Πέμπτη 30 Γενάρη 2020
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 23
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Οι ταινίες της βδομάδας
«Η Μόσχα αντεπιτίθεται» (Ηττα των γερμανικών στρατευμάτων κοντά στη Μόσχα) Razgrom nemetskikh voysk pod Moskvoy / Λεονίντ Βαρλάμοφ - Ιλια Κοπάλιν

«Η Μόσχα αντεπιτίθεται»
«Η Μόσχα αντεπιτίθεται»
Στο πλαίσιο του αφιερώματος του «STUDIO New Star Art Cinema» στα 75 χρόνια από την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών, αυτήν τη βδομάδα προβάλλεται το ντοκιμαντέρ «Η Μόσχα αντεπιτίθεται». Πρόκειται για την κινηματογράφηση της μάχης της Μόσχας, η οποία γυρίστηκε από Σοβιετικούς οπερατέρ που κλήθηκαν να καταγράψουν τα γεγονότα, από τον Οκτώβρη του 1941 μέχρι και το τέλος Δεκέμβρη του '41. Ενα φιλμ γυρισμένο εξολοκλήρου στην πρώτη γραμμή. Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο με πολύτιμο υλικό από τα οδοφράγματα που έστησε ο σοβιετικός λαός στη Μόσχα, την παραγωγή των όπλων που χρησιμοποιήθηκαν, την προετοιμασία των στρατιωτών για τις μάχες, την απελευθέρωση των περιοχών πέριξ της Μόσχας και τη νικηφόρα προέλαση του Κόκκινου Στρατού. Περιέχει πλάνα από έδαφος και αέρα, από τις πρώτες γραμμές του τεράστιου μετώπου, εκεί όπου ο ναζιστικός στρατός ηττήθηκε, έχοντας πρώτα διαπράξει θηριωδίες στο σοβιετικό λαό. Κυρίαρχα είναι τα πλάνα από τις καταστροφές που διέπραξαν στο διάβα τους. Δεν σταμάτησαν μπροστά σε τίποτα. Βομβάρδισαν, έσφαξαν και βίασαν γυναίκες και παιδιά και λεηλάτησαν ακόμα και τα σπίτια - μουσεία των Τσέχοφ, Τσαϊκόφσκι και Τολστόι.

Το διάγγελμα του Στάλιν στην Κόκκινη Πλατεία είναι μια ξεχωριστή στιγμή του ντοκιμαντέρ. Πέρα από τις τεράστιες δυσκολίες που ούτε να φανταστούμε δεν μπορούμε, γνωρίζοντας τα σύγχρονα μέσα κινηματογράφησης και μοντάζ, γίνεται έκδηλη η προτεραιότητα που δόθηκε από τη σοβιετική εξουσία στον πολιτισμό και στην κινηματογράφηση των επικαίρων εν μέσω πολέμου. Τα κινηματογραφικά συνεργεία μάχονταν εξίσου δίπλα στον Κόκκινο Στρατό, αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος του.

«The Gentlemen»
«The Gentlemen»
Το ντοκιμαντέρ «Η Μόσχα αντεπιτίθεται» κέρδισε το πρώτο Οσκαρ (Καλύτερου Ντοκιμαντέρ) για τη Σοβιετική Ενωση το 1943, προβλήθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο και απέσπασε διθυραμβικές κριτικές, με ιδιαίτερη εκείνη των «Τάιμς της Νέας Υόρκης»: «Το να λέμε ότι η ταινία "Η Μόσχα αντεπιτίθεται" είναι απλά μια μεγάλη ταινία είναι πραγματικά ακατάλληλο κλισέ».

