Πράγματι είμαστε στο πέρασμα, το ζήτημα είναι πώς και πότε. Υπάρχει η άποψη ότι ο καπιταλισμός, ό,τι είχε να δώσει το έδωσε. Κατά τη γνώμη μου, είναι βαθιά λαθεμένη. Ο καπιταλισμός ποτέ δεν ήταν φιλεύσπλαχνος για να δίνει. Η εργατική τάξη με την πάλη της αποσπούσε κατακτήσεις, εκτιμώντας πάντα τις δικές της δυνάμεις και αξιοποιώντας τον παγκόσμιο συσχετισμό.

Σήμερα, με έναν καπιταλισμό στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, βαθιά σάπιο, παρασιτικό, χρειάζεται συγκρότηση ενός αντιιμπεριαλιστικού - αντιμονοπωλιακού μετώπου που εκ των πραγμάτων θα έχει αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα. Ο,τι αποσπάται σήμερα πρέπει να ανοίγει τον δρόμο για το πέρασμα από τον καπιταλισμό στον σοσιαλισμό. Σε ένα σύστημα γερασμένο, άρρωστο και ο παραμικρός πυρετός δημιουργεί προβλήματα επιβίωσης. Η πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό, η πάλη ενάντια στον επερχόμενο πόλεμο, η υπεράσπιση της ειρήνης συσπειρώνουν ευρύτερες λαϊκές μάζες, συγκεντρώνουν δυνάμεις, δημιουργούν προβλήματα στους αστούς για την πραγματοποίηση του ιμπεριαλιστικού πολέμου, αλλά και ακόμα όταν έρθει η πάλη ενάντια στον εισβολέα και στην ίδια την ντόπια αστική τάξη, θα γίνεται με καλύτερες προϋποθέσεις στον δρόμο και για την εκτόπιση του εισβολέα και για το γκρέμισμα της εξουσίας ντόπιων και ξένων αστών. Ο αγώνας ενάντια στον ιμπεριαλισμό και στα μονοπώλια πρέπει να είναι αγώνας για αποδέσμευση από την Ευρωπαϊκή Ενωση, το ΝΑΤΟ εδώ και τώρα. Η πάλη έτσι και αλλιώς εξ αντικειμένου σχετίζεται και με το πέρασμα.

Η διεκδίκηση από το εργατικό κίνημα αιτημάτων που καλυτερεύουν τη ζωή του λαού μας και της εργατικής τάξης, δημιουργεί προϋποθέσεις για απόσπαση κατακτήσεων και επιφέρει συντριπτικά χτυπήματα στο σύστημα. Αιτήματα όπως τα ψηλότερα μεροκάματα, η καλυτέρευση των συνθηκών εργασίας, η μόνιμη και σταθερή εργασία, οι συντάξεις, το δικαίωμα για δημόσια και δωρεάν Υγεία και Παιδεία, η καλυτέρευση της ζωής στη γειτονιά, θα παλευτούν κυρίως στους χώρους δουλειάς αλλά και σε χώρους όπου ζει και δραστηριοποιείται ο λαός και η νεολαία μας. Κατακτήσεις που εκ των πραγμάτων αν αποσπαστούν, τονίζω για ακόμη μια φορά, θα επιφέρουν πλήγματα στο γερασμένο και άρρωστο ετούτο σύστημα.

