Παρασκευή 9 Φλεβάρη 2018
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Διαβάστε σήμερα στο 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία»:
  • ΕΥΡΩΖΩΝΗ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΜΙΛΟΙ: «Ευκαιρίες» θωράκισης της ανταγωνιστικότητας, ενόψει κλυδωνισμών
  • ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ: «Τρέχουν» σχέδια και ανταγωνισμοί, «στον αέρα» οι εργαζόμενοι
  • ΗΠΑ: Η πρόσφατη περιοδεία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στη Λατινική Αμερική ανέδειξε την ανησυχία για την επέκταση των κινεζικών και ρωσικών μονοπωλίων
  • ΙΝΔΙΑ - ΚΙΝΑ: Εντείνεται η αντιπαράθεση στη Νότια Ασία
ΕΥΡΩΖΩΝΗ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΜΙΛΟΙ
«Ευκαιρίες» θωράκισης της ανταγωνιστικότητας, ενόψει κλυδωνισμών

Την ανάγκη περαιτέρω θωράκισης της «ανταγωνιστικότητας» επισημαίνουν τα αστικά επιτελεία, και ενώ τη βδομάδα που πέρασε στιγμάτισαν οι αναταράξεις στα διεθνή χρηματιστήρια

Eurokinissi

Την ανάγκη περαιτέρω θωράκισης της «ανταγωνιστικότητας» επισημαίνουν τα αστικά επιτελεία, και ενώ τη βδομάδα που πέρασε στιγμάτισαν οι αναταράξεις στα διεθνή χρηματιστήρια
Ολο και πληθαίνουν οι προειδοποιήσεις αστικών επιτελείων και ιμπεριαλιστικών θεσμών, ότι η τρέχουσα συγκυρία πρέπει να αξιοποιηθεί ώστε να θωρακιστούν κατά το δυνατόν απέναντι σε κλυδωνισμούς και κινδύνους που γεννά η πορεία της διεθνούς καπιταλιστικής οικονομίας.

Ενδεικτική ήταν η παρέμβαση του μέλους του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μπενουά Κερέ, την περασμένη βδομάδα, ο οποίος έσπευσε να προειδοποιήσει για κινδύνους αναφορικά με την εκδήλωση μελλοντικής κρίσης, επισημαίνοντας ότι «ανάλογα με τη φύση της επόμενης κρίσης, τα μέτρα πολιτικής πιθανόν να απαιτούσαν να διαμορφωθούν τα επιτόκια πιο βαθιά σε αρνητικό έδαφος ή σε αγορές στοιχείων ενεργητικού που έχουν μεγαλύτερο ρίσκο από τα κρατικά ή εταιρικά ομόλογα».

Τα παραπάνω αποτελούν πλευρές του μείγματος της νομισματικής πολιτικής που ενδέχεται να χρησιμοποιήσει η ΕΚΤ, προκειμένου να τονωθούν η οικονομική δραστηριότητα και η επιχειρηματική κερδοφορία στην Ευρωζώνη. Σε κάθε περίπτωση, η ΕΚΤ καλεί τις κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων, καθώς βέβαια η νομισματική πολιτική από μόνη της δεν μπορεί να στηρίξει τη βιώσιμη ανάκαμψη των επιχειρηματικών ομίλων.

Την ίδια ώρα, οι «ερμηνείες» για την κατρακύλα των τιμών στα διεθνή χρηματιστήρια στη διάρκεια αυτής της βδομάδας και για το αν σηματοδοτούν κάποιο «βαθύτερο πρόβλημα» έδωσαν και πήραν, με διάφορες πλευρές να τη συνδέουν με την περαιτέρω απόσυρση των μέτρων «νομισματικής χαλάρωσης» από την ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, την αύξηση των αποδόσεων στα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ, τις σχετικά έντονες το τελευταίο διάστημα διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών του ευρώ με το δολάριο κ.ά., που βέβαια διαμορφώνουν κλίμα αβεβαιότητας στους εμπλεκόμενους «παίκτες».

Την ίδια ώρα, η πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τις «Χειμερινές Προβλέψεις 2018», αναφορικά με τους κινδύνους που εμφανίζονται στη μεσοπρόθεσμη περίοδο, επικεντρώνει στις «υψηλές τιμές των περιουσιακών στοιχείων στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές», στους κινδύνους «δυσμενέστερων εξελίξεων λόγω της αβέβαιης έκβασης των διαπραγματεύσεων για το Brexit», όπως και σε εκείνους που συνδέονται με γεωπολιτικές εντάσεις, καθώς και με «πιο εσωστρεφείς και προστατευτικές πολιτικές».

Παράλληλα, η τρέχουσα φάση ανάκαμψης στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ χαρακτηρίζεται «παράθυρο ευκαιρίας» στην πορεία των αναδιαρθρώσεων για την εμβάθυνση της ΟΝΕ.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Β. Ντομπρόβσκις, παρουσιάζοντας την έκθεση, τόνισε πως είναι απαραίτητο «να αξιοποιήσουμε τη συγκυρία για να καταστήσουμε τις οικονομίες μας ανθεκτικότερες και να εμβαθύνουμε την Οικονομική και Νομισματική Ενωση. Είναι επίσης σημαντικό οι πολιτικές μας να συνεκτιμούν τους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων για το Brexit».

Σύμφωνα με την Κομισιόν, σε επίπεδο Ευρωζώνης αναμένεται ρυθμός ανάκαμψης για το 2018 στο 2,3% (από 2,1% στην προηγούμενη έκθεση) και για το 2019 στο 2% (από 1,9%).

Ανταγωνισμοί για συναλλαγματικές ισοτιμίες - φορολογία

Σε αυτό το φόντο, στο προσκήνιο επανεμφανίζονται οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί αναφορικά με το ζήτημα της διαμόρφωσης των συναλλαγματικών ισοτιμιών του ευρώ με το δολάριο ΗΠΑ, που με τη σειρά του προσδιορίζει τους όρους του ανταγωνισμού και τις δυνατότητες εμπορικής διείσδυσης.

Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μ. Ντράγκι, προειδοποίησε ότι η ανατίμηση του ευρώ αποτελεί πηγή αβεβαιότητας και δήλωσε πως η ΕΚΤ ενδέχεται να αναθεωρήσει τη στρατηγική της, αν οι δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων οδηγήσουν σε αλλαγή των νομισματικών συνθηκών, δείχνοντας τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Στ. Μνούτσιν, που είχε μιλήσει για τα «οφέλη από ένα αδύναμο δολάριο».

Σε αυτό το πλαίσιο, ο επικεφαλής της ΕΚΤ τόνισε ότι το ευρώ ανατιμήθηκε εν μέρει λόγω «της χρήσης διατυπώσεων σε συζήτηση για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες που δεν αντανακλά όσα έχουν συμφωνηθεί». Αυτή η δήλωση αποτελεί αναφορά στη Σύνοδο του ΔΝΤ τον περασμένο Οκτώβρη, όπου οι εμπλεκόμενοι «παίκτες» είχαν συμφωνήσει να «απέχουν από ανταγωνιστικές υποτιμήσεις και να μη θέτουν στόχους για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες για ανταγωνιστικούς σκοπούς».

Παράλληλα, η ΕΚΤ σε έκθεση με τίτλο «Οι μακροοικονομικές επιπτώσεις της φορολογικής μεταρρύθμισης στις ΗΠΑ», επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι «πριν από τη μεταρρύθμιση, ο συντελεστής φορολογίας επιχειρήσεων στις ΗΠΑ ήταν υψηλότερος από αυτόν όλων των μεγάλων χωρών της Ευρωζώνης, ενώ μετά τη μεταρρύθμιση είναι πιο κοντά στο χαμηλότερο επίπεδο των συντελεστών που ισχύουν στις χώρες αυτές». Η Ευρωζώνη, σημειώνει η ΕΚΤ, θα επηρεαστεί και από τις αλλαγές στον διεθνή φορολογικό χάρτη, οι συνέπειες των οποίων είναι πολύ αβέβαιες και πολύπλοκες. Καταρχάς, οι χαμηλότεροι εταιρικοί φορολογικοί συντελεστές στις ΗΠΑ αυξάνουν την ελκυστικότητα της χώρας σε σχέση με άλλες χώρες, κάτι που θα επηρεάσει τα κίνητρα των επιχειρήσεων για επενδύσεις.

Από την πλευρά της η Ενωση Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI), με αφορμή τη συμφωνία για τη συγκρότηση του μεγάλου κυβερνητικού συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών - Σοσιαλδημοκρατών, τονίζει πως «η Γερμανία πρέπει επειγόντως να αντιμετωπίσει τον διεθνή φορολογικό ανταγωνισμό». Οι Γερμανοί βιομήχανοι επισημαίνουν ακόμη πως παρά την καλή οικονομική κατάσταση, «απουσιάζει το θάρρος» για χειροπιαστές ελαφρύνσεις και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Στα «δίχτυα» των αντιφάσεων...

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση από την Τράπεζα της Ελλάδας, «η διευκολυντική νομισματική πολιτική στις προηγμένες οικονομίες έχει συμβάλει στη διατήρηση ευνοϊκών χρηματοπιστωτικών συνθηκών και στην άνοδο των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, αντισταθμίζοντας τις επιπτώσεις αρνητικών παραγόντων όπως τα υψηλά κρατικά και ιδιωτικά χρέη και ο χαμηλός ρυθμός αύξησης των επενδύσεων και της παραγωγικότητας σε πολλές προηγμένες και αναδυόμενες οικονομίες».

Την ίδια ώρα επισημαίνει ότι «οι αρνητικές αυτές τάσεις εκτιμάται ότι θα αποκτήσουν μεγαλύτερη βαρύτητα μεσοπρόθεσμα, καθώς η αύξηση των επιτοκίων, ως αποτέλεσμα της ομαλοποίησης της νομισματικής πολιτικής η οποία είναι σε εξέλιξη, θα επιβαρύνει την εξυπηρέτηση του χρέους και θα περιορίσει τη δυναμική της ανάπτυξης».

Παράλληλα, οι προβληματισμοί των αστικών επιτελείων συνδέονται με το γεγονός ότι παρά τη συρρίκνωση των επιτοκίων και τη διοχέτευση πακτωλού κεφαλαίων για την τόνωση της ανάκαμψης, ο επίσημος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη παραμένει ακόμη κατώτερος του ετήσιου στόχου για 2%.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, η διαμόρφωση του επίσημου πληθωρισμού σε «χαμηλά» επίπεδα σχετίζεται, μεταξύ άλλων, με τα παρακάτω ζητήματα:

  • Με την «εντεινόμενη αποστροφή των επιχειρήσεων προς τον κίνδυνο υπό συνθήκες έντονης αβεβαιότητας», όπως τα τελευταία χρόνια στη ζώνη του ευρώ. Οπως λένε, «αυτό αποθαρρύνει το σχηματισμό πάγιου κεφαλαίου (επενδύσεις) και έτσι αποβαίνει εις βάρος της ανόδου της παραγωγικότητας». Να σημειωθεί ότι η παραγωγικότητα αποτελεί κριτήριο για το ύψος των μισθών.
  • «Ενα σημαντικό μέρος της επιτευχθείσας, από τις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας, ανόδου της απασχόλησης αφορά κατά το 1/3 θέσεις εργασίας με συμβάσεις ορισμένου χρόνου και κατά το 1/4 μερική απασχόληση. Αντίθετα, ο αριθμός των πλήρως απασχολουμένων, με συμβάσεις αορίστου χρόνου, έχει μειωθεί στη ζώνη του ευρώ κατά τα τελευταία χρόνια, ενώ οι ώρες εργασίας ανά εργαζόμενο παρουσιάζουν στασιμότητα», επισημαίνει η ΤτΕ.

Παράγοντες όπως οι παραπάνω συνδέονται με το χαμηλό επίπεδο των μισθών, άρα και με τη μάζα της κατανάλωσης, που βέβαια δεν στηρίζουν την τόνωση του πληθωρισμού.

  • Πολλές συμβάσεις εργασίας προβλέπουν αναπροσαρμογή του ύψους των αποδοχών των εργαζομένων σύμφωνα με τον πληθωρισμό, που καταγράφηκε στο σχετικώς πρόσφατο παρελθόν. Σε αυτό το πλαίσιο, «οι ρυθμοί πληθωρισμού που καταγράφηκαν κατά τα τελευταία έτη είναι εξαιρετικώς χαμηλοί, μέσω της τιμαριθμοποίησης οι μισθολογικές αυξήσεις συγκρατούνται μηχανικά σε πολύ χαμηλά επίπεδα επί του παρόντος».

Α. Σ.

Η διέξοδος στην οργάνωση, στη διεκδίκηση και την ανατροπή

Οι εξελίξεις, όσο και, πολύ περισσότερο, η πείρα που έχει συσσωρευτεί πρέπει να αξιοποιηθούν από τους εργαζόμενους, τόσο των Ναυπηγείων όσο και ευρύτερα.

Μαζί με την οργάνωση της πάλης για την υπεράσπιση των εργατικών δικαιωμάτων, για τη διεκδίκηση των θέσεων εργασίας, των μισθών και των δεδουλευμένων, να δυναμώνει και η συζήτηση για το τι φταίει. Να συνειδητοποιείται ότι η πραγματική αιτία βρίσκεται στην ίδια την οργάνωση της παραγωγής με κριτήριο τη μεγιστοποίηση του καπιταλιστικού κέρδους.

Και γι' αυτό, όσες υποσχέσεις «αναζωογόνησης» κι αν δώσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, όποια κι αν είναι τα «επενδυτικά σχήματα», που θα πάρουν τις υποδομές αυτές, είτε είναι η CΟSCO, είτε το Πολεμικό Ναυτικό, είτε είναι Ελληνες, είτε ξένοι επιχειρηματίες, αυτοί θα νοιαστούν για το κέρδος τους και όχι για τα εργατικά - λαϊκά συμφέροντα. Και όσο περισσότερο θωρακίζουν την κερδοφορία τους, τόσο περισσότερο θα τσακίζουν τους εργαζόμενους.

Η συσπείρωση με το ΚΚΕ, η οργάνωση στο Συνδικάτο, η αγωνιστική διεκδίκηση στους τόπους δουλειάς, είναι προϋποθέσεις για να περάσουν οι εργαζόμενοι στην αντεπίθεση, να διεκδικήσουν όλο τον πλούτο που παράγουν.

Αξιοποιώντας την πείρα τους και τη συμμετοχή τους στην πάλη, να δουν την πραγματική διέξοδο, τη δυνατότητα που υπάρχει σήμερα, να οργανωθεί αλλιώς η παραγωγή, με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο, για να αναπτυχθεί και η Ναυπηγική Βιομηχανία με κριτήριο την ικανοποίηση των εργατικών - λαϊκών αναγκών. Αυτό απαιτεί την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας. Σε αυτήν την οικονομία - εξουσία μπορεί να πάρει σάρκα και οστά ο Ενιαίος Κρατικός Φορέας Ναυπηγικής Βιομηχανίας, που θα λειτουργεί προς όφελος του λαού, για τις ανάγκες της χώρας, προσφέροντας σταθερή δουλειά με δικαιώματα, συμβάλλοντας στην κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη της νησιωτικής περιφέρειας και όλου του λαού.

ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ
«Τρέχουν» σχέδια και ανταγωνισμοί, «στον αέρα» οι εργαζόμενοι

Η προσπάθεια της αστικής τάξης για μετατροπή της χώρας σε κόμβο μεταφοράς εμπορευμάτων και Ενέργειας από και προς την ΕΕ, οι διαγκωνισμοί των ιμπεριαλιστικών κέντρων για να πιάσουν κρίσιμα πόστα πάνω στους σχετικούς «δρόμους», αλλά και να ελέγξουν μια σειρά από στρατηγικής σημασίας υποδομές, όπως και μια σειρά από εξελίξεις σε ό,τι αφορά τη ναυτιλία και το εμπόριο (π.χ. Διεθνής Σύμβαση Διαχείρισης Θαλάσσιου Ερματος, το άνοιγμα της Διώρυγας του Σουέζ, οι ελεύθερες οικονομικές ζώνες, η αύξηση στην Τουρκία των ασφαλίστρων για ναυπήγηση κ.ά.), αναζωπυρώνουν το διάστημα αυτό την «κινητικότητα» σε ό,τι αφορά τη ναυπηγική βιομηχανία στη χώρα, όπως και τις συνακόλουθες αντιπαραθέσεις επιχειρηματικών ομίλων και τμημάτων του κεφαλαίου.

Πρόκειται για αντιπαραθέσεις και «παιχνίδια» που ανεξαρτήτως κατάληξης ετοιμάζονται να φορτωθούν και πάλι στις πλάτες των εργαζομένων.

Εξάλλου, παρά τα παχιά λόγια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, με τα οποία η κυβέρνηση παλεύει για τη στράτευση των εργαζομένων στους στόχους των καπιταλιστών, οι εργαζόμενοι στον κλάδο, όπως και συνολικά, έχουν πικρή πείρα.

Εν αναμονή εξελίξεων στον Σκαραμαγκά

Επόμενος σταθμός των εξελίξεων στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά είναι η 15η Μάρτη, μέρα που θα εκδικαστεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η αγωγή που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατηγορώντας την Ελλάδα ότι δεν έχει εφαρμόσει μέχρι τώρα προηγούμενη απόφαση του Δικαστηρίου (28/6/2012) για την ανάκτηση παράνομων επιδοτήσεων (του ...1996) προς τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, η οποία προβλέπει και την εκποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαιτεί να επιβληθεί στην Ελλάδα ποινή ύψους 35.000 ευρώ, την οποία θα κληθεί να πληρώνει καθημερινά από την έκδοση της σχετικής απόφασης, αν γίνει αποδεκτή η προσφυγή της, μέχρι και τη μέρα που θα εφαρμόσει τελικά την απόφαση του 2012 για την ανάκτηση των επιδοτήσεων προς τα Ναυπηγεία, πρόστιμο που υπολογίζεται ότι σήμερα έχει φτάσει τα 600 εκατ. ευρώ.

Με τη σειρά της η κυβέρνηση, μέσω του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, έχει προσφύγει στο Πρωτοδικείο ζητώντας να τεθούν τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης, για να ξεκινήσει η διαδικασία εκποίησης και να αποφύγει τα πρόστιμα, ενώ η σχετική απόφαση αναμένεται από μέρα σε μέρα.

Αυτό πρακτικά σημαίνει κήρυξη διεθνούς διαγωνισμού μέσω του οποίου θα τεθεί σε πλειστηριασμό το εμπορικό τμήμα των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, όπως προέβλεπε από την αρχή η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το τμήμα δηλαδή που επισκευάζει, μετασκευάζει και κατασκευάζει εμπορικά πλοία και μετά το στρατιωτικό τμήμα, που ήδη «τρέχει» τα προγράμματα του Πολεμικού Ναυτικού.

Από την πλευρά τους οι σημερινοί ιδιοκτήτες, τα αραβογερμανικά μονοπώλια «Privinvest» και «Thyssen», αφού έχουν ήδη τσεπώσει κοντά 3 δισ. ευρώ από εξοπλιστικά προγράμματα, χωρίς να έχουν παραδώσει ακόμα το έργο και αφήνοντας το εμπορικό τμήμα να ρημάζει από την υποσυντήρηση (ήδη η δεξαμενή Νο 3 είναι από τις 19 Γενάρη στον πάτο της θάλασσας, μαζί με δύο γερανούς του Ναυπηγείου), έχουν προσφύγει στο διαιτητικό δικαστήριο σε βάρος του ελληνικού Δημοσίου για αθέτηση συμφωνίας. Διεκδικούν ή 1 δισ. ευρώ αποζημίωση, ή να διατηρήσουν υπό την ιδιοκτησία τους το στρατιωτικό τμήμα του Ναυπηγείου και να τους εξασφαλίσει η κυβέρνηση επιπλέον εξοπλιστικά προγράμματα, δηλαδή κι άλλα δισεκατομμύρια.

