Η Κομματική Οργάνωση Κρήτης και η Τομεακή Επιτροπή Χανίων του ΚΚΕ εξέφρασαν τα θερμά τους συλλυπητήρια για τον χαμό του μεγάλου μουσικοσυνθέτη. Πιο συγκεκριμένα, το Σάββατο 4 Σεπτέμβρη, κλιμάκιο του ΚΚΕ, αποτελούμενο από τον Σπύρο Αγριμάκη, Γραμματέα της Τομεακής Επιτροπής Χανίων, τον Αλέκο Μαρινάκη, μέλος του Γραφείου Περιοχής Κρήτης του ΚΚΕ και περιφερειακό σύμβουλο Κρήτης, και τον Δημήτρη Ανθούση, μέλος του Τομεακού Γραφείου της ΤΕ Χανίων του ΚΚΕ και δημοτικό σύμβουλο Πλατανιά, επισκέφθηκε το θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης», γράφοντας συλλυπητήριο κείμενο στο βιβλίο που έχει ανοίξει στον χώρο, για τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη που η ζωή και το έργο του έχουν δεθεί και θα συνεχίσουν να συνοδεύουν και να εμπνέουν τους αγώνες της εργατικής τάξης, του λαού μας.

Αντίστοιχα, τη Δευτέρα 6 Σεπτέμβρη, στο πλαίσιο περιοδείας του κλιμακίου της Τομεακής Επιτροπής Χανίων του ΚΚΕ, με επικεφαλής τον Μανώλη Συντυχάκη, βουλευτή του ΚΚΕ, μέλος της Επιτροπής Περιοχής Κρήτης του ΚΚΕ και περιφερειακό σύμβουλο Κρήτης, πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στο θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης», όπου ο βουλευτής του ΚΚΕ έγραψε την παρακάτω συλλυπητήρια δήλωση για την αναντικατάστατη απώλεια του μεγάλου μας δημιουργού, Μίκη Θεοδωράκη:

«Εριξες το δαχτυλίδι σου αρραβώνα, μέσα στο κανάλι του λαού

Εγινες ένας από τους στύλους τους αμέτρητους του μεγάλου έργου του συντροφικού.

(Παράφραση από τον "Δουλευτή" του "Δωδεκάλογου του Γύφτου", του Κωστή Παλαμά).

Αθάνατος Μίκη!

Με τη μουσική σου θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε, ώσπου "να σημάνουν οι καμπάνες" της κοινωνικής απελευθέρωσης».

Να αποτίσουν τον δικό τους φόρο τιμής στον Μίκη, τον άνθρωπο, τον καλλιτέχνη που έκανε τραγούδι τις αγωνίες, τους πόθους, τις περιπέτειες, τα οράματα ενός ολόκληρου λαού. Ορμητικός, εμπνευσμένος και φλεγόμενος από το πάθος της προσφοράς στον λαό, κατόρθωσε να χωρέσει στο μεγαλειώδες έργο του όλο το έπος της λαϊκής πάλης του 20ού αιώνα στη χώρα μας. Αλλωστε, μέρος αυτού του έπους υπήρξε και ο ίδιος.

Καθώς περιμένουν υπομονετικά τη σειρά τους, μοιράζονται μια ιστορία, μια μνήμη, σιγοτραγουδούν κάποιο από τα τραγούδια του.

Ξεχωριστή ήταν και η παρουσία του καλλιτεχνικού κόσμου που βρέθηκε στην Μητρόπολη για να τιμήσει τον μεγάλο δημιουργό.

Το λαϊκό προσκύνημα θα συνεχιστεί και σήμερα Τετάρτη 8 Σεπτέμβρη, από τις 10 το πρωί έως τις 2 το μεσημέρι.

Στη συνέχεια, στις 3 μ.μ. θα γίνει η τελετή αποχαιρετισμού του Μίκη Θεοδωράκη από τη Μητρόπολη Αθηνών.

Για τον εκλιπόντα θα μιλήσουν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας. Ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης είχε ζητήσει, με την πολιτική διαθήκη του, να γίνουν σεβαστά η ιδεολογία του και οι αγώνες του για την ενότητα των Ελλήνων.

Σημειώνουμε ότι η ακτοπλοϊκή εταιρεία «ΑΝΕΚ - Blue Star» δίνει τη δυνατότητα σε όλους όσοι το επιθυμούν να ταξιδέψουν δωρεάν σήμερα Τετάρτη από Πειραιά προς Σούδα και επίσης δωρεάν να επιστρέψουν αύριο Πέμπτη, σε θέσεις ανάλογα με τη διαθεσιμότητα.

