Με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ σε ρόλο «εμπροσθοφυλακής»
Κλιμακώνεται η αντιπαράθεση ΝΑΤΟ - Ρωσίας, όπως αναδείχτηκε και στη Σύνοδο των ΥΠΕΞ της λυκοσυμμαχίας, μεσοβδόμαδα στις Βρυξέλλες, με την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ να διεκδικεί και εδώ κομβικό ρόλο στην υλοποίηση επικίνδυνων ευρωατλαντικών σχεδιασμών, όπως έδειξε και η «στενή συνεργασία» που είχε στο περιθώριο της Συνόδου ο γγ της λυκοσυμμαχίας, Γ. Στόλτενμπεργκ, με τον Ελληνα αναπληρωτή ΥΠΕΞ, ενόψει της επίσκεψης Τσίπρα στη Ρωσία. Ενώ δηλαδή ο πρωθυπουργός στη Μόσχα διαφήμιζε την «πολυδιάστατη» εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης, στη Σύνοδο ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ η ελληνική κυβέρνηση στήριξε τα επιθετικά σχέδια ενάντια στη Ρωσία.
Στη Σύνοδο επαναλήφθηκαν οι κατηγορίες του ΝΑΤΟ για τις κινήσεις της Ρωσίας στην Κριμαία και την Αζοφική Θάλασσα, τη «στρατιωτική παρουσία» της σε Αμπχαζία και Νότια Οσετία, όπως και ότι με την ανάπτυξη του πυραυλικού συστήματος 9M729 παραβιάζει τη συνθήκη για τα πυρηνικά όπλα μεσαίου βεληνεκούς (INF), από την οποία και επισήμως πλέον ανακοινώθηκε η αποχώρηση των ΗΠΑ, σε μια ακόμα πολύ «βαριά» ένδειξη της κλιμάκωσης των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.
«Είμαστε αποφασισμένοι να πάρουμε αποτελεσματικά μέτρα για να συνεχίσουμε να διασφαλίζουμε την ασφάλεια των συμμάχων μας», δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ, προϊδεάζοντας για την κλιμάκωση της επιθετικής στρατηγικής του ΝΑΤΟ σε Ανατολική Ευρώπη και Μαύρη Θάλασσα. Δημοσιοποίησε, δε, στοιχεία όπως ότι φέτος, σκάφη υπό διοίκηση ΝΑΤΟ έχουν περάσει 120 μέρες στη Μαύρη Θάλασσα, σε σύγκριση με 80 μέρες το προηγούμενο έτος. Σημειωτέον, η Ελλάδα είναι μια από τις λίγες χώρες που σταθερά «αναβαθμίζουν» χρόνο με το χρόνο την παρουσία τους εκεί στο πλαίσιο ΝΑΤΟικών «ασκήσεων» και «συνεκπαιδεύσεων», που αποτελούν επί της ουσίας πρόβες πολέμου. «Ετσι, υπάρχει ήδη "πολύ" ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα. Και θα συνεχίσουμε να αξιολογούμε την παρουσία μας στην περιοχή», προειδοποιούσε ο Στόλτενμπεργκ.
Σημειωτέον, στη Σύνοδο δημοσιοποιήθηκε και κοινή δήλωση των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ, που καλούν τη Ρωσία να συμμορφωθεί με τη Συνθήκη INF. Ο Στόλτενμπεργκ δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι είναι «η τελευταία έκκληση του ΝΑΤΟ προς τη Ρωσία να συμμορφωθεί με τη Συνθήκη» και ότι στο μεταξύ «θα ξεκινήσουν να προετοιμάζονται για έναν κόσμο χωρίς αυτήν τη Συνθήκη», σηματοδοτώντας και έτσι την κλιμάκωση των ανταγωνισμών, το παραπέρα ξεδίπλωμα της επιθετικής στρατηγικής του ΝΑΤΟ για την «περικύκλωση» της Ρωσίας.
Σε αυτό το φόντο, εξάλλου, σημείωσε ότι η ιμπεριαλιστική ένωση έχει εφαρμόσει τη μεγαλύτερη ενίσχυση της «συλλογικής» της άμυνας από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, με υψηλότερη ετοιμότητα των Ενόπλων Δυνάμεών της και με προώθηση ετοιμοπόλεμων σχηματισμών της στη συνοριογραμμή με τη Ρωσία, «ως άμεση απάντηση σε αυτό που έχουμε δει να κάνει η Ρωσία κατά της Ουκρανίας».
Αλλο ένα θέμα όπου εμπλέκεται στα ...γεμάτα η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ εφόσον πρόσφατα το Γ' Σώμα Στρατού, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, χρεώθηκε εντός ΝΑΤΟ με την αποστολή από 1η Ιούλη 2018 έως 30 Ιούνη 2020 να λειτουργεί ως Διακλαδικό Στρατηγείο Δυνάμεων (Joint HQ-JHQ, με πολυεθνικό επιτελείο) της λυκοσυμμαχίας, έτοιμο να συντονίσει επιχειρήσεις της στο πλαίσιο του άρθρου 5 του Συμφώνου της (περί «συλλογικής απόκρισης σε επίθεση κατά κράτους - μέλους»).
Στη Σύνοδο συζητήθηκε επίσης και η «καταπολέμηση της τρομοκρατίας», με ένταση των ΝΑΤΟικών προσπαθειών στο νότιο μέτωπό του, στη Μέση Ανατολή, στη Β. Αφρική και την Ανατολική Μεσόγειο, και την ελληνική κυβέρνηση να διεκδικεί και εδώ μεγαλύτερο φορτίο. Αλλωστε, ο τομέας «Ασφάλεια» και «καταπολέμηση της τρομοκρατίας» θα είναι ένας από τους βασικούς άξονες του λεγόμενου «Στρατηγικού Διαλόγου» που εγκαινιάζεται μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και ΗΠΑ στις 13/12 στην Ουάσιγκτον.
Ακόμα, έγινε συζήτηση και για την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της ΕΕ, «συμπληρωματικά» πάντα, και όχι «ανταγωνιστικά» προς το ΝΑΤΟ, με την κυβέρνηση να έχει ήδη δηλώσει συμμετοχή σε 14 από τα 34 συνολικά «συνεργατικά σχέδια» της PESCO, ανάμεσά τους ακόμα και στο στήσιμο «Σχολής Πληροφοριών της ΕΕ» από κοινού με την Κύπρο, λόγω και των «ειδικών σχέσεων» των δύο με τη Ρωσία.
Στη Σύνοδο έγινε και ειδική συνεδρίαση για τα Δυτικά Βαλκάνια, παρουσία και της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ για θέματα Εξωτερικών και Ασφάλειας, Φ. Μογκερίνι, ως απόδειξη ότι ΝΑΤΟ και ΕΕ έχουν «μια κοινή δέσμευση για σταθερότητα και ασφάλεια στην περιοχή», όπως έλεγαν στη Σύνοδο. Ο ίδιος ο Στόλτενμπεργκ δήλωσε ότι «η ασφάλεια και η σταθερότητα των Δυτικών Βαλκανίων είναι πρωταρχικής σημασίας για το ΝΑΤΟ».