Το διαιτητικό δικαστήριο έχει αποδεχτεί καταρχήν την προσφυγή, ωστόσο η κυβέρνηση έχει καταθέσει προσφυγή ακύρωσης και μάλιστα με την προτροπή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία προφανώς λειτουργεί εκ μέρους άλλων ευρωενωσιακών μονοπωλίων.

Οπως και να εξελιχθεί αυτός ο «μύλος», τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά φαίνεται να «τελειώνουν» σταδιακά. Αλλωστε, επιχειρηματικοί όμιλοι έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον για κομμάτια του, όπως η «Cosco», η οποία φέρεται να έχει βάλει στο μάτι τη δεξαμενή Νο 5 του Ναυπηγείου, τη μεγαλύτερη στη Μεσόγειο, με δυνατότητα να «σηκώσει» πλοία μέχρι 500.000 τόνων.

Ναυπηγείο Σύρου

Επίσπευση των διαδικασιών για τη μεταφορά του Νεωρίου Σύρου από τον Ταβουλάρη στην εταιρεία ελληνοαμερικανικών συμφερόντων «ONEX Shipyards» φέρεται από δημοσιεύματα στον ναυτιλιακό Τύπο ότι αποφασίστηκε σε συνάντηση που έγινε στις 29/1, ανάμεσα στον υποψήφιο αγοραστή, τις πιστώτριες τράπεζες και εκπρόσωπο της κυβέρνησης. Το χρονοδιάγραμμα που καθόρισαν προβλέπει ότι μέχρι τα μέσα Μάρτη θα κατατεθεί στα αρμόδια δικαστήρια αίτηση «εξυγίανσης», σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 106β του πτωχευτικού κώδικα, στην οποία θα περιλαμβάνεται και η πρόταση της «ONEX» για την καταβολή 600 εκατ. ευρώ για τη μεταβίβαση της εταιρείας. Να σημειωθεί πως ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζ. Πάιατ έχει δηλώσει ότι η «Ουάσιγκτον δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην ολοκλήρωση της συγκεκριμένης επένδυσης».

Η εξήγηση που έχει δοθεί από δημοσιεύματα (π.χ. «Βήμα», 12/11/17) είναι ότι «με το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό να επιδεικνύει υψηλή δραστηριότητα στη Μεσόγειο, αμερικανικά σκάφη θα μπορούν να επισκευάζονται στη Σύρο, όπως επίσης σκάφη άλλων κρατών - μελών του ΝΑΤΟ», και ότι «θα μπορούν να εξυπηρετήσουν και την ανάγκη για επισκευές σε πλωτές εξέδρες έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων». Εξάλλου ο εκπρόσωπος της «ONEX», Πάνος Ξενοκώστας, έχει δηλώσει ότι το συγκεκριμένο ναυπηγείο «έχει μια σειρά από πολύ ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά», όπως το «γεωπολιτικό», γιατί βρίσκεται σε περιοχή ανοιχτής θάλασσας, στοιχείο που το καθιστά ελκυστικότερο σε περιπτώσεις επισκευών αμυντικού εξοπλισμού.

Για το Ναυπηγείο του Νεωρίου έχουν εκφράσει ενδιαφέρον επίσης η «Cosco» και η κορεατική «Daewoo».

Μόνιμα θύματα οι εργαζόμενοι

Από όλο αυτό το «κουβάρι», οι μόνοι μόνιμα χαμένοι είναι οι εργαζόμενοι στα ναυπηγεία. Απληρωσιά, εκ περιτροπής εργασία, ατομικές συμβάσεις, απολύσεις εργαζομένων, είναι μερικά από τα αποτελέσματα των επιχειρηματικών σχεδιασμών στον κλάδο της ναυπηγικής βιομηχανίας.

Ενδεικτικά, στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, οι αραβογερμανικοί επιχειρηματικοί όμιλοι αποδεκάτισαν τις θέσεις εργασίας, αφήνοντας από 2.000, περίπου 850 εργαζόμενους. Από το 2012 μέχρι σήμερα δεν έχουν καταβάλει κανένα μισθό, ενώ από την ίδια χρονιά (2012) μέχρι το 2014 είχαν επιβάλει στους εργαζόμενους εκ περιτροπής εργασία με μία μέρα δουλειά τη βδομάδα.

Ομως και από το 2014, που ανέλαβε το υπουργείο Αμυνας την πληρωμή των εργαζομένων, τους επέβαλε ατομικές συμβάσεις εργασίας, μειώθηκε ο μισθός τους κατά 35%, καταργήθηκαν επιδόματα και μια σειρά δικαιωμάτων και βέβαια παραμένουν σε καθεστώς ομηρίας από τη σημερινή κυβέρνηση, η οποία στους παραπέρα σχεδιασμούς και τα παζάρια της για το Ναυπηγείο δεν φαίνεται να διασφαλίζει θέσεις εργασίας και εργασιακά δικαιώματα.

Ο όμιλος Ταβουλάρη, ιδιοκτήτης των Ναυπηγείων Ελευσίνας και Σύρου, αφού τσέπωσε κι αυτός δισεκατομμύρια «ζεστό» χρήμα από τα προγράμματα του ΠΝ, έχει αφήσει απλήρωτους κοντά ένα χρόνο τους εργαζόμενους στο Νεώριο, το οποίο δεν έχει πια ούτε ρεύμα, ενώ οι εργαζόμενοι του Ναυπηγείου Ελευσίνας είναι στο ίδιο καθεστώς με αυτούς του Σκαραμαγκά, δηλαδή πληρώνονται το 65% περίπου του μισθού τους από το ΠΝ. Τώρα ο ίδιος παζαρεύει μαζί με την κυβέρνηση την πώληση των δύο ναυπηγείων, εξασφαλίζοντας νέα κεφάλαια για να συνεχίσει σε άλλο πεδίο τις μπίζνες του.


Ζ.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥ ΥΠΕΞ ΣΤΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ
Ανησυχία για την επέκταση κινεζικών και ρωσικών μονοπωλίων...

