Ενας ξεχωριστός μήνας είναι ο Νοέμβρης που διανύουμε, για το Κόμμα μας, το ΚΚΕ. Είναι ο μήνας που το Κόμμα μας συμπληρώνει τα 100 χρόνια ζωής και δράσης, που κορυφώνεται μια πενταετία εκδηλώσεων για τη μεγάλη αυτή επέτειο. Σε αυτά τα πέντε χρόνια, έχει ξεδιπλωθεί μια δραστηριότητα πολύμορφη, με εκδηλώσεις, ιστορικά αφιερώματα, εκθέσεις, εκδρομές, εκδόσεις κ.λπ., ενώ ξεχώρισε το μεγάλο Φεστιβάλ 100 χρόνια ΚΚΕ - 50 χρόνια ΚΝΕ, που η επιτυχία του μας οπλίζει με θάρρος και αυτοπεποίθηση για τις μάχες που έρχονται.

Οι εκδηλώσεις για τα 100χρονα του Κόμματος θα κορυφωθούν με τη μεγάλη εκδήλωση στις 25 Νοέμβρη στην Αθήνα, στο ΣΕΦ. Στη Θεσσαλονίκη η αντίστοιχη εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις 9 Δεκέμβρη στο Παλαί ντε Σπορ.

Επίσης, ο προγραμματισμός για τα 100χρονα του ΚΚΕ περιλαμβάνει:

-- Την έκδοση του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ 1918 - 1949, το οποίο περιλαμβάνει τέσσερις τόμους.

-- Στις 23-24-25 του Νοέμβρη θα διεξαχθεί η Διεθνής Συνάντηση των Κομμουνιστικών Κομμάτων στην Αθήνα, απ' όπου και ξεκίνησαν οι Διεθνείς Συναντήσεις, με πρωτοβουλία του ΚΚΕ.

-- Στις 15-16 Δεκέμβρη, θα γίνει το 5ο Επιστημονικό Συνέδριο Λογοτεχνίας με θέμα: «Η συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με το εργατικό κίνημα και την κομμουνιστική ιδεολογία από τα τέλη του 19ου αιώνα έως το μεσοπόλεμο».

Στις επόμενες σελίδες του «Ριζοσπάστη» μπορείτε να διαβάσετε ρεπορτάζ από την εκδήλωση της ΚΕ του ΚΚΕ που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 3 Νοέμβρη στο κτίριο που φιλοξένησε τις εργασίες του 9ου Συνεδρίου του Κόμματος τον Δεκέμβρη του 1973 στο Σορφχάιντε, βόρεια του Βερολίνου.

Επίσης, ρεπορτάζ από τα εγκαίνια της μεγάλης έκθεσης της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 100χρονα του Κόμματος, με τίτλο «Μια κόκκινη γραμμή τον δρόμο μάς δείχνει», που φιλοξενείται στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα», στην Αθήνα.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκε επίσης αντιπροσωπεία του Κόμματος Εργατών Ιρλανδίας με επικεφαλής τον Πρόεδρό του, που πραγματοποιεί επίσκεψη στη χώρα μας.

Συγκινητική ήταν η ανταπόκριση ανθρώπων κάθε ηλικίας που περιηγήθηκαν στην Εκθεση, ανάμεσά τους και πολλοί εκπρόσωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών.

Οι συζητήσεις που ακούγονταν στα πηγαδάκια ήταν χαρακτηριστικές, για τις μνήμες που ξυπνούσαν σε πολλούς από τους συγκεντρωμένους: «Τα ζήσαμε κι εμείς αυτά...», έλεγαν αρκετοί από τους συγκεντρωμένους. Ξεχωριστό ήταν το στιγμιότυπο μιας νεαρής ΚΝίτισσας, που σε μια φωτογραφία με κρατούμενες των φυλακών Αβέρωφ αναγνώρισε τη γιαγιά της.

Πρόκειται για μια έκθεση αντάξια των 100 συγκλονιστικών χρόνων του ΚΚΕ. Μια έκθεση που αξίζει κανείς να επισκεφθεί, να αφιερώσει χρόνο για να σκύψει πάνω στα εκθέματα, μιας και είναι πολλά εκείνα τα ντοκουμέντα που παρουσιάζονται για πρώτη φορά.

Στο άνοιγμα της εκδήλωσης, εκφράστηκαν ευχαριστίες μεταξύ άλλων στους Γιάννη και Γιώργο Χριστόπουλο για τις υψηλής ποιότητας εκτυπώσεις, στους συντρόφους ξυλουργούς που εργάστηκαν εθελοντικά για το στήσιμο, τον ΟΠΑΝΔΑ για την παραχώρηση του χώρου και σε όσους άλλους συνείσφεραν στην εκδήλωση των εγκαινίων.

Τι επόμενες μέρες και για όσο διαρκεί η έκθεση, ο «Ριζοσπάστης» θα παρουσιάσει ρεπορτάζ για τα μοναδικά εκθέματά της και από τις οργανωμένες ξεναγήσεις που ήδη προγραμματίζονται.

Η έκθεση θα λειτουργήσει μέχρι τις 30 Νοέμβρη στο Πολιτιστικό Κέντρο του δήμου Αθηναίων «Μελίνα» (Ηρακλειδών 66 & Θεσσαλονίκης, στο Θησείο).

Οι ώρες των επισκέψεων είναι:

-- Τρίτη - Σάββατο: 10 π.μ. - 8 μ.μ.

-- Κυριακή: 10 π.μ. - 2 μ.μ.

(Δευτέρα κλειστά)

Ο κοντινότερος σταθμός πρόσβασης είναι αυτός του μετρό «Κεραμεικός».

Για ομαδικές επισκέψεις και οργανωμένες ξεναγήσεις να προηγείται επικοινωνία με την Κομματική Οργάνωση Αττικής στο τηλέφωνο 210.5282.607 Δευτέρα έως Παρασκευή 10 π.μ. - 12 μ. και 6 μ.μ. - 8 μ.μ. και το Σάββατο 11 π.μ. - 1 μ.μ.

Οπως θα έχετε ήδη δει γύρω σας, στα ταμπλό της έκθεσης για τα 100 χρόνια του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, μια κόκκινη γραμμή δείχνει το δρόμο μας.

Αυτήν την κόκκινη γραμμή σάς καλούμε και σήμερα να περπατήσουμε μαζί.

Είναι το κόκκινο που δημιουργούν οι ποταμοί προσφοράς αίματος του Κόμματός μας, των εργατών όπου Γης.

Είναι το κόκκινο που ποτίζει το δέντρο της λευτεριάς, που η επιστήμη το προσδιορίζει με τη λέξη Κομμουνισμός!

Κι έτσι το έμαθε ο λαός μας, έτσι το ξέρουν οι λαοί όλου του κόσμου.

Είναι το κόκκινο στο οποίο προσβλέπουν οι σύγχρονοι προλετάριοι όλου του κόσμου.

Μην ξεγελαστεί κανείς από το πισωγύρισμα της Ιστορίας, που ζούμε στις μέρες μας.

Οι αστοί δεν ξεχνιούνται ούτε στιγμή!

Με αφορμή και τον γιορτασμό των 100 χρόνων του Κόμματός μας, το διαπιστώνουμε στο καθημερινό σερβίρισμα του αντικομμουνισμού από τους κουκουεδολόγους της νέας κοπής. Παλιό και σάπιο αυτό το φρούτο.

Ενα είναι το γεγονός που πασχίζουν να αντιμετωπίσουν.

Αυτό το Κόμμα, το τέκνο της ανάγκης, που με τη μέχρι τώρα πορεία του δικαίωσε μέρα τη μέρα, λεπτό προς λεπτό, την αποστολή του, δικαιώνει την προοπτική του.

Οπως θα δείτε και στα ταμπλό της έκθεσης, σημειώνουμε:

«Η ιστορική αναγκαιότητα της ίδρυσης του ΚΚΕ προήλθε από την αλληλεπίδραση δύο καίριων παραγόντων:

-- Την αδιαμφισβήτητη επίδραση - και στη χώρα μας - της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, καθώς η νίκη της εδραιωνόταν μέρα με τη μέρα και προχωρούσαν τα πρωτόγνωρα βήματα της νέας εργατικής σοβιετικής εξουσίας.

-- Αυτές οι εσωτερικές και διεθνείς συνθήκες ήταν καθοριστικές για την ίδρυση στην Ελλάδα επαναστατικού κόμματος, δηλαδή Κομμουνιστικού Κόμματος, ως οργανωμένης συνειδητής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης».

Θα κάνει λάθος όποιος δει τα ταμπλό της έκθεσης μόνο ως κάποιες «στιγμές» μιας εκατόχρονης πορείας.

Δε μετριέται έτσι, με το χρόνο μόνο, η Ιστορία του εργατικού κινήματος.

Πάντα είναι το ποιοτικό στοιχείο που κυριαρχεί και τα άλματα που συνεπάγεται.

Η Ιστορία λέει πως το ποιοτικό στοιχείο προκύπτει όταν ο ανασφαλής ως ξεχωριστό άτομο εργάτης γίνεται γροθιά.

Κι αυτό είναι το νέο - το ποιοτικά νέο - που έφερε στη ζωή των εργατών το ΚΚΕ.

Μια ματιά στην πραγματική ζωή των εργατών έχει να δείξει τα αποτελέσματα της δράσης των κομμουνιστών στη συνείδηση των εργατών.

Αυτή η δράση αποτυπώνεται στη διάρκειά της και στη σημερινή έκθεση.

Δεν είναι μόνο οι οικονομικοί αγώνες, που καθορίστηκε το περιεχόμενό τους, ο προσανατολισμός τους, από την ιδεολογική παρέμβαση των κομμουνιστών.

Είναι και η πολιτική ανάσα.

Αυτό που μάθαμε να λέμε «δικαιώματα», «ελευθερίες», και που φέρνει έντονη τη σφραγίδα της πάλης των κομμουνιστών.

Και αυτό αποτυπώνεται στη σημερινή έκθεση.

Η στρατηγική για την επανάσταση, ακόμα κι όταν ήταν ατελής, ανάγκαζε την αστική τάξη να παραχωρεί ελευθερίες, να ορκίζεται κι εκείνη στο όνομα της ελευθερίας, όταν απόλυτος όρος ύπαρξής της είναι η ανελευθερία για τους εργάτες, είναι η καταπίεση, είναι η όλο και πιο σκληρή εκμετάλλευση.

Μια ματιά στα ταμπλό της έκθεσης πείθει.

100 ολάκερα χρόνια δεν χωράνε σε μερικά ταμπλό.

Ομως, ο θεατής αυτής της σχετικά «συμπυκνωμένης» έκθεσης έχει την ευκαιρία να πάει πίσω στο χρόνο, στα πρώτα βήματα, πριν ακόμα υπάρξει προοπτική κομμουνιστικού κόμματος, πριν καν ακόμα υπάρξουν συνδικάτα.

Να δει την αστική τάξη στα πρώτα της βήματα, και να την δει αποτρόπαιη απέναντι στους εργάτες.

Ηξεραν από τότε ότι όπως οι ίδιοι επαναστάτησαν απέναντι στους φεουδάρχες, έτσι και οι εργάτες θα γίνουν νεκροθάφτες σε ένα σύστημα που υπάρχει και βασίζεται στην εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης.

Ηξεραν πως αργά ή γρήγορα θα 'ρχόταν η στιγμή του καταλύτη...

Οταν ο μεγάλος μας ποιητής, ο Κώστας Βάρναλης, αναφέρεται στο «τέκνο της ανάγκης», σ' αυτό ακριβώς αναφέρεται:

Σ' ένα κόμμα αναγκαίο στην ανερχόμενη ιστορικά τάξη, αυτήν που μπορεί να ζήσει χωρίς εκμετάλλευση.

Κι αυτήν την πορεία, που απαιτείται για να περάσουμε από το βασίλειο της ανάγκης στο βασίλειο της ελευθερίας, καταγράφουμε στα ταμπλό της έκθεσης.

Περιδιαβείτε την έκθεση και δείτε αυτές τις στιγμές, που καταγράφουν ακριβώς αυτά τα βήματα συνείδησης.

Τον ίδιο το ρόλο του ΚΚΕ στην ιστορική εξέλιξη.

Συλλογικός νους. Συλλογικός οργανωτής. Πρωτοπόρος στη δράση. Ανυστερόβουλος στην πράξη. Φορέας του καινούργιου.

Αυτό είναι το ΚΚΕ.

Αυτό δείχνουν κατ' ελάχιστον οι εικόνες στην έκθεση.

Οχι μόνο για τις μακρινές ηρωικές στιγμές, αλλά και στις κατοπινά σκοτεινές εποχές.

Οταν η αντεπανάσταση άπλωνε βαρύ το πέπλο της, όταν πανικόβλητος ο κόσμος κλεινόταν, οι Κουκουέδες τα 'δωσαν και πάλι όλα, να σταθεί όρθιος ο κόσμος της δουλειάς.

Οχι με ψευτοντόπινγκ για τους «καλούς καιρούς που θα 'ρθούνε», μα με σκληρή μελέτη, στιγμή προς στιγμή, του αιώνα που πέρασε, των αναγκών του σήμερα.

Για να γίνουν πιο στέρεα τα θεμέλια στο δρόμο που έχουμε να διανύσουμε.

Σ' αυτήν την κόκκινη γραμμή που δείχνει το δρόμο μας.

Σ' αυτήν την κόκκινη γραμμή που χαράζει το μέλλον της εργατικής τάξης.

Και αυτήν την πορεία παρουσιάζουμε στα ταμπλό της έκθεσης.

Αυτό είναι το νέο που φέρνει το ΚΚΕ.

Αυτό σηματοδοτεί με τον γιορτασμό των εκατόχρονων: Τη βεβαιότητα πως όχι μόνο «χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά», αλλά κι ότι «εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά».

Κοιτάξτε προσεκτικά τα στοιχεία που παρουσιάζονται στην έκθεση.

Αυτά τα 100 χρόνια είναι η Ιστορία του τόπου μας, από τη σκοπιά της πάλης της εργατικής τάξης για τη δική της απελευθέρωση.

Στιγμές αυτής της πάλης δείξαμε ήδη με το Ντοκιμαντέρ για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ και με το ανάλογο Λεύκωμα.

Συνεχίζουμε αυτήν την παρουσίαση και με τη σημερινή έκθεση ντοκουμέντων και υλικών.

Ακολουθεί σε λίγες μέρες η διάθεση του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ για την περίοδο 1918-1949.

Καθένας μπορεί να αναγνωρίσει σ' αυτά τα υλικά τη δική του πορεία, του πατέρα του, του παππού του, του χωριού, της γειτονιάς, των μεγάλων αγώνων και των πικρών στιγμών, αλλά και την αγωνία του παιδιού του για ένα μέλλον που δεν μπορεί να είναι συνώνυμο της μιζέριας.

Η έκθεση για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ είναι η προβολή των βημάτων που έγιναν, με το βλέμμα πάντα στραμμένο στο μέλλον...

Κι αυτή είναι μια σημαντική διαφορά μας από τις διάφορες ιστοριογραφίες, που εκπορεύονται από την αστική τάξη και τα οπορτουνιστικά ακόλουθά της.

Οι οποίοι, όσο λυρικά κι αν παρουσιάζουν τις ένδοξες στιγμές, στο τέλος αφήνουν μια πίκρα για τους «χαμένους αγώνες» ή για τις δήθεν «καλές εποχές που πέρασαν»...

Η έκθεση για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ είναι πρόκληση - πρόσκληση για τους αγώνες που έρχονται.

Συνιστά με τον δικό της τρόπο μια επιθεώρηση δυνάμεων για το μέτωπο.

Εμείς δεν θάψαμε τους νεκρούς μας, για να πηγαίνουμε να ανάβουμε καντήλια στη μνήμη τους.

Εμείς δεν αφήνουμε κανέναν πίσω.

Κουβαλάμε στους ώμους μας όλη την εμπειρία των προγόνων, γεμίζουμε τις φαρέτρες μας με όλη τη σοφία των μαχητών που έπεσαν, των διανοητών που στρατεύτηκαν στη μεγάλη υπόθεση.

Κοιτάξτε αυτήν την κόκκινη γραμμή.

Δεν καταγράφει ημερομηνίες.

Εναν σκληρό αγώνα καταγράφει, «με τα πλακάτ, με την ελπίδα, με τα λάβαρα».

Ακόμα και τον καιρό της νομιμότητας, τα πράγματα δεν ήταν ρόδινα. Χιλιάδες αγωνιστές γνώρισαν τη μια απόλυση πίσω απ' την άλλη. Για την παραμικρή υποχώρηση του καπιταλιστή, για την κατάκτηση του παραμικρού, ακόμα και προσωρινού δικαιώματος, χρειάστηκαν πολλά κουράγια, που μόνο μια ιδεολογία με πίστη στη δύναμη του εργάτη μπορούσε να εμπνεύσει.

Ο αγώνας της ΛΑΡΚΟ, για παράδειγμα, δεν είναι μια κάποια ηρωική στιγμή. Είναι η απόδειξη ότι το δίκιο της τάξης μας είναι δίκιο όλου του λαού.

Το απέδειξαν οι χιλιάδες που στάθηκαν στο πλευρό των απεργών, με σημαντική συμβολή - για ένα τέτοιο αποτέλεσμα - της δράσης των κομμουνιστών.

Είναι κι αυτό παρακαταθήκη της Ιστορίας του ΚΚΕ.

Τέτοιες σελίδες είναι γεμάτη η Ιστορία του Κόμματός μας.

Με περηφάνια την παρουσιάζουμε σήμερα και εδώ.

Σ' αυτές τις σελίδες αναγνωρίζονται τόσοι και τόσοι σύντροφοι που δε ζουν πια ανάμεσά μας.

Αναγνωρίζουμε, όμως, σ' αυτούς, στο παράδειγμα της δράσης τους, τα πρώτα βήματά μας, την έμπνευσή μας, τη βοήθεια που μας έδωσαν, τη δύναμη να κρατηθούμε, να μην το βάλουμε κάτω, να μην τα διπλώσουμε.

Είναι και μια αναγνώριση της προσφοράς όλων αυτών τούτη η έκθεση.

Είναι η μεγάλη κληρονομιά μας. Δήλωση στο σύστημα ποτέ δεν κάναμε, ούτε θα κάνουμε.

Μέσα απ' τα ταμπλό ο επισκέπτης θα δει τα νιάτα του τόπου μας στην πρώτη γραμμή των αγώνων.

Στην ΟΚΝΕ, την ΕΠΟΝ, τον ΕΛΑΣ, τον ΔΣΕ, στη ΔΝΛ, στην αντιΕΦΕΕ, στην ΚΝΕ.

Στην έκθεση ο θεατής θα διαπιστώσει πως τα καλύτερα μυαλά της ελληνικής διανόησης βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της μάχης με τα κείμενά τους, πεζά και ποιήματα, με τις ζωγραφιές τους σε μια πέτρα της εξορίας, με τη συμβολή τους στις μήτρες των παράνομων τυπογραφείων.

Δεν λούφαξαν, έγραψαν με το δικό τους «παρών», ανεξίτηλη την προσφορά τους.

Τίμησαν το Κόμμα.

Δείτε τον στίχο του Ρίτσου στη «Ρωμιοσύνη»:

«Το χέρι τους είναι κολλημένο στο ντουφέκι

το ντουφέκι είναι συνέχεια του χεριού τους

το χέρι τους είναι συνέχεια της ψυχής τους -

έχουν στα χείλια τους απάνου το θυμό

κ' έχουνε τον καημό βαθιά - βαθιά στα μάτια τους

σαν ένα αστέρι σε μια γούβα αλάτι».

«Σαν ένα αστέρι σε μια γούβα αλάτι». Ποιος μπορεί να γράψει έναν τέτοιο στίχο, αν δεν μπορεί να διακρίνει την καρτερία του κομμουνιστή, που κάνει φυλακτό - αστέρι τον θυμό του κρυμμένο σε μια γούβα αλάτι...

Μόνο οι διανοούμενοι που στάθηκαν πλάι στο κομμουνιστικό κίνημα μπόρεσαν να μεγαλουργήσουν μ' έναν τέτοιο τρόπο.