Σε αυτό το κλίμα χαιρέτισε τις διαδικασίες συνταγματικών αλλαγών που βρίσκονται σε εξέλιξη στα Σκόπια για τη διευθέτηση στο ονοματολογικό. «Οι συνομιλίες για την ένταξη έχουν ήδη αρχίσει. Τώρα, το Κοινοβούλιο στα Σκόπια πρέπει να ολοκληρώσει τη διαδικασία. Και να αδράξουμε αυτήν την ιστορική ευκαιρία που θα φέρει τη χώρα στη Συμμαχία», σημείωσε, επιβεβαιώνοντας το ΝΑΤΟικό χαρακτήρα της συμφωνίας των Πρεσπών.
Copyright 2018 The Associated |
Διαφημίζοντας εξάλλου τη «χρησιμότητα» αυτή ο Αλ. Τσίπρας σημείωσε κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον Βλ. Πούτιν, αμέσως μετά τη συνάντησή τους στο Κρεμλίνο, ότι «και οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, ΗΠΑ και ΕΕ, και η Ρωσία πρέπει να αξιοποιήσουν την αξία και σημασία της Ελλάδας. Αν η Ελλάδα δεν μπορούσε να είναι αξιόπιστη σύμμαχος σε ΕΕ και ΝΑΤΟ και συνεργάτης της Ρωσίας δεν θα είχε την ίδια αξία και σημασία για τη Ρωσία. Θα ήταν σαν όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ. Η Ελλάδα επιδιώκει ρόλο γέφυρας...».
Εκανε επίσης καθαρό ότι η Ελλάδα, «ως κράτος - μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, δεσμεύεται απ' τις αποφάσεις τους», και μέσα σε αυτό το πλαίσιο επιθυμεί να παίξει ένα ρόλο γέφυρας με δυνάμεις όπως η Ρωσία, «ο ειδικός ρόλος των οποίων αναγνωρίζεται σε σειρά ζητημάτων», όπως είπε, ξεχωρίζοντας την αντιμετώπιση «προκλήσεων που αφορούν την ενεργειακή ασφάλεια και την ασφαλή μεταφορά ενεργειακών πόρων».
Νωρίτερα, ο Βλ. Πούτιν, ανοίγοντας την κοινή συνέντευξη Τύπου, στάθηκε στην καλή πορεία των οικονομικών σχέσεων των δύο κρατών, την «εμπορική και επενδυτική συνεργασία που δείχνει καλή δυναμική» καθώς πέρυσι το διμερές εμπόριο σημείωσε αύξηση 27%, ενώ φέτος μέχρι το Σεπτέμβρη 11% επιπλέον. Μίλησε για επενδύσεις στην Ελλάδα ύψους 700 εκατομμυρίων δολαρίων, για τη συνεργασία στην Ενέργεια «καθώς το μισό του φυσικού αερίου της Ελλάδας προέρχεται από τη Ρωσία και το 10% του πετρελαίου», και για τα ρεκόρ που καταγράφουν ετησίως οι αφίξεις Ρώσων τουριστών στην Ελλάδα.
Ερωτηθείς για την απέλαση Ρώσων διπλωματών το καλοκαίρι ο Βλ. Πούτιν διεμήνυσε ότι «υπάρχουν τρόποι διευθέτησης τέτοιων ζητημάτων χωρίς την ανάγκη να στήνονται "θεατρικές παραστάσεις"» και ότι αυτή η «μαύρη σελίδα» έχει κλείσει, υπογραμμίζοντας πως κανένας δεν θα μπορούσε να πιστέψει ότι «παίζαμε σκοτεινό παιχνίδι εις βάρος της Ελλάδας. Αυτά είναι σαχλαμάρες».
Ο Αλ. Τσίπρας αναγνώρισε τη «διπλωματική και οικονομική δυναμική που έχει αναπτύξει η Ρωσία στην Ανατολική Μεσόγειο», κάτι που καθιστά, όπως είπε, «τον ελληνορωσικό διάλογο ακόμα πιο σημαντικό».
Στο πλαίσιο αυτό, πρόσθεσε, συζητήθηκαν οι εξελίξεις στην περιοχή, ο νέος ενεργειακός χάρτης που διαμορφώνεται, οι σχέσεις με την Τουρκία και η αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο.
Στο επίκεντρο βρέθηκαν ακόμα το Κυπριακό και η κατάσταση σε Συρία και Λιβύη, αλλά και στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ ο Αλ. Τσίπρας ενημέρωσε τον Βλ. Πούτιν για τη συμφωνία των Πρεσπών «και τη σημασία που της αποδίδει η κυβέρνηση». Πρόσθεσε ότι «για την κυβέρνησή του οποιαδήποτε πρωτοβουλία για λύση σημαντικών παγκόσμιων προκλήσεων δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει τη Ρωσία».
Ειδικότερα για τα Ενεργειακά, ο πρωθυπουργός άφησε να διαφανούν και οι χοντρές κόντρες που εξελίσσονται με αυτό το ζήτημα ως επίκεντρο και στο εσωτερικό της ΕΕ, αλλά και ανάμεσα σε ΗΠΑ και Γερμανία, λέγοντας ότι η Ελλάδα «υποστηρίζει την αρχή διαφοροποίησης πηγών και διόδων Ενέργειας, η αρχή της διαφοροποίησης όμως σημαίνει πολλαπλασιασμός των πιθανών πηγών και διόδων, και όχι αποκλεισμός κάποιων, υπάρχουν εντός της ΕΕ δύο μέτρα και δύο σταθμά, κυρίως όταν προωθείται ο "Nord Stream 2" αλλά διαρκώς υπάρχουν κωλύματα με την επέκταση του "Turkish Stream" προς Ελλάδα και Ιταλία. Με την Ιταλία κρατάμε σθεναρή στάση εντός ΕΕ και θεωρούμε ότι στα ζητήματα αυτά στο μέλλον θα υπάρξει κατανόηση απ' την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (...) Εχουμε ήδη προχωρήσει την κατασκευή του αγωγού αζέρικου αερίου, αυτός ο αγωγός να συμπεριλάβει και ρωσικό αέριο, αυτό είναι προς όφελος συνεργασίας και συνανάπτυξης στην περιοχή». Ενώ ο Πρόεδρος της Ρωσίας μίλησε για τη «ρεαλιστική δυνατότητα» ο «Turkish Stream» να περάσει και από την Ελλάδα και ο αγωγός ΤΑP να «γεμίσει με ρωσικό προϊόν».
Ερωτηθείς δε για το ζήτημα που ανέκυψε σχετικά με τη στρατιωτικοποίηση της Κύπρου, μετά και τις ρωσικές αντιδράσεις στη «Δήλωση Προθέσεων» μεταξύ ΗΠΑ και Κύπρου, ο Αλ. Τσίπρας επιχείρησε να παρουσιάσει τους σχεδιασμούς αυτούς ως «διευκολύνσεις για επιχειρήσεις ανθρωπιστικής φύσεως», συμπληρώνοντας ότι «δεν υπήρξε ποτέ στο τραπέζι οποιαδήποτε ιδέα για προοπτική στρατιωτικοποίησης του νησιού (...) Αυτό αποδεικνύεται κι απ' το ότι η Κύπρος παρέχει εξαιρετικά ισορροπημένη πολιτική ελλιμενισμών προς όλες τις φίλιες εταιρικές δυνάμεις και προς τη Ρωσία».
Τέλος, ο Αλ. Τσίπρας ανακοίνωσε την επανασύσταση επίτιμου προξενείου της Ρωσίας σε Αλεξανδρούπολη και Ναύπλιο.