Τα λόγια του σκηνοθέτη της ταινίας Ι. Κοπάλιν είναι αποκαλυπτικά:«Ηταν δύσκολες, αλλά ευτυχισμένες μέρες. Δύσκολες γιατί κάναμε μια ταινία σε μια πόλη πρώτης γραμμής. Το υπόγειο στούντιο έχει μετατραπεί σε διαμέρισμα όπου ζούσαμε σαν σε καταφύγιο. Τη νύχτα συζητούσαμε με τους οπερατέρ τη δουλειά για την επόμενη μέρα και το πρωί έβγαιναν μπροστά με τα μηχανήματα και γύριζαν το βράδυ με τα πλάνα. Η λήψη ήταν πολύ δύσκολη. Υπήρχαν παγετώνες με θερμοκρασία -30 βαθμών Κελσίου. Οι μηχανισμοί πάγωναν. Τα χέρια δεν μπορούσαν να ενεργήσουν. Υπήρχαν στιγμές που στο αυτοκίνητο που επέστρεφε από το μέτωπο έβαζαν το σώμα του νεκρού συντρόφου μας και του σπασμένου εξοπλισμού. Αλλά η γνώση ότι ο εχθρός απομακρύνεται από τη Μόσχα, καταρρίπτοντας το μύθο των ανίκητων ναζιστικών στρατών, μας έδωσε δύναμη.

Γνωρίζαμε ότι η ταινία θα πρέπει να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν, ώστε οι άνθρωποι να δουν στην οθόνη τα αποτελέσματα των πρώτων νικών του στρατού μας. Επομένως, το γυρισμένο υλικό μεταφέρθηκε αμέσως στο εργαστήριο για επεξεργασία. Ολη τη μέρα και τη νύχτα στα κρύα δωμάτια επεξεργαζόμασταν τα πλάνα της ταινίας χωρίς να επιστρέψουμε στο καταφύγιο ακόμα και όταν εκτελούνταν αεροεπιδρομή... Στα τέλη Δεκέμβρη του 1941 το μοντάζ της ταινίας τελείωσε. Στη μεγάλη ψυχρή αίθουσα έκανε συναρπαστική είσοδο η "Πέμπτη Συμφωνία" του Τσαϊκόφσκι. Η λαμπερή ρωσική μελωδία έπαιζε ενώ στην οθόνη φαίνονταν κατεστραμμένες πόλεις, πτώματα και όλος ο δρόμος της υποχώρησης των φασιστών με εικόνες φοβερής βίας και βαρβαρότητας. Ακούγαμε μουσική, κοιτάζαμε την οθόνη και κλαίγαμε. Κλαίγαμε και για τους μουσικούς, που έπαιζαν με δυσκολία και παγωμένα χέρια».

«Ο Φάρος»
«Ο Φάρος»
«Η Μόσχα αντεπιτίθεται» θα προβάλλεται καθημερινά στις 19.30 εκτός Σαββάτου και «Η πτώση του Βερολίνου» από την Κυριακή έως την Τετάρτη στις 18.30 στο «Studio».

«Ο Φάρος» / The Lighthouse / Ρόμπερτ Εγκερς (2019)

Δύο άντρες αναλαμβάνουν το καθήκον της φύλαξης, συντήρησης και λειτουργίας ενός φάρου σε ένα απομονωμένο νησί της Νέας Αγγλίας των ΗΠΑ γύρω στο 1890. Ενώ ξεκινούν για να μείνουν στο νησί για 4 βδομάδες, τελικά το χρονικό διάστημα γίνεται απροσδιόριστο με συνέπεια οι ήδη τεταμένες σχέσεις τους να ξεφύγουν οριστικά.