Η άποψη να οργανώσει ο λαός την πάλη του δεν πρέπει να κυριαρχεί της κλασικής άποψης ενός επαναστατικού κόμματος που είναι να οργανώσουμε την πάλη του λαού μας. Απόψεις ότι ο λαός δεν μας καταλαβαίνει είναι πέρα για πέρα λαθεμένες. Στόχος μας, λοιπόν, μέσα από τη δράση μας είναι η συγκέντρωση δυνάμεων, το μεγάλωμα του Κόμματος, η δημιουργία οργανώσεων κυρίως στους χώρους δουλειάς, στη συνοικία, στο χωριό, στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο και όπου αλλού μπορούμε. Σε ένα τοπίο που η τρομοκρατία στους χώρους δουλειάς είναι τρομακτικά πλέον μεγάλη και με την ιδεολογική τρομοκρατία να παίρνει διαστάσεις τυφώνα, εμείς πρέπει να βγούμε μπροστά. Επιβάλλεται να οργανώσουμε αγώνες, κατά τη γνώμη μου, πιο συγκρουσιακούς, πιο δυναμικούς με χαρακτήρα αντιιμπεριαλιστικό - αντιμονοπωλιακό, στη βάση των καθημερινών προβλημάτων που δημιουργεί το καπιταλιστικό σύστημα. Να το αναγκάσουμε, δηλαδή, να αφήσει το τηλεχειριστήριο, να δείξει το πιο σκληρό του πρόσωπο σε όλο του το μεγαλείο. Δεν είναι εύκολο, χρειάζεται όμως να ρισκάρουμε, να γραδάρουμε την κατάσταση. Πρέπει να κάνουμε κατάδυση στην κοίτη, να νιώσουμε τη φλόγα της, να βρούμε τους πρωτοπόρους, να τους ακουμπήσουμε, το αναμμένο υλικό της κοίτης να το κάνουμε λάβα στην επιφάνεια. Η κοίτη έχει υλικό, χρειάζεται όμως να το δουλέψουμε, να κάνουμε ιδεολογική και πολιτική δουλειά καθημερινά με βάση τη Μαρξιστική - Λενινιστική θεωρία μας, να δημιουργήσουμε μέσα από τη δράση μας λαϊκούς αγωνιστές, να σφυρηλατήσουμε συνειδήσεις αγωνιστικές, να αναδείξουμε λαϊκούς αγωνιστές, να συγκεντρώσουμε δυνάμεις, να στρατολογήσουμε νέο αίμα στο Κόμμα μας.

Το παράδειγμα των συντρόφων μας της δημοτικής παράταξης της Πάτρας, που μπορέσαμε να διεμβολίσουμε την κοινωνία, να ακουμπήσουμε τον πατρινό λαό και τελικά να κατακτήσουμε τον δήμο, νομίζω θέλει μελέτη για να βγουν συμπεράσματα. Η πείρα από τη δράση μας, από την πορεία για την ανεργία, η άποψη ότι το θαλάσσιο μέτωπο ανήκει de facto στον πατρινό λαό, η διαμόρφωση του χώρου και η απόδοσή του στους πατρινούς πολίτες ως χώρο αναψυχής, δείχνει τις μεγάλες δυνατότητες ότι, όπου συνδυάζεται η πάλη μας του ειδικού με του γενικού, τα αποτελέσματα είναι θεαματικά. Η εμπειρία από αυτές τις δράσεις πρέπει να μελετηθεί σοβαρά για τον άξονα που πρέπει να χτιστεί η κοινωνική συμμαχία.

Η δράση μας στο σωματείο πρέπει να γίνει πιο έντονη, πιο δυναμική και στα σωματεία που ελέγχουμε αλλά και σε αυτά που είμαστε μειοψηφία. Θα μπορούσαμε για παράδειγμα, με αφορμή τα χαμηλά μεροκάματα, τις άθλιες συνθήκες δουλειάς αλλά και τα θανατηφόρα ατυχήματα στα έργα της Ολυμπίας οδού και όχι μόνο, να δημιουργήσουμε ως Ομοσπονδία Οικοδόμων ή Συνδικάτο δράσεις και γεγονότα πιο συγκρουσιακά, που θα έκαναν εντύπωση, θα συζητιόταν, που θα πηγαίνανε ως αποτέλεσμα της ηρωικής δράσης των κομμουνιστών. Πρέπει να οργανώσουμε αγώνες βήμα το βήμα, να βρούμε εργάτες όπου και να δουλεύουν πόρτα την πόρτα, να σπάσουμε το κλίμα της τρομοκρατίας, να δημιουργήσουμε Επιτροπές Αγώνα όπου δεν υπάρχουν, να δραστηριοποιήσουμε σωματεία με τη δουλειά του μυρμηγκιού και την πειθαρχία και να αποδεικνύουμε καθημερινά πως είμαστε κόμμα επαναστατικό.

