Κυριακή 18 Φλεβάρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Εγκόλπιο ενός λησμονημένου

Ποιοι εκπροσωπούν σήμερα τη μέσα Ελλάδα του Ζήσιμου Λορεντζάτου και του Λάκη Αποστολόπουλου, στο χώρο της λογοτεχνίας; Δεν πρέπει να βρούμε όλους τους σεμνούς δημιουργούς που, αν και αποτραβήχτηκαν, παίζουν με τα κείμενά τους στο κέντρο μας, για να μας θυμίζουν ότι η λογοτεχνία είναι μόνο τρόπος ζωής;

Ενας από αυτούς είναι ο Αντώνης Γκάντζης. Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1952. Σε ηλικία δέκα ετών μετοίκησε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Εχει εκδώσει ποιητικές συλλογές, διηγήματα και κριτικά άρθρα για τη λογοτεχνία. Σε λίγες μέρες θα κυκλοφορήσει η ποιητική του συλλογή «Το εγκόλπιο ενός λησμονημένου» από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη.

Κάθε εποχή, μου είπε ο Αντώνης Γκάντζης, έχει τα δικά της πρότυπα και φυσικά τους δικούς της κλασικούς. Ετσι ο Ιούλιος Βερν, με τις περιπέτειές του, ο σερ Τόμας Μάλορι, με τον Βασιλιά Αρθούρο και τους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης, ο Μαρκ Τουέν, με τον ΤομΣόγερ, ο «Γερο-Στάθης» του Λέοντος Μελά, τα «Ψηλάβουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου, δεκάδες λαϊκά παραμύθια και βεβαίως τα νεοελληνικά κείμενα στα αναγνωστικά του σχολείου, ήταν τα πρώτα μου αναγνώσματα. Σε μια Ελλάδα φτωχική, χωρίς τηλεόραση, που τα οικονομικά της μέσης οικογένειας δεν επέτρεπαν πολλές εξόδους και διασκεδάσεις, τα βιβλία, κατά κύριο λόγο, και το ραδιόφωνο αποτελούσαν την καταφυγή μας, την απόλαυση. Θα θυμίσω στους πιο παλιούς την περίφημη «Ραδιοφωνική Βιβλιοθήκη», που μας κράτησε συντροφιά τόσα χρόνια με τα καλύτερα κείμενα της ελληνικής Γραμματείας. Παράπονο δεν έχω: χάρη στη μάνα μου, τα βιβλία δεν έλειψαν από το σπίτι. Κι εκείνη, αργότερα, όταν τέλειωσα το Δημοτικό, ήρθε μια μέρα κρατώντας για μένα ένα βαρύ χαρτονένιο κουτί. Από τη στιγμή που το άνοιξα, άρχισε επισήμως η μακρόχρονη περιπέτειά μου στη γλώσσα. Ηταν μπροστά μου, σε έξι σκληρόδετους τόμους, τα Απαντα του Παπαδιαμάντη!

Ο πατέρας μου ήταν ο Ιταλός πιανίστας Τζόρτζιο Φραντσέσκο Γκάντζι. Στη δεκαετία του '50 είχε δική του οκταμελή ορχήστρα, την οποία διηύθυνε με το πιάνο του. Ανοιξη, καλοκαίρι έπαιζαν στην Αλεξάνδρεια, στου «Αθηναίου», ή στη Μοντάζα το φθινόπωρο, και μισό χειμώνα στα τουριστικά ποταμόπλοια του Νείλου, Κάιρο, Λούξορ, Ασουάν... Ετσι γνώρισα τη σαγηνευτική πρωτεύουσα της ερήμου με τις πυραμίδες, τη Σφίγκα, τα γεράκια στον κίτρινο ουρανό της. Με το αιώνιο ποτάμι της ζωής να τη διασχίζει. Δε θα ξεχάσω εκείνα τα χρόνια τον παππού μου, που μ' έπαιρνε βόλτα στην άκρη της θάλασσας, στην Αλεξάνδρεια, και μου έδειχνε τον ορίζοντα λέγοντας: «Να, εκεί κάπου είναι κρυμμένη η Ελλάδα!».

Ευτυχώς η οικογένειά μου δεν ήταν πλούσια, ούτε φτωχή ακριβώς... Ετσι διδάχτηκα στη ζωή κι έμαθα ν' απλώνω τα πόδια ως εκεί που φτάνει η κουβέρτα μου. Το ακολουθώ μέχρι σήμερα και είμαι ικανοποιημένος που τα περιττά δε με θέλγουν. Στο κάτω κάτω από νωρίς διάλεξα το δρόμο των γραμμάτων και δε θα μου ταίριαζε τίποτε άλλο. Οφείλουμε να σκεφτόμαστε με τον τρόπο των κατατρεγμένων... Κάθε διαφορετική στάση αποτελεί φιλολογία των σαλονιών και ύβριν στο πρόσωπο της δικαιοσύνης.

Στη ζωή ενός ανθρώπου που πασχίζει να κατακτήσει τον τίτλο του δημιουργού, πιστεύω ότι έρχεται κάποτε η στιγμή μιας σχετικής απομόνωσης. Τότε άλλοι αποσύρονται στο μοναχικό τους δωμάτιο και άλλοι διαλέγουν να κάνουν οικογένεια. Επέλεξα το δεύτερο. Η οικογένεια μού εξασφαλίζει την κατ' οίκον παραμονή, όχι από υποχρεώσεις, αλλά από το γαλήνιο αίσθημα μιας πληρότητας τόσο απαραίτητης για την απρόσκοπτη δημιουργία. Κοντά στα παιδιά μένεις μακριά από το θάνατο.

Η λογοτεχνία αποτελεί τη μεγαλύτερη έκθεση της ψυχής μας. Είναι σαν να δημοσιοποιούμε μια ακτινογραφία της, χώρια που το να κάνουμε ποίηση μοιάζει με απαίτησή μας να διοριστούμε κηπουροί στους κρεμαστούς κήπους της Βαβυλώνας! Χρειάζονται πολλές προϋποθέσεις... Τώρα θα δώσω τα γεννήματά μου, τα αγαπημένα μου παιδιά που με βασάνισαν τόσο στην ανατροφή τους... Κι ύστερα θα σταθώ στη μέση ενός λιβαδιού και θα ξεκουραστώ έχοντας σώσει την ψυχή μου!

Αυτά μου είπε μια νύχτα μέσα στον κήπο του ο Αντώνης Γκάντζης. Και τότε κατάλαβα: το Εγκόλπιο το έγραψε από αγάπη για τον λησμονημένο που έχουμε μέσα μας και που προσπαθεί να βρει την πολυπόθητη έξοδο.


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