• ΕΕ - ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ ΟΝΕ: Κόντρες και συμβιβασμοί με «κοινό παρονομαστή» τις αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις
• ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - ΘΡΑΚΗ: Ολο και πιο κοντά ο εφιάλτης της καύσης απορριμμάτων
• ΓΑΛΛΙΑ: Η αντιασφαλιστική μεταρρύθμιση που έχει ξεσηκώσει λαϊκές αντιδράσεις
• ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ: Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων και μεταναστών στα «νησιά της κόλασης»

Τα ζητήματα αυτά, γύρω από τα οποία συνεχίζουν να εκδηλώνονται οι ενδοαστικοί ανταγωνισμοί και οι διαιρέσεις, συζητήθηκαν στη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ αυτή τη βδομάδα και, όπως δήλωσε ο επικεφαλής του Συμβουλίου Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης Μ. Σεντένο, «καταλήξαμε σε συμφωνία επί της αρχής σχετικά με τη μεταρρύθμιση του ESM και θέσαμε τα θεμέλια για επικείμενες αποφάσεις προς την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ενωσης, συμπεριλαμβανομένου του κοινού συστήματος ασφάλισης καταθέσεων».

Σύμφωνα με τον ίδιο, χρειάζεται να αποσαφηνιστούν κάποιες «εκκρεμότητες νομικής φύσης», ζήτημα το οποίο θα επανέλθει και σε επόμενες συνεδριάσεις του Γιούρογκρουπ, ενώ εκτίμησε ότι η μεταρρύθμιση του ΕSM θα υπογραφεί στο Α' τρίμηνο του 2020. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι στα θέματα που βρίσκονται στο τραπέζι συγκαταλέγονται οι ρήτρες για τη διαδικασία αναδιάρθρωσης κρατικών χρεών σε χώρες που υπάγονται σε «προγράμματα διάσωσης». Πρόκειται για τις λεγόμενες «ρήτρες συλλογικής δράσης», που υπό προϋποθέσεις αφορούν το υποχρεωτικό «κούρεμα» κρατικών ομολόγων, και για τις μερίδες των μεγαλοπιστωτών που δεν θα «επιλέξουν» τη λεγόμενη εθελοντική συμμετοχή τους σε αυτό. Στο συγκεκριμένο ζήτημα φαίνεται να προβάλλει ισχυρές ενστάσεις η κυβέρνηση της Ιταλίας, μεταξύ άλλων γιατί μια τέτοια προοπτική θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων με τα οποία δανείζεται από τις διεθνείς χρηματαγορές. Θυμίζουμε ότι οι «ρήτρες συλλογικής δράσης» είχαν εφαρμοστεί στο «κούρεμα» του ελληνικού κρατικού χρέους το 2012.

Την ίδια ώρα, οι αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις με βάση τις κυρίαρχες επιλογές και τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εστιάζουν στους παρακάτω άξονες:

• Ο ESM προβλέπεται να αναλάβει αναβαθμισμένο ρόλο στο σχεδιασμό και την παρακολούθηση των προγραμμάτων χρηματοοικονομικής βοήθειας, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παράλληλα, ο αναβαθμισμένος ΕSM σχεδιάζεται να αναλάβει και το ρόλο «διασώστη» «ύστατης καταφυγής» για τράπεζες της Ευρωζώνης που θα βρεθούν αντιμέτωπες με κινδύνους κατάρρευσης, και αφού βέβαια προηγουμένως θα έχουν εξαντληθεί τα άλλα διαθέσιμα μέσα (π.χ. ανακεφαλαιοποιήσεις, «κουρέματα» κ.ά.).
• Τραπεζική Ενωση. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «θα πρέπει να ολοκληρωθεί με παράλληλη επίτευξη της μείωσης και του επιμερισμού των κινδύνων», με φόντο και το σχέδιο για τη διαμόρφωση «κοινού ταμείου» τραπεζικών διασώσεων.

Η διαμόρφωση του «κοινού ταμείου» διασώσεων επίσης προϋποθέτει τη ραγδαία συρρίκνωση της μάζας με τα «κόκκινα» τραπεζικά δάνεια, ειδικά στους σχετικά αδύναμους κρίκους, όπως είναι η ελληνική οικονομία, προκειμένου να επιμεριστούν οι κίνδυνοι, στο πλαίσιο της «αναλογικότητας» και των μέσων όρων που επικρατούν στην ΕΕ.

Να σημειωθεί ότι τα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του «ενιαίου ταμείου εξυγίανσης των τραπεζών» αλλά και αυτά για την «εγγύηση των καταθέσεων» θα προέλθουν από τις ευρωπαϊκές τράπεζες, με σταδιακές εκταμιεύσεις σε ορίζοντα ετών. Η προοπτική αυτή αποτελεί ένα ακόμα πεδίο ενδοαστικής διαπάλης γύρω από τον επιμερισμό των κινδύνων.

Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, φετινή έκθεση της Κομισιόν διαπιστώνει «ανησυχίες σχετικά με το δίπολο "τράπεζες - κράτη" και τη βιωσιμότητα του χρέους, που κάνουν πάλι την εμφάνισή τους σε ορισμένες χώρες της ζώνης του ευρώ». Ουσιαστικά γίνεται λόγος για το ενδεχόμενο νέου κύκλου κλυδωνισμών στις τράπεζες και στα κρατικά χρέη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα επόμενα πακέτα διασώσεων. Στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας, η αντιλαϊκή κλιμάκωση θα προσλάβει επιθετικότερους ρυθμούς σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων.

