Σάββατο 8 Αυγούστου 2020 - Κυριακή 9 Αυγούστου 2020
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΗΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ - ΚΙΝΑ - ΗΠΑ
Τρεις αποστολές στον δρόμο προς τον Αρη

Η εκτόξευση προς τον Αρη του δορυφόρου «Αμάλ» των ΗΑΕ, με ιαπωνικό πύραυλο. Οι δακτύλιοι γύρω από τις μύτες του κεντρικού και των βοηθητικών πυραύλων οφείλονται σε συμπύκνωση υγρασίας της ατμόσφαιρας
Η εκτόξευση προς τον Αρη του δορυφόρου «Αμάλ» των ΗΑΕ, με ιαπωνικό πύραυλο. Οι δακτύλιοι γύρω από τις μύτες του κεντρικού και των βοηθητικών πυραύλων οφείλονται σε συμπύκνωση υγρασίας της ατμόσφαιρας
Η Γη είναι πιο εσωτερικός πλανήτης από τον Αρη και χρειάζεται λιγότερο χρόνο απ' αυτόν (κάτι λιγότερο από το μισό) για να κάνει μια περιφορά γύρω από τον Ηλιο. Ετσι, η Γη και ο Αρης βρίσκονται στις θέσεις της τροχιάς τους που η μεταξύ τους απόσταση είναι η ελάχιστη δυνατή μόνο μια φορά κάθε περίπου δύο χρόνια. Το χρονικό «παράθυρο» αυτής της μικρής - με την αστρονομική έννοια απόστασης (58 εκατ. χλμ.) - είναι ολιγοήμερο και σχεδόν όλες οι διαστημικές αποστολές προς τον κόκκινο πλανήτη, σχεδιασμένες για την ελάχιστη κατανάλωση καυσίμων και τη μείωση του κόστους, προσπαθούν να μην το χάσουν. Αλλιώς, θα πρέπει να περιμένουν δύο ακόμη χρόνια, μέχρι να υπάρξουν και πάλι ευνοϊκές συνθήκες. Το 2020 ήταν χρονιά προσέγγισης Γης και Αρη και το «παράθυρο» αυτό ήταν το τρίτο δεκαήμερο του Ιούλη. Ετσι, στις 19 Ιούλη εκτοξεύτηκε μια αποστολή από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), στις 23 μια αποστολή από την Κίνα και στις 30 του ίδιου μήνα μια ακόμη αποστολή από τις ΗΠΑ.

Ελπίδα

Και οι τρεις αποστολές είναι αξιόλογες και μεγαλόπνοες, αλλά η πρώτη απ' αυτές έκανε οπωσδήποτε εντύπωση, καθώς αποτελεί την πρώτη διαπλανητική αποστολή αραβικής (δυτικοασιατικής γενικά), αλλά και κατά πλειοψηφία μουσουλμανικής χώρας. Η Αποστολή των Εμιράτων στον Αρη, όπως ονομάζεται, εκτόξευσε από το κέντρο εκτοξεύσεων Τανεγκασίμα στην Ιαπωνία, και με τη βοήθεια ενός ιαπωνικού πυραύλου Η-ΙΙΑ της «Μιτσουμπίσι», τον δορυφόρο «Αμάλ» («Ελπίδα» στα Αραβικά). Ο δορυφόρος κατασκευάστηκε σε συνεργασία του Διαστημικού Κέντρου Μοχάμαντ μπιν Ρασίντ, της Διαστημικής Υπηρεσίας των ΗΑΕ, με τρία αμερικανικά πανεπιστήμια (Κολοράντο, Αριζόνα και Μπέρκλεϊ). Η αποστολή θέλει να σηματοδοτήσει τη στροφή των ΗΑΕ στη «βασισμένη στη γνώση» οικονομία, καθώς τα αποθέματα υδρογονανθράκων που διαθέτει η χώρα και στηρίζουν τον πλούτο της, δεν θα διαρκέσουν για πολύ ακόμη. Επιπλέον, σύμφωνα με την ηγεσία της χώρας, αποσκοπεί να βοηθήσει τους μηχανικούς των ΗΑΕ να αποκτήσουν ανώτερο επίπεδο και εμπειρίες. Το επιστημονικό φορτίο του δορυφόρου «Αμάλ» επικεντρώνεται στη μελέτη των εποχικών κύκλων στην κατώτερη ατμόσφαιρα του Αρη και των ανεμοστρόβιλών του. Θα προσπαθήσει επίσης να δώσει απαντήσεις στο πώς και γιατί η ατμόσφαιρα του πλανήτη χάνει συνεχώς υδρογόνο και οξυγόνο στο Διάστημα.

Ερωτήσεις

Η άκατος της κινεζικής αποστολής «Tienwen-1», όταν δοκιμαζόταν πριν από μερικές βδομάδες σε αιώρηση πάνω από το έδαφος

Copyright 2018 The Associated

Η άκατος της κινεζικής αποστολής «Tienwen-1», όταν δοκιμαζόταν πριν από μερικές βδομάδες σε αιώρηση πάνω από το έδαφος
Η κινεζική αποστολή «Tianwen-1» («Ερωτήσεις προς τον ουρανό-1») εκτοξεύτηκε με πύραυλο «Long March 5» («Μακρά Πορεία 5») και θα αποτολμήσει κάτι που δεν έχει ξαναγίνει: Με μία αποστολή και με την πρώτη προσπάθεια, να τοποθετηθεί σε τροχιά ένα σκάφος, ένα άλλο να προσεδαφιστεί στον πλανήτη και απ' αυτό να κατέβει στο έδαφος ένα ρόβερ, που θα εξερευνήσει την επιφάνειά του. Το τόλμημα στηρίζεται στην επιτυχία της αποστολής «Chang'e-4» με ανάπτυξη του ρόβερ «Yutu», το 2019, στη μη ορατή πλευρά της Σελήνης, επίσης μια πρωτιά που κέρδισε η Κίνα στην εξερεύνηση του Διαστήματος. Με την τριάδα συσκευών γύρω από και πάνω στον Αρη, οι Κινέζοι επιστήμονες ελπίζουν ότι θα μπορέσουν να πραγματοποιήσουν πλήρη και σε βάθος μελέτη ολόκληρου του πλανήτη, αλλά και σημείων του που παρουσιάζουν ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον. Το ρόβερ, διπλάσιου βάρους (240 κιλά) από εκείνο του σεληνιακού «Yutu», θα μπορεί να κάνει μη επεμβατική παρατήρηση και ανάλυση σημείων του εδάφους (δεν θα παίρνει δείγματα με τρυπάνι).

Επιμονή

Τρίτη εκτόξευση ήταν αυτή της αποστολής «Perseverance» («Επιμονή») της NASA. Η «Επιμονή» είναι ένα ρόβερ σε μέγεθος αυτοκινήτου, συνολικού βάρους 1.025 κιλών, βασισμένο στο σχέδιο του ρόβερ «Περιέργεια» («Curiosity»), αλλά πιο βαρύ κατά 126 κιλά. Στην άκρη του ρομποτικού βραχίονα που διαθέτει είναι τοποθετημένη η συσκευή «Sherloc», ένα φασματόμετρο ικανό να δώσει υψηλής ανάλυσης απεικονίσεις, με λέιζερ υπεριωδών ακτίνων για τη χαρτογράφηση των ορυκτών που περιέχονται στα πετρώματα και τον εντοπισμό τυχόν οργανικών ουσιών σε αυτά. Το ρόβερ φέρει και σύστημα επίδειξης μιας τεχνολογίας παραγωγής οξυγόνου από το διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο κυριαρχεί στην αραιή ατμόσφαιρα του Αρη. Δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αποστολής θα είναι η λήψη δειγμάτων για μεταφορά στη Γη από μελλοντική αποστολή, ώστε να εξεταστούν διεξοδικά σε εργαστήρια, και η πτήση για πρώτη φορά ενός μικρού ελικοπτέρου στον Αρη.

Το ρόβερ «Perseverance» της NASA, κατά τους τελευταίους ελέγχους πριν από την τοποθέτησή του στο χώρο φορτίου του πυραύλου εκτόξευσης της ομώνυμης αποστολής
Το ρόβερ «Perseverance» της NASA, κατά τους τελευταίους ελέγχους πριν από την τοποθέτησή του στο χώρο φορτίου του πυραύλου εκτόξευσης της ομώνυμης αποστολής
Για να φτάσουν στον Αρη τα σκάφη, χρειάζονται γύρω στους 7 μήνες και άρα είτε σε τροχιά είτε πάνω στο έδαφός του θα βρεθούν εκεί τον Φλεβάρη του 2021. Ιστορικά, περίπου το 50% των αποστολών στον κόκκινο πλανήτη αποτυγχάνουν σε κάποια φάση τους και συνήθως στη φάση της προσέγγισης ή της προσεδάφισης.

Το φετινό χρονικό «παράθυρο» αποστολών στον Αρη θα είχε και τέταρτο συμμετέχοντα, αν δεν είχε αναβληθεί για το 2022 η κοινή αποστολή «ExoMars», του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας (Roscosmos), λόγω καθυστερήσεων στην προετοιμασία του ρόβερ «Ρόζαλιντ Φράνκλιν», που έχει στόχο να σκάψει σε βάθος 2 μέτρων για να πάρει δείγμα του αρειανού εδάφους. Επειδή το ρόβερ, που είναι σχεδόν έτοιμο, θα ερευνήσει για σημάδια ζωής (παρελθούσας κατά βάση), πρέπει τώρα να διατηρηθεί σε πλήρως αποστειρωμένη κατάσταση επί δύο χρόνια. Η αποστολή «ExoMars» αρχικά ήταν συνεργασία ESA και NASA και επρόκειτο να εκτοξευτεί το 2013, αλλά στην πορεία η NASA αποσύρθηκε και ο ESA συνεταιρίστηκε με τους Ρώσους. Λόγω προβλημάτων στη χρηματοδότηση, μετατέθηκε για το 2016, μετά για το 2018, ύστερα για το 2020 και τώρα καλώς εχόντων των πραγμάτων θα πραγματοποιηθεί το 2022.


Ο πύραυλος «Long March 5» καθώς βγαίνει από το υπόστεγο κατευθυνόμενος προς την εξέδρα εκτόξευσης της αποστολής «Tienwen-1»

Xinhua

Ο πύραυλος «Long March 5» καθώς βγαίνει από το υπόστεγο κατευθυνόμενος προς την εξέδρα εκτόξευσης της αποστολής «Tienwen-1»

Καλλιτεχνική απεικόνιση του δορυφόρου «Αμάλ» των ΗΑΕ πάνω από τον Αρη

Mohammed Bin Rashid Space Cent

Καλλιτεχνική απεικόνιση του δορυφόρου «Αμάλ» των ΗΑΕ πάνω από τον Αρη

Το ρόβερ «Ρόζαλιντ Φράνκλιν» της αποστολής «ExoMars», πριν από την αντικατάσταση των φωτοβολταϊκών πάνελ του με άλλα ανθεκτικότερα
Το ρόβερ «Ρόζαλιντ Φράνκλιν» της αποστολής «ExoMars», πριν από την αντικατάσταση των φωτοβολταϊκών πάνελ του με άλλα ανθεκτικότερα

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: www.nasa.gov, www.emiratesmarsmission.ae, www.cnet.com



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