INTIME NEWS

Ετσι είναι. Τα «Μεγάλα Μεγέθη» έχουν πραγματική αξία. Μένουν στο τέλος. Κρίνουν τελικά. Και μεγάλα μεγέθη δεν είναι τα βασικά πόστα. Τα υψηλά αξιώματα. Τα κορυφαία βραβεία. Η καθολική αναγνώριση. Τα δυνατά χειροκροτήματα.

Εκεί όπου το μπόι του Ανθρώπου αναμετριέται με τα Δύσκολα, μεγάλα γίνονται τα μικρά. Το χιλιοδιπλωμένο χαρτάκι με το μήνυμα προς τους συναγωνιστές της Αντίστασης που κουβαλούσε, κρυμμένο σαν ιερό φυλαχτό στον κόρφο του, ο ατρόμητος ΕΠΟΝίτης. Το τουφέκι που κρατούσε γερά στα νεανικά του χέρια ο γενναίος Αγωνιστής του Δεκέμβρη. Το τσιγάρο που μοιράστηκε με τους συντρόφους στις φυλακές και τις εξορίες ο αλύγιστος Αντάρτης. Το κόκκινο βιβλιάριο που απέκτησε παλεύοντας σκληρά μέσα στα πεδία της ταξικής μάχης και μ' αυτό, ως «Μεγάλο Παράσημο», παράγγειλε πως θέλει να «φύγει» από τούτο τον κόσμο.

Ετσι είναι. Τελικά, για τον Μέγιστο Μίκη, αυτά τα Μικρά ήταν τα Μεγάλα. Γιατί γνώριζε και το είχε, πολλές φορές, δηλώσει, πως αυτά τον έκαναν πρόσφορο και ικανό ν' αφουγκράζεται τον λαό και ν' ακουμπάει στην πλάτη του. Κι έτσι κατάφερε να ανυψωθεί ως Ανθρωπος και να μεγαλουργήσει ως Μουσικός.

Οσοι επιχειρούν ν' αποσυνδέσουν το τεράστιο Εργο του από την αγωνιστική Ζωή του, επικαλούμενοι, ίσως, τις «λεπτομέρειες» στις οποίες ο ίδιος αναφέρεται στο τελευταίο γράμμα προς το Κόμμα του, κάνουν λάθος, αν δεν ενεργούν «εκ του πονηρού». Ο Μίκης, ξέροντας ότι μετά το θάνατό του πολλοί θα θελήσουν να τον παρουσιάσουν ως πολιτικά «ανένταχτο» και καλλιτεχνικά «ουδέτερο», φρόντισε, λίγο πριν κλείσει τα μάτια του, να βάλει εκ των προτέρων «κάθε κατεργάρη στον πάγκο του». Κι όσο κι αν αυτό προσπαθούν να το αποσιωπήσουν και να το αποκρύψουν, δεν θα τα καταφέρουν...

Το εξώφυλλο του αφιερώματος του «Οδηγητή» που κυκλοφορεί

Πιο συγκεκριμένα, στην Κεντρική Σκηνή το Σάββατο 25 Σεπτέμβρη θα παρουσιαστεί αφιέρωμα στα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη και του Γιάννη Ρίτσου με τίτλο «Είμαστε πολλοί... Είμαστε όλοι... Βήματα που βαδίζουν σίγουρα στο μέλλον...». Η καλλιτεχνική επιμέλεια και ενορχήστρωση είναι του Μανόλη Ανδρουλιδάκη. Τραγουδούν οι Ρίτα Αντωνοπούλου, Γιάννης Κότσιρας, Κώστας Τριανταφυλλίδης, Μαρία Φαραντούρη. Στη συνέχεια ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου στη συναυλία του θα παρουσιάσει και τραγούδια από την κοινή πορεία των δύο καλλιτεχνών. Φυσικά, πολλά τραγούδια του Μίκη θα ακουστούν και στο αφιέρωμα στον Δημήτρη Χριστοδούλου το οποίο θα πραγματοποιηθεί στη Λαϊκή Σκηνή, με τη συμμετοχή των Πέγκυ Ζήνα και Παντελή Θαλασσινού.

Ακόμα, την Πέμπτη 23 Σεπτέμβρη, στην Κεντρική Σκηνή, στις 23.00, ο Γιώργος Νταλάρας θα πραγματοποιήσει αφιέρωμα στην ποίηση στα τραγούδια του Μίκη. Μαζί του οι Βιολέτα Ικαρη και Ασπασία Στρατηγού.