...και προσχήματα περί «δημοκρατικών αξιών», με επίκληση και του αναχρονιστικού «δόγματος Μονρόε»

Από τη συνάντηση σε θερμό κλίμα του Τίλερσον με τον Πρόεδρο του Περού, Π. Κουζίνσκι

Copyright 2018 The Associated

Από τη συνάντηση σε θερμό κλίμα του Τίλερσον με τον Πρόεδρο του Περού, Π. Κουζίνσκι
Τις προτεραιότητες του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στο δυτικό ημισφαίριο ανέδειξε η πρόσφατη περιοδεία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής από τις 2 έως τις 7 Φλεβάρη (Μεξικό, Αργεντινή, Περού, Κολομβία και Τζαμάικα), που περιγράφτηκαν με πολύ παραστατικό τρόπο στην ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Τέξας την 1η Φλεβάρη, όπου μίλησε για «ιστορική ευκαιρία» και ότι πρέπει «να εξαλείψουμε τα τυραννικά καθεστώτα» και να «προχωρήσει περαιτέρω η οικονομική και πολιτική ελευθερία στο ημισφαίριό μας». Προσδιόρισε συγκεκριμένα ότι μέσα στο 2018 θα πραγματοποιηθούν σημαντικές διεθνείς συναντήσεις στην περιοχή, όπως τον Απρίλη η 8η Σύνοδος της Αμερικής που διοργανώνεται στο Περού, η 44η Σύνοδος του G7 τον Ιούνη στον Καναδά και στο τέλος του 2018 η Σύνοδος του G20 στην Αργεντινή και έτσι «τα φώτα του κόσμου θα στραφούν στην αμερικανική ήπειρο», ενώ επικέντρωσε σε τρία ζητήματα: «Οικονομική ανάπτυξη, ασφάλεια και δημοκρατική διακυβέρνηση».

Πάντως αυτό που φάνηκε να ανησυχεί τις ΗΠΑ, πέρα από τη γνωστή και εκφρασμένη επιθετικότητα ενάντια στην Κούβα και τη σοσιαλδημοκρατική διακυβέρνηση της Βενεζουέλας (τις οποίες χαρακτηρίζει τις «τελευταίες δικτατορίες στην περιοχή»), είναι η διευρυμένη δράση τα τελευταία χρόνια των κινεζικών και ρωσικών μονοπωλιακών ομίλων, ενεργειακών και άλλων, με μεγαλύτερη ένταση μετά την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα και την άνοδο στην εξουσία σοσιαλδημοκρατικών - διαχειριστικών δυνάμεων σε μια σειρά χώρες.

Ανησυχεί η άνοδος ανταγωνιστών

Ο Αμερικανός αξιωματούχος σημείωσε ότι υπάρχει ένα σημαντικό δυναμικό για περαιτέρω «ανάπτυξη και ευημερία στην περιοχή», και ανέφερε ως παράδειγμα ότι οι ΗΠΑ είναι ο δεύτερος εμπορικός εταίρος της μεγαλύτερης νοτιοαμερικανικής οικονομίας και 9ης στον κόσμο, Βραζιλίας, με συνολικό ύψος διμερών εμπορικών συναλλαγών στα 95 δισ. δολάρια το 2015. Επίσης οι ΗΠΑ έχουν συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με 20 χώρες, από τις οποίες οι 12 είναι στο δυτικό ημισφαίριο, σημείωσε ο Τίλερσον και πρόσθεσε ότι αγαθά και υπηρεσίες από τις ΗΠΑ, αξίας 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, φτάνουν στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική και δημιουργούν 2,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, και ότι παρά το γενικότερο εμπορικό έλλειμμα στο συγκεκριμένο ημισφαίριο παρατηρείται πλεόνασμα 14 δισ. δολαρίων.

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στην κατεύθυνση της κυβέρνησης Τραμπ, «Πρώτα η Αμερική», που θέτει υπό εξέταση όλες τις πολυμερείς συμφωνίες, όπως η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής (NAFTA), ή και άλλες εκτός περιοχής, όπως με την ΕΕ, χώρες του Ειρηνικού και της Ασίας κ.ο.κ.

Οι ΗΠΑ θέλουν αναθεώρηση της NAFTA, που όπως είπε ο Τίλερσον είναι «μια συμφωνία που μπήκε σε εφαρμογή πριν 30 χρόνια και πριν τη ραγδαία ανάπτυξη της ψηφιακής εποχής και της ψηφιακής οικονομίας, και πριν την άνοδο της Κίνας ως της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο». Ετσι, διαπραγματεύονται με τον Καναδά και το Μεξικό - βρίσκονται στον 6ο γύρο των συζητήσεων - ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι ΗΠΑ και η Βόρεια Αμερική θα παραμείνουν η «πιο ανταγωνιστική και οικονομικά εύρωστη περιοχή του κόσμου». Αυτός είναι ο διακηρυγμένος στόχος, που περνάει βεβαίως μέσα από την εξουδετέρωση των «ατού» των ανταγωνιστών.

Γι' αυτό και ο Αμερικανός αξιωματούχος θέλησε να αποδομήσει την εμπορική τακτική της Κίνας, τονίζοντας με νόημα: «Η Κίνα, όπως κάνει και στις αναδυόμενες οικονομίες, εμφανίζεται να προσφέρει έναν ελκυστικό δρόμο για την ανάπτυξη. Στην πραγματικότητα αυτό οδηγεί σε βραχυπρόθεσμα κέρδη στο εμπόριο αλλά μακροπρόθεσμη εξάρτηση». Ενώ συνέχισε να εκφράζει την «πικρία» του για το «κινεζικό μοντέλο», αφού «η προσφορά της Κίνας έρχεται πάντα με ένα τίμημα, μέσα από τις κρατικές επενδύσεις που χρησιμοποιούν και εισαγόμενη κινεζική εργατική δύναμη, επαχθείς δανειακές συμβάσεις και μη βιώσιμο χρέος. Το κινεζικό μοντέλο αφαιρεί σημαντικούς πόρους για να τροφοδοτήσει τη δική του οικονομία, συχνά χωρίς σεβασμό στους νόμους της χώρας και τα ανθρώπινα δικαιώματα». Ο καημός (που βγάζει γέλιο) του ...παλιού που είχε την αποκλειστικότητα για δεκαετίες στην καπιταλιστική εκμετάλλευση και καταλήστευση των πόρων της περιοχής και τώρα απειλείται από ισχυρούς νεοφερμένους, έχει και συνέχεια. Τις ΗΠΑ ανησυχεί ιδιαίτερα ότι η Κίνα είναι πλέον ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος σε μια σειρά από χώρες, όπως η Χιλή, η Αργεντινή, η Βραζιλία και το Περού, και όπως λέει ο αξιωματούχος «ενώ το εμπόριο με τους Κινέζους φέρνει κέρδη, οι αθέμιτες πρακτικές που εφαρμόζουν πολλοί Κινέζοι έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις βιοτεχνίες αυτών των χωρών, αναπαράγουν ανεργία και ρίχνουν τους μισθούς των εργατών». Και για να το ...απογειώσει, σημειώνει: «Η Λατινική Αμερική δεν χρειάζεται νέες αυτοκρατορικές δυνάμεις, που αποσκοπούν μόνο στο όφελος των δικών τους λαών. Το κρατικό μοντέλο της Κίνας είναι κατάλοιπο του παρελθόντος και δεν μπορεί να είναι το μέλλον του ημισφαιρίου».