• Στα παζάρια βρίσκεται και η συμφωνία αναφορικά με τη διαμόρφωση του «δημοσιονομικού μέσου» για τη σύγκλιση και την ανταγωνιστικότητα (αποκαλούμενου κοινού προϋπολογισμού), που αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής.

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα νέο εργαλείο χρηματοδότησης για τη διοχέτευση φρέσκων κεφαλαίων προς τους επιχειρηματικούς ομίλους, με προϋπόθεση την κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων. Η Κομισιόν έχει καλέσει τα κράτη - μέλη να συμφωνήσουν σχετικά με το μέγεθος του νέου χρηματοδοτικού «εργαλείου ανταγωνιστικότητας», που με τη σειρά του θα διασυνδέεται με το «πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο», δηλαδή με τους μεσοπρόθεσμους προϋπολογισμούς της ΕΕ.

Σε έκθεση της Κομισιόν αναφέρεται ότι «έχουν προχωρήσει οι συζητήσεις σχετικά με το μελλοντικό δημοσιονομικό μέσο (...), με βάση την πρόταση της Επιτροπής για πρόγραμμα στήριξης των μεταρρυθμίσεων» και όπως εκτιμά, «μια συμβιβαστική λύση είναι πλέον εφικτή και πρέπει να προωθηθεί με αποφασιστικότητα».

Την ίδια ώρα, ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ για την περίοδο 2021 - 2027 ενσωματώνει το «Πρόγραμμα Στήριξης Μεταρρυθμίσεων», για τη χρηματοδότηση των «μεταρρυθμίσεων προτεραιότητας, ιδίως στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου», σύμφωνα με ανακοίνωση της Κομισιόν. Ενδεικτικά αναφέρονται οι «μεταρρυθμίσεις στις αγορές εργασίας και προϊόντων», η «βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος», οι «μεταρρυθμίσεις» στη δημόσια διοίκηση.

Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, το «ενισχυμένο εποπτικό πλαίσιο» που εφαρμόζεται στην ελληνική οικονομία προβλέπει ότι μόνο σε περίπτωση «θετικής αξιολόγησης» (δηλαδή, εφαρμογής των αντιλαϊκών μέτρων) θα μεταβιβάζονται ανά εξάμηνο στον ελληνικό κρατικό προϋπολογισμό τα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών. Αυτά προέρχονται από τα «ακούρευτα» κρατικά ομόλογα μετά την αναδιάρθρωση (PSI) του 2012, ενώ συνολικά κάθε χρόνο μπορούν να εκταμιεύονται ποσά της τάξης των 1,2 δισ. ευρώ.

Την ίδια ώρα, οι αντιλαϊκές διεργασίες περιστρέφoνται πλέον γύρω από τα παζάρια κυβέρνησης και ευρωπαϊκών «θεσμών» σχετικά με την «αξιοποίηση» της επιστροφής των κερδών από ελληνικά κρατικά ομόλογα.

Το Γιούρογκρουπ, στο πλαίσιο της συνεδρίασης αυτής της βδομάδας (4/12), εξουσιοδότησε τα αρμόδια όργανα να ξεκινήσουν τις «τεχνικές εργασίες» γύρω από την αξιοποίηση των σχετικών εκταμιεύσεων, οι οποίες σε κάθε περίπτωση θα κατευθύνονται στην «τόνωση» των νέων επενδύσεων, αποτελώντας ένα ακόμα εργαλείο στήριξης των επιχειρηματικών ομίλων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα παζάρια κυβέρνησης και ευρωπαϊκών «θεσμών» εστιάζουν γύρω από την επιλογή των επενδύσεων, κρατικών, ιδιωτικών ή και με τη μορφή συμπράξεων, οι οποίες και θα επιδοτούνται μέσω του νέου υπό διαμόρφωση προγράμματος...

Από την κινητοποίηση φορέων της περιοχής στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας

Οι εξελίξεις στον τομέα της επεξεργασίας των στερεών αποβλήτων καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από το κέρδος που αποφέρει για το κεφάλαιο και όχι από την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Στη βάση αυτή προωθείται η λεγόμενη «κυκλική οικονομία», η οποία περιγράφεται ως ο τρόπος για την επίτευξη οικονομιών - κοινωνιών - πόλεων «μηδενικών αποβλήτων» (zero waste) ή «σχεδόν μηδενικών αποβλήτων». Σε αυτόν τον όρο συμπυκνώνεται από την ΕΕ η διεύρυνση της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης αποβλήτων, με στόχο την ανάκτηση υλικών και Ενέργειας. Το τελευταίο ειδικά, η ανάκτηση Ενέργειας, επιτυγχάνεται με την καύση απορριμμάτων, απορριμματογενών καυσίμων και βιοαερίου.

Αυτές οι κατευθύνσεις έχουν αποτυπωθεί στην εθνική νομοθεσία με τον ν. 4042/12 και ενσωματώθηκαν το 2015 από τον ΣΥΡΙΖΑ στον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ). Με οδηγό τον ΕΣΔΑ καταρτίστηκαν και εγκρίθηκαν τα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), ανάμεσά τους και αυτό της Κεντρικής Μακεδονίας, που υιοθετεί και προωθεί την «ενεργειακή αξιοποίηση», δηλαδή την καύση των απορριμμάτων, που είναι ωφέλιμη μόνο για τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων.