Σε σχόλιό του το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ σημειώνει για τις δηλώσεις του πρωθυπουργού κατά τη συνάντησή του με τον Πούτιν:
«Τα περί ενεργητικής πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής του κ. Τσίπρα είναι απλά το καμουφλάζ για την επιλογή της κυβέρνησής του να υλοποιεί κατά γράμμα τις αμερικανοΝΑΤΟικές δεσμεύσεις, όπως άλλωστε παραδέχτηκε κι ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Κι όλα αυτά μάλιστα σε μια περίοδο που οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στο ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ, την ΕΕ με τη Ρωσία οξύνονται επικίνδυνα εμπλέκοντας τους λαούς σε πολύ μεγάλους κινδύνους. Οσο για τις οικονομικές συμφωνίες, το βασικό κριτήριο είναι ποιος ωφελείται απ' αυτές: Οι λαοί ή οι επιχειρηματικοί όμιλοι που συμμετέχουν σ' αυτές με κριτήριο την κερδοφορία τους».
Στα διαδικαστικά, της αμερικανικής αντιπροσωπείας θα ηγούνται ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο και ο βοηθός υπουργός Εξωτερικών για θέματα Ευρώπης και Ασίας Γουές Μίτσελ, ο οποίος εδώ και καιρό «οργώνει» την περιοχή, από Σκόπια και Κόσσοβο μέχρι Κύπρο, δουλεύοντας στο παρασκήνιο σειρά διευθετήσεων, προς εμπέδωση της αμερικανοΝΑΤΟικής τάξης και ασφάλειας.
Της ελληνικής αντιπροσωπείας θα ηγείται ο αναπ. υπουργός Εξωτερικών Γ. Κατρούγκαλος, συνοδευόμενος από τον διπλωματικό σύμβουλο του πρωθυπουργού Β. Καλπαδάκη, και τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, ναύαρχο Ευ. Αποστολάκη, ο οποίος είχε όλο το προηγούμενο διάστημα επαφές και συνεννοήσεις με την αμερικανική στρατιωτική ηγεσία.
Παρών αναμένεται να είναι και ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τζ. Πάιατ, που έχει παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς τις σχετικές προεργασίες, δηλώνοντας μάλιστα μέσα στη βδομάδα «πολύ εντυπωσιασμένος από τη σοβαρότητα με την οποία η ελληνική κυβέρνηση προσεγγίζει τις προετοιμασίες του Διαλόγου». Σημειωτέον, η αμερικανική πρεσβεία φέρεται να έχει συζητήσει το όλο θέμα και με την ηγεσία της ΝΔ, που διακηρύσσει σε όλους τους τόνους τη συμφωνία της με τα βασικά ζητούμενα του Διαλόγου, «ψέγοντας» μάλιστα την κυβέρνηση ότι... καθυστερεί τα τέτοια θέματα.
Η απόφαση για την έναρξη του «Στρατηγικού Διαλόγου» πάρθηκε κατά τη διάρκεια της περσινής επίσκεψης Τσίπρα στην Ουάσιγκτον και τη συνάντησή του με τον «διαβολικά καλό» Αμερικανό Πρόεδρο, επίσκεψη που ανέβασε την εμπλοκή της χώρας στον αμερικανικό σχεδιασμό - και αντίστοιχα τους κινδύνους για το λαό - σε ένα νέο επίπεδο, όπως έδειξαν και τα όσα μεσολάβησαν από τότε, με την κυβέρνηση να μπαίνει μπροστά για την υλοποίηση του ευρωατλαντικού σχεδιασμού στα Βαλκάνια με τη συμφωνία των Πρεσπών, το γέμισμα της χώρας με αμερικανοΝΑΤΟικές βάσεις, τις «άοκνες» προσπάθειες για να πάνε ένα βήμα παραπέρα τα σχήματα ευρωατλαντικής «σταθερότητας» στην Ανατολική Μεσόγειο, έως και την απέλαση των Ρώσων διπλωματών, ενδεικτική κι αυτή της αποφασιστικότητας της κυβέρνησης να αποτελέσει την «αιχμή του δόρατος» για την υλοποίηση του αμερικανοΝΑΤΟικού σχεδιασμού στην περιοχή.
Χτίζοντας πάνω σε αυτά, στόχος του Διαλόγου είναι όχι μόνο να επισφραγίσει, αλλά και να πάει πολλά βήματα παραπέρα τις «καλύτερες από ποτέ» σχέσεις της κυβέρνησης με τις ΗΠΑ, σε όλους τους τομείς, εγκαινιάζοντας μια νέα, «αναβαθμισμένη» διμερή σχέση, που μόνο για χαρές και πανηγύρια δεν είναι, άσχετα από το τι προσπαθεί να πουλήσει στο λαό η κυβέρνηση.
Αλλωστε, μια σειρά από αναλυτές μιλούν για την «ανάδειξη» της Ελλάδας ως «frontier state» (κράτος - προκεχωρημένο φυλάκιο) για τους Αμερικανούς. Χώρα δηλαδή συνοριακό προπύργιο, βάση προάσπισης και διαφύλαξης των συμφερόντων τους, σε ένα περιβάλλον οξυμένων ανταγωνισμών με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα και ισχυρά καπιταλιστικά κράτη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον ελληνικό λαό.
Ενδεικτικά των προθέσεων είναι και τα όσα γράφονταν τις προάλλες σε ιστοσελίδα απ' όπου συχνά - πυκνά αναδημοσιεύει και ο Αμερικανός πρέσβης: «Η Τουρκία είναι σημαντικός σύμμαχος για τις ΗΠΑ, το γνωρίζουν όλοι, το γνωρίζει η Τουρκία, το γνωρίζει η Ρωσία και το Ιράν. Ομως η Ελλάδα πλέον είναι το στρατηγικό βάθος των ΗΠΑ σε Ανατολική Ευρώπη και Μέση Ανατολή. Τα συμφέροντα των ΗΠΑ δεν περιορίζονται απλά σε κάποιες βάσεις για πολεμικές επιχειρήσεις. Οι ΗΠΑ θέλουν την Ελλάδα "Μια μικρή Νότια Κορέα", η οποία θα διαθέτει ισχυρή οικονομία και ισχυρή κοινωνία και κυρίως ισχυρή διπλωματία για τις δυσκολίες που θα προκύψουν από τα Δυτικά Βαλκάνια» (https://www.viadiplomacy.gr/o-stratigikos-dialogos-elladas-ipa/).
Ο «κομβικός» ρόλος στην προώθηση των ενεργειακών και άλλων επιχειρηματικών σχεδίων των ΗΠΑ στην περιοχή σε αντιπαράθεση με αυτούς των υπόλοιπων ιμπεριαλιστικών κέντρων, οι «διευθετήσεις» ανοιχτών ζητημάτων ώστε να προχωρήσει αυτός ο σχεδιασμός, οι ενεργότεροι ρόλοι στη στρατιωτική επιθετική διάταξη του ΝΑΤΟ απέναντι στη Ρωσία, περιλαμβάνονται στην ίδια την «ατζέντα» του Διαλόγου ως ενότητα.
Η ατζέντα αυτή αποτυπώνει ότι η κυβέρνηση διεκδικεί για λογαριασμό της αστικής τάξης και της «αναβάθμισής» της στην περιοχή μεγαλύτερους ρόλους σε όλο το «φάσμα» των αμερικανικών σχεδιασμών, οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό, ενώ δικαιολογούν και τον τίτλο του «στρατηγικού εταίρου» που χρεώνουν οι ΗΠΑ στην Ελλάδα.