Μόνο οι διανοούμενοι που μ' ένα σπασμένο μολύβι, δυο ελιές, μια μπουκιά ψωμί, ξενυχτώντας στα γραφεία του «Ριζοσπάστη», μπορούσαν να γράψουν:

«...Απ' τις φυλακές και την εξορία

η νέα του κόσμου ξεκινά ιστορία...».

Αυτοί μπορούσαν να δουν ποιες ιδέες είναι η κινητήρια δύναμη, ακόμα και στις πιο σκοτεινές εποχές.

Κι έτσι συνέβη το 1940.

Κι έτσι συνέβη ξανά στις δεκαετίες μετά τη στρατιωτική ήττα του ΔΣΕ.

Ξανά μετά τη δικτατορία.

Ετσι συμβαίνει και σήμερα.

Ακόμα κι όταν τα νέα δεσμά δεν είναι η φυλακή και η εξορία, η νέα του κόσμου ιστορία ξεκινά απ' αυτό ακριβώς: Την απόφαση των πρωτοπόρων να φέρουν τα πάνω κάτω.

Και αυτήν την απόφαση παρουσιάζουμε στη σημερινή έκθεση.

Ολοι και όλες μας έχουμε τραγουδήσει τον στίχο του ποιητή:

«Μην καρτεράτε να λυγίσουμε ούτε για μια στιγμή, ούδ΄ όπως στην κακοκαιριά λυγάει το κυπαρίσσι, έχουμε τη ζωή πολύ, πάρα πολύ αγαπήσει».

Πόσοι και πόσοι δεν αντλούν δύναμη από αυτούς ακριβώς τους αλύγιστους της ταξικής πάλης, που παρελαύνουν και σήμερα εδώ μέσα απ' τα ταμπλό αυτής της έκθεσης.

Το ΚΚΕ στέκεται με θάρρος απέναντι στην Ιστορία του.

Την ξαναδιαβάζει, αναλύει όλα τα δεδομένα, κάνει γενναία αυτοκριτική, βγάζει συμπεράσματα για την επόμενη μέρα.

Δείτε τα ταμπλό για την περίοδο της Κατοχής και τις μέρες που ακολούθησαν, αλλά και προηγούμενα.

Στέλνουν σημαντικά μηνύματα, ντοκουμέντα, όπως οι επιστολές των φαντάρων, ότι δεν θα στρέψουν τα όπλα τους ενάντια στους εργάτες (στα ντοκουμέντα από τη δεκαετία του '30).

Δεν ήταν εύκολος ο δρόμος ως εδώ.

Ποτέ δεν ήταν εύκολος.

Ειδικά εκείνα τα χρόνια.

Οχι μόνο γιατί ήταν σκληρός ο αντίπαλος.

Αλλά και γιατί το νεοσύστατο Κομμουνιστικό Κόμμα είχε να λύσει πολλές από τις εν τη γενέσει του αδυναμίες.

Το ξεσκαρτάρισμα από τις σοσιαλδημοκρατικές αυταπάτες, η πάλη με τον οπορτουνισμό, σε συνθήκες που η ταξική πάλη οξυνόταν, δεν ήταν εύκολη υπόθεση.

Και σ' αυτές ακριβώς τις συνθήκες το ΚΚΕ άπλωσε ρίζες στην εργατική τάξη.

Τέτοιες ρίζες, βαθιές, στέρεες, ικανές να μεγαλώσουν το δέντρο και τις φυλλωσιές του Κόμματος, της λαϊκής πάλης, μέχρι σήμερα, πολύ περισσότερο αύριο.

Σας καλωσορίζουμε σ' αυτήν την έκθεση για τα 100χρονα του ΚΚΕ, καλώντας σας να στοχαστείτε μαζί μας πάνω στη διακήρυξη του Προγράμματός μας:

«Το ΚΚΕ έρχεται από πολύ μακριά και πάει πολύ μακριά γιατί η υπόθεση του προλεταριάτου, ο κομμουνισμός, είναι η πιο καθολικά ανθρώπινη, η βαθύτερη, η πιο πλατιά».

Ο ένας αιώνας δράσης του ΚΚΕ κλείνει με μια μεγάλη παρακαταθήκη.

Ο νέος αιώνας αρχίζει με τις καλύτερες προϋποθέσεις για νέους και νικηφόρους αγώνες ρήξης και ανατροπής του βάρβαρου και σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος.

Με τη βεβαιότητα ότι ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας των νέων σοσιαλιστικών επαναστάσεων, καθώς ζούμε την εποχή του περάσματος από τον καπιταλισμό στον σοσιαλισμό, παρά τις ανατροπές και τον συνεχιζόμενο διεθνή αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων στην ταξική πάλη.

Καλή δύναμη σε όλους και όλες.

Ο Κ. Γκουτζηγιάννης

«Το δικό μας λιθαράκι βάζουμε σήμερα κι εμείς με τη σειρά μας στην ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος εδώ στη Γερμανία, στην ανασυγκρότηση του κομμουνιστικού κινήματος. Ως αναπόσπαστο κομμάτι της ντόπιας εργατικής τάξης, παλεύουμε αιτήματα που αφορούν το σύνολο της εργατικής τάξης της Γερμανίας, στους εργασιακούς χώρους, στην Υγεία, στην Παιδεία, στις γειτονιές, έχοντας πυξίδα μας τον αγώνα για την τελική και οριστική νίκη της εργατικής τάξης εδώ στη Γερμανία», υπογράμμισε.

Ο Χανς - Πέτερ Μπρένερ σημείωσε ότι «η ιστορία και των δύο κομμάτων μας, του ΚΚΕ και του KPD/DKP, είναι γεμάτη από ηρωικούς αγώνες», και μίλησε για την κατάσταση στη Γερμανία σήμερα, αναφέροντας πως το κόμμα τους προσανατολίζεται στο σταμάτημα της αντιδραστικής πορείας που καταγράφεται στη χώρα του και «αναζητά τον αποτελεσματικότερο δρόμο για να φτάσουμε στην επαναστατική ρήξη με τον καπιταλισμό». Εξήρε τη συμπαράσταση του ΚΚΕ, κάνοντας λόγο για αδελφική σύνδεση και για στενούς δεσμούς αλληλεγγύης στον κοινό αγώνα. «Στηριζόμαστε στη δική μας επαναστατική πείρα, όπως και σε αυτήν των μπολσεβίκων και της Κομμουνιστικής Διεθνούς (...) Ο κοινός μας εχθρός είναι το καπιταλιστικό εκμεταλλευτικό σύστημα», σημείωσε.

