Διεργασίες που προβληματίζουν | Επωνύμως | ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ

ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ

Διεργασίες που προβληματίζουν

Στο ΠΑΣΟΚ, αντί για πανηγύρια, εκείνο που δεσπόζει μετά τις εκλογές στο εσωτερικό του είναι οι διεργασίες για τη λεγόμενη «επανίδρυσή του». Οσο για τους αγχώδεις τόνους, που χρησιμοποιούνται από τους επιτελείς της Χαριλάου Τρικούπη (και οι οποίοι κατατείνουν στο «ή αλλάζουμε ή χανόμαστε»), θα ταίριαζαν περισσότερο σε ένα κόμμα που στις εκλογές θα είχε πάρει 0,4% και όχι 44%... Την ίδια ώρα αναζωπυρώνονται τα σενάρια περί των «πολύπλευρων διευρύνσεων», με έμφαση σε εκείνα τα σενάρια που αφορούν στην «κεντροαριστερά».

Στη ΝΔ, επίσης, η αρχική ένεση ευφορίας, που έλεγε ότι «μπορεί να μην πήραμε την κυβέρνηση, αλλά αυξήσαμε θεαματικά το ποσοστό μας», καθώς και η εκτίμηση πως ο Κ. Καραμανλής «εδραίωσε» την εσωκομματική κυριαρχία του έδωσαν αίφνης τη θέση τους σε φαινόμενα ανακύκλωσης των εσωτερικών τριβών, με κορυφή μάλλον του παγόβουνου την εκδήλωση της κρίσης γύρω από την υπόθεση Καρατζαφέρη. Ολα αυτά, σημειωτέον, διεξάγονται στο φόντο των θολών ιδεολογημάτων περί «μεσαίου χώρου» και των «κεντροδεξιών» περιηγήσεων.

Οσο για τον ΣΥΝ, το ερώτημα «ποιοι είμαστε» και «πού πάμε», το οποίο κατά καιρούς έχει απασχολήσει τους περισσότερο ή λιγότερο εν δυνάμει συνοδοιπόρους του ΠΑΣΟΚ, έχει από την 9η Απρίλη «εμπλουτιστεί» και καταγράφεται πλέον ως εξής: «Πόσοι είμαστε και πόσοι από μας θα πάμε όπου - τελικά - πάμε»...

Ολα τα παραπάνω, αν και άκρως περιγραφικά, δηλώνουν ότι έχουμε εισέλθει σε μια περίοδο έντονων διεργασιών στο αστικό πολιτικό σκηνικό. Και το ερώτημα είναι, γιατί; Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό, πολύ περισσότερο αν υπολογιστεί ότι το υψηλό ποσοστό που έλαβε ο δικομματισμός σε αυτές τις εκλογές θα περίμενε κανείς ότι θα λειτουργήσει «καθησυχαστικά» για το πολιτικό σύστημα. Στην πραγματικότητα, όμως, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

Θα ήταν πρόχειρο αν επιχειρούσαμε να δώσουμε μια ολοκληρωμένη απάντηση για μια κατάσταση, η οποία, πέραν των άλλων, βρίσκεται σε εξέλιξη και ίσως όχι ακόμα στην κορύφωσή της. Ωστόσο, αξίζει να προβληματιστούμε: Βρισκόμαστε, άραγε, στην αρχική φάση μιας επιχείρησης αναδιάταξης του αστικού πολιτικού τοπίου και αν ναι σε ποιους λόγους οφείλεται αυτό;

Είναι αλήθεια ότι 26 χρόνια μετά τη μεταπολίτευση, όλο και περισσότεροι θιασώτες της καθεστηκυίας τάξης διαπιστώνουν ότι ο δικομματισμός, όπως τον γνωρίσαμε μέχρι σήμερα, έχει εισέλθει πια σε μια φάση που «τρώει από τα έτοιμα». Υπαρκτές είναι και οι φοβίες της ολιγαρχίας πως ο τρόπος με τον οποίο εγκλωβίστηκαν τα λαϊκά στρώματα σε αυτές τις εκλογές από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ δύσκολα θα επαναληφθεί στο μέλλον. Είναι, δε, τόσο δεδομένη η «γαλαζοπράσινη» ταύτιση (ειδικά στην εποχή της ΟΝΕ και των επερχόμενων κοινωνικών συγκρούσεων), ώστε το «λίφτινγκ» των πλαστών διαχωριστικών γραμμών - που χρησιμοποιήθηκαν επί δεκαετίες - να μοιάζει ανάγκη αναπόφευκτη για την πλουτοκρατία. Αραγε εδώ - στον «εκσυγχρονισμό» του κλασικού δικομματισμού - να οφείλεται όλη η φιλολογία περί «κεντροαριστεράς» και «κεντροδεξιάς», που συμπληρώνεται με τα φληναφήματα περί «αμφίπλευρων διευρύνσεων» και «μεσαίων χώρων»; Δεν έχουμε όλα τα στοιχεία που θα επιβεβαίωναν μια τέτοια εκτίμηση, αλλά δεν έχουμε και τίποτα που να την αποκλείει...

Παραπέρα, ένα ερώτημα που τίθεται είναι γύρω από το παιχνίδι των «εφεδρειών» της άρχουσας τάξης. Οι κυρίαρχες δυνάμεις του συστήματος πάντα παρήγαν και αναπαρήγαν (και όταν δεν υπήρχαν τις δημιουργούσαν) εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις που έπαιζαν ρόλο «εφεδρείας» στο πολιτικό σκηνικό τους. Οι εξελίξεις στον ΣΥΝ και στα δεξιά της ΝΔ προβληματίζουν: Μήπως ο δικομματισμός, με την πίεση που τους άσκησε σε αυτές τις εκλογές, «εξαφάνισε» τις έως τώρα «εφεδρείες» του και χρειάζεται «νέες», τις οποίες τις αναζητά ακόμα και σε μια αυτόνομα δρώσα ακροδεξιά;

Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