.......................

Το μονοπάτι αυτό που 'χει χαράξει

τ' αγνό σας αίμα αδέλφια θα πλατύνει

γιγάντια μια λεωφόρος θα φαντάξει

απ' όπου βγαίνει ο ήλιος ώσπου δύνει

.......................

(Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη)

Η ΑΘΗΝΑ περνά απόψε μια δύσκολη νύχτα που ξημερώνει αύριο (1-5-1944). Οι κατοχικές εφημερίδες έχουν κιόλας δημοσιεύσει τα καταραμένα τυπογραφικά πλαίσια για να ανακοινώσουν εκτελέσεις και θάνατο. Η καταματωμένη Πρωτομαγιά του 1944.

ΤΡΕΙΣ τυπογραφικές αράδες όλες κι όλες για τη μαζική εκτέλεση των 200 κομμουνιστών στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.

ΔΕΚΑ τυπογραφικές αράδες όλες κι όλες πληροφορούν, ότι στις 27 τ' Απρίλη 1944 «κομμουνιστική συμμορία», παρά τους Μολάους, «εδολοφόνησαν ανάνδρως» ένα Γερμανό στρατηγό και τους τρεις βοηθούς του.

Η ΙΔΙΑ διαταγή διατάσσει να εκτελεστούν όλοι οι άνδρες, που θα συναντήσουν να κινούνται πάνω στο δρόμο από Μολάους προς Σπάρτη. Η διαταγή έχει ημερομηνία 27 Απρίλη 1944.

ΜΑΓΙΑΤΙΚΗ πρωινή ομίχλη τύλιγε την Αθήνα. Από τα πλάγια του Υμηττού. Στην αγκαλιά της και η Καισαριανή.

ΤΟΥΤΗ την ώρα στο χιτλερικό κάτεργο της πρωτεύουσας στο Χαϊδάρι, τελειώνουν οι προετοιμασίες για να ξεκινήσει η φάλαγγα που μεταφέρει τους κρατουμένους, στο Σκοπευτήριο.

Η ΠΡΩΤΗ φάση με το προσκλητήριο και την επιλογή έχει τελειώσει.

ΤΑ ονόματα ακούγονται ένα - ένα, έχουν ξεπεράσει τα 100 και φαίνονται ατέλειωτα... Οι κρατούμενοι σπεύδουν να ετοιμαστούν για να φύγουν. Ξέρουν πού πάνε.

ΤΑ ΜΑΤΙΑ κάποια στιγμή πέφτουν στον αγαπημένο τους σύντροφο, το Ναπολέοντα Σουκατζίδη. Οι Γερμανοί θέλησαν να τον βγάλουν από τον κατάλογο της εκτέλεσης. Αλλά, η απάντησή του ήταν ΟΧΙ. Ενα «όχι» που φέρνει στα μεσούρανα, λόγια περήφανα που τα άκουσε το στρατόπεδο.

Η ΕΙΔΗΣΗ της επικείμενης μαζικής εκτέλεσης μαθεύτηκε από τον κόσμο, και όσοι είχαν δικούς τους στις φυλακές και στα στρατόπεδα, είναι τρομερά ανήσυχοι και παρακολουθούσαν ιδιαίτερα το Χαϊδάρι, όπου είχαν μεταφερθεί και οι τελευταίοι της Ακροναυπλίας και της Ανάφης. Είναι οι κομμουνιστές της μεταξο-βασιλικής δικτατορίας. Εξορίστηκαν από τους χαφιέδες του Μεταξά και τους έστειλαν στα ξερονήσια.

ΤΑ γερμανικά καμιόνια πήραν το δρόμο για την Καισαριανή και αμέσως άρχισε η εκτέλεση. Δέκα εικοσάρες είχαν να περάσουν μπροστά στο εκτελεστικό. Πάνω από πέντε ώρες για να τελειώσουν οι δήμιοι το δολοφονικό «έργο» τους. Ενας από τους εργάτες Δήμου, που έζησε το πρωινό της Πρωτομαγιάς, θυμήθηκε, πως επικρατούσε η ζέστη κι η κόπωση. Ιδροκοπούσαμε σα να ήταν μεσοκαλόκαιρο.

ΒΡΟΧΗ μηνυμάτων, που είχαν γράψει οι κρατούμενοι, έπεφταν στη διαδρομή προς Καισαριανή. Δυο λόγια, που μαρτυρούσαν την αταλάντευτη πίστη στον αγώνα και στη Νίκη. Γραμμές, κόσμοι ολόκληροι, που μετράνε με διαφορετικό τρόπο τη ζωή. Τα σημειώματα, τα περισσότερα έπεσαν σε χέρια πατριωτών και παραδόθηκαν στις οικογένειες που προορίζονταν.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ όμως και σημειώματα, τα οποία δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους. Αλλα, επίσης, χρειάστηκαν μήνες ολόκληρους για να παραδοθούν. Οπως, επίσης, υπάρχουν περιπτώσεις, που το πρωτότυπο του σημειώματος αντί να δοθεί στην οικογένεια, κρατήθηκε από άγνωστους. Ενα τέτοιο περιστατικό συνέβη στα Χανιά. Το σημείωμα προς την οικογένεια έφτασε σε αντίγραφο ύστερα από μήνες!!!

ΕΤΣΙ τέλειωνε η μεγάλη αυτή μέρα, συγκλονιστική σ' όλα τα σημεία. Γιομάτη λεβεντιά, θυσία και αρετή. Μανάδες, αδερφές, γυναίκες, θρήνησαν τους εκτελεσμένους στη μικρή Αποθήκη της οδού Απόλλωνος. Και λίγο πιο κάτω, στην Κοκκινιά, στο 3ο Νεκροταφείο, 200 τάφοι δέχονταν αργά το βράδυ, αυτούς που είχαν νικήσει το θάνατο.