Εξ ου και η «πλήρης ατζέντα όσον αφορά την περιφερειακή συνεργασία μας - το πώς δουλεύουμε μαζί στα Δυτικά Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή του Εύξεινου Πόντου», για την οποία μίλησε μεσοβδόμαδα ο Αμερικανός πρέσβης, συνδυάζεται με τα θέματα «άμυνας και ασφάλειας», όπως η παραπέρα αναβάθμιση των δυνατοτήτων της Σούδας, η αξιοποίηση από τους Αμερικανούς και άλλων βάσεων και στρατιωτικών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα, η ανάληψη από το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό, την Πολεμική Αεροπορία και το Λιμενικό Σώμα ακόμα πιο ενεργού ρόλου σε ολοένα και πιο εκτεταμένες ζώνες περιπολιών και αστυνόμευσης κρίσιμων θαλάσσιων διαύλων, η στενότερη συνεργασία στην «πολιτική της επιβολής του νόμου και της αντιτρομοκρατίας».
Αποτελούν, άλλωστε, και την άλλη όψη των επιχειρηματικών σχεδίων των ΗΠΑ, που επίσης είναι κομμάτι του Διαλόγου, όπως τα Ενεργειακά, ή η συστηματική προσπάθειά τους να βάλουν στο χέρι στρατηγικές υποδομές όπως τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και Ελευσίνας, εξοβελίζοντας ανταγωνιστές τους.
Χαρακτηριστικό είναι το πώς ξεδιπλώνεται η «στρατηγική» αυτή σχέση με τις ΗΠΑ, σε Βαλκάνια και Μαύρη Θάλασσα, την ώρα που κλιμακώνεται η ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση με τη Ρωσία, όπως δείχνουν το πρόσφατο επεισόδιο στην Αζοφική, η «τελευταία προειδοποίηση» του ΝΑΤΟ στη Ρωσία να συμμορφωθεί με τη συμφωνία για τα πυρηνικά μεσαίου βεληνεκούς (INF) από την οποία ήδη αποχώρησαν οι ΗΠΑ, οι εξελίξεις στα Βαλκάνια όπου οι αλληλοτροφοδοτούμενοι εθνικισμοί και αλυτρωτισμοί «ταΐζονται» σε Ελλάδα και ΠΓΔΜ, αλλά και ανάμεσα σε Βελιγράδι και Πρίστινα, με το προχώρημα του ευρωατλαντικού σχεδιασμού.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η κυβέρνηση γίνεται «αιχμή του δόρατος» για τις ευρωατλαντικές «διευθετήσεις» ανοιχτών ζητημάτων, όπως δείχνει και η συμφωνία των Πρεσπών που αξιοποιείται και ως «υπόδειγμα» για τα επόμενα βήματα «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης» των Δ. Βαλκανίων, σφίγγοντας ακόμα περισσότερο τον κλοιό γύρω από τη Ρωσία, μεταφέροντας επιπλέον ευρωατλαντική πίεση στη Μαύρη Θάλασσα.
Προωθεί σε αυτό το πλαίσιο σχήματα, όπως π.χ. η τετραμερής με Βουλγαρία, Ρουμανία και Σερβία, ή με Βουλγαρία, ΠΓΔΜ, Αλβανία, στα οποία η προωθούμενη ευρωατλαντική τάξη και ασφάλεια έρχεται να κουμπώσει πάνω στην κατασκευή μεγάλων ενεργειακών αγωγών και δικτύων διαμετακόμισης, που πέρα από κέρδη για συγκεκριμένους ομίλους, μειώνουν και τη λεγόμενη εξάρτηση των ευρωενωσιακών αγορών από το ρωσικό φυσικό αέριο ή ελέγχουν την κίνηση κινεζικών προϊόντων προς τις ευρωπαϊκές αγορές.
Την ίδια ώρα, ο «Στρατηγικός Διάλογος» έρχεται να σηματοδοτήσει ότι η Ελλάδα αναλαμβάνει πιο ενεργό ρόλο και στα στρατιωτικά σχέδια «περικύκλωσης» της Ρωσίας που καταρτίζουν ΗΠΑ - ΝΑΤΟ: Η «αναβάθμιση» της αεροπορικής βάσης στη Λάρισα, με την παραμονή για έναν ακόμα χρόνο των αμερικανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, τα σχέδια για εγκατάσταση και άλλων αμερικανικών αεροπορικών δυνάμεων και η εγκατάσταση αμερικανικών επιθετικών ελικοπτέρων στο Στεφανοβίκειο. Η ανάδειξη του Γ' ΣΣ στη Θεσσαλονίκη σε ΝΑΤΟικό στρατηγείο «άμεσης επέμβασης», με ρόλο στο συντονισμό πολεμικών επιχειρήσεων στη συνοριογραμμή με τη Ρωσία. Τα σχέδια για την αμερικανοΝΑΤΟική βάση στην Αλεξανδρούπολη, με αποστολή το «μπλοκάρισμα» των Στενών του Βοσπόρου σε ενδεχόμενη κλιμάκωση της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης. Η σταθερά αυξανόμενη «συνεισφορά» ναυτικών και αεροπορικών δυνάμεων για τη ΝΑΤΟική παρουσία στη Μαύρη Θάλασσα, όσο και οι προετοιμασίες για εγκατάσταση πυρηνικών στον Αραξο, την ώρα που το ΝΑΤΟ «προετοιμάζεται για έναν κόσμο χωρίς τη Συνθήκη για τα Πυρηνικά μεσαίου βεληνεκούς», αλλά και οι προετοιμασίες για τη δημιουργία «σχολής πρακτόρων» της ΕΕ στην Ελλάδα, με δεδομένο τις «ειδικές σχέσεις» με τη Ρωσία, αποτελούν όλα κομμάτια αυτού του σχεδιασμού.
Την ίδια ώρα, στο άλλο βασικό μέτωπο ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης στην περιοχή, αυτό της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, ο «Στρατηγικός Διάλογος» με τις ΗΠΑ έρχεται να σηματοδοτήσει αναβάθμιση των ρόλων που αναλαμβάνει η χώρα στο παραπέρα ξεδίπλωμα του αμερικανοΝΑΤΟικού σχεδιασμού για τον έλεγχο του ενεργειακού πλούτου, των δρόμων Ενέργειας και εμπορίου, αλλά και για μια συνολικότερη διευθέτηση των σφαιρών επιρροής στην περιοχή.
Σχεδιασμός που, όπως όλα δείχνουν, περνάει μέσα από την «αναβάθμιση» των πολυδιαφημισμένων «τριμερών» σχημάτων συνεργασίας που στήνει η κυβέρνηση με Ισραήλ - Κύπρο και Κύπρο - Αίγυπτο (χώρες που δεν αποτελούν μέλη του ΝΑΤΟ), αλλά και άλλα καπιταλιστικά κράτη της περιοχής, σε μια «δομή» με μονιμότερα χαρακτηριστικά πάνω σε αμερικανοΝΑΤΟικά «πρότυπα».
Αλλωστε, κατά το κυβερνητικό πρόγραμμα, αμέσως μετά την έναρξη του «Στρατηγικού Διαλόγου» στην Ουάσιγκτον και λίγο μόλις καιρό μετά την υπογραφή της «Δήλωσης Προθέσεων» μεταξύ ΗΠΑ και Κύπρου, επιταχύνεται η επιχείρηση «αναβάθμισης» των σχημάτων αυτών, με την επίσημη πλέον συμμετοχή των ΗΠΑ στην τριμερή Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ που πραγματοποιείται στην Ιερουσαλήμ στις 20 Δεκέμβρη.
