Κυριακή 2 Φλεβάρη 2003
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 21
ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Η ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Ζήτω, λοιπόν, οι φαλτσέτες!

Η άποψη «μεγάλα έργα για μεγάλες ιδέες», είναι «ξύλινη γλώσσα», Ζντανοφικής προέλευσης. Ο θετικός ήρωας είναι ξεπερασμένη υπόθεση. Το παραβατικό, το χυδαίο, το αρνητικό, είναι τα παραδείγματα της ζωής και από κοντά - βέβαια - και της τέχνης. Ποιος νοιάζεται για σένα, που τραβάς το λούκι, και παράλληλα ερωτεύεσαι, τραγουδάς, ελπίζεις, γεννάς παιδιά, προχωράς τη ζωή; Ο εκβιασμός, η λάσπη, οι καταδίκες, οι δωροδοκίες, η συναλλαγή, η κομπίνα, έχουν το μεδούλι του ενδιαφέροντος.

Είναι έτσι η ζωή, είναι αυτή η ζωή, πρέπει να είναι αυτή η ζωή; Κανένας δεν αρνείται πως οι «κορυφώσεις» είναι αυτές που έχουν ενδιαφέρον. Η οριζόντια γραμμή, που καθορίζει τα «πάνω» και τα «κάτω», είναι το οριακό σημείο της μετριότητας. Το «βάθος» και το «ύψος» έχουν το - «δραματουργικό» - ψωμί. Ομως, τόσο το «βάθος», όσο και το «ύψος» δεν περιέχεται μόνον στο αρνητικό. Περιέχεται, κυρίως, στο θετικό. Και ωστόσο, κανένας δε δίνει σημασία στη θετική προσπάθεια. Ο πρωθυπουργός, για παράδειγμα (και παρακαλώ να μη θεωρηθεί λαϊκισμός), δε συνέφαγε με τον Γιώργο που σκάβει στο Μετρό ή με τον Γιάννη της Πυροσβεστικής, που μαζεύει τα νερά στους Ωρωπούς της επικράτειας.

Φυσικά, ο καθένας, και ο πρωθυπουργός, βέβαια, επιλέγει - όπως είπε και ο εκπρόσωπος Τύπου - με ποιους θα φάει και με ποιους θα βγει. Ομως, τόσο οι παρέες του, όσο και ο χρόνος, έχουν τις επιπτώσεις τους. Γιατί επιδρούν πάνω στη γενική συνείδηση, διαμορφώνουν την κοινή γνώμη. Με αποτέλεσμα να παρακολουθούμε, χρόνια τώρα, μια χώρα υπό ηθική και πνευματική διάλυση. Μια χώρα, που, απ' όπου και να την πιάσεις, βρωμάει. Αφού δεν υπάρχει χώρος ανθρώπινης δραστηριότητας, που να μην πέρασε - μερικώς ή ολοκληρωτικά - στα χέρια των «ανθρώπων της νύχτας». Τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στον κρατικό τομέα, παραβάσεις, χρηματισμοί, μίζες, μπράβοι, βία και νοθεία. Να μην μπορείς να ακουμπήσεις πουθενά, γιατί θα πιάσεις λέπρα!

Η αντίληψη - για όσους καταλαβαίνουν - ότι οι «άνθρωποι της νύχτας» είναι μόνον αυτοί με τα μακριά πούρα και τα μακριά μουστάκια είναι αντίληψη ψεύτικη. Αυτό το «δείγμα» είναι το «εξωτερικό», το επιφανειακό, το σχηματικό, το ευκολοδιάβαστο. Αυτό που αποσπά το «λαϊκό» ενδιαφέρον, που εμποδίζει - απαγορεύει, καλύτερα - το στοχασμό και τη σκέψη. Πού να τρέχουμε τώρα - και πού καιρός και γνώση, φυσικά - σε δεύτερα και τρίτα επίπεδα. Πιάνουμε τη βιτρίνα και αφήνουμε την ποτοαπαγόρευση να οργιάζει στα εσωτερικά του συστήματος.

Το δίκαιο και ο νόμος - όπως γίνεται και στις γκανγκστερικές ταινίες - τελικά, για μια ακόμα φορά, θα επιβληθεί. Ο νέος Σαρτζετάκης θα συλλάβει τον παιδεραστή με το τρίκυκλο και η τάξις θα αποκατασταθεί. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει μια βαθιά ικανοποίηση - και μια βαθιά νύχτα, βέβαια - αφού η «δημοκρατία» έλυσε μόνη της τα εσωτερικά της. Και, ωστόσο, το αβγό θα επωάζεται σε υψηλές θερμοκρασίες. Η κυρίαρχη τάξη, μακριά από τον κοινωνικό έλεγχο - και το αδηφάγο για «θέαμα» κοινό - θα απολαμβάνει ήσυχη τα προνόμιά της, θα δημιουργεί καινούριους εκβιαστές, θα χρηματοδοτεί κονδυλοφόρους. Η σήψη θα προχωράει για το νέο (της) κύκλο.

Ησυχία, λοιπόν. Η Ελπίδα και ο Αποστόλης, η Αρετούσα και ο Ερωτόκριτος, το ζευγάρι που σπέρνει, που οργώνει, που θερίζει, είναι παλιομοδίτικο. Είναι ήρωες του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, που δεν προάγει τη ζωή και την τέχνη. Είναι ήρωες χωρίς σασπένς και χωρίς «κορυφώσεις». Είναι ήρωες για τις πίσω σελίδες. Ζντανοφικά δημιουργήματα.

Ζήτω, λοιπόν, οι φαλτσέτες, που αστράφτουν!


Του
Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