Κυριακή 6 Οχτώβρη 2013
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΓΥΝΑΙΚΑ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
Εφεδρεία για την κερδοφορία των μονοπωλίων

Στην ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας και στην αύξηση των ποσοστών της γυναικείας απασχόλησης έχουν στραμμένη την προσοχή και το ενδιαφέρον τους οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί και τα μονοπώλια. Πρόσφατο παράδειγμα, για τον τρόπο με τον οποίο το κεφάλαιο αντιμετωπίζει την εργασία των γυναικών και τις πολιτικές μέσα από τις οποίες στοχεύει στην αύξηση της απασχόλησής τους, αποτελεί η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με τίτλο «Γυναίκες, εργασία και η οικονομία».

Οι γυναίκες αντιστοιχούν στο μισό του παγκόσμιου πληθυσμού, όμως η συμμετοχή τους στην οικονομική δραστηριότητα υπολείπεται σημαντικά σε σύγκριση με αυτή των αντρών. Σύμφωνα με την έκθεση, μόλις οι μισές από τις γυναίκες που βρίσκονται σε ηλικία κατάλληλη για εργασία έχουν δουλειά. Γιατί όμως το ΔΝΤ ασχολείται με το παραπάνω φαινόμενο; Οχι μόνο το ΔΝΤ, αλλά στο σύνολό τους οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί, η ΕΕ, τα μονοπώλια και οι κυβερνήσεις τους, ενδιαφέρονται για τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και τα ποσοστά της γυναικείας απασχόλησης. Ο λόγος είναι απλός. Είναι οι ίδιοι που έχουν ανάγκη να διευρύνουν τη μισθωτή εργασία, και μαζί με αυτή την υπεραξία που καρπώνονται, το κέρδος που προκύπτει από την εκμετάλλευση των εργαζομένων. Στην προσπάθεια αυτή, το γυναικείο εργατικό δυναμικό αποτελεί σημαντική εφεδρεία, ενώ παράλληλα αποδεικνύεται φθηνότερο, αφού οι γυναίκες αμείβονται με χαμηλότερους μισθούς, και πιο ευέλικτο, καθώς δουλεύουν με ελαστικές εργασιακές σχέσεις.

Κριτήριο η ενίσχυση των κερδών και της ανταγωνιστικότητας

Η προσοχή του ΔΝΤ είναι στραμμένη στα... διαφυγόντα κέρδη που προκύπτουν από τα χαμηλά ποσοστά της γυναικείας απασχόλησης, καθώς προσδοκά σημαντικά μακροοικονομικά οφέλη από την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας μέχρι να φτάσει σε επίπεδο αντίστοιχο με αυτής των ανδρών. Συγκεκριμένα, εκτιμά πως η επίτευξη αυτού του στόχου θα αύξανε το κατά κεφαλήν ΑΕΠ 5% στις ΗΠΑ, 9% στην Ιαπωνία, 12% στα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα και 34% στην Αίγυπτο... Οι παραπάνω εκτιμήσεις σε καμία περίπτωση δε σημαίνουν πως στα πλαίσια του συστήματος της εκμετάλλευσης μπορεί να διασφαλιστεί δουλειά για όλους, γυναίκες και άντρες, πως μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ανεργίας. Ούτε βέβαια πως η όποια πρόοδος σημειώνεται στους οικονομικούς δείκτες, όπως στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ της κάθε χώρας, συνεπάγεται βελτίωση της ζωής των λαϊκών οικογενειών. Το αντίθετο. Η ανεργία και η μισθωτή σκλαβιά αποτελούν τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος και οι καπιταλιστές φροντίζουν τόσο να διευρύνουν τη μισθωτή εργασία όσο και να διατηρούν τον εφεδρικό στρατό των ανέργων, ο οποίος τους είναι εξαιρετικά χρήσιμος για να συμπιέζουν τα δικαιώματα των εργαζομένων.

Υπάρχουν όμως και ορισμένες ιδιαίτερες πλευρές του ενδιαφέροντος που δείχνει το ΔΝΤ για την απασχόληση των γυναικών. Καταρχήν, το γυναικείο εργατικό δυναμικό αποτελεί εφεδρεία που επιστρατεύεται για να περιοριστούν οι επιπτώσεις της δημογραφικής γήρανσης στη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού σε μια σειρά χώρες, ανάμεσα σε αυτές και τα κράτη - μέλη της ΕΕ. Μάλιστα, τη μείωση του πληθυσμού που βρίσκεται σε παραγωγική ηλικία, επιδιώκουν να την αντιμετωπίσουν όχι τόