Dolor y Gloria / Πόνος και δόξα (2019), Pedro Almodοvar

Αναμφισβήτητα ο Αλμοδοβάρ έχει εφεύρει το δικό του κινηματογραφικό σύμπαν, δημιουργώντας μια μοναδική αισθητική σε όλα τα επίπεδα, από τη θεματολογία, τους πρωταγωνιστές και τις ερμηνείες τους μέχρι τη φωτογραφία, τη σκηνογραφία, την ενδυματολογία και τη μουσική. Σε όλες σχεδόν τις ταινίες του, ο Αλμοδοβάρ επανέρχεται σε κάποια σταθερά μοτίβα. Το «Dolor y Gloria», χωρίς να έχει σχεδιαστεί έτσι, αποτελεί το κλείσιμο μιας άτυπης τριλογίας που ολοκληρώνεται μετά από 32 χρόνια και συμπληρώνει τις ταινίες «Ο Νόμος του Πόθου» (1987) και «Κακή εκπαίδευση» (2004).

Το «Dolor y Gloria», χωρίς να είναι αυτοβιογραφικό, εντούτοις περιέχει πολλά αυτοαναφορικά στοιχεία με κύριο τον βασικό ήρωά του, που είναι σκηνοθέτης, όπως και στις δυο προηγούμενες ταινίες της τριλογίας. Εδώ δύσκολα ξεχωρίζει κανείς τη μυθοπλασία από την πραγματικότητα, αφού ακόμα και από την εξωτερική εμφάνιση του πρωταγωνιστή, τη σκηνογραφία, αλλά κυρίως τους θεματικούς άξονες που περιστρέφεται, τα πάντα παραπέμπουν στον Αλμοδοβάρ. Αυτή η ταινία είναι σχετικά ράθυμη για τα δεδομένα του Αλμοδοβάρ. Είναι ίσως η πιο ήπια ταινία του έως τώρα χωρίς εξάρσεις και ακρότητες.

Το «Dolor y Gloria» είναι μια εξομολόγηση εκ βαθέων, λες και ο Αλμοδοβάρ προσπαθεί να τακτοποιήσει τους λογαριασμούς του με τη ζωή. Εχει ανάγκη να δημιουργεί ταινίες γιατί αλλιώς δεν «αναπνέει». Αντιμετωπίζει τη δημιουργία σαν λύτρωση από τα πάθη της ζωής γιατί οποιονδήποτε πόνο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει, τον ξορκίζει με τη δημιουργία. Ταυτίζει το πάθος με τον εθισμό και παλεύοντας μαζί του, το μετουσιώνει σε θεατρικό που στέκεται η αφορμή να κλείσει τους παλιούς λογαριασμούς με τον έρωτα. Ο φόβος του θανάτου, μεταφορικά ο πόνος, που τον αναλύει διεξοδικά στη σωματική του μορφή, είναι εκείνος που τον οδηγεί να στοιχειοθετήσει με απέραντη τρυφερότητα ένα κολάζ αναμνήσεων ώστε να κλείσει άλλον έναν πολύ σημαντικό κύκλο, τη σχέση με την μητέρα του.

Μας μεταφέρει στα παιδικά του χρόνια στην επαρχία της Ισπανίας, όπου η εκπαίδευση, για ένα παιδί φτωχής οικογένειας, εκπορευόταν μέσα από την εκκλησία. Παρότι μας δείχνει την μητέρα του ως ανεξάρτητη γυναίκα, εκείνη μην έχοντας άλλο δρόμο, τον πιέζει να πάει στην εκκλησιαστική σχολή. Ο Αλμοδοβάρ φωτογραφίζει τη βαθιά συντηρητική κοινωνία της Ισπανίας του Φράνκο, τη φτώχεια της επαρχίας, αλλά και την αλληλεγγύη που αναπτύχθηκε μεταξύ των φτωχών ανθρώπων. Η απελευθέρωσή του από τα δεσμά της κλειστής επαρχιακής κοινωνίας και η φυγή του στη Μαδρίτη, η καταξίωσή του ως σκηνοθέτη. Και τώρα, η αδυναμία του να δημιουργήσει, η αναμόχλευση του παρελθόντος του, οι ανοιχτοί λογαριασμοί... Ολα αυτά, στη δύση της ζωής του, τον αναγκάζουν πια να επαναπροσδιορίσει ό,τι έκρυψε μέσα στις ταινίες του όλα αυτά τα χρόνια.

Συνοψίζοντας: Πόνος = Απόρριψη = Θάνατος. Δόξα = Αποδοχή = Ζωή.

Ο Αντόνιο Μπαντέρας κέρδισε το βραβείο καλύτερης ανδρικής ερμηνείας στις Κάννες για το ρόλο του Salvador Mallo και όχι άδικα, γιατί δίνει όλο του τον εαυτό στην αποτύπωση του μέντορά του. Ο Αλμοδοβάρ είναι ταυτισμένος με τους πρωταγωνιστές του και οι πρωταγωνιστές του με τον Αλμοδοβάρ ίσως περισσότερο από τον καθένα στο σύγχρονο σινεμά.

Συνεχίζεται για 2η βδομάδα, έως και την Τετάρτη 6 Νοέμβρη, στον κινηματογράφο «Αστυ» (πλατεία Κοραή), η προβολή της τριλογίας του μεγάλου Χιλιανού σκηνοθέτη Πατρίσιο Γκουσμάν. Στις 17.30 προβάλλεται το «Νοσταλγώντας το φως», στις 17.00 «Το μαργαριταρένιο κουμπί» και στις 20.25 και 22.00 η «Οροσειρά των ονείρων». Οποιος επιθυμεί μπορεί να δει και τις τρεις ταινίες με 1 εισιτήριο των 7 ευρώ.

Ο Γκουσμάν χωρίζει τη Χιλή σε τρία μέρη: Την έρημο του βορρά («Νοσταλγώντας το Φως»), τα νησιά του νότου («Το μαργαριταρένιο Κουμπί») και την οροσειρά των Ανδεων που στέκει γύρω από το Σαντιάγκο («Οροσειρά των Ονείρων»). «Μια χώρα χωρίς ντοκιμαντέρ είναι μια οικογένεια χωρίς οικογενειακό άλμπουμ», λέει ο σκηνοθέτης. Η ιστορία της Χιλής με ξεχωριστή θέση φυσικά της δικτατορίας του Πινοσέτ...