Η μη ύπαρξη ακόμα του ρεφορμιστικού κινήματος δημιουργεί κενά που μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε, το ΠΑΜΕ πρέπει να διευρύνει την παρέμβασή του έτσι που πραγματικά να παίξει το ρόλο του μετώπου, να συσπειρώσει περισσότερες ομοσπονδίες, σωματεία, Εργατικά Κέντρα, έτσι που να μην κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως στενά παράταξη του Κόμματος. Η συμμαχία της εργατικής τάξης με τα υπόλοιπα μικρομεσαία - μικροαστικά στρώματα σε ένα μέτωπο αντιιμπεριαλιστικό - αντιμονοπωλιακό, που έτσι και αλλιώς στις σημερινές συνθήκες ταυτίζεται με το αντικαπιταλιστικό, πρέπει να είναι το κύριο μέλημά του. Στη βάση αυτή πρέπει να χτιστεί η κοινωνική συμμαχία.

Οι καιροί είναι δύσκολοι, οι δυσκολίες τρομακτικές, τα σταυροδρόμια πολλά και εμείς με βάση το Μαρξιστικό - Λενινιστικό εργαλείο ανάλυσης πρέπει να αποδείξουμε για ακόμη μια φορά πως είμαστε επαναστατικό κόμμα νέου τύπου, στη βάση της Λενινιστικής αντίληψης και εξ αντικειμένου κόμμα παντός καιρού. Νομίζω πως κάπως έτσι θα πρέπει να είναι η παρέμβασή μας, αλλιώς θα χαθεί πολύτιμος χρόνος και είναι κρίμα, πολύ κρίμα!

Συμφωνώ με το σύνολο των Θέσεων της ΚΕ για το 20ό Συνέδριο του Κόμματός μας. Θα ήθελα να εστιάσω στο ζήτημα των μισθωτών επιστημόνων και κυρίως αυτών που απασχολούνται στην έρευνα, ζήτημα όμως που έχει σαφείς προεκτάσεις και σε άλλους κλάδους π.χ. στις τηλεπικοινωνίες - πληροφορική, στον τεχνικό - κατασκευαστικό κλάδο, στην Ενέργεια, στο φάρμακο.

Το ζήτημα της ανασύνταξης του κινήματος της εργατικής τάξης, που μπαίνει ως βασικό καθήκον τόσο από τις αποφάσεις του προηγούμενου συνεδρίου και από τις αποφάσεις της πανελλαδικής συνδιάσκεψης όσο και από τις Θέσεις, θα πρέπει να εξειδικευτεί σε αυτές τις κατηγορίες εργαζομένων που παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις, αντικειμενικές και υποκειμενικές. Δεν μπορεί όμως το ζήτημα αυτό να αποκοπεί από τα καθήκοντα της αυτοτελούς κομματικής παρέμβασης, τη σχέση κόμματος - κινήματος όπως ακριβώς το τοποθετούν οι Θέσεις της ΚΕ.

Καταρχάς, να πάρουμε υπόψη μας μία τάση που υπάρχει στους επιστήμονες αποφοίτους ΑΕΙ ιδιαίτερα και λόγω της ανεργίας στις νέες ηλικίες, αλλά και λόγω των αναγκών του κεφαλαίου για μεγαλύτερη εξειδίκευση, να συνεχίζουν τις σπουδές τους σε μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο σε μεγαλύτερο ποσοστό από ό,τι παλαιότερα.

Αυτό οδηγεί σε μία μεγαλύτερη μάζα εργαζομένων που ψάχνουν δουλειά σε ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια αλλά και σε μεγάλες επιχειρήσεις κλάδων που έχουν τμήματα έρευνας, ανάπτυξης, «καινοτομίας».