Μια κίνηση που, όπως εξηγούσε τη Δευτέρα στην Αθήνα ο αναπ. ΥΠΕΞ Γ. Κατρούγκαλος, κάνουν οι ΗΠΑ για «να δώσουν σήμα ότι μόνο με τέτοιες πρωτοβουλίες διαλόγου μπορεί να λυθούν τα χρονίζοντα προβλήματα», περιγράφοντας επί της ουσίας το πώς οι ΗΠΑ προωθούν τη «συνεκμετάλλευση» του ορυκτού πλούτου υπό ΝΑΤΟική ομπρέλα και σε αυτό το πλαίσιο παζαρεύουν και με την Τουρκία, προωθώντας διευθετήσεις που οδηγούν σε εμπλοκή της στην εξόρυξη, στην εκμετάλλευση και τη μεταφορά του φυσικού αερίου προς τις αγορές της Ευρώπης, ως αντάλλαγμα με στόχο να παραμείνει η Τουρκία στο δυτικό στρατόπεδο και να ανακοπεί η εμβάθυνση των σχέσεων με τη Ρωσία.
Στο στόχο αυτό συντάσσεται και η Ελλάδα, αναλαμβάνοντας ρόλους που θα πληρώσει ακριβά ο λαός.
Είτε η χώρα αξιοποιηθεί ως «αιχμή του δόρατος» στην αντιπαράθεση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ και Τουρκίας, με τον «Στρατηγικό Διάλογο» να σηματοδοτεί ακόμα μεγαλύτερη εμπλοκή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στα σχέδια στρατιωτικής αντιπαράθεσης στη Ν/Α Μεσόγειο, είτε υπάρξει συμβιβασμός, ο οποίος με βεβαιότητα θα «ακουμπάει» και τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, όπως δείχνουν και οι πρόσφατες προκλήσεις της Τουρκίας, που έφτασε να αμφισβητεί την επιρροή ακόμα και της Κρήτης στον καθορισμό της ελληνικής υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ, με τις ΗΠΑ να «σφυρίζουν αδιάφορα».
Μπροστά σε τέτοιες εξελίξεις, κόντρα στα παραμύθια της κυβέρνησης και τους σχεδιασμούς ΗΠΑ - ΝΑΤΟ και κεφαλαίου, χρειάζεται το κίνημα να ανεβάσει στροφές. Να ακουστούν ακόμα πιο δυνατά τα συνθήματα «Εξω οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και οι βάσεις τους από την Ελλάδα», καμιά εμπλοκή της Ελλάδας στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, αποδέσμευση από όλες τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις.
Οχι σύντροφοι κι αναγνώστες γενικώς. Δεν είναι μήτε fake news (ψεύτικες, παραπλανητικές ειδήσεις) μήτε τρολάρισμα δημοσιογραφικό ή διαδικτυακό. Είναι η επιτομή, συνάμα το αγλάισμα, η ίδια η σημαία - ταυτότητα, η κορωνίδα της πρώην, της νυν και αεί ΣΥΡΙΖΑΝΕΛικης πολιτικής. Ξεπερνάει τον κάθε θνητό άνθρωπο και μετατρέπει σε τοτέμ της διεθνούς πολιτικής σκηνής την ουσία της λέξης κωλοτούμπα, που ήδη λεξικογράφεται και ως kolotoumba.
Αν ζούσε στις μέρες μας ο Οργουελ, δεν θα είχε γράψει ποτέ το «1984» που σημάδεψε την πολιτική σκέψη του τελευταίου αιώνα. Δεν θα είχε γράψει ούτε λέξη βλέποντας κι ακούγοντας τον Αλέξη να ορίζει εκ νέου κάθε λέξη, ακόμα και τις ανείπωτες, αυτές που δεν πλάστηκαν ακόμη.
Η Ιστορία ξαναγράφεται απ' την αρχή, απ' τον εικοστό αιώνα και προς τα πίσω, έτσι που κάθε τραύμα να διαβάζεται και να βιώνεται ως θαύμα. Για παράδειγμα, το περίφημο ζιβάγκο του Ανδρέα έγινε πουκάμισο χωρίς γραβάτα, κι έκανε τους ηρωικούς καταληστευμένους Ελληνες να είναι περήφανοι όσο κι οι σεήχιδες που πάνε παντού με τις κελεμπίες τους. Είναι τέτοια κατάκτηση να γίνεσαι δεκτός στο βρετανικό παλάτι ή στο αμερικάνικο χρηματιστήριο χωρίς γραβάτα, που πλέον δεν μπορεί να σταθεί ως συμβολισμός της Οκτωβριανής η πτώση των θερινών ανακτόρων στα χέρια των μπολσεβίκων. Γιατί θα αρκούσε ένας Αλέξης για να τα κάνει καλοκαιρινά απλώς, όπως λέει κι ο λαός του Οχι που ψηφίζεται ως Ναι.
Σε μέρες κατατεθειμένου «πρώτου» μεταμνημονιακού προϋπολογισμού, που με κάτι ψιλά δοσμένα στους θεόφτωχους, παρμένα όμως απ' τους φτωχούς, και με τα χοντρά λεφτά χαρισμένα στους πλούσιους, σε μέρες δηλαδή που νομιμοποιούνται και συνταγματοποιούνται όλοι οι μνημονιακοί νόμοι - κι είναι χιλιάδες απ' το Μάαστριχτ και δώθε - δεν είναι λίγο πράμα να διαθέτεις τέτοιους ηγέτες. Είναι κατάκτηση να μπαίνεις στο άσπρο σπίτι, το αμερικάνικο, χωρίς γραβάτα για να τα δώσεις όλα τα εδάφη της επικράτειας για να διαλέξουν πού θα στήσουν τα πυρηνικά κι άλλα τους όπλα, πού θα δέσουν τα καράβια τους, πού θα ξαποστάσουν τα αεροπλάνα κι οι πύραυλοί τους, ώστε να ξέρει ο λαός αυτός πού ακριβώς θα τον χτυπήσει ο επιλεγμένος αντίπαλος εχθρός. Το «ιδού ο στρατός σας» έγινε χωρίς γραβάτα και με «λαϊκοεφοπλιστικό» έρανο, «ιδού ο πρωθυπουργός σας»!...
Το ΝΑΤΟ πάντως είναι το πιο συγκινημένο απ' το σύγχρονο αυτό ελληνικό έπος της Αφόρετης Γραβάτας. Δεν χρειάστηκε Χριστό να περπατάει στο νερό. Μήτε Αλή Πασά να πνίξει την κυρα-Βασιλική στη λίμνη. Μήτε εκείνο το παλαιό «και γιοφύρια και παιδιά θα σας κάνουμε». Αρκεί να είσαι ένας αριστερός νεαρός που δεν αντέχει να γραβατοπνίγεται χάριν εξουσίας, για ν' αναφωνεί σε ένα παραλίμνιο ψαροχώρι «και έθνη φτιάχνουμε και γλώσσες φτιάχνουμε», φτάνει να μη μας κόψετε τη δικιά μας που γλύφει εκεί που έφτυνε.
