Κυριακή 18 Φλεβάρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ

ΒΙΒΛΙΟ
Συνταρακτικά ανθρώπινα δράματα

Λογοτεχνικό «θαύμα» έκανε ο Νίκος Κυτόπουλος, με το νέο βιβλίο του «Το στοίχημα» («Σύγχρονη Εποχή»), το οποίο περιλαμβάνει δύο μεγάλης συγγραφικής πνοής και διηγηματικής μορφής κείμενα, το πρώτο από τα οποία τιτλοδότησε την έκδοση, ενώ το δεύτερο τιτλοφορείται «Το δίλημμα». «Στοίχημα» και «Δίλημμα». Δυο λέξεις απλές, συχνά εξευτελιζόμενες σήμερα «μεσ' στην πολύ συνάφεια του κόσμου/ στων σχέσεων και των συναναστροφών/ την καθημερινή ανοησία», όπως θά 'λεγε ο Καβάφης, οι οποίες με τη θεματολογία, την ελκυστική πλοκή, την αισθαντική γλώσσα, την ψυχογραφική δεινότητα, τον βαθύτατο ανθρωπισμό του Ν. Κυτόπουλου αποκτούν πολύπλευρα και κυρίως συνταρακτικά «φορτία». Ιστορικά, ιδεολογικά, ηθικά, ψυχοπνευματικά, συνειδησιακά. Προπαντός, «φορτία» τρομερών ανθρώπινων δραμάτων. Ο συγγραφέας άντλησε «Το Στοίχημα» από μια ιστορία που του διηγήθηκε ένας συμπατριώτης του, που έκανε στο Μακρονήσι. Η ιστορία αφορά στο θρυλικό κομμουνιστή Τατάκη, έναν από τους μεγαλομάρτυρες στο «σύρμα» της Μακρονήσου και στο θηριώδη βασανιστή Κοθρά. Το βασανιστή που καθώς του άρεσε να βάζει στοιχήματα, έβαλε στοίχημα με τον ήρωα. Ο Κοθράς στοιχημάτισε ότι με τα βασανιστήρια που θα του κάνει θα υποκύψει και θα υπογράψει δήλωση μετάνοιας. «Βάζουμε, αλλά θα το χάσεις!», είπε νηφάλιος κι ανθρώπινος ο Τατάκης στο ανθρωποειδές. Και τό 'χασε το στοίχημα ο Κοθράς. Το πρόσωπο του Κοθρά, και όχι του Τατάκη, κυριαρχεί στο ιστορικής αλήθειας διήγημα και σ' αυτό «καθρεφτίζεται» το δράμα του βασανιστή. Η μεθοδευμένη - από μια φασιστική εξουσία - διασάλευση του μυαλού, της ψυχής, της συνειδησιακής λειτουργίας κάθε βασανιστή. Της ίδιας της ύπαρξής του. Μια τόσο ανθρωπιστική και τέλεια ψυχογράφηση βασανιστή, είναι μέγα λογοτεχνικό κατόρθωμα.

Το διάβασμα της δεύτερης, συγκλονιστικής ιστορίας, του «Διλήμματος», ήταν μεγάλη δοκιμασία για την υπογράφουσα. Γιατί έξυσε μια δική της «πληγή». «Πληγή» παρόμοια, ευτυχώς λιγότερο δραματική, με της κόρης του κεντρικού προσώπου, του Γρηγόρη. Την «πληγή», το αβάσταχτο, μακρόχρονο δράμα της χωρισμένης, άθελά της μετά τον εμφύλιο, οικογένειας. Το δράμα της διωκόμενης, τυραννισμένης μάνας και του παιδιού, που απέμειναν στην πατρίδα. Του πατέρα που διωκόμενος βρέθηκε στην πολιτική προσφυγιά, πολύ νέος ακόμα κι άρρωστος από τις κακουχίες, χωρίς τη συναγωνίστρια γυναίκα του και το παιδάκι τους. Κι ύστερα η «ζωή» να ξανακυλά στις φλέβες του και τον σμίγει στην ξενιτιά με άλλη, ντόπια γυναίκα. Σμίξιμο που μπορεί να του γεννήσει και άλλο παιδί και το τρομερό συνειδησιακό δίλημμα με ποιον αγαπημένο του να μείνει, ποιον ν' αφήσει.


Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