Στη συνέχεια ο Τίλερσον ασχολήθηκε με τη «ρωσική» απειλή στην περιοχή. Ανέφερε συγκεκριμένα: «Η αυξανόμενη παρουσία της Ρωσίας στην περιοχή είναι επίσης ανησυχητική, αφού συνεχίζει να πουλάει όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό σε μη φιλικά καθεστώτα, που δεν μοιράζονται ή δεν σέβονται τις δημοκρατικές αξίες». Και κάλεσε σε επαγρύπνηση τις ηγεσίες της περιοχής ώστε «να μην επεκτείνονται ξένες δυνάμεις στην περιοχή».

Κάνοντας το μαύρο άσπρο

Από την άλλη, ισχυρίστηκε ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν συμφωνίες «αμοιβαίου κέρδους, που συνδυάζουν την οικονομική ανάπτυξη, την εκπαίδευση, την καινοτομία και ασφάλεια».

Ενα από τα «ατού» που προβάλλουν οι ΗΠΑ είναι η αύξηση της εγχώριας παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου με τη χρήση και του σχιστολιθικού, που εξάγεται με την αμφιλεγόμενη μέθοδο του «hydraulic fraturking» ή «fracking», η οποία προξενεί καταστροφή στο περιβάλλον και τον υδροφόρο ορίζοντα. Σύμφωνα μάλιστα με τα τελευταία στοιχεία, το 36% των αμερικανικών εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου κατευθύνθηκε σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, ενώ όπως υπολογίζεται, μέχρι το 2030 η περιοχή αναμένεται να ξοδέψει τουλάχιστον 70 εκατομμύρια δολάρια σε νέους ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς που θα στηρίζονται στο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ.

Ο Τίλερσον μάλιστα «πούλησε» την εμπλοκή αμερικανικών μονοπωλίων στα νέα «απελευθερωμένα» (ανοιχτά στο ιδιωτικό κεφάλαιο) ηλεκτρικά δίκτυα, από το Μεξικό μέχρι τη Χιλή, ως παράγοντα που θα δώσει ώθηση στην οικονομία και δήθεν θα βγάλει εκατομμύρια λαϊκών ανθρώπων από τη φτώχεια. Στάθηκε ιδιαίτερα στις νέες ιδιωτικοποιήσεις στην Αργεντινή, που ανοίγουν δυνατότητες στη δράση των αμερικανικών μονοπωλίων, φυσικά και άλλων χωρών.

Την ίδια ώρα, με τη διείσδυση των αμερικανικών μονοπωλίων ιεραρχείται και το ζήτημα της «ασφάλειας και της σταθερότητας» στην περιοχή, που επί της ουσίας είναι η εμπέδωση της οικονομικής και πολιτικοστρατιωτικής κυριαρχίας των ΗΠΑ, η εξουδετέρωση μη «φιλικών κυβερνήσεων» που αναπτύσσουν σχέσεις με τους ανταγωνιστές τους.

Η επίκληση του αναχρονιστικού «δόγματος Μονρόε» του 1823, που θεωρούσε τη Λατινική Αμερική την «πίσω αυλή» των ΗΠΑ, στην αντιπαράθεση με τις αποικιοκρατικές δυνάμεις της εποχής (Ισπανία - Πορτογαλία), δεν είναι καθόλου τυχαία από τον Αμερικανό ΥΠΕΞ. Γι' αυτό επανέρχονται τα περί «τυραννικών καθεστώτων», με πιο ειδική στόχευση τη σημαντική πετρελαιοπαραγωγό χώρα της περιοχής και του κόσμου, τη Βενεζουέλα, αλλά και την Κούβα, που από την νίκη της Επανάστασης μπήκε στο στόχαστρο για το παράδειγμα που εξέπεμπε.

Ο Τίλερσον έφτασε στο σημείο να προτρέψει ανοιχτά σε στρατιωτικό πραξικόπημα για την ανατροπή του σοσιαλδημοκράτη Προέδρου της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, λέγοντας: «Στην ιστορία της Βενεζουέλας και της Λατινικής Αμερικής ο στρατός είναι συχνά παράγοντας αλλαγής όταν τα πράγματα πάνε τόσο άσχημα και η ηγεσία δεν μπορεί να υπηρετεί το λαό». Και προχώρησε αναφέροντας ότι αυτό που επιθυμούν οι ΗΠΑ είναι «ο Μαδούρο να επιστρέψει στη συνταγματική τάξη και να την ακολουθήσει, και αν δεν επανεκλεγεί από το λαό (σ.σ. οι προεδρικές εκλογές έχουν προγραμματιστεί για τις 22 Απρίλη) να το αποδεχτεί», και κατέληξε ειρωνευόμενος: «Αν τα πράγματα ζεσταθούν πολύ και γίνουν αφόρητα γι' αυτόν, είμαι σίγουρος ότι έχει αρκετούς φίλους στην Κούβα που θα του δώσουν ένα ωραίο εξοχικό στην παραλία, όπου μπορεί να περάσει τη ζωή του όμορφα».

Σε αυτό το μοτίβο, υπεροψίας και απειλών για επιβολή περιορισμών στο εμπόριο πετρελαίου της Βενεζουέλας (που εξακολουθεί να αποτελεί την τρίτη εξαγωγική χώρα) προς τις ΗΠΑ, κινήθηκαν και οι συναντήσεις που είχε ο Τίλερσον με όλες τις ηγεσίες των κυβερνήσεων με τις οποίες συναντήθηκε, σε Μεξικό, Αργεντινή, Περού, Κολομβία και Τζαμάικα. Ταυτόχρονα, ανάλογα με τη χώρα, ιεραρχήθηκαν ζητήματα που χρησιμεύουν ως μέσα για την παρέμβαση των ΗΠΑ στην περιοχή. Στην Κολομβία και το Περού προβλήθηκε η δήθεν καταπολέμηση του ναρκεμπορίου και της καλλιέργειας της κόκας, με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ να κάνει δήθεν την «αυτοκριτική» των ΗΠΑ, ότι είναι η μεγαλύτερη αγορά ναρκωτικών στον κόσμο και - υποτίθεται - η κυβέρνηση Τραμπ είναι αποφασισμένη να αντιμετωπίσει αυτό το φαινόμενο. Επίσης, στις άλλες χώρες προβλήθηκε το ζήτημα της «δημοκρατικής διακυβέρνησης και της καταπολέμησης της διαφθοράς», που θα είναι και το σύνθημα της Συνόδου της Αμερικής τον Απρίλη. Σταθερός στόχος ήταν και είναι η διευκόλυνση της δράσης του αμερικανικού κεφαλαίου για μεγαλύτερη κερδοφορία και η εξουδετέρωση όσων θεωρούνται εμπόδιο σε αυτήν την επιδίωξη.