Οσοι επιλέξετε να παρακολουθήσετε τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό που θα διεξαχθεί με όρους τύπου: Και τώρα τα κάλαντα για τη θεία γέννηση της μεταμνημονιακής ευρωελλαδίτσας, το νου σας στο λογαριασμό. Αυτόν που θα πληρώσετε και θα πληρώνετε για χρόνια πολλά, τώρα που η αφόρετη γραβάτα λερωμένη απ' την πολλή κατάκτηση, στέλνεται στο καθαριστήριο...
Ενδεικτικές οι αντιδράσεις της Μόσχας στην αύξηση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Κύπρο
Οι καθοριστικές αυτές παράμετροι, σε συνδυασμό με την προσπάθεια της Τουρκίας να κατοχυρώσει τα συμφέροντά της στην περιοχή, όπως και οι σχέσεις της με τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, επιδρούν άμεσα και στο Κυπριακό, που βρίσκεται μπροστά σε έναν νέο γύρο διαπραγματεύσεων, με διάφορα διχοτομικά σενάρια στο τραπέζι.
Οι επισημάνσεις που έκανε δημόσια, την περασμένη Τετάρτη, η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) της Ρωσίας, Μαρία Ζαχάροβα, δεν αποτελούν έκπληξη. Αρχικά μίλησε για «πληροφορίες που προέρχονται από διάφορες πηγές σχετικά με ενέργειες της Ουάσιγκτον να διασφαλίσει τη δυνατότητα συγκέντρωσης της στρατιωτικής παρουσίας της στην Κύπρο», για την αντιμετώπιση «της αυξανόμενης ρωσικής επιρροής στην περιοχή υπό το φως της επιτυχούς επιχείρησης της ρωσικής αεροπορίας στη Συρία».
Στη συνέχεια, επισήμανε ότι «η Μόσχα θα πρέπει να λάβει μέτρα σε περίπτωση αμερικανικής στρατιωτικής συγκέντρωσης στην Κύπρο», αλλά και ότι «η περαιτέρω στρατιωτικοποίηση της Κύπρου και η εμπλοκή της στην εφαρμογή σχεδίων των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ θα έχουν αναπόφευκτα επικίνδυνες και αποσταθεροποιητικές συνέπειες για το ίδιο το νησί».
Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και ανάρτηση μηνύματος - σύμφωνα με κυπριακά ΜΜΕ - της ρωσικής πρεσβείας στο Ισραήλ, που αναφέρει ότι «πρόσφατα αντιπροσωπεία Αμερικανών ειδικών επιθεώρησε στρατιωτικούς και στρατηγικής σημασίας χώρους στην Κύπρο με σκοπό να εγκαταστήσει μια προκεχωρημένη βάση ανάπτυξης για τις αμερικανικές Ενοπλες Δυνάμεις».
Οι αντιδράσεις της Ρωσίας έρχονται τη στιγμή που οι ΗΠΑ κλιμακώνουν την προσπάθεια, με πρωταγωνιστική συνδρομή και της ελληνικής κυβέρνησης, να εντάξουν πιο ενεργά την Κύπρο στους ΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς, ώστε να ανακοπεί και να περιοριστεί η ρώσικη επιρροή στην περιοχή.
Από αυτήν τη σκοπιά πρέπει να αξιολογηθούν: Ο «Στρατηγικός Διάλογος» ΗΠΑ - Ελλάδας που θα ξεκινήσει στις 13 Δεκέμβρη. Η αναμενόμενη διεύρυνση της τριμερούς Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ με συμμετοχή και των ΗΠΑ, μέχρι τα τέλη του μήνα. Η «Δήλωση Προθέσεων» που υπέγραψαν πριν από λίγες βδομάδες ΗΠΑ και Κύπρος, με στόχο την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας με προτεραιότητα στον τομέα της «ασφάλειας». Η δραστηριοποίηση αμερικανικών κολοσσών όπως η «ExxonMobil» στην κυπριακή ΑΟΖ (όπως, μην ξεχνάμε, και στην ελληνική) και τα σχέδια ακόμα και για την κατασκευή «σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου» στο νησί.
Σε κάθε περίπτωση, ο αμερικανοΝΑΤΟικός σχεδιασμός ρίχνει λάδι στη φωτιά των ανταγωνισμών και δημιουργεί προϋποθέσεις παραπέρα κλιμάκωσης της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης.
Μεταφέροντας την απάντηση της Λευκωσίας στις «διαμαρτυρίες» της Μόσχας, ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης, Πρόδρομος Προδρόμου, προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, λέγοντας ότι «κανείς δεν πρέπει ή δεν μπορεί να ενοχλείται από το γεγονός ότι η Κύπρος προσπαθεί με ισορροπημένο τρόπο να παίξει ένα ρόλο πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή (...)».
Αναπαράγοντας τα περί «πολυδιάστατης» τάχα εξωτερικής πολιτικής που λέει και η κυβέρνηση στην Ελλάδα, ισχυρίστηκε ότι «η Κύπρος είναι ένα ανεξάρτητο κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και ανάλογα καθορίζει τις διεθνείς σχέσεις και την εξωτερική πολιτική της, χωρίς αυτό να επηρεάζει ή να εμποδίζει το γεγονός ότι έχουμε εξαιρετικές σχέσεις και με τη Ρωσία».
Υποστήριξε ότι «καμιά προσπάθεια στρατιωτικοποίησης (δεν) γίνεται στην Κύπρο» και ότι απλά «παρέχονται διευκολύνσεις κατεξοχήν για ανθρωπιστικούς σκοπούς» και σχολιάζοντας ειδικότερα αυτές τις «διευκολύνσεις», πρόσθεσε ότι «η Κύπρος και στο πλαίσιο των τριμερών σχέσεων συνεργασίας αναπτύσσει διαρκώς τις σχέσεις της» με «γνώμονα τα συμφέροντα των Κυπρίων πολιτών, αλλά και τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή μας».
Είπε ακόμα ότι ως μέλος της ΕΕ η Κύπρος «έχει τις επιλογές που κάνει η Ευρωπαϊκή Ενωση στη διεθνή σκηνή», αλλά και ότι η Λευκωσία διατηρεί «ιδιαίτερες σχέσεις» με τη Μόσχα. Κατέληξε λέγοντας ότι είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ, στην οποία «επιβεβαιώθηκε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει φιλικές, στενές σχέσεις με τη Ρωσία» και «συζητήθηκε και η μελλοντική ανταλλαγή επισκέψεων».
Θυμίζουμε ότι κάτω από άλλες συγκυρίες και συνθήκες, τον Φλεβάρη του 2015, η Κύπρος είχε υπογράψει συμφωνία συνεργασίας με τη Ρωσία, στη διάρκεια επίσημης επίσκεψης του Κύπριου Προέδρου, Ν. Αναστασιάδη, στη Μόσχα, στο όνομα της «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας». Η συμφωνία προέβλεπε ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία θα επιτρέπει σε ρωσικά πλοία που συμμετέχουν στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και της πειρατείας να καταπλέουν στα λιμάνια της». Οι αντιδράσεις από την πλευρά ΗΠΑ - ΕΕ ήταν τότε σφοδρές.
Είναι σαφές πως το παζάρι θα ξεδιπλωθεί ακόμα πιο έντονα το επόμενο διάστημα και στο Κυπριακό, με «όχημα» τα Ενεργειακά. Στα τέλη της επόμενης βδομάδας αναμένεται να έρθει στην Κύπρο ξανά η ειδική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, για επαφές με τις ηγεσίες των δύο πλευρών.
Στόχος της - σύμφωνα με δημοσιεύματα - είναι η συμφωνία των δύο πλευρών τουλάχιστον σε κοινούς άξονες για «όρους αναφοράς» πάνω στους οποίους θα συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις, «όρους αναφοράς» που «θα καλύπτουν θέματα ουσίας αλλά και διαδικασίας». Η Λουτ θα έχει επαφές και σε Αθήνα και Αγκυρα, ενώ ήδη συνάντησε στις Βρυξέλλες την επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι.
Χαρακτηριστικές των διαθέσεων μέσα στις οποίες θα ξεκινήσει - αν τελικά ξεκινήσει - ένας νέος γύρος συνομιλιών είναι οι επισημάνσεις που έκανε στις αρχές της βδομάδας, από το βήμα του 6oυ Ενεργειακού Συμποσίου, στη Λευκωσία, ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης.
Αφού τόνισε ότι «η ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για ευρύτερη συνεργασία σε περιφερειακό επίπεδο», συνέδεσε την «ευρύτερη συνεργασία» με τις εξελίξεις στο Κυπριακό και εξέφρασε «την ελπίδα πως επιτέλους η Τουρκία θα υιοθετήσει την απαραίτητη εποικοδομητική και ρεαλιστική στάση που αρμόζει στις απαιτήσεις του 21ου αιώνα (...) ευελπιστώντας πως θα καταστεί μέρος των ευρύτερων ενεργειακών συμπράξεων και σχεδιασμών στην περιοχή μας».
Πρόσθεσε ότι «ουδείς από τους εταίρους στις τριμερείς συνεργασίες ή όπως αυτές θα εξελιχθούν, έχει ως στόχο την Τουρκία ή τον αποκλεισμό της από τη συνεργασία, προκειμένου να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό (...) Γιατί δεν θα πρέπει να είναι μέρος της συνεργασίας η Τουρκία; Γιατί δεν θα πρέπει να είναι μέρος των δρώμενων όσον αφορά στα Ενεργειακά, αφού και η ίδια ωφεληθεί από τον πλούτο της περιοχής...;».
Τέλος, ενδεικτικές είναι και οι δηλώσεις που έκανε ο ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ, Αντρος Κυπριανού (από τις ΗΠΑ όπου είχε συναντήσεις με εκπροσώπους της ελληνοκυπριακής παροικίας κ.ά.), μεταφέροντας εικόνα από την πρόσφατη συνάντησή του με τον Τούρκο ΥΠΕΞ, Μ. Τσαβούσογλου. Οπως είπε, η Αγκυρα έθεσε κάποιους όρους για να δεχτεί την πλήρη κατάργηση των εγγυήσεων στην Κύπρο, από τους οποίους κάποιοι συζητούνται και κάποιοι άλλοι δεν εξαρτώνται από την Τουρκία, γι' αυτό και δεν μπορεί η Τουρκία να τους υποσχεθεί.
Το επεισόδιο στην Αζοφική Θάλασσα «ήρθε κι έδεσε» με την αντιπαράθεση των ΑμερικανοΝΑΤΟικών με τη Ρωσία
Το περιστατικό στο Κερτς (ενώνει την Αζοφική με τη Μαύρη Θάλασσα), με την κατάσχεση τριών πολεμικών πλοίων και τη σύλληψη 24 ναυτών της Ουκρανίας από τις ρωσικές αρχές, όχι μόνο τυχαίο δεν είναι, αλλά ήρθε και «κούμπωσε» με τους σφοδρούς ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς για τον έλεγχο της Μαύρης Θάλασσας. Ο ρόλος της περιοχής στα ΝΑΤΟικά σχέδια «περικύκλωσης» της Ρωσίας αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία, ενώ αμερικανικές «δεξαμενές σκέψης» εστιάζουν στις πλουτοπαραγωγικές πηγές της, στους δρόμους του πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και στο ρόλο που παίζουν οι ρωσικές δυνάμεις που σταθμεύουν εκεί, στην ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση στη Μέση Ανατολή.
Η ρωσική κυβέρνηση χαρακτήρισε το περιστατικό στις 25/11 «στημένη πρόκληση», ενώ ξεκαθάρισε ότι δεν θα παραιτηθεί από την παρουσία της και τα «δικαιώματά» της σε Μαύρη Θάλασσα, Κριμαία, Ανατολική Ουκρανία.
Σε κάθε περίπτωση, όσα προηγήθηκαν και όσα ακολούθησαν, ταιριάζουν «γάντι» με τη ΝΑΤΟική και ιδιαίτερα την αμερικανική στρατηγική απέναντι στη Ρωσία, αλλά και αυτήν της ΕΕ. Παράλληλα, συνυπάρχουν και οι αντιθέσεις εντός του ΝΑΤΟ, εντός της ΕΕ, αλλά και ΕΕ - ΗΠΑ στην περιοχή και ως προς τη στάση απέναντι στη Ρωσία.
Πώς φτάσαμε στην εμπλοκή στα Στενά του Κερτς; Το Σεπτέμβρη ο Ουκρανός Πρόεδρος, Πέτρο Ποροσένκο, εξέδωσε Προεδρικό Διάταγμα για ακύρωση της «συνθήκης φιλίας» με τη Ρωσία (από το 1997), το οποίο εγκρίθηκε και από το ουκρανικό Κοινοβούλιο την περασμένη Πέμπτη. Την ίδια μέρα, το ουκρανικό Κοινοβούλιο υιοθέτησε νομοσχέδιο, το οποίο ουσιαστικά αυξάνει την περιοχή ελέγχων στη Μαύρη Θάλασσα. Αυτό επιτρέπει στην Ακτοφυλακή και το Ναυτικό να ελέγχουν «ύποπτα πλοία», όχι εντός των 12 μιλίων, όπως μέχρι τώρα, αλλά σε απόσταση 24 μιλίων από την ακτογραμμή.
Τον Οκτώβρη, άλλο Προεδρικό Διάταγμα «άναψε το πράσινο φως» για αποστολή ουκρανικών πολεμικών πλοίων, μέσω των Στενών του Κερτς, στο λιμάνι του Μπέρντιανσκ, ώστε να επιβεβαιώσει το δικαίωμα της Ουκρανίας στην ελεύθερη διέλευση μέσω του πορθμού Κερτς (ελέγχεται πλήρως από τη Ρωσία μετά την ενσωμάτωση της Κριμαίας το 2014), που εξασφαλίζει την έξοδο της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα.
Με τη συμφωνία Ρωσίας - Ουκρανίας το 2003, η Αζοφική χαρακτηρίζεται «ύδατα» της Ρωσίας και της Ουκρανίας, οι δυο χώρες τη μοιράζονται και την εκμεταλλεύονται από κοινού.
Ακριβώς ένα μήνα πριν από το επεισόδιο στο Κερτς, η ΕΕ είχε διαμαρτυρηθεί για τους «καταχρηστικούς» ρωσικούς ελέγχους που προκαλούν τεράστιες οικονομικές απώλειες τόσο στα δυο λιμάνια της Ουκρανίας στην Αζοφική (Μπέρντιανσκ και Μαριούπολη) όσο και στις εταιρείες, που πληρώνουν τεράστια πρόστιμα για τις καθυστερήσεις στις παραδόσεις εμπορευμάτων. Τα δυο λιμάνια είναι σημαντικά για τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών και χάλυβα, καθώς και για την εισαγωγή άνθρακα.
Οπως σημείωνε σχετικό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου στις 25 Οκτώβρη, οι ρωσικοί έλεγχοι «οδηγούν σε μείωση των ροών εμπορευμάτων και σε μεγάλες οικονομικές απώλειες για την τοπική οικονομία στην Ουκρανία και τις εμπορικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με την ουκρανική κυβέρνηση, πάνω από 200 σκάφη υποβλήθηκαν σε αυτή την επαχθή διαδικασία έως το τέλος Σεπτέμβρη 2018, συμπεριλαμβανομένων 120 και πλέον πλοίων που είναι νηολογημένα στην ΕΕ, ενώ πλοία υπό ρωσική σημαία εξαιρούνται από τους ελέγχους αυτούς».
Το Ευρωκοινοβούλιο κάλεσε την Κομισιόν να αξιολογήσει την οικονομική ζημιά και να εξετάσει τρόπους στήριξης των μεταφορέων και των (ουκρανικών) λιμένων, ιδίως με εντονότερη παρέμβαση της ΕΕ σε Μαριούπολη και Μπέρντιανσκ και προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης της ευρύτερης νοτιοανατολικής περιοχής της Ουκρανίας.
Στο μεταξύ, η Ρωσία έχει κατασκευάσει μια γέφυρα πάνω από τον πορθμό Κερτς (19 χλμ.) που ενώνει με αυτοκινητόδρομο (από Μάη 2018) και σιδηρόδρομο (από το 2019) τη χώρα με τη Χερσόνησο της Κριμαίας, διασφαλίζοντας την τροφοδοσία της με τρόφιμα και ενεργειακούς πόρους.
Η Αζοφική είναι μια πολύ ρηχή θάλασσα, που μοιάζει με κλειστή λίμνη και ενώνεται με τη Μαύρη μέσω του πορθμού του Κερτς. Το Κερτς είναι σημαντική πόλη στα ανατολικά της Κριμαίας και πλέον έχει ενσωματωθεί στη Ρωσία, η οποία από τότε ελέγχει και την είσοδο στην Αζοφική.
Η Αζοφική θεωρείται «εσωτερική θάλασσα» και περιβάλλεται από εδάφη της Ουκρανίας και της Ρωσίας. Ετσι, το καθεστώς της ναυσιπλοΐας ρυθμίζεται από ειδικές συμφωνίες ανάμεσα στις εμπλεκόμενες χώρες. Με τη συμφωνία του 2003 οι δύο χώρες εκμεταλλεύονται από κοινού τη θάλασσα αυτή. Η συμφωνία απαγορεύει την είσοδο σε ξένα πολεμικά πλοία, ενώ για τα πολεμικά πλοία προβλέπει ότι θα πρέπει να υπάρχει έγκαιρη ενημέρωση της άλλης χώρας. Το 2012 είχε υπογραφεί συμφωνία για τα ζητήματα ναυσιπλοΐας των δυο χωρών. Για τα εμπορικά πλοία υπήρχε το καθεστώς της ελεύθερης διέλευσης με την υποχρέωση της ενημέρωσης και άδειας από τον λιμενάρχη του Κερτς.
Η Ουκρανία διαθέτει 18 πλοία στο στόλο της στην Αζοφική, εκ των οποίων τα 6 φέρουν οπλικά συστήματα. Η ρωσική Ακτοφυλακή υπολογίζεται πως διαθέτει γύρω στα 100 σκάφη, με τα 36 να φέρουν οπλικά συστήματα. Με τη δύναμη αυτή ελέγχει όλα τα πλοία που διέρχονται τα Στενά του Κερτς, αλλά στο βόρειο τμήμα της Αζοφικής, στις προσβάσεις των δυο μεγάλων ουκρανικών λιμανιών. Να σημειωθεί πως στην περιοχή βρίσκεται το Ροστόφ του Ντον, που αποτελεί και σημαντικό στρατιωτικό - επιτελικό κέντρο για τις ρωσικές Ενοπλες Δυνάμεις, με τεράστια ισχύ πυρός (αεροπλάνα, πυροβολικά, αντιαεροπορικά), ενώ και στην Κριμαία έχουν μεταφερθεί τα αντιαεροπορικά συστήματα «S-400».
Οσα ακολούθησαν το επεισόδιο στο Κερτς είναι επίσης ενδεικτικά. Η Ουκρανία κηρύσσοντας στρατιωτικό νόμο συγκεντρώνει στρατιωτικές δυνάμεις στην Ανατ. Ουκρανία και κοντά στην Κριμαία, καλεί το ΝΑΤΟ να αυξήσει τις δυνάμεις του στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ η Ρωσία καταγγέλλει σχέδια για νέες προβοκάτσιες σε βάρος της στην περιοχή του Ντονμπάς με τη συνδρομή και βρετανικών στρατιωτικών δυνάμεων. Οι ΗΠΑ σκέφτονται να στείλουν νέο πολεμικό πλοίο στη Μαύρη Θάλασσα, μετέδωσε το CNN. Σίγουρα η ουκρανική κυβέρνηση αξιοποιεί πλήρως το περιστατικό στο Κερτς για να επαναφέρει στο διεθνές προσκήνιο το ζήτημα της Κριμαίας και με στρατιωτικά μέσα.
«Υπάρχει ήδη "πολύ" ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα και θα συνεχίσουμε να αξιολογούμε την παρουσία μας στην περιοχή», είπε χαρακτηριστικά ο γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ. ΝΑΤΟ, ΗΠΑ και ΕΕ ζητούν την άμεση απελευθέρωση των Ουκρανών ναυτών, ως πρώτο βήμα για να αρχίσουν συζητήσεις σχετικά με το περιστατικό, αλλά και την περιοχή γενικά.
Επιπλέον, η όξυνση στην Αζοφική αξιοποιείται ως «σφήνα» στην όποια προσέγγιση της Ρωσίας με τη Γερμανία και γενικότερα με την ΕΕ. Απανωτές είναι οι εκκλήσεις της ουκρανικής κυβέρνησης προς τη Γερμανία να αυξήσει το Πολεμικό Ναυτικό της στη Μαύρη Θάλασσα, να μπλοκάρει την κατασκευή του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου «Nord Stream 2» (που θα καταλήγει στη Β. Γερμανία), να επιβάλει μαζί με την ΕΕ νέες κυρώσεις στη Ρωσία.
Αντίστοιχα, οι πιέσεις των ΗΠΑ για το σταμάτημα του «Nord Stream 2» εντάθηκαν αξιοποιώντας το σκηνικό στο Κερτς. Να σημειωθεί εδώ ότι γερμανικοί επιχειρηματικοί όμιλοι ζητούν ομαλοποίηση των σχέσεων με τη Ρωσία και σταδιακή άρση των κυρώσεων, ενώ γερμανικοί όμιλοι συμμετέχουν στην κατασκευή του «Nord Stream 2», ο οποίος θα εξασφαλίσει και φτηνότερο φυσικό αέριο για τις βιομηχανίες, σε σχέση με το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).
Παράλληλα, η Γερμανία ζητά να διατηρηθεί η Ουκρανία ως χώρα διέλευσης ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και μετά την ολοκλήρωση του αγωγού, ως «εγγύηση» κατά της ρωσικής επιθετικότητας στην περιοχή.