Αντικειμενικά στοιχεία που θα πρέπει να μας απασχολήσουν στην παρέμβασή μας στους εργαζόμενους αυτούς είναι οι σχετικά υψηλότερες αμοιβές, η τεράστια κινητικότητα μεταξύ πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων αλλά και μεταξύ αυτών και της βιομηχανίας, ιδιαίτερα στους κλάδους του φαρμάκου, της ενέργειας, της πληροφορικής. Το γεγονός ότι η έρευνα και ανάπτυξη - «καινοτομία» διεξάγεται σε μαζικούς χώρους, εκεί που χρηματοδοτεί το κράτος ή εκεί που το επιβάλλει η καπιταλιστική συσσώρευση.

Αντικειμενικό στοιχείο επίσης είναι η επιτελική θέση που έχουν στην παραγωγή, η μια κάπως πιο «ανεξάρτητη», πιο ατομική οργάνωση του χρόνου εργασίας, μία στρεβλή αίσθηση ιδιοποίησης του αποτελέσματος της εργασίας τους, που σε συνδυασμό με την εργασιακή ζούγκλα της αμοιβής με «μπλοκάκι», της παντελούς έλλειψης συλλογικών συμβάσεων, της αμοιβής σύμφωνα με το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ ή της ΕΕ που τόσο για την κρατική έρευνα όσο και για την έρευνα της βιομηχανίας οδηγεί στη λογική της ατομικής διαπραγμάτευσης, της ιδιώτευσης, της μη κατανόησης του κοινωνικού χαρακτήρα της παραγωγής, τη δημιουργία αυταπατών για το ρόλο της ΕΕ.

Από το 19ο Συνέδριο έχουμε κάνει μεγάλα βήματα στη δράση μας στο χώρο των ερευνητικών κέντρων. Κινηθήκαμε στην κατεύθυνση της ενιαίας δράσης στους χώρους ευθύνης μας κυνηγώντας ζητήματα όπως την ενιαία αντιμετώπιση συμβασιούχων και «μόνιμων», την προσπάθεια υπογραφής συμβάσεων εργασίας για όλους, ζήτημα που βάλαμε και στα σωματεία του χώρου που στην πλειοψηφία τους αν δεν είναι εργοδοτικά κινούνται σε συντεχνιακή κατεύθυνση. Προσπαθήσαμε και όπου είχαμε δυνάμεις το πετύχαμε σε κάποιο βαθμό να οργανώσουμε συσκέψεις είτε αυτοτελώς ως επιτροπές αγώνα του ΠΑΜΕ είτε μέσω των σωματείων εκεί που μπορέσαμε και πήραμε αποφάσεις. Μαζικοποιήσαμε, σε ένα βαθμό, τις ΓΣ. Βάλαμε ζητήματα του γυναικείου κινήματος όπως άδειες μητρότητας, ωράρια και με δεδομένο ότι στους χώρους ευθύνης μας οι γυναίκες αποτελούν το 40% των εργαζομένων, ποσοστό πολύ πιο πάνω από το μέσο όρο της γυναικείας μισθωτής εργασίας τα ζητήματα αυτά θα πρέπει να μας απασχολήσουν πιο πολύ.

Αυτή τη δράση μας την πραγματοποιήσαμε δρώντας αυτοτελώς ως ο ταξικός πόλος στο συνδικαλιστικό κίνημα. Ξεκόψαμε από τα ενιαία ψηφοδέλτια, προσπαθήσαμε να πάρουμε πρωτοβουλίες βάζοντας στην άκρη το δυσμενή συσχετισμό, προσπαθήσαμε να δράσουμε σαν να ήμασταν «πλειοψηφία».

Αυτή μας η δράση έφερε κάποια αποτελέσματα. Εχουμε σοβαρή βελτίωση στο συσχετισμό δύναμης, αν και παραμένει αρνητικός, ανεβάσαμε το βαθμό οργάνωσης στα σωματεία, εντάξαμε μετά από επίπονες παρεμβάσεις το σύνολο των εργασιακών σχέσεων σε αυτά σχεδόν παντού, εκλέξαμε αντιπροσώπους στην πανελλαδική συνδιάσκεψη του ΠΑΜΕ από τρία σωματεία.