Ο Τβ. Τας

Ο Χ. Π. Μπρένερ

Η ορχήστρα «Φ. Βάινεκ» «προλόγισε» την είσοδο των παλαίμαχων αγωνιστών και των μελών της ΚΝΕ στην αίθουσα

Η φετινή χρονιά είναι μια ξεχωριστή χρονιά για όλους μας. Είναι μια ξεχωριστή χρονιά για την εργατική τάξη, τον λαό, το εργατικό κίνημα. Γιατί το Κόμμα μας γιορτάζει τα 100 χρόνια ζωής και δράσης του. Ξεχωριστά χαιρετίζουμε την αντιπροσωπεία του αδελφού Κόμματος στη χώρα που μας φιλοξενεί, το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Στέλνουμε διεθνιστικό χαιρετισμό στα μέλη και τους φίλους του DKP και της SDAJ.

Εκτιμούμε την πολύχρονη κοινή δράση ανάμεσα στα Κόμματά μας και τις Κομμουνιστικές Νεολαίες και θα εργαστούμε για την ενίσχυσή της το επόμενο διάστημα. Χαιρετίζουμε τους κομμουνιστές και τις κομμουνίστριες, τους φίλους του ΚΚΕ και της ΚΝΕ που έζησαν και ζουν στη Γερμανία, σε άλλες χώρες του εξωτερικού, είτε παλιότερα ως πολιτικοί πρόσφυγες είτε ως μετανάστες εργάτες, επιστήμονες, είτε ως φοιτητές. Ολοι σας είχατε και έχετε τη δική σας ξεχωριστή συμβολή σε αυτή την ηρωική 100χρονη Ιστορία του Κόμματός μας (...)

Το 9οΣυνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο, σε αυτό το κτίριο που βρισκόμαστε σήμερα, τον Δεκέμβρη του 1973. Πήραν μέρος 86 αντιπρόσωποι. Με συμβουλευτική ψήφο συμμετείχαν 23 αντιπρόσωποι, σύνολο δηλαδή 119. Από τους αντιπροσώπους έφτασαν με δυσκολία, παράνομα από την Ελλάδα, 33 αντιπρόσωποι. Οι υπόλοιποι ήταν από τις Οργανώσεις των πολιτικών προσφύγων στις σοσιαλιστικές χώρες και από τις Οργανώσεις των μεταναστών στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης.

Το 9ο Συνέδριο συζήτησε την έκθεση δράσης της απερχόμενης ΚΕ και το σχέδιο νέου Προγράμματος του Κόμματος. Είχε προηγηθεί πλατιά εσωκομματική συζήτηση στις ΚΟ, κυρίως στις χώρες του εξωτερικού, αλλά με μεγάλες δυσκολίες και στις Οργανώσεις που είχαν ανασυγκροτηθεί και δημιουργηθεί μέσα στην Ελλάδα, σε συνθήκες βαριάς παρανομίας.

Το 9ο Συνέδριο εξέτασε μια μεγάλη περίοδο, κυρίως από το 8ο το 1961 έως το 9ο τον Δεκέμβρη του 1973. Αντικειμενικά επεκτάθηκε και στην προηγούμενη περίοδο της δεκαετίας του 1950, μετά τη μεγάλη κρίση που ξέσπασε το 1956, με την παρέμβαση των 6 αδελφών Κομμάτων και την αλλαγή ηγεσίας στο ΚΚΕ με την καθαίρεση του Νίκου Ζαχαριάδη, ενώ ακολούθησε η διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων το 1958 και η ένταξη των κομμουνιστών μέσα στην ΕΔΑ.

Μέσα σε αυτά τα χρόνια, το Κόμμα γνώρισε επίσης μια μεγάλη κρίση, αλλά διασώθηκε η ύπαρξή του από την επέλαση του δεξιού οπορτουνισμού. Η 12η Ολομέλεια το 1968 αποτελεί σημαντικό σταθμό στην Ιστορία του Κόμματος, γιατί υπερασπίστηκε τις αρχές του μαρξισμού - λενινισμού, άφησε κομμουνιστικά αντανακλαστικά, παρά τις σοβαρές αντιφάσεις που περιείχε η στρατηγική.

Αποκατέστησε βασικές καταστατικές αρχές λειτουργίας και δράσης με βάση τον δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, τον μαρξισμό - λενινισμό και τον προλεταριακό διεθνισμό. Σωστά κριτίκαρε την προηγούμενη ηγεσία και τις αποφάσεις για διάλυση των ΚΟΒ στην Ελλάδα, σε συνθήκες παρανομίας κ.λπ.

Είναι θετικό ότι δεν συντάχθηκε με τις ευρωκομμουνιστικές απόψεις, με τον αντισοβιετισμό και τον αντικομμουνισμό της «ανανέωσης» της εποχής, του εθνικού δρόμου για τον σοσιαλισμό, ανέδειξε τη δυνατότητα για αξιοποίηση όλων των μορφών πάλης και άλλα.

Το Πρόγραμμα που επεξεργάστηκε το 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ (Δεκέμβρης 1973), διατηρεί όμως σοβαρά προβλήματα στρατηγικής, εξαιτίας και των αρνητικών επιπτώσεων στην πορεία του ΚΚΣΕ και της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, μετά το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ, τη γενικότερη πορεία του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος.

Τα βασικά προβλήματα στη στρατηγική του ΚΚΕ εστιάζονται: Στα δύο στάδια της επαναστατικής διαδικασίας, στην αντίληψη ότι μια κυβέρνηση στο έδαφος του καπιταλισμού με ένα «μεταβατικό πρόγραμμα» μπορεί να ανοίξει την επαναστατική διαδικασία, να διαπαιδαγωγήσει επαναστατικά την εργατική τάξη.

Αυτά τα προβλήματα θεωρητικού χαρακτήρα, με επιπτώσεις όμως στη χάραξη της στρατηγικής και στη διαμόρφωση του Προγράμματος, έλκουν την καταγωγή τους από την περίοδο πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αφορούν το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.

(...)

Οπως έχουμε εκτιμήσει, παρά τα όποια γλιστρήματα που κατά καιρούς είχε το Κόμμα μας, με δική του ευθύνη και κάτω και από τις επιδράσεις του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, αφού ήταν αναπόσπαστο τμήμα του, όμως δεν εξελίχτηκε ποτέ σε ένα διαμορφωμένο οπορτουνιστικό κόμμα, δεν έγινε ποτέ ευρωκομμουνιστικό κόμμα, δεν πέρασε σε εχθρικό στρατόπεδο απέναντι στη σοσιαλιστική οικοδόμηση.

Αν είχε αποκρυσταλλωθεί σε οπορτουνιστικό κόμμα, θα είχε χάσει τη δυνατότητα της πάλης με τις νέες, πιο επιθετικές οπορτουνιστικές δυνάμεις κατά την περίοδο 1989-1991, τη δυνατότητα να συνειδητοποιήσει και να αποκαταστήσει τον χαρακτήρα του και το Πρόγραμμά του, μετά το 1991.