Η κυβέρνηση της ΝΔ, παίρνοντας τη σκυτάλη από τον ΣΥΡΙΖΑ και αξιοποιώντας το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται πίσω από τους στόχους της ΕΕ, παρουσίασε πρόσφατα το νέο «Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα», το οποίο μεταξύ άλλων στοχεύει στην εντατικοποίηση των ρυθμών μείωσης της χρήσης λιγνίτη («απολιγνιτοποίηση») στο εγχώριο ενεργειακό μείγμα, με ανάλογη αύξηση του μεριδίου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Στο πλαίσιο αυτό, ο πρωθυπουργός πρόσφατα στη Βουλή διακήρυττε πόσο κερδοφόρο πεδίο είναι τα απορρίμματα για το κεφάλαιο και ταυτόχρονα αποκάλυπτε τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης για το λαό και το περιβάλλον, φέρνοντας ως παράδειγμα προς μίμηση «ένα εξαιρετικά εντυπωσιακό και καινοτόμο εργοστάσιο επεξεργασίας απορριμμάτων» στην Κοπεγχάγη, «με θερμική επεξεργασία των υπολειμμάτων στο κέντρο της πόλης». Και πρόσθετε ότι «προφανώς στις νέες επενδύσεις μεγάλου όγκου θα πρέπει να μπορούμε να συζητήσουμε και τη δυνατότητα θερμικής επεξεργασίας δευτερογενούς καυσίμου».

Εδώ «κουμπώνουν» οι σχεδιασμοί για την καύση του απορριμματογενούς καυσίμου RDF/SRF, το οποίο θα παράγεται από τις Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) που προωθούνται στη Βόρεια Ελλάδα και οι οποίες σχεδιάζεται να κατασκευαστούν και να λειτουργούν με τη μέθοδο ΣΔΙΤ. Ο ΠΕΣΔΑ Κεντρικής Μακεδονίας προβλέπει ΜΕΑ στις Σέρρες, που ήδη λειτουργεί, στον Ανατολικό Τομέα (προβλέπεται να γίνει στον Αγιο Αντώνιο Θέρμης) και στον Δυτικό Τομέα (προβλέπεται να γίνει κι αυτός στα όρια της ΠΕ Θεσσαλονίκης). Το RDF/SRF περιέχει πάνω από 90% χαρτί, χαρτόνι και πλαστικό, με τους καρκινογόνους ρύπους που εκλύει κατά την καύση του να αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.

Με την κατασκευή και λειτουργία των ΜΕΑ με ΣΔΙΤ, προωθούνται η απευθείας στήριξη μονοπωλιακών ομίλων με ζεστό τζάμπα χρήμα και η εξασφάλιση κερδών για πολλά χρόνια λειτουργίας, αφού οι δήμοι υποχρεούνται να τους εξασφαλίζουν πρώτη ύλη και μάλιστα με τσουχτερές τιμές.

Μάλιστα η κυβέρνηση της ΝΔ ανακοίνωσε την προώθηση συμβάσεων ΣΔΙΤ για τη διαχείριση απορριμμάτων, αξίας 700 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το τρέχον ΕΣΠΑ και με χρονικό ορίζοντα το τέλος του 2021. Είχε προηγηθεί η «συμβασιοποίηση» έργων επιπλέον 230 εκατομμυρίων, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.

Στην πραγματικότητα η λειτουργία των ΜΕΑ συνδέεται αδιάρρηκτα με την παραγωγή απορριμματογενών «εναλλακτικών» καυσίμων, δηλαδή με την καρκινογόνα καύση σκουπιδιών, αφού το SRF-RDF αξιοποιείται ως φθηνό καύσιμο κυρίως στις τσιμεντοβιομηχανίες.

Οι τσιμεντοβιομηχανίες επιδιώκουν να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος φορτώνοντας στο λαό και στο περιβάλλον τις επιπτώσεις της καύσης. Οχι τυχαία, για το SRF-RDF των ΜΕΑ της Κεντρικής Μακεδονίας έχουν εκδηλώσει ήδη ενδιαφέρον οι τσιμεντοβιομηχανίες «ΤΙΤΑΝ» και «ΧΑΛΥΨ».

Ο όμιλος «ΤΙΤΑΝ», στο πλαίσιο της επιδίωξής του να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά του, προωθεί την καύση του απορριμματογενούς καυσίμου στα εργοστάσιά του. Ηδη στη μονάδα στη Βουλγαρία το 50% της Ενέργειας καλύπτεται από την καύση RDF/SRF. Ταυτόχρονα, παίρνει τα μέτρα του για την εξασφάλιση της προμήθειας «εναλλακτικών καυσίμων», μέσω θυγατρικών εταιρειών («Ecorecovery ΑΕ», «Nordeco AΕ» κ.λπ.) που δραστηριοποιούνται στον κλάδο επεξεργασίας, διαχείρισης και εμπορίας στερεών αποβλήτων για την παραγωγή εναλλακτικών καυσίμων.

Τον προηγούμενο μήνα, η Μητροπολιτική Επιτροπή Θεσσαλονίκης, με θετική εισήγηση της διοίκησης, ενέκρινε τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της «Nordeco AΕ» για την επέκταση της δυναμικότητας της Μονάδας Παραγωγής Στερεών Δευτερογενών Καυσίμων, και ειδικότερα SRF, από 21.000 σε 40.000 τόνους ετησίως. Με βάση τη Μελέτη, ήδη τροφοδοτεί με SRF τα εργοστάσια «ΤΙΤΑΝ» Θεσσαλονίκης και Καμαρίου Βοιωτίας και της ΑΓΕΤ Βόλου, ενώ μπορεί να παράξει και RDF.