Να δοθεί το όνομα του Μίκη Θεοδωράκη σε κεντρικό δρόμο του δήμου Πυλαίας - Χορτιάτη, ως ελάχιστος φόρος τιμής και αναγνώρισης στο κολοσσιαίο έργο και στην προσωπικότητά του, ζητούν οι σύμβουλοι της «Λαϊκής Συσπείρωσης» στον δήμο, με επιστολή τους προς τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου και τους επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων.

Στο πλαίσιο αυτό, ζητούν από τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου να συμπεριλάβει το θέμα στην επόμενη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ώστε να συζητηθεί και να παρθεί σχετική απόφαση.

Σε μαζική συμμετοχή στο σημερινό καλλιτεχνικό συλλαλητήριο διεκδίκησης καλούν σωματεία και φορείς στον χώρο του Πολιτισμού, μετά από πρόσκληση του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου. Οι καλλιτέχνες, οι δημιουργοί, οι εργαζόμενοι στο Θέαμα - Ακρόαμα θα συγκεντρωθούν στις 11.30 π.μ. στα Προπύλαια και από εκεί θα κατευθυνθούν στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για να καταθέσουν τα αιτήματά τους και στη συνέχεια, στη 1 το μεσημέρι, θα καταλήξουν στη Μητρόπολη Αθηνών για να αποτίσουν τον δικό τους φόρο τιμής στον μεγάλο δημιουργό Μίκη Θεοδωράκη. Θα τον αποχαιρετήσουν με ένα δικό του τραγούδι...

Στο κάλεσμά τους τα σωματεία και οι φορείς σημειώνουν πως και αυτόν τον χειμώνα το επάγγελμά τους θα λειτουργήσει μέσα στην ανασφάλεια και την πίεση. «Ο χώρος του Πολιτισμού, της Τέχνης, της ψυχαγωγίας και της διασκέδασης χτυπήθηκε όσο κανείς άλλος, με πτώση εργασιών που έφτασε και το 87%. Για τους εργαζόμενους του κλάδου δεν υπάρχουν άλλα οικονομικά περιθώρια, μετά από ενάμιση χρόνο με περιορισμούς και αναστολή εργασίας», αναφέρουν χαρακτηριστικά και συμπληρώνουν πως με αυτά τα δεδομένα η κυβέρνηση έκοψε και την όποια επιδότηση έδινε από τον Ιούνη και μετά.

Θυμίζουμε ότι ο Μίκης Θεοδωράκης πριν από ενάμιση χρόνο με επιστολή του είχε παρέμβει για το δίκιο των καλλιτεχνών και την άρνηση της κυβέρνησης να τους στηρίξει ουσιαστικά.

Σκίτσο του συνθέτη, κατά την εξορία του στην Ικαρία

Αυτό που τράβηξε την προσοχή μας ήταν το ιδιαίτερα συγκινητικό βίντεο από την επίσκεψη του Μίκη στην Ικαρία το 1999, από το προσωπικό αρχείο του σκηνοθέτη Λεωνίδα Βαρδαρού. Εκεί, ο Μίκης γυρνά, ξανά, στην Ικαρία, μετά από 52 χρόνια που ήταν εξόριστος. «Θέλω να ευχαριστήσω τους παππούδες σας, τους πατεράδες σας, τις γιαγιές σας, τις μανάδες και εσάς τους ίδιους, γιατί όταν μας πετάξανε σε αυτόν τον όμορφο βράχο, μας ανοίξατε τα σπίτια σας, τις καρδιές σας, μας αγκαλιάσατε... Γίναμε έτσι μια οικογένεια. Και έτσι και εγώ νιώθω Ικαριώτης όπως και χιλιάδες άλλοι που βρέθηκαν εδώ πέρα», έλεγε ο Μίκης καταχειροκροτούμενος. Στη συνέχεια μοιράστηκε δύο τραγούδια του, που έγραψε όντας εξόριστος, στην Ικαρία. Το ένα το έγραψε στους Βρακάδες, τόπος που κατοικούσαν οι εξόριστοι και το άλλο στο λιμάνι στον Εύδηλο, καθώς περίμενε το καράβι, για να τον μεταφέρει στο Μακρονήσι. Ηταν το «Θάλασσες μας ζώνουν» και το «Χτύπα - χτύπα». Και τα δύο περιέχονται στον δίσκο «Της εξορίας», τραγουδισμένα από τον Β. Παπακωνσταντίνου.

Από την ενότητα στο «902.gr»

«Serpico»

Η μουσική του ιδιοφυία αναγνωρίζεται σε διεθνές επίπεδο όχι μόνο με τις βραβεύσεις (BAFTA, Grammy) που απέσπασε, αλλά και με τις αναφορές των διεθνών μέσων που τον κατατάσσουν ανάμεσα στους πέντε σπουδαιότερους συνθέτες που έγραψαν μουσική για τον κινηματογράφο. Μεγάλη τιμή, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς ότι η κινηματογραφική μουσική του δεν ήταν η κύρια ασχολία του, αλλά παράλληλη με το υπόλοιπο τεράστιο έργο του.

Και βέβαια, είναι πολλά τα κομμάτια που έχουν πάρει τη δική τους ξεχωριστή θέση στην καρδιά του κόσμου, έχοντας αυτονομηθεί από τα κινηματογραφικά έργα για τα οποία γράφτηκαν. Το παράδειγμα της μουσικής του για τον «Αλέξη Ζορμπά» του Μιχάλη Κακογιάννη είναι χαρακτηριστικό.

Σε τούτο το μικρό αφιέρωμα στεκόμαστε σε κάποιες, μόνο, από τις πιο σημαντικές ταινίες από τις περίπου 80 για τις οποίες συνέθεσε μουσική... Και βέβαια, σε δεκάδες ακόμα η μουσική του χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα.

Η πορεία του Θεοδωράκη στο λευκό πανί ξεκινάει το 1953, όταν συνθέτει τη μουσική της ταινίας του Γκρεγκ Τάλλας «Το ξυπόλυτο τάγμα», μια σπουδαία ταινία νεορεαλισμού, που αφηγείται την αληθινή ιστορία 160 παιδιών, που η δράση τους πήρε διαστάσεις μύθου όταν διώχτηκαν από τα ορφανοτροφεία της Θεσσαλονίκης από τους ναζί κατακτητές στα χρόνια της κατοχής του B' Παγκοσμίου Πολέμου. Τα παιδιά αυτά έγιναν σαλταδόροι και έκλεβαν από τους Γερμανούς και τους μαυραγορίτες τρόφιμα και τα μοίραζαν στους ανθρώπους που πεινούσαν.

Το 1961 ο Αλέκος Αλεξανδράκης γυρίζει μια από τις σπουδαιότερες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, τη «Συνοικία το Ονειρο», σε σενάριο των Τάσου Λειβαδίτη και Κώστα Κοτζιά και σκηνοθεσία του ίδιου του Αλέκου Αλεξανδράκη. Ο Μίκης Θεοδωράκης φτιάχνει εδώ εξαιρετικές μελωδίες, που έχουν μείνει ανεξίτηλες στη μνήμη μας, ενώ την ερμηνεία τους ανέλαβε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, που με την αυθεντική λαϊκή φωνή του και τη δραματικότητά του περιγράφει τον σπαραγμό των κατατρεγμένων. Με το «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» ενώνει άρρηκτα πια τη λαϊκή μουσική με τη μουσική επένδυση στον κινηματογράφο.

«Συνοικία το όνειρο»

Χαρακτηριστικά ξεχωρίζουν «Το Μπλόκο» του Αδωνι Κύρου (1965), «Ενας από το εκτελεστικό απόσπασμα (Karatel)» του Μάνου Ζαχαρία (1969), «Ο Ανθρωπος με το Γαρύφαλλο» του Νίκου Τζίμα (1980) στον ελληνικό κινηματογράφο και «Biribi» του Ντάνιελ Μούσμαν (1971), «Η Μάχη της Sutjeska» του Στάιπ Ντέλικ (1973), «Η δοκιμή» του Ζυλ Ντασσέν (1974) και «Actas de Marusia» του Μιγκέλ Λίτιν (1975) στον διεθνή.

Το 1957 ξεκινά η διεθνής καριέρα του Μίκη στον κινηματογράφο με την ταινία «Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε» των Μάικλ Πάουελ και Εμερικ Πρεσμπέργκερ. Το 1959, το μουσικό θέμα της ταινίας «Honeymoon» του Μάικλ Πάουελ, όπου το «Αν θυμηθείς τ' όνειρό μου» έγινε διεθνές πρώτα με τη φωνή του Μαρίνο Μαρίνι και έπειτα από την περίφημη ηχογράφηση των «Beatles».

Το 1962 είναι μια καθοριστική χρονιά για τον Θεοδωράκη, αφού γράφει το θέμα της ταινίας «Οι εραστές του Τερουέλ» του Ρεϊμόν Ρουλό και το «σπουργιτάκι», η Εντίθ Πιαφ, ερμηνεύει την «Ομορφη πόλη» σε μια συγκλονιστική εκτέλεση, ενώ ξεκινά και η συνεργασία του με τον Ζυλ Ντασσέν στη «Φαίδρα», με την Μελίνα Μερκούρη να ερμηνεύει «Αστέρι μου, φεγγάρι μου, της άνοιξης κλωνάρι μου, κοντά σου θα 'ρθω πάλι».

«Ζ»

Με τους Αντονι Κουίν και Μιχάλη Κακογιάννη

Η συμμετοχή του στο «Ζ» είχε μια ιδιομορφία, καθώς εκείνον τον καιρό βρισκόταν εξόριστος στη Ζάτουνα και το σενάριο δεν μπόρεσε να φτάσει στα χέρια του παρά τις προσπάθειες του Γαβρά. «Επομένως η επιλογή της μουσικής πρέπει να έγινε από τον Κώστα Γαβρά και τον Γάλλο υπεύθυνο για τη μουσική του φιλμ. Νομίζω πως το βασικό κριτήριο στην επιλογή τους θα έπαιξε το γεγονός ότι τα έργα μου "Ενας Ομηρος" και "Mauthausen", από τα οποία άντλησαν τα κύρια θέματα, ήταν πολύ συγγενικά προς την ιστορία του "Z". Αλλωστε το "Γελαστό παιδί" ο ελληνικός λαός το είχε απολύτως συνδέσει με τον Γρηγόρη Λαμπράκη, μετά τον θάνατό του», διηγείται χαρακτηριστικά ο Μίκης.

Στην «Κατάσταση Πολιορκίας» εκτός από τους μουσικούς της ορχήστρας του χρησιμοποίησε και τους Χιλιανούς «Los Calchakis». «Κι αυτό γιατί είδα το φιλμ σαν μια πτυχή του έπους του αγώνα των Νοτιοαμερικανών εναντίον του βορειοαμερικανικού ιμπεριαλισμού και των μεθόδων του, όπως τις περιγράφει και ο Pablo Neruda στο "Canto General", που κατά σύμπτωση συνέθετα εκείνο τον καιρό. Αλλωστε, μόλις είχα επιστρέφει από τη Χιλή του Αλιέντε και ήμουν γεμάτος από εμπειρίες, συναισθήματα και ήχους».

Οι «Δρόμοι παλιοί» ταξίδεψαν στο Χόλιγουντ το 1975 μετά από επιθυμία του παραγωγού του Σίντνεϊ Λιούμετ, Ντίνο ντε Λαουρέντις, για την ταινία «Serpico» και «περπατήθηκαν» από τον Αλ Πατσίνο.

Το ταλέντο του Μ. Θεοδωράκη στη μουσική αναγνωρίστηκε και από το Χόλιγουντ, που από το 1965 του έκανε προτάσεις για να εγκατασταθεί εκεί. Αυτός, όπως έλεγε, «δεν μπορούσε να αφήσει το γάμο για πουρνάρια», «όπου γάμος φυσικά ήταν το κίνημα των Λαμπράκηδων και ο "αγώνας για την Ελλάδα"». Οπως σημείωνε και ο ίδιος: «Ακόμα και οι συνεργασίες μου στην περίοδο της δικτατορίας στις ΗΠΑ, στο Παρίσι και το Λονδίνο, με τους Λούμετ, Κακογιάννη, Γαβρά και άλλους, γίνονταν κάτω απ' τον αστερισμό και πάλι του αγώνα κατά της χούντας. Εκεί βρισκόταν η ψυχή μου. Ετσι δεν μπόρεσα να έχω με τον κινηματογράφο τη σχέση που θα ήθελα. Αν το πετύχαινα τότε θα μπορούσα να πω πως ίσως η μουσική στο σινεμά θα ήταν εξίσου σημαντική με το τραγούδι».

Το ερώτημα, βέβαια, εάν ο Μίκης Θεοδωράκης θα μπορούσε να κάνει μια ακόμα μεγαλύτερη διεθνή καριέρα στον κινηματογράφο είναι ρητορικό, αφού ο ίδιος προτίμησε να αφήσει παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές το «σάουντρακ» της συλλογικότητας και του αγώνα...