Δ. Καρ.

ΙΝΔΙΑ - ΚΙΝΑ
Οξύνονται οι κόντρες στην περιοχή της Νότιας Ασίας

Στενότερη συνεργασία με ανταγωνιστές της Κίνας επιδιώκει η Ινδία, προκειμένου να μπει φρένο στην κινεζική πρωτοβουλία «Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος»

Από την επίσκεψη του Ιάπωνα πρωθυπουργού, Σίνζο Αμπε (αριστερά) στην Ινδία τον Σεπτέμβρη του 2017. Εδώ μαζί με τον Ινδό πρωθυπουργό, Ναρέντρα Μόντι

Copyright 2017 The Associated

Από την επίσκεψη του Ιάπωνα πρωθυπουργού, Σίνζο Αμπε (αριστερά) στην Ινδία τον Σεπτέμβρη του 2017. Εδώ μαζί με τον Ινδό πρωθυπουργό, Ναρέντρα Μόντι
Ολο και πιο έντονα διαφαίνονται οι οξυμένες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις μεταξύ Ινδίας και Κίνας, των δύο από τις λεγόμενες «αναδυόμενες» καπιταλιστικές οικονομίες, που παράλληλα «συνεργάζονται» σε μια σειρά ιμπεριαλιστικούς σχηματισμούς ανταγωνιστικούς προς τις αναπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες. Παρά τη συνεργασία, όμως, οι μεταξύ τους αντιθέσεις, ιδιαίτερα στην περιοχή της Νότιας Ασίας, όχι μόνο δεν αναιρούνται αλλά ολοένα και βαθαίνουν.

Η Ινδία ψάχνει εδώ και καιρό μιαν απάντηση στην αυξανόμενη επιρροή της Κίνας και την πρωτοβουλία της «Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος» στην περιοχή της Νότιας Ασίας. Με μικρά αλλά ορατά βήματα, η Ινδία προχωρά σε στενότερη συνεργασία με την Ιαπωνία, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία κ.ά., που άμεσα ή έμμεσα εναντιώνονται στην κινεζική διείσδυση.

«Για δεκαετίες η Κίνα υπήρξε τόσο ένα βασικό σημείο αναφοράς της ινδικής εξωτερικής πολιτικής, όσο και ο βασικός της ανταγωνιστής στη διεθνή σκηνή», τονίζει το Ιδρυμα Επιστήμη - Πολιτική (SWP), μια από τις σημαντικότερες «δεξαμενές σκέψης» στη Γερμανία και την Ευρώπη. Την ίδια στιγμή, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ινδίας, ενώ τα δύο κράτη είναι - μεταξύ άλλων - μέλη της ομάδας BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) και του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) διαμορφώνοντας συχνά ένα κοινό μέτωπο στον ανταγωνισμό τους με τα «αναπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη», με επίκεντρο τις διαπραγματεύσεις για το διεθνές εμπόριο και την κλιματική αλλαγή (Ενέργεια κ.λπ.). Οι «ορμητικές» επιδιώξεις και οι «φιλόδοξοι» στόχοι της ινδικής αστικής τάξης φαίνονται και από το γεγονός ότι είναι πυρηνική δύναμη, ενώ αξιώνει να γίνει μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Το «μπάσιμο» της Κίνας

«Η Νότια Ασία θεωρείται παραδοσιακά ως "φυσική" σφαίρα επιρροής της Ινδίας. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η Κίνα έχει επενδύσει μαζικά στην περιοχή, σε γειτονικές - ανταγωνίστριες χώρες της Ινδίας, ως τμήμα της πρωτοβουλίας της "Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος". Ταυτόχρονα, η Ινδία είναι ένα από τα λίγα ασιατικά κράτη που δεν αποτελούν μέρος της κινεζικής πρωτοβουλίας», υπογραμμίζει η ανάλυση του SWP.

Πιο συγκεκριμένα, στην πρωτοβουλία «Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος»: Το εμβληματικό της έργο είναι ο Οικονομικός Διάδρομος Κίνα - Πακιστάν (CPEC), μέσω του οποίου η Κίνα θα στηρίξει τον βασικό αντίπαλο της Ινδίας, το Πακιστάν, με περίπου 54 δισ. δολάρια μέχρι το 2030. Η Κίνα επένδυσε περίπου 14 δισ. δολάρια σε έργα υποδομής στη Σρι Λάνκα, από το 2005 έως το 2015. Εχει δεσμευτεί για 38 δισ. δολάρια στο Μπαγκλαντές και σχεδιάζει επενδύσεις και πιστώσεις για το Νεπάλ ύψους άνω των 8 δισ. δολαρίων.

Η ινδική αστική τάξη βλέπει «την επιρροή της Ινδίας στην περιοχή να μειώνεται και τη χώρα να περικυκλώνεται από τις κινεζικές βάσεις σε γειτονικά κράτη, συμπεριλαμβανομένων λιμενικών έργων σε Γκουαντάρ (Πακιστάν) και Χαμπαντότα (Σρι Λάνκα)», λέει το SWP.

Στενότερη συνεργασία με την Ιαπωνία

Ετσι, τα τελευταία χρόνια η Ινδία αναζητά την απάντησή της στην κινεζική διείσδυση στη Νότια Ασία και μια σειρά από νέες εξελίξεις δείχνουν τη μετατόπισή της στην εξωτερική πολιτική, συνάπτοντας οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με βασικούς ανταγωνιστές της Κίνας, όπως η Ιαπωνία.

Ενδεικτικά, το 2014, ο Ινδός πρωθυπουργός, Ναρέντρα Μόντι, τόνιζε στους ηγέτες της Ενωσης Νοτιοανατολικής Ασίας για την Περιφερειακή Συνεργασία (SAARC) ότι η πολιτική «Πρώτα η Γειτονιά» είναι στο επίκεντρο. Να σημειωθεί πως η «φιλόδοξη» ινδική αστική τάξη «κατανοεί την εκτεταμένη γειτονιά της στην περιοχή μεταξύ του Ινδικού Ωκεανού, της Κεντρικής Ασίας, της Ανατολικής και της Νοτιοανατολικής Ασίας», όπως επισημαίνεται και στην ανάλυση του γερμανικού ινστιτούτου.

Από εκείνη τη χρονιά, η κυβέρνηση Μόντι επιδιώκει να δημιουργήσει διάφορες εναλλακτικές ως απάντηση στην κινεζική πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος», όπως το σχέδιο «Mausam» και η προώθηση της SAGAR (ασφάλεια και ανάπτυξη για όλους στην περιοχή).