Σταδιακά συνειδητοποιήσαμε ότι αρκετά βαρίδια παρέμειναν στο Κόμμα μετά από το 1968 και το 1974, όταν το Κόμμα μας κατέκτησε με το σπαθί του τη νομιμότητα.

Το αστικό κράτος δεν μετασχηματίζεται, δεν μεταρρυθμίζεται για να γίνει σοσιαλιστικό, μόνο ανατρέπεται, τσακίζεται και στη θέση του διαμορφώνεται εξαρχής το εποικοδόμημα του σοσιαλισμού, τα όργανα της εργατικής εξουσίας με βάση την παραγωγική μονάδα, τον κλάδο, την επικράτεια, με άμεση κι έμμεση αντιπροσωπευτική εκλογή από τα κάτω προς τα πάνω, όπως συγκεκριμένα περιλαμβάνει το Πρόγραμμα του Κόμματος που επεξεργάστηκε το 19ο Συνέδριο (Απρίλης 2013).

Το ΚΚΕ, συμπληρώνοντας 100 χρόνια ύπαρξης και δράσης, μπαίνει στον νέο αιώνα του, πιο έμπειρο, πιο μαχητικό, αποφασισμένο.

Στη δεκαετία που προηγήθηκε, το Κόμμα μας είχε σημαντικά ιδεολογικά - πολιτικά επιτεύγματα:

• Την Απόφαση του 18ου Συνεδρίου (Φλεβάρης 2009) «Εκτιμήσεις και Συμπεράσματα από τη Σοσιαλιστική Οικοδόμηση στον 20ό αιώνα, με επίκεντρο την ΕΣΣΔ. Η αντίληψη του ΚΚΕ για το Σοσιαλισμό».
• Το «Πρόγραμμα του ΚΚΕ», όπως διαμορφώθηκε στο 19ο Συνέδριό του (Απρίλης 2013).
• Το εγκεκριμένο από Πανελλαδική Συνδιάσκεψη (Ιούνης 2018) «Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, τόμοι Α' και Β' περιόδου 1918 - 1949».
• Το εγκεκριμένο από Πανελλαδική Συνδιάσκεψη (Ιούλης 2011) «Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, τόμος Β' 1949-1968», που σήμερα αναμορφώνεται με βάση τη Συνδιάσκεψη για την πρώτη περίοδο 1918 - 1949.

Αναμνηστικά δώρα εκ μέρους της ΚΕ του ΚΚΕ προσφέρθηκαν στους εκπροσώπους του ΚΚ Τουρκίας και του Γερμανικού ΚΚ

Είναι φυσικό ότι η παραπάνω εκτίμηση δεν αφορά μόνο την περίοδο 1949-1968, αλλά και την προηγούμενη, καθώς και την επόμενη.

Αναμφίβολα η Ιστορία θα αναδείξει αδυναμίες και ανεπάρκειες και της τελευταίας περιόδου, αυτής που ξεκίνησε το 1991. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα χάσουν την ισχύ τους τα συμπεράσματα που βγήκαν ως καταστάλαγμα της ιστορικής έρευνας και μελέτης προηγούμενων περιόδων, όπως αυτά που αφορούσαν τη στρατηγική του Κόμματός μας, πολλών ΚΚ, της ίδιας της ΚΔ, τη στάση απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία, στο ζήτημα της κυβέρνησης χωρίς επαναστατική ανατροπή της αστικής εξουσίας (...).

Το Κόμμα μας τόλμησε και τολμά. Εδώ βρίσκεται η πηγή εξασφάλισης της συνέχειάς του, αλλά και της φρεσκάδας, της νεανικότητάς του.

Το ΚΚΕ συμπληρώνει 100 χρόνια ζωής, παραμένοντας «το πιο νέο» κόμμα. Πρεσβεύει το νέο, το αναγκαίο, το μοναδικά προοδευτικό μέλλον για την ανθρωπότητα: Την κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα της κοινωνικής παραγωγής, τον κεντρικό σχεδιασμό, την ενεργή συμμετοχή του εργαζόμενου στην οργάνωση - διεύθυνση της κοινωνικής παραγωγής, των κοινωνικών υπηρεσιών, δηλαδή πρεσβεύει τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Το πρώτο ιστορικό εγχείρημα της οικοδόμησης του σοσιαλισμού, κατώτερης βαθμίδας του κομμουνισμού, επιβεβαιώνει την αναγκαιότητά του, συνεχίζει να αποτελεί άλμα της κοινωνικής προόδου, παρόλο που δεν απέκτησε την εσωτερική και εξωτερική δύναμη να νικήσει τελεσίδικα τον καπιταλισμό.

Τα 100 χρόνια από την ίδρυση του Κόμματος είναι μια επέτειος - σταθμός, που πρέπει να εκφράσει την ισχυροποίηση των επαναστατικών χαρακτηριστικών του ΚΚΕ, την άνοδο της ιδεολογικής και πολιτικής επιρροής, των δεσμών του με την εργατική τάξη, πρωτίστως με τους βιομηχανικούς εργάτες και εργάτριες. Να εμπνεύσει και να αξιοποιήσει περαιτέρω πρωτοπόρους μισθωτούς επιστήμονες και καλλιτέχνες ριζοσπαστικής διάθεσης, ιδιαίτερα από τις νεότερες γενιές τους και κυρίως εκείνους που έχουν τα βιώματα της εργατικής και της λαϊκής καταγωγής, που προσεγγίζουν ή εντάσσονται στην εργατική τάξη. Να διεισδύσει σε πρωτοπόρους αγρότες και αυτοαπασχολούμενους.

Η μέχρι τώρα μελέτη της Ιστορίας του Κόμματός μας και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος δείχνει ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν η έλλειψη ιδεολογικής - πολιτικής και οργανωτικής ετοιμότητας ΚΚ σε επαναστατικές συνθήκες, ώστε να κατευθύνουν την εργατική - λαϊκή εξέγερση στην ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας. Η ιστορική πείρα δείχνει ότι η ολόπλευρη προετοιμασία πρέπει να έχει προηγηθεί, δηλαδή να κατακτάται σε μη επαναστατικές συνθήκες. Προϋπόθεση γι' αυτό είναι να μην αποσπάται ο τρέχων οικονομικός και πολιτικός αγώνας, σε συνθήκες ανόδου ή υποχώρησης, από το κύριο επαναστατικό πολιτικό καθήκον, να μην παραμερίζεται ο στόχος της εξουσίας από άλλο στόχο διακυβέρνησης στο καπιταλιστικό έδαφος, σε συνθήκες επιδείνωσης της κατάστασης της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, βαθιάς και παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, ιμπεριαλιστικού πολέμου, ανοιχτής τρομοκρατίας προς το ΚΚ και το εργατικό κίνημα από ναζιστικές - φασιστικές οργανώσεις, έντασης της κρατικής βίας κ.λπ.

Μια ξεχωριστή εκδήλωση οργάνωσε, το απόγευμα του Σαββάτου 3 Νοέμβρη, η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 100χρονα του Κόμματος, στο Σορφχάιντε, βόρεια του Βερολίνου, στον ίδιο χώρο όπου το 1973 είχε πραγματοποιηθεί το 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ.

Στην εκδήλωση ομιλητής ήταν ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπας. Στην αντιπροσωπεία του Κόμματος συμμετείχαν ακόμα ο Κ. Παρασκευάς, μέλος του ΠΓ της ΚΕ, και ο Ζ. Λυμπερίδης, μέλος της Γραμματείας της ΚΕ του Κόμματος.

Χαιρετισμό απηύθυνε ο Γραμματέας της ΤΕ Γερμανίας του ΚΚΕ, Κ. Γκουτζηγιάννης, ενώ εκ μέρους του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος (DKP) χαιρέτισε ο αντιπρόεδρος του Κόμματος, Χανς - Πέτερ Μπρένερ. Ο ίδιος μνημόνευσε την αλληλεγγύη που δέχτηκε από Ελληνες κομμουνιστές στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, όταν στα μέσα της δεκαετίας του '70 του απαγορεύτηκε να εργαστεί ως δάσκαλος λόγω της συμμετοχής του σε εκδηλώσεις έκφρασης διεθνιστικής αλληλεγγύης στους λαούς της Ελλάδας, του Ιράν, της Χιλής κ.ά. Επίσης, άρθρο του Χανς - Πέτερ Μπρένερ με θέμα τη λενινιστική θεωρία για τον ιμπεριαλισμό είχε δημοσιευτεί στο 5ο τεύχος της ΚΟΜΕΠ του 1998.

Επίσης, εκ μέρους του ΚΚ Τουρκίας χαιρέτισε ο εκπρόσωπος της ΚΟ Γερμανίας του Κόμματος, Τβεφίκ Τας.

Στο Σορφχάιντε όλα θύμιζαν γιορτή. Πολύς κόσμος, μέλη και φίλοι του Κόμματος και της ΚΝΕ από Γερμανία, Ελλάδα, Δανία, Ελβετία, Ιταλία. Μαχητές του ΔΣΕ, πολιτικοί πρόσφυγες, νεότεροι, ακόμα και παιδιά. Σε κάθε γωνιά του ξενώνα μνήμες ανασύρονταν και γίνονταν αφηγήσεις, οι παλιοί θυμούνταν, οι νεότεροι άκουγαν και μάθαιναν για να συνεχίσουν. Ο χώρος φορτισμένος. Το παρελθόν ωσεί παρόν, αναπόσπαστο κομμάτι ενός μέλλοντος που έρχεται.

Η εκδήλωση άνοιξε με σκοπούς του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος από την μπάντα πνευστών «Φριτζ Βάινεκ», στον προαύλιο χώρο του ξενώνα. Πρόκειται για ορχήστρα η οποία συνεχίζει επάξια την παράδοση των εργατικών ορχηστρών του γερμανικού κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος, οι οποίες πλαισίωναν τις εκδηλώσεις και τις κινητοποιήσεις τους. Η ίδια ορχήστρα «προλόγισε» με τη μουσική της την εκδήλωση στην αίθουσα που πραγματοποιήθηκε, όπου καταχειροκροτούμενοι μπήκαν οι παλαίμαχοι συνοδευόμενοι ο καθένας από ένα μέλος της ΚΝΕ, υπό τους ήχους του σκοπού «Στ' άρματα, στ' άρματα», σε μια συμβολική έκφραση της ιστορικής συνέχειας του Κόμματος, πνεύμα που άλλωστε με την επιμέλεια της ΚΟ Κεντρικής Ευρώπης κυριαρχούσε σε όλο το χώρο, καθ' όλη τη διάρκεια του διημέρου.

Στη μνήμη όλων εκείνων που έδωσαν τη ζωή τους για την υπόθεση της εργατικής τάξης, των λαών, τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή που ξέσπασε στο σύνθημα «Ενας αιώνας αγώνες και θυσία, το ΚΚΕ στην πρωτοπορία»!

Ακολούθησε η προβολή ενός σύντομου μεν περιεκτικού και διδακτικού δε βίντεο για τη ζωή των Ελλήνων μεταναστών στην καπιταλιστική Δυτική Γερμανία και για τη ζωή των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων στην Ανατολική Γερμανία, για τους δύο κόσμους σε διαρκή αντιπαράθεση, με μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν στο ένα και στο άλλο σύστημα.

Η ΚΟ Κ. Ευρώπης δώρισε στον Δ. Κουτσούμπα για το Αρχείο του Κόμματος ανατύπωση Καταστατικού του 1949, που πρόσφερε στο αρχείο της η συντρόφισσα Βαΐτσα Πουρζιτίδου, παρούσα και η ίδια στην εκδήλωση. Για τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ το δώρο αυτό, όπως τόνισε, σηματοδοτεί την ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια για στρατολόγηση στο Κόμμα, για πύκνωμα των γραμμών του προς τιμήν των 100 χρόνων του. «Ξεκινάμε πιο δυνατά τον νέο αιώνα ζωής και δράσης μας», σημείωσε καταχειροκροτούμενος και με το χώρο να δονείται από απανωτά συνθήματα. Αναμνηστικά δώρα εκ μέρους της ΚΕ του ΚΚΕ προσφέρθηκαν στους εκπροσώπους του ΚΚ Τουρκίας και του Γερμανικού ΚΚ.

Η εκδήλωση έκλεισε με μουσικό πρόγραμμα απ' τους συντρόφους Ειρήνη Μανωλάκη, Ωρ. Αφησιάδη, Μ. Βασιλαδιώτη, με την απαγγελία του «Εγκώμιο στο Κόμμα» του Μπ. Μπρεχτ, του ποιήματος του Γ. Ρίτσου για το ΚΚΕ και την ανάκρουση της Διεθνούς.

Ακολουθούν αποσπάσματα από την ομιλία του Δ. Κουτσούμπα. Ολόκληρη η ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ θα δημοσιευτεί στον «Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου».

Μπροστά από το Ράιχσταγκ

Η επίσκεψη όμως που χαράχτηκε στη μνήμη όλων ήταν στο επιβλητικό σοβιετικό μνημείο στο Τρεπτόουερ Παρκ, αφιερωμένο στον Κόκκινο Στρατό και τη συντριβή των φασιστικών ορδών από τις δυνάμεις του, όπου ο Δ. Κουτσούμπας κατέθεσε στεφάνι.

Εφτά χιλιάδες Σοβιετικοί στρατιώτες είναι θαμμένοι στο χώρο, που εκτείνεται σε μια τεράστια έκταση. Από την είσοδο του πάρκου, την πέτρινη πύλη με χαραγμένα τα σφυροδρέπανα, έως το μνημείο της μάνας και τα αγάλματα των δύο στρατιωτών του Κόκκινου Στρατού, ενός ηλικιωμένου και ενός νέου, να κλίνουν ευλαβικά το γόνυ στους νεκρούς του αγώνα, και από τον μακρύ πλατύ διάδρομο με τις σαρκοφάγους, έως το λόφο όπου δεσπόζει το άγαλμα του στρατιώτη του Κόκκινου Στρατού που κρατάει στα χέρια του ένα παιδί και με το ξίφος του συντρίβει τη σβάστικα, η Ιστορία που γράφτηκε με το αίμα των εκατομμυρίων Σοβιετικών και των λαών που συνέτριψαν το ναζισμό, είναι εδώ.

Στο Σοβιετικό μνημείο των απελευθερωτών

Ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπας, κατέθεσε στεφάνι στο μνημείο και αμέσως μετά έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Εδώ από το Βερολίνο, σήμερα, τιμάμε τους ηρωικούς νεκρούς του αγώνα. Της ελληνικής εργατικής τάξης, της γερμανικής εργατικής τάξης, του επαναστατικού κινήματος, του διεθνούς κινήματος, που πρόσφεραν πολλά στην ανθρωπότητα, στις χώρες τους, για να μπορέσουν οι νέες γενιές να ζήσουν καλύτερα. Τα οράματα, τα ιδανικά, για τα οποία έπεσαν όλοι αυτοί οι κομμουνιστές, οι αγωνιστές, είναι ζωντανά, είναι επίκαιρα, και μας καλούν στον αγώνα, ώστε να τα κάνουμε πράξη».

Στη συνέχεια, όλοι μαζί μετέβησαν στο χώρο της πρώην Ανώτατης Σχολής Οικονομίας της ΓΛΔ, όπου φοιτούσαν όσοι θα είχαν στη συνέχεια την ευθύνη για το σχεδιασμό της οικονομίας. Ετσι ήταν και το πρώτο όνομα της σχολής: «Σχολή Σχεδιασμένης Οικονομίας», η οποία λειτούργησε έως το 1990, οπότε και στο επίσημο πρακτικό της διάλυσής της γράφτηκε ότι δεν ταιριάζει πια στο κυρίαρχο οικονομικό σύστημα και δεν έχει λόγο λειτουργίας. Η σχολή έκλεισε και το προσωπικό της, πάνω από 70 καθηγητές, απολύθηκε. Μερικά χρόνια αργότερα άνοιξε ξανά, ως σχολή οικονομικών επιστημών.

Στο μνημείο των ηγετών του γερμανικού και παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος

Στο μνημείο του Ν. Μπελογιάννη

Στο Τρεπτόουερ Παρκ

Ο χώρος δεν έχει αλλάξει καθόλου, όπως επιβεβαιώνουν οι φωτογραφίες που βρέθηκαν και εκτέθηκαν με την αφορμή της εκδήλωσης.

Στο ισόγειο άλλωστε, σε χώρους γύρω απ' την αίθουσα όπου πραγματοποιήθηκε το Συνέδριο και το Σάββατο η εκδήλωση, φιλοξενήθηκαν σπάνια αρχειακά υλικά και ντοκουμέντα, ταμπλό με φωτογραφίες και σκίτσα που αποτύπωσαν με μεγάλη σαφήνεια τον έναν αιώνα δράσης του Κόμματος.

Η έκθεση αρχειακού υλικού, που επιμελήθηκε η ΚΟ Κεντρικής Ευρώπης του ΚΚΕ, χωριζόταν σε δύο τμήματα, ένα για τη ΓΛΔ και ένα για την ΟΔΓ, αποτυπώνοντας τους δύο κόσμους σε διαρκή αντιπαράθεση. Η φιλοξενία παιδιών που στην Ελλάδα βρίσκονταν σε άμεσο σοβαρό κίνδυνο, παιδιών τραυματισμένων στο σώμα και την ψυχή τους, η υποδοχή που τους επεφύλαξαν οι αρχές της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας, η φροντίδα που τους έδωσαν, η παροχή των καλύτερων κτιρίων για τη διαμονή τους, η δυνατότητα για μόρφωση, ακόμα και η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, καθώς πολλά απ' αυτά προέρχονταν από οικογένειες που μιλούσαν Σλαβικά ή Πομάκικα, σε αντίστιξη με την «υποδοχή» Ελλήνων μεταναστών εργατών στην ΟΔΓ, όπου στοιβάζονταν σαν ζώα σε ανήλιαγα υπόγεια για να μεταφερθούν μετά από μέρες σε άλλες πόλεις και σε φάμπρικες, όπου δούλευαν ασταμάτητα.

Η ευγνωμοσύνη, απ' τη μια, των πολιτικών προσφύγων και των παιδιών τους εκφραζόταν με κάθε ευκαιρία, με τη συμμετοχή τους στις προσπάθειες ανοικοδόμησης της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας, σε εκδηλώσεις έκφρασης ευχαριστίας, σε κινητοποιήσεις.

Απ' την άλλη, για τους μετανάστες στην ΟΔΓ ήταν μονόδρομος η οργάνωση και η αντίσταση. Γρήγορα ξεπήδησαν οι πρώτες σπίθες διεκδίκησης καλύτερων μισθών, συνθηκών δουλειάς, με την πρωτοπόρα συμβολή κομμουνιστών εργατών. Αρχισαν οι πρώτες απεργίες, ενώ γρήγορα φούντωσε και η αντιδικτατορική πάλη κατά τη διάρκεια της 7χρονης δικτατορίας.

Σε μια ξεχωριστή γωνιά ένα τραπέζι με τις διακρίσεις δύο ξεχωριστών συντροφισσών, της Μαρίας Γαλάνη και της Βαΐτσας Πουρζιτίδου, για την προσφορά τους ως εργάτριες, μέλη, στελέχη του Κόμματος, την ανταπόκρισή τους στα καθήκοντα που αναλάμβαναν.

Ακόμα, η έκθεση φιλοξενούσε υλικά απ' την ίδρυση των ελληνικών κοινοτήτων, τη δράση τους, ανάμεσά τους και η απάντηση της Μητρόπολης σε αίτημα της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων για βοήθεια κατά τη διάρκεια της χούντας για την αποφυλάκιση κρατουμένων κ.λπ. Ο τότε μητροπολίτης απάντησε ότι η Εκκλησία δεν έχει τέτοια δυνατότητα και τους συνέστησε... να εκκλησιάζονται.

Ξεχώριζαν ακόμα βιβλιαράκια με κομματικά υλικά που στο εξώφυλλο διαφήμιζαν διάφορα καταναλωτικά προϊόντα, προκειμένου να παραπλανιούνται οι αρχές. Με τέτοια μορφή άλλωστε είχαν κυκλοφορήσει και οι Θέσεις για το 9ο Συνέδριο...