Παρασκευή 4 Οχτώβρη 2019
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 27
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
«Joker» (2019) του Τοντ Φίλιπς

Το «Joker» αναμένεται να είναι το επόμενο μεγάλο blockbuster και ήδη στην Αμερική έχουν προκληθεί αντιδράσεις πριν καν προβληθεί. Σύμφωνα με τον αμερικανικό Τύπο, η ταινία ανοίγει το φλέγον για την αμερικανική κοινωνία ζήτημα της οπλοκατοχής και της χρηματοδότησης πολιτικών εκστρατειών από τη ΝRA (Εθνική Ενωση Οπλων).

Το «Joker» εγκαινιάζει μια νέα εποχή στο εμπορικό σινεμά. Αν και είναι ταινία βασισμένη σε ήρωα των κόμικς, στέκεται αυτόνομα. Αυτό αναμένεται να ανοίξει μια καινούργια σελίδα στον «πόλεμο» εκατομμυρίων δολαρίων μεταξύ των δύο μεγαλύτερων εταιρειών κόμικς διεθνώς, DC και «Marvel».

Ενα ψυχολογικό θρίλερ με κοινωνιολογικές προεκτάσεις. O Τζόκερ, o γνωστός κακός από τις ταινίες του Μπάτμαν, έχει επιτέλους όνομα: Είναι ο Αρθουρ Φλεκ, ένας άνθρωπος κακοποιημένος στην παιδική του ηλικία, με σοβαρές ψυχικές διαταραχές, που ανήκει στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα. Εργάζεται ως κλόουν για να βγάλει τα προς το ζην και να συντηρήσει την επίσης άρρωστη μητέρα του. Οι δυο τους ζουν σε ένα μικρό διαμέρισμα σε μια φτωχή γειτονιά της Γκόθαμ. Ο Αρθουρ ανεβαίνει τον Γολγοθά του αβοήθητος, είναι κοινωνικά περιθωριοποιημένος, και αποτελεί τον εύκολο στόχο χλευασμού των πάντων, από τους συναδέλφους του μέχρι τους περαστικούς στο δρόμο. Ακόμα και η δομή όπου παίρνει τα φάρμακά του κλείνει, στο όνομα των περικοπών του κράτους. Μέχρι τη μέρα που ένας συνάδελφός του του δίνει ένα όπλο. Εκείνος αρχικά φοβάται, αλλά στην επόμενη απρόκλητη επίθεση που δέχεται, και όντας μόλις απολυμένος από τη δουλειά του, χρησιμοποιεί το όπλο και τότε η «νέμεση» βρίσκει την αρχή του νήματος. Η ταυτότητα των θυμάτων, χωρίς να το γνωρίζει ο ίδιος, δεν είναι τυχαία. Πρόκειται για τρεις επιφανείς πολίτες της Γκόθαμ, η κοινωνική θέση των οποίων αποτελεί αφορμή για να ξεκινήσει η κατακραυγή των ΜΜΕ ενάντια στον άγνωστο μέχρι εκείνη τη στιγμή κλόουν - δολοφόνο. Η δήλωση του άρχοντα της πόλης Τόμας Γουέιν ότι βλέπει εκείνους που δεν κατάφεραν κάτι στη ζωή τους σαν κλόουν ξεσηκώνει τους περιθωριοποιημένους της Γκόθαμ, που ταυτίζονται με τον κλόουν - δολοφόνο, κι έτσι μια κοινωνική αναταραχή πρωτοφανής στα χρονικά, κάτι σαν εξέγερση, ξεσπάει... Φτωχοί εναντίον πλουσίων.

Σεναριακά και σκηνοθετικά πρόκειται για ένα σφιχτοδεμένο θρίλερ εξαιρετικά καλογυρισμένο, που ξεφεύγει από το μύθο του Μπάτμαν και σε κρατάει μέχρι το τέλος. Είναι επηρεασμένο από τις ταινίες του Μάρτιν Σκορτσέζε και εκτυλίσσεται το 1981, αλλά οι αναφορές του αντικατοπτρίζουν ένα μεγάλο μέρος των κοινωνικών ανισοτήτων στην Αμερική τού σήμερα. Ανεργία, φτώχεια, ανασφάλεια, ανυπαρξία κοινωνικής φροντίδας, βία σε κάθε πτυχή της ζωής, κυρίαρχα ΜΜΕ που υπνωτίζουν και χλευάζουν τους αδύναμους, κράτος που εξυπηρετεί τα επιχειρηματικά συμφέροντα, με μια λέξη: Καπιταλισμός. Η ταινία προσπαθεί να αντιστρέψει τη μέχρι τώρα αφήγηση του κακού Τζόκερ, ανασκευάζοντας τον ήρωα. Μας δείχνει έναν αδύναμο και άρρωστο άνθρωπο, που ζητάει προσοχή και αποδοχή, έναν άνθρωπο που δεν θα αισθάνεται αόρατος για τους γύρω του, όπως εκείνοι θέλουν να τον θεωρούν.

Ο Τζόκερ σε προβληματίζει, δεν τελειώνει με τους τίτλους τέλους, τόσο που σε κάνει να αναρωτιέσαι αν ο καπιταλισμός σού δείχνει την παρακμή του για να σε κάνει να τη συνηθίσεις. Το ασυγκράτητο γέλιο του Χοακίν Φίνιξ είναι τόσο βαθιά πικρό που είναι κυριολεκτικά σπαραγμός, η συγκλονιστική του ερμηνεία είναι ίσως το μεγαλύτερο ατού της ταινίας.


Π. Α.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