Στο κερδοφόρο πεδίο της καύσης επιδιώκει να μπει και ο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας, που έχει καταστρώσει και προωθεί το σχέδιο «Εγνατία διαχείρισης στερεών αποβλήτων», από την Ηπειρο μέχρι την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη, με την κατασκευή εργοστασίου καύσης μέσω ΣΔΙΤ, ώστε - όπως χαρακτηριστικά είχε πει ο πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γ. Μπουτάρης - «το ταχύτερο δυνατό, από τα σκουπίδια να βγει κέρδος», με την ενεργειακή αξιοποίησή τους. Το σχέδιο αυτό συνδυάζεται επίσης με τη «μεταλιγνιτική εποχή» και τις «πράσινες» επενδύσεις πολλών δισ. ευρώ για τα μονοπώλια.

Το υπολογισθέν υπόλειμμα στερεών αποβλήτων από τη διαχείριση, αν ολοκληρωθεί, θα ανέρχεται σε 350.000 - 400.000 τόνους, από την Ηπειρο μέχρι τη Θράκη, και όπως εκτιμάται θα μπορεί να παράξει την Ενέργεια που χρειάζεται μια πόλη 50.000 κατοίκων. Για το εν λόγω εγχείρημα, προϋπολογισμού εκατοντάδων εκατ. ευρώ, και αντίστοιχων κερδών, έντονο είναι το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν οι γαλλικές εταιρείες «Suez» και «Veolia», που εκτός από το νερό εμπλέκονται και στο χώρο της διαχείρισης αποβλήτων. Εχουν δε εκδηλώσει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν σε μεγάλα πρότζεκτ δημόσιων έργων στη χώρα μας, σε συνεργασία με δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ Κ. Μακεδονίας, Μ. Γεράνης, σε πρόσφατο άρθρο του προετοιμάζει το έδαφος για την αποδοχή της «ενεργειακής αξιοποίησης», την οποία παρουσιάζει ως την «3η γενιά διαχείρισης αποβλήτων». Για να επιτευχθεί το σχεδόν μηδενικό υπόλειμμα στην ταφή απορριμμάτων και υπολειμμάτων, αναφέρει, πρέπει να προχωρήσει η ενεργειακή αξιοποίηση, δηλαδή η καύση. Εξηγεί ότι το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο της Βόρειας Ελλάδας επιτρέπει τις συνεργασίες με τις υπόλοιπες Περιφέρειες και γι' αυτό θα πρέπει να καθοριστούν τα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν. Π.χ. η σύνταξη μίας πρότυπης μελέτης στην προοπτική της προσαρμογής στις ευρωπαϊκές Οδηγίες της «κυκλικής οικονομίας», η οριστικοποίηση της πρότασης βέλτιστης χωροθέτησης μιας τέτοιας μονάδας, η σύνταξη μελέτης χρηματοοικονομικής βιωσιμότητας της επένδυσης και η διερεύνηση όρων και προϋποθέσεων συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Ηδη έχουν προχωρήσει οι συζητήσεις με τη ΔΙΑΔΥΜΑ (Διαχείριση Απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας), διαδημοτική επιχείρηση η οποία το τελευταίο διάστημα διαρκώς διευρύνει το πελατολόγιό της (Κέρκυρα, Βέροια, Αίγιο κ.ο.κ.). Η ΜΕΑ Κοζάνης σήμερα επεξεργάζεται τις ποσότητες απορριμμάτων της Δυτικής Μακεδονίας, που αγγίζουν τους 89.000 τόνους. Μετά από συμφωνίες με άλλους δήμους αναμένεται να αγγίξει το μέγιστο φορτίο επεξεργασίας, δηλαδή 120.000 τόνους, ενώ σχεδιάζει να προχωρήσει στις αναγκαίες προσαρμογές προκειμένου να αυξήσει τη δυνατότητα επεξεργασίας στους 150.000 τόνους.

Οπως παραδέχτηκε σε συνέντευξή του (4/11) ο γενικός διευθυντής της ΔΙΑΔΥΜΑ, Δ. Μαυρίδης, γίνονται συζητήσεις για τη δημιουργία με ΣΔΙΤ ενός εργοστασίου καύσης υπολειμμάτων που θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια, στις εκτάσεις του Νότιου Πεδίου της ΔΕΗ στην Κοζάνη. Εξήγησε ότι το σημείο θεωρείται «κεντροβαρές» ως προς την Εγνατία Οδό.

Οπως είπε, έχουν γίνει δύο τουλάχιστον συνεδριάσεις με πρωτοβουλία του ΦΟΔΣΑ Κ. Μακεδονίας. Η μονάδα στο Νότιο Πεδίο έχει υποδειχθεί μεν, χωρίς όμως ακόμα να έχουν προχωρήσει μελέτες κ.λπ. Και σε κάθε περίπτωση η λειτουργία μιας τέτοιας μονάδας θα γίνει μέσα από έναν νέο ξεχωριστό φορέα, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων ΦΟΔΣΑ, δήμων και πιθανώς των ιδιωτών.

Οι αντιδραστικοί και επικίνδυνοι αυτοί σχεδιασμοί για λογαριασμό του κεφαλαίου είναι τέτοιοι που απαιτούν την άμεση λαϊκή κινητοποίηση ενάντια σε κυβέρνηση και Τοπική Διοίκηση. Να οργανωθεί η πάλη σε σύγκρουση με την πολιτική αυτή, που θυσιάζει το περιβάλλον και την προστασία της ανθρώπινης ζωής για τα κέρδη των βιομηχάνων.