Εχουμε μεγάλες αδυναμίες στην αφομοίωση της συλλογικής πείρας. Μέρος αυτής της ευθύνης αφορά την έλλειψη ενιαίας καθοδήγησης, τη μη σύνδεση με τη συνολική δουλειά μας στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Είναι ζήτημα που αφορά τόσο χώρους ευθύνης που δεν ανήκουν με μία «καθαρή» κλαδική ΤΕ όσο και εκείνες τις δυνάμεις που δρουν μέσα από εδαφικές ΚΟΒ. Το ζήτημα αυτό ίσως έχει να κάνει και με την διάταξη των κομματικών δυνάμεων και τον προσανατολισμό των τομεακών επιτροπών των ΑΕΙ - ΤΕΙ - ΕΚ.

Ιδιαίτερο ζήτημα που πρέπει να τονιστεί είναι η απειρία και η μη γνώση ζητημάτων εργασιακών σχέσεων, εργατικής νομοθεσίας, συνδικαλιστικής τακτικής, ιδιαιτεροτήτων της παρέμβασής μας. Κατά τη γνώμη μου υστερούμε σοβαρά στην εκπαίδευση και αφομοίωση των καθηκόντων των συνδικαλιστικών στελεχών που αναδεικνύουμε, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για χώρους και κλάδους που δεν υπάρχει προηγούμενη εμπειρία και μια κάποια συνέχεια. Παρατηρείται το φαινόμενο να αναθέτουμε σε συγκεκριμένους συντρόφους που «ξέρουν τα εργασιακά» τη συλλογική αυτή ευθύνη.

Υστέρηση παρατηρούμε και στην αυτοτελή κομματική παρέμβασή μας. Παρότι αποκτήσαμε ικανότητα να δρούμε με μαζικούς όρους, να ξεχωρίζουμε τους πρωτοπόρους, υστερούμε στο να βάζουμε το σύνολο των θέσεών μας, να «ιδεολογικοποιούμε» τη δουλειά, να απαντάμε στα αντικειμενικά ζητήματα που αναφέρθηκαν και πιο πάνω αναδεικνύοντας τα όρια της καπιταλιστικής παραγωγής και στο χώρο της έρευνας, να κατανοείται από τους οπαδούς και τον περίγυρο το ζήτημα της ανατροπής και των καθηκόντων που αυτή επιβάλλει στις μη επαναστατικές συνθήκες. Στην αναβάθμιση της αυτοτελούς παρέμβασής μας, θα βοηθούσε μία συλλογική επεξεργασία για το πώς βλέπουμε την έρευνα στον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό. Υπάρχει μια σχετική αρθρογραφία και επεξεργασία στο παρελθόν, αλλά χρειάζεται επικαιροποίηση και εμβάθυνση.

Τέλος, θα ήθελα να προτείνω, στις αποφάσεις του Συνεδρίου μας να προβλεφθεί σύστημα εσωκομματικής μόρφωσης για τα συνδικαλιστικά στελέχη επιπέδου σχολών ανάλογων με των ιδεολογικών, που να περιλαμβάνει ζητήματα τακτικής, επιμόρφωση στην εργατική νομοθεσία και γενικά να ενιαιοποιεί την αντίληψή μας για τον τρόπο δράσης λαμβάνοντας υπόψη το χώρο ευθύνης, τις ομοιότητες κλάδων και εργασιακών σχέσεων, τη διάταξη των στελεχών κ.τ.λ. Οι διάφορες συνδικαλιστικές συσκέψεις που κατά καιρούς διοργανώνουμε καθώς και η αρθρογραφία μεταφοράς πείρας βοηθούν, αλλά δεν επαρκούν, κατά τη γνώμη μου.