Επίσης, το 2014 ο Ινδός πρωθυπουργός αναβάθμισε την πολιτική «Look East» («Κοίτα Ανατολικά»), που εισήχθη στη δεκαετία του '90, σε πολιτική «Act East» («Δράσε Ανατολικά»), σε αντιπαλότητα με την Κίνα και για την προώθηση του εξωτερικού εμπορίου. Στόχος του είναι να εντείνει τις οικονομικές, πολιτικές και στρατιωτικές σχέσεις με την Ιαπωνία και τα κράτη - μέλη του Συνδέσμου των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN).

Μια νέα μορφή διμερούς συνεργασίας (2017) είναι ο Διάδρομος Ανάπτυξης Ασίας - Αφρικής (AAGC), όπου η Ινδία και η Ιαπωνία προσπαθούν να δημιουργήσουν μια «εναλλακτική» στην κινεζική πρωτοβουλία «Μια Ζώνη, Ενας δρόμος». Η AAGC στοχεύει κυρίως στον Ινδικό Ωκεανό και στα παράκτια κράτη του και παρέχει στην Ινδία ένα νέο μέσο για την επιβολή των συμφερόντων της.

Εξάλλου, η Ινδία έχει εντατικοποιήσει τη στρατιωτική της συνεργασία με τα νησιωτικά κράτη του Μαυρίκιου, τις Σεϊχέλες, τις Μαλδίβες και τις Κομόρες.

Με ΗΠΑ, Ρωσία και Ιράν

Το 2016, Ινδία και ΗΠΑ συμφώνησαν στενότερη συνεργασία στην αναπτυξιακή τους πολιτική προς τρίτα κράτη, συμπεριλαμβανομένων των κρατών της Νότιας Ασίας. Ετσι π.χ., στο Αφγανιστάν, ο Οργανισμός Ηνωμένων Πολιτειών για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID) υποστηρίζει τις δραστηριότητες της ινδικής οργάνωσης αυτοαπασχολούμενων γυναικών (SEWA). Η Ινδία συνεργάζεται επίσης με τις ΗΠΑ σε ένα σχέδιο που αφορά δίκτυα μεταφοράς στο Νεπάλ και με την Ιαπωνία για την κατασκευή αγωγού υγρών αερίων στη Σρι Λάνκα.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στην Ασία (Νοέμβρης 2017) ο Αμερικανικός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, συναντήθηκε με τους ηγέτες της Ιαπωνίας, της Αυστραλίας και της Ινδίας στη Μανίλα για την αναζωογόνηση της πρώην τετραμερούς πρωτοβουλίας «Quad», που «γεννήθηκε» πριν από δέκα χρόνια, αλλά δεν προχώρησε λόγω των μεταξύ τους αντιθέσεων. «Οπως και το 2007, η εστίαση των μελών της Quad είναι και πάλι στην Κίνα, δηλαδή να αντιταχθούν στις πιο ισχυρές πολιτικές της Κίνας, όπως η "Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος", η Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών (AIIB), οι εδαφικές διεκδικήσεις στη Νότια Κινεζική Θάλασσα», τονίζει το SWP. Ωστόσο, τα μέλη της «Quad» δεν κατέληξαν σε κοινή δήλωση κατά τη συνάντησή τους, ούτε σε κοινή πολιτική στη θαλάσσια ασφάλεια και συνδεσιμότητα.

Ο διεθνής διάδρομος μεταφορών Βορρά - Νότου (INSTC) είναι ένα νέο (2015) τριμερές σχέδιο, Ρωσίας - Ιράν - Ινδίας. Ο «διάδρομος» αρχίζει από το ιρανικό λιμάνι Καμπαχάρ και θα δώσει στην Ινδία πρόσβαση στο Αφγανιστάν, στην Κεντρική Ασία και τη Ρωσία. Ετσι, το 2016 η ινδική κυβέρνηση διέθεσε 500 εκατ. δολάρια για την ανάπτυξη του ιρανικού λιμανιού, η πόλη του οποίου απέχει μόλις 70 χλμ. από το πακιστανικό λιμάνι του Γκουαντάρ, όπου συναντώνται ο χερσαίος και ο θαλάσσιος κινεζικός δρόμος του «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος». Οι ανταγωνισμοί στην περιοχή είναι ολοφάνερα οξυμένοι. Ενδεικτικά το Πακιστάν - που βρίσκεται στην επιρροή της Κίνας - μέχρι στιγμής αρνήθηκε να επιτρέψει τη σύνδεση χερσαίων μεταφορών με την Κεντρική Ασία και εμπόδισε όλες τις προσπάθειες των αφγανικών κυβερνήσεων να πραγματοποιήσουν απευθείας εμπορικές συναλλαγές με την Ινδία. Στα τέλη Οκτώβρη του 2017, η Ινδία έστειλε το πρώτο φορτίο σιταριού στο Αφγανιστάν μέσω του Καμπαχάρ, θέλοντας να υπογραμμίσει την ικανότητά της να ξεκινήσει επιτυχημένα έργα υποδομής με άλλα κράτη.

«Νέες ευκαιρίες» για την ΕΕ

«Στον ανταγωνισμό της με την Κίνα, η Ινδία σίγουρα θα συνεχίσει να αναζητά συνεργασία με άλλα κράτη» και «αυτό δημιουργεί νέες ευκαιρίες» για τα κράτη της ΕΕ τονίζει η ανάλυση του SWP. Στη Διάσκεψη Κορυφής ΕΕ και Ινδίας «τόνισαν την προθυμία τους να συνεργαστούν στρατιωτικά στον Ινδικό Ωκεανό, ιδίως στα ανοικτά των ακτών της Σομαλίας, στο πλαίσιο της επιχείρησης "Atalanta"». Η ίδια ανάλυση αναφέρει πως η Γαλλία διατηρεί τις στενότερες σχέσεις με την Ινδία όσον αφορά την πολιτική ασφάλειας και έχουν «εκτεταμένη συνεργασία στον τομέα της πυρηνικής και εξοπλιστικής πολιτικής».

Οσον αφορά στη Γερμανία, «έχει πολύ καλές οικονομικές σχέσεις με την Ινδία και έχει επεκτείνει σημαντικά τις επιχειρηματικές και τεχνολογικές της επαφές τα τελευταία χρόνια. Επίσης, η στενότερη συνεργασία της Ινδίας με χώρες της Νότιας Ασίας συμπίπτει με τα γερμανικά συμφέροντα στην περιοχή (π.χ. Αφγανιστάν, Νεπάλ, Μπαγκλαντές). Στο μεταξύ, ο Ινδικός Ωκεανός έχει μπει "στο οπτικό πεδίο" της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής, αυξάνοντας τη σύγκλιση με την Ινδία σε θέματα οικονομίας και ασφάλειας», καταλήγει το SWP.


Ε. Μ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