Μια πάλη που συνδέεται με τον αγώνα για ριζικές αλλαγές στην οικονομία και στην κοινωνία, οι οποίες θα επιτρέψουν έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό στη διαχείριση των απορριμμάτων, με κριτήριο αποκλειστικά τις κοινωνικές ανάγκες και την προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων.

Από τη μεγάλη απεργιακή διαδήλωση των εργαζομένων στη Μασσαλία την Πέμπτη 5 Δεκέμβρη

Τέτοιες επισημάνσεις - εκβιασμοί πληθαίνουν τον τελευταίο καιρό, καθώς κυβέρνηση και αστική τάξη θέλουν να εκτονώσουν τις μεγάλες αντιδράσεις που προκαλούν οι νέες ανατροπές και να πείσουν ότι σε μια εποχή που αυξάνεται ο πλούτος που παράγουν οι εργαζόμενοι, είναι φυσιολογικό να μεγαλώνει διαρκώς εκείνο το τμήμα του πλούτου που ληστεύουν από τους παραγωγούς του κι εκείνοι μένουν να δουλεύουν, να συνταξιοδοτούνται, να ζουν, με όλο και λιγότερα, σε όλο και χειρότερες συνθήκες...

Βασικός άξονας των νέων ανατροπών (και) στη Γαλλία είναι η ενίσχυση του ανταποδοτικού χαρακτήρα της σύνταξης και της Ασφάλισης, με στόχο αφενός να περιοριστεί το «βάρος» για το αστικό κράτος και τη μεγαλοεργοδοσία, να μειωθεί το λεγόμενο «μη μισθολογικό κόστος». Επιπλέον, να επεκταθεί κι άλλο η λεηλάτηση του εργατικού μόχθου, μέσα από το τζογάρισμα αποθεματικών και εισφορών που θα διασφαλίζουν ρευστό για μπίζνες στους μεγαλοεπενδυτές.

Σ' αυτό το πλαίσιο, ιεραρχείται η επέκταση της λεγόμενης «συνταξιοδοτικής αποταμίευσης» («Epargne Retraite»). Η «υπευθυνότητα» που βαφτίζεται τρόπος «σωτηρίας» της Κοινωνικής Ασφάλισης δεν είναι παρά η καθαρά ατομική υπόθεση στην οποία μετατρέπεται πλέον η σύνταξη και η ασφάλιση. Ενώ η «ελευθερία», είναι η ελευθερία της επιλογής ανάμεσα στην επιβίωση με τα ψίχουλα της «βασικής σύνταξης» (που θα χορηγεί πλέον το κράτος, αλλά θα είναι ουσιαστικά ένα επίδομα) ή σε ένα σύστημα που σε αναγκάζει να δουλεύεις περισσότερα χρόνια για πολύ μικρότερες παροχές, οι οποίες μάλιστα δεν είναι καθόλου βέβαιες...

Σημειωτέον ότι σήμερα στη Γαλλία τα επαγγελματικά ταμεία που ασχολούνται με το τμήμα της σύνταξης δεν έχουν αναπτυχθεί στο βαθμό που προβλέπουν οι κεντρικές κατευθύνσεις της ΕΕ, περιορίζονται ακόμα σε τομείς αυτοαπασχολούμενων (κυρίως από την Υγεία). Αυτό αποτελεί για το κεφάλαιο σημαντικό μειονέκτημα και «καθυστέρηση», επειδή η διάδοση τέτοιων «εργαλείων αποταμίευσης» και το τζογάρισμα των αποθεματικών τους («αξιοποίηση» και «επένδυση» των εισφορών, όπως κομψά περιγράφεται στη σχετική νομολογία ή αρθρογραφία) μπορεί να προσφέρουν «στην οικονομία σημαντικούς πόρους για την ανάπτυξή της», όπως αναφέρεται συχνά - πυκνά.

Στις αρχές του Νοέμβρη, ο πρόεδρος της Ενωσης των Γάλλων βιομηχάνων MEDEF, Ζοφρί Ρου ντε Μπεζιέ, συνυπέγραφε άρθρο στην οικονομική εφημερίδα «Λα Τριμπιούν» για την «Προώθηση της επιτάχυνσης των μακροπρόθεσμων επενδύσεων στην πραγματική οικονομία χάρη στη "συνταξιοδοτική αποταμίευση" ("Epargne Retraite")». Σε αυτό, ο εκπρόσωπος των μεγαλοβιομηχάνων εκτιμούσε ανοιχτά: «Η συνταξιοδοτική αποταμίευση συνιστά μία εκπληκτική οικονομική ευκαιρία, βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη, ως επενδυτικός πόρος για την οικονομία μας...».

Ειδική μνεία γινόταν μάλιστα στον νόμο PACTE (Plan d' Action pour la Croissance et la Transformation des Entreprises, Σχέδιο Δράσης για την Ανάπτυξη και το Μετασχηματισμό των Επιχειρήσεων) που εγκρίθηκε το Μάη του 2019 και μεταξύ άλλων περιελάμβανε ειδικό κεφάλαιο για την απλοποίηση και επέκταση της λεγόμενης «Epargne Retraite». Της αποταμίευσης δηλαδή με στόχο τη ...διεκδίκηση (σε καμία περίπτωση κατοχύρωση) μιας σύνταξης, αφού είναι δεδομένη η καταβολή εισφορών αλλά όχι και το επίπεδο των παροχών, μέσα από λογαριασμούς αποταμίευσης (χωρίς καμία συμμετοχή του κράτους) που οι εργαζόμενοι «παροτρύνονται» να αποκτήσουν είτε ανεξάρτητα είτε σε επίπεδο επιχείρησης ως σύνολο προσωπικού, προσδοκώντας ότι έτσι θα μπορέσουν να συμπληρώσουν τη «βασική σύνταξη», που με το νέο σύστημα συγκέντρωσης μορίων (βλέπε και ένθετο «Ριζοσπάστη» 29/11/19) μετατρέπεται σε ένα πενιχρό επίδομα.

Οπως εξηγείται αναλυτικά και στην ιστοσελίδα του υπουργείου Οικονομίας, ο PACTE έρχεται να «παροτρύνει» πιο αποφασιστικά τους εργαζόμενους να στραφούν στην αποταμίευση, για να πάρουν κάποια στιγμή μια σύνταξη. Βέβαια, το νέο σύστημα επιδιώκει την πλατιάς κλίμακας «επένδυση» των εισφορών και αποθεματικών (είτε και μεμονωμένων λογαριασμών αποταμίευσης για σύνταξη) στην «πραγματική οικονομία», δηλαδή το τζογάρισμά τους στο χρηματιστήριο, ώστε μονοπωλιακοί όμιλοι να διασφαλίζουν νέα κεφάλαια για να προωθούν τα επενδυτικά τους σχέδια. Η «"συνταξιοδοτική αποταμίευση" θα είναι μία αποταμίευση που επενδύεται καλύτερα» - ισχυρίζεται η κυβέρνηση - «θα φέρνει στους αποταμιευτές απόδοση και θα χρηματοδοτεί την οικονομία».

Η «συνταξιοδοτική αποταμίευση είναι ένα είδος αποταμίευσης με μεγάλη διάρκεια. Μπορεί να συνεισφέρει σε μια καλύτερη χρηματοδότηση επιχειρήσεων...».

Μάλιστα, με τον PACTE θεσπίζονται και μια σειρά από «καινοτομίες», νέα «σχέδια συνταξιοδοτικής αποταμίευσης» (Plan d' Epargne Retraite - PER), όπως τα «PERO» (Plans d'Εpargne retraite obligatoire - Υποχρεωτικά σχέδια συνταξιοδοτικής αποταμίευσης»), τα οποία και από τον ίδιο τον τίτλο τους αναδεικνύουν ότι το σύστημα αυτό θα αποκτά όλο και πιο καθολικό - υποχρεωτικό χαρακτήρα για τους ασφαλισμένους, ως «επιλογή» που θα επιβάλλει αναγκαστικά η σχεδιασμένη και διαρκής υποβάθμιση των όποιων δημόσιων συνταξιοδοτικών παροχών παραμείνουν.

Το PERO, λοιπόν, αποτελεί το «υποχρεωτικό σχέδιο συνταξιοδοτικής αποταμίευσης», που θα «θέτει σε εφαρμογή μονομερώς ο εργοδότης, με την απλή ενημέρωση των ενδιαφερομένων», δηλαδή με μια απλή ανακοίνωση στο προσωπικό μιας εταιρείας που θα μαθαίνει με συνοπτικές διαδικασίες ότι τμήμα του μισθού του θα παρακρατείται, στο όνομα της απόκτησης σύνταξης κάποια στιγμή στο μέλλον, αλλά προς το παρόν θα «επενδύεται» στην «πραγματική οικονομία», πολλές φορές απευθείας για τις νέες επενδυτικές επιδιώξεις του ίδιου του αφεντικού τους, που θα ωφελείται και έτσι από την κλοπή του μόχθου τους.

Επίσης, τα PERO θα μπορούν να θεσπίζονται και «με σύμβαση ή συλλογική συμφωνία, ή με ένα σχέδιο που θα εγκρίνει η πλειοψηφία των μισθωτών τους οποίους αφορά...». Ουσιαστικά, η εργοδοσία θα επιστρατεύει μια σειρά από εκβιασμούς για την αρπαγή της «συμφωνίας των εργαζομένων» ή της πλειοψηφίας τους, αξιοποιώντας φυσικά και την πολύτιμη συνεργασία των συμβιβασμένων συνδικαλιστικών ηγεσιών.

Οσο για τα «οφέλη» και τις «παροχές» που ένας «αποταμιευτής» θα μπορεί να περιμένει από ένα PERO, αυτά θα εξαρτώνται από το «κέρδος και τη συμμετοχή στα αποτελέσματα της επιχείρησης», δηλαδή δεν θα υπάρχει κανένα σταθερό και διασφαλισμένο επίπεδο παροχών. Το μόνο σταθερό θα είναι οι ανάγκες διαβίωσης και κάλυψης πάγιων ατομικών και οικογενειακών αναγκών σε περίθαλψη, σίτιση, στέγαση κ.τ.λ. που ένας συνταξιούχος δεν θα μπορεί να καλύψει με σιγουριά, ακόμα κι αν έχει συμπληρώσει κάμποσες δεκαετίες σκληρής δουλειάς. Γι' αυτό και οι εργάτες στη Γαλλία μαζικά απήργησαν χτες 5 Δεκέμβρη και δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν τον αγώνα, για να παρθούν πίσω τα αντιασφαλιστικά μέτρα (βλέπε και σελ. 21).