«Ο Φάρος» είναι ένα επίπονο ταξίδι στους μύθους και θρύλους των ναυτικών των περασμένων αιώνων. Είναι μια άσκηση για δύο τελείως διαφορετικούς χαρακτήρες επάνω στα πολύ λεπτά όρια μεταξύ της λογικής και της παράνοιας. Το νέο συγκρούεται αναπόφευκτα με το παλιό, χωρίς να έχει εξαρχής αυτήν την πρόθεση. Η βασανιστική εξουσία του παλιότερου πάνω στον νεότερο εξωθεί τη σχέση τους στα άκρα. Η απομόνωση, η επίπονη δουλειά, η αναμέτρηση με τη σκληρότητα της φύσης, οι συνθήκες, με λίγα λόγια, βγάζουν στο φως τον χειρότερο εαυτό τους. «Ο Φάρος» είναι μια ταινία που ούτε μπορείς να την παρακολουθήσεις εύκολα, αλλά ούτε και να την κρίνεις. Ο Νταφόε σού δίνει την αίσθηση ότι έχει ξεπηδήσει από τους κεντημένους πίνακες με ναυτικούς στα σαλόνια των παππούδων μας. Εντυπωσιακά προσπαθεί και ο Πάτινσον να αποδείξει ότι δεν είναι μόνο ο ηθοποιός πίσω από το «Twilight». Οι παραισθήσεις διαδέχονται τον εσωτερικό τρόμο και το μίσος ανάμεσά τους την ανάγκη για επικοινωνία. «Ο Φάρος» σού δίνει την αίσθηση του απόλυτου αδιεξόδου, ενός υγρού τάφου. Συναντάμε για άλλη μια φορά ασπρόμαυρη εξαιρετική φωτογραφία σαν παραίσθηση και «θεατρική» λιτή σκηνοθεσία. Πραγματικά για γερά στομάχια.

«The Gentlemen» / Γκάι Ρίτσι (2019)

Ενας Αμερικανός έμπορος ναρκωτικών, που έχει χτίσει την αυτοκρατορία του στο Λονδίνο, θέλει να παραδώσει τα ηνία και να επιστρέψει στην πατρίδα του. Το γεγονός αυτό πυροδοτεί μια σειρά από συνωμοσίες και σκοτεινά σχέδια όλων εκείνων που εποφθαλμιούν την πρωτοκαθεδρία στην «αγορά» θεωρώντας ότι έχουν την ευκαιρία να αρπάξουν την περιουσία του με κάθε τίμημα.

Μαύρη κωμωδία με το γνωστό ιδιαίτερο στιλ του Γκάι Ρίτσι ακολουθώντας την παράδοση των έργων «Δύο Καπνισμένες Kάννες» και «Η Αρπαχτή» μάς ξεναγεί για άλλη μια φορά στον κόσμο του εγκλήματος με έντονη πλοκή και πολύ καλές ερμηνείες από τους Μάθιου Μακόναχι, Τσάρλι Χάναμ, Κόλιν Φάρελ και Χιου Γκραντ. Για να περάσει η ώρα. Εως εκεί.

Ενδιαφέροντα Φεστιβάλ

Το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Φλεβάρη η Ταινιοθήκη (Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου, Κεραμεικός) θα προβάλει τις βραβευμένες ταινίες του 22ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους και της 19ης Camera Zizanio, δίνοντας μια καλή ευκαιρία στους σινεφίλ όλων των ηλικιών να πάρουν μια μικρή γεύση τού τι συμβαίνει κάθε χρόνο στο Φεστιβάλ, ένα από τα σημαντικότερα φεστιβάλ της Ευρώπης στο είδος του. Οι προβολές θα πραγματοποιούνται από τις 4 το απόγευμα μέχρι τις 10 το βράδυ. Ημερήσιο εισιτήριο για ενήλικες: 9 ευρώ. Ημερήσιο εισιτήριο για παιδιά: 6 ευρώ. Είσοδος ανά προβολή: 5 ευρώ. Οι ταινίες της Camera Zizanio, που έχουν δημιουργήσει μαθητές απ' όλον τον κόσμο, καθώς και οι βραβευμένες ταινίες ντοκιμαντέρ θα προβάλλονται στην ΑΙΘΟΥΣΑ Β της Ταινιοθήκης με ελεύθερη είσοδο.

Το 1ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ για Νέους Δημιουργούς, με τίτλο «Στιγμές Αλήθειας», διοργανώνεται από την Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, από τις 31 Γενάρη έως τις 3 Φλεβάρη στη στέγη της ΕΕΣ (Τοσίτσα 11, Εξάρχεια). Θα προβληθούν 22 ντοκιμαντέρ πρόσφατης παραγωγής μικρού και μεγάλου μήκους. Η είσοδος είναι ελεύθερη.


Π. Α.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