά.

Ξαναδιαβάσαμε το βιβλίο του Βλάσση Τρεχλή «Ταξίδι στη Λευκή Θάλασσα» των εκδόσεων «ΑΡΜΟΣ», έργο εξαιρετικό! Πρόκειται για ένα θαυμάσιο ταξίδι μέσα στο χρόνο, στις πολυποίκιλες διαδρομές της Ιστορίας, στην αέναη περιπλάνηση του γένους των ανθρώπων, στον αγώνα τον καλό, στις συγκρούσεις και τις καταστροφές, στο όνειρο για την κατάκτηση της γνώσης, στην προσπάθεια κατανόησης του κόσμου και της ζωής! Ενα μυθιστόρημα συναρπαστικό που όποιος το διαβάσει δε θα το ξεχάσει ποτέ!

Στην αρχή της υπέροχης αφήγησης συναντάμε τον σοφό Αλεξανδρινό Ανώνυμο, του οποίου το έργο - περγαμηνές γεμάτες με τις σκέψεις του και ένας χάρτης σχεδιασμένος σε προβιά - χάθηκε μετά το θάνατό του. Χίλια χρόνια αργότερα, την εποχή που «η φροντίδα του μεταξοσκώληκα απασχολούσε πολλές πόλεις στη Μεσόγειο», ο έμπορος Ωρος «ψάχνοντας να βρει μέσα στα δημιουργήματα των ανθρώπων το μέγεθος της ελευθερίας τους», ανακάλυψε στην αγορά της πόλης Ροζέτας, στο Δέλτα του Νείλου, τη χαμένη περγαμηνή του Αλεξανδρινού σοφού. Με οδηγό τον παλιό χάρτη, αυτός ο φιλομαθής καπετάνιος ξεκίνησε το πιο περιπετειώδες ταξίδι της ζωής του! Προορισμός του ήταν το λιμάνι που «κανείς ναυτικός δεν είχε πιάσει σκάλα σ' αυτό»! Το καράβι του Ωρου, με τους αντρειωμένους αέρηδες της αναζήτησης στα πανιά του, ταξιδεύει τους αναγνώστες στην καθημερινότητα των λιμανιών, στις δυσκολίες του αγώνα των ναυτικών, στα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα των ανθρώπων. Γύρω πάντα η Μεσόγειος, η Λευκή θάλασσα, με τις πανάρχαιες χώρες και τα λαμπερά νησιά, τους αέναους αγώνες και τους αθάνατους πολιτισμούς, που οι λαοί της και οι αιώνες γέννησαν. Το αίνιγμα της περγαμηνής παραμένει μυστήριο μέχρι τις τελευταίες σελίδες και η λογοτεχνική μαγεία, σε συνδυασμό με την εξαίρετη συγγραφική τέχνη, μας χαρίζει μια μοναδική εμπειρία! Η γλώσσα του βιβλίου, αστραφτερή γλώσσα ελληνική, είναι εξαιρετικά προσεγμένη, γεμάτη ολοζώντανες, απρόσμενες εικόνες, ποιητικές παρομοιώσεις, μεταφορικές προεκτάσεις! Και κάτι ακόμα πολύ σημαντικό: Στις τελευταίες σελίδες του έργου του ο συγγραφέας μάς χαρίζει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον γλωσσάρι, ένα ακόμη μαγικό ταξίδι! Μας παρουσιάζει π.χ. γνωστές πόλεις με τα μεσαιωνικά τους ονόματα, μας οδηγεί σε μυστηριώδεις θάλασσες! Η Νέα Ιουστινιανή είναι η Αμμόχωστος, η Νέμεσος σήμερα λέγεται Λεμεσός, η Συκάμινος είναι η Χάιφα στο Ισραήλ, η Τζουμπάιλ, στο Λίβανο, είναι η ιστορική πόλη Βύβλος, η θάλασσα των Βούρλων ή των Καλαμιών δεν είναι άλλη από την πασίγνωστη Ερυθρά θάλασσα! Αποκορύφωμα του περιπετειώδους ταξιδιού, αυτή τη φορά στου βιβλίου το γλωσσάρι, είναι η συνάντησή μας με τα ονόματα των ανέμων! Συναντήσεις γοητευτικές, πνευματική ευωχία με πλήθος γλωσσικών και ιστορικών πληροφοριών!