Παιδιά - κρατούμενοι στο Ναουρούς, προτού μεταφερθούν στις ΗΠΑ

Το διαβόητο «αυστραλιανό μοντέλο», που έχει γίνει συνώνυμο βασανισμού «μέχρι τρέλας», εφαρμόζεται ουσιαστικά σε πολλές χώρες. Πρόσφατα και η ελληνική κυβέρνηση, στο σχέδιο που παρουσίασε για το «Προσφυγικό - Μεταναστευτικό», ανακοίνωσε τη «λειτουργία κλειστών κέντρων σε νησιά» για χιλιάδες ανθρώπους, μαζί με την ένταση της καταστολής στα σύνορα, την αυστηροποίηση του ασύλου κ.λπ. Πιο συγκεκριμένα, «κλειστά κέντρα» κράτησης - χωρίς δικαίωμα εξόδου - θα δημιουργηθούν σε Λέσβο, Χίο, Σάμο με χωρητικότητα πάνω από 5.000 το καθένα, καθώς και σε Κω (για τουλάχιστον 2.000 άτομα) και Λέρο (για 1.000 άτομα).

Πρόσφυγες και μετανάστες στο Μάνους τον περασμένο Μάη

Από το 2001, η Αυστραλία εγκατέστησε για πρώτη φορά στην Παπούα - Νέα Γουινέα και το νησί Ναουρού (Ειρηνικός Ωκεανός, 3.000 χλμ. βορειοανατολικά της Αυστραλίας) κέντρα κράτησης για πρόσφυγες και μετανάστες, που συλλαμβάνονται στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν με βάρκες τις αυστραλιανές ακτές.

Μετά από μια περίοδο που παρέμειναν κλειστά, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης ξαναλειτούργησαν το 2012 στη λογική της «αποτροπής». Εχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να οδηγούν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες στην απελπισία, να τους εξουθενώνουν σωματικά και ψυχικά, να τους τρομοκρατούν σε τέτοιο βαθμό, ώστε να «λυγίσουν» και να ζητήσουν να γυρίσουν πίσω, στον πόλεμο, στην εξαθλίωση, στη βία.

Ενδεικτικά, από το 2012 - και κυρίως από το 2013 - η αυστραλιανή κυβέρνηση έχει φυλακίσει λίγο πάνω από 4.000 άτομα - μεταξύ τους γυναίκες και παιδιά - στο Ναραού ή στην Παπούα - Νέα Γουινέα, θέλοντας να περάσει το «μήνυμα» ότι θα φυλακίζεται οποιοσδήποτε τολμήσει ακόμη και να κατευθυνθεί προς την Αυστραλία.

Πρόκειται για έναν πολύ μικρό αριθμό προσφύγων και μεταναστών, που η αχανής και «προηγμένη» Αυστραλία θα μπορούσε να φιλοξενήσει και να «ενσωματώσει». Διατηρεί όμως αυτή την άθλια κατάσταση σαν «βιτρίνα», σαν μια σαδιστική «διαφήμιση» προς όσους απελπισμένους σκέφτονται να μεταναστεύσουν εκεί, προειδοποιώντας τους να το ξανασκεφτούν. Εξάλλου, εκατοντάδες έχουν «λυγίσει» και δέχτηκαν τις λεγόμενες «εθελοντικές (!) υποβοηθούμενες επιστροφές» στην πατρίδα τους, ανάμεσά τους και άνθρωποι που είχαν το καθεστώς του πρόσφυγα. Δεκάδες έχουν αυτοκτονήσει ή σκοτωθεί σε επεισόδια.

Ενδεικτικά, τον Μάη του 2019 βρίσκονταν στο Μάνους περίπου 500 άνθρωποι και άλλοι 350 στο Ναουρού.

Στο Μάνους κρατούνταν κυρίως άντρες αιτούντες άσυλο, ενώ ακόμη και όσοι έχουν αναγνωριστεί ως πρόσφυγες δεν μεταφέρονται στην Αυστραλία, αλλά εγκαθίστανται σε άλλα σημεία στην Παπούα - Νέα Γουινέα, όπου επίσης επιβλέπονται. Από τον Οκτώβρη άρχισαν η εκκένωση του Μάνους και η μεταφορά προσφύγων και μεταναστών σε άλλες εξίσου άθλιες «δομές». Η τραγική ειρωνεία είναι ότι η μετακίνηση από το άθλιο, κλειστό κέντρο του Μάνους θέτει πρόσφυγες και μετανάστες σε ακόμη μεγαλύτερους κινδύνους, καθώς είναι πιο ευάλωτοι σε επιθέσεις των ντόπιων «συμμοριών», αλλά και κυκλωμάτων.

Η Διεθνής Αμνηστία σημείωσε τον Νοέμβρη του 2013 ότι η κατάσταση στο Μάνους «ισοδυναμεί με βασανιστήρια». Δεκάδες άνθρωποι έχουν πεθάνει από ασθένειες που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν, από επιθέσεις ντόπιων και φρουρών, ή έχουν οδηγηθεί στην αυτοκτονία. Πολλοί από αυτούς βρίσκονται φυλακισμένοι μέχρι σήμερα, έξι χρόνια μετά. Οι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο από το Αφγανιστάν, το Μπαγκλαντές, τη Βιρμανία, το Ιράν, το Πακιστάν, τη Σρι Λάνκα και το Σουδάν, πρώην εργαζόμενοι ή γιατροί στα κέντρα κράτησης, με τις μαρτυρίες τους σε οργανισμούς σχετικούς με τα ανθρώπινα δικαιώματα, περιγράφουν τη βαρβαρότητα που επικρατεί.

Οπως αναφέρουν, ομάδες ντόπιων ανδρών, συχνά μεθυσμένοι και οπλισμένοι, επιτίθεντο στους πρόσφυγες και μετανάστες. Η ανύπαρκτη ψυχολογική υποστήριξη, η πολύχρονη κράτηση, η αβεβαιότητα και η βία είχαν καταστροφικές επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία. Μετά από τόσα χρόνια κράτησης αρκετοί αυτοκτονούν ή αυτοτραυματίζονται, παρότι η συντριπτική πλειοψηφία μεταναστών και προσφύγων δεν αντιμετώπιζαν προβλήματα ψυχικής υγείας πριν από την κράτησή τους, σύμφωνα με την Υπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR).

Το 2016 η κυβέρνηση των ΗΠΑ υπέγραψε με την Αυστραλία συμφωνία για να δεχτούν οι ΗΠΑ έως 1.000 άτομα από το Ναουρού και την Παπούα - Νέα Γουινέα. Μέχρι και τον περασμένο Σεπτέμβρη περίπου 600 άτομα - κυρίως παιδιά με τις οικογένειές τους - είχαν μετεγκατασταθεί στις ΗΠΑ, ενώ τον περασμένο Φλεβάρη η κυβέρνηση της Αυστραλίας ανακοίνωσε ότι δεν θα κρατούνται πλέον παιδιά στο Ναουρού.

Στο Ναουρού κρατούνταν οικογένειες και γυναίκες. Ζούσαν σε σκηνές, κάτω από μια τέντα με νάιλον διαχωριστικά, χωρίς εύκολη πρόσβαση σε τουαλέτες ή σε εγκαταστάσεις κουζίνας, χωρίς κλιματισμό σε θερμοκρασίες ακόμη και 40 βαθμών Κελσίου.

Από τα τέλη του 2014 άρχισαν να σημειώνονται επιθέσεις, ληστείες και βιασμοί σε αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες, από ομάδες ντόπιων. Αν και το κέντρο μετατράπηκε σε «ανοιχτού τύπου», οι πρόσφυγες φοβούνταν να εγκαταλείψουν τα στρατόπεδα εξαιτίας της απειλής ξυλοδαρμού και βιασμού.

Οι απόπειρες αυτοκτονίας και οι τρομακτικές πράξεις αυτοτραυματισμού αντικατόπτριζαν τον πόνο των παιδιών στο Ναουρού. Σύμφωνα με καθηγητές Ψυχιατρικής από το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, παρατηρούνταν αυτοκτονικές συμπεριφορές σε παιδιά μόλις 8 και 10 χρόνων... Αλλες ομάδες ψυχολόγων που εργάζονταν με οικογένειες στο Ναουρού σκιαγραφούν μια βίαιη εικόνα της ζωής των παιδιών στο νησί, πολλά από τα οποία έχουν περάσει σχεδόν όλη τη ζωή τους φυλακισμένα, μέσα στην ανασφάλεια και τη βία.

Τα ψυχικά τραύματα που έχουν προκληθεί σε συνδυασμό με τις κακές - και συχνά επικίνδυνες συνθήκες - συμβάλλουν στη δημιουργία ενός αισθήματος απελπισίας. Ειδικοί εκτιμούν ότι τουλάχιστον 30 παιδιά υπέφεραν από το σύνδρομο παραίτησης, που είχε αναπτυχθεί και σε παιδάκια στο κολαστήριο της Μόριας στη Λέσβο. Πρόκειται για μια σπάνια ψυχιατρική κατάσταση, όπου οι πάσχοντες, ως «απάντηση» σε ένα σοβαρό ψυχικό τραύμα, «αποσύρονται» από τη ζωή. Η ασθένεια είναι απειλητική για τη ζωή τους καθώς τα παιδιά δεν μπορούν να φάνε και να πιουν.

Η κυνική στάση της αυστραλιανής κυβέρνησης στο δράμα χιλιάδων μεταναστών και προσφύγων αποτυπώθηκε και στην πρόσφατη απόφαση να μη δικαιολογούν οι γιατροί μια μεταφορά των μεταναστών και προσφύγων στην Αυστραλία προκειμένου να λάβουν εξειδικευμένη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

«Μπορούμε να ζητάμε τη γνώμη των γιατρών, όμως αυτοί δεν εκλέγονται. Δεν λογοδοτούν στην κοινή γνώμη», εξήγησε η βουλευτής Τζάκι Λάμπι, που υπερψήφισε την κυβερνητική πρόταση.

Από τον Φλεβάρη του 2019, που ίσχυσε ο νόμος για το δικαίωμα των γιατρών να στέλνουν ασθενείς στην Αυστραλία, είχαν μεταφερθεί στην Αυστραλία για να λάβουν θεραπεία μόλις 179 μετανάστες, σύμφωνα με στοιχεία της κυβέρνησης.

Ο υπουργός Εσωτερικών Υποθέσεων, Πίτερ Ντάντον, επέκρινε το νόμο ότι «δεν είχε ποτέ στόχο τη μεταφορά ανθρώπων εδώ για να λάβουν ιατρική φροντίδα, διότι ήδη τη λάμβαναν» στα κέντρα κράτησης. «Αυτός ήταν πάντα ένας νόμος που είχε στόχο να έρθουν εδώ άνθρωποι από την πίσω πόρτα και σήμερα την κλείσαμε», υπογράμμισε.

Μετά την ψηφοφορία στη Γερουσία ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Σκοτ Μόρισον, εξέφρασε την ικανοποίησή του, δηλώνοντας στους δημοσιογράφους: «Είχαμε πάντα συναίσθηση ότι αυτού του είδους το παραθυράκι δεν ενισχύει τα σύνορά μας, μόνο τα αποδυναμώνει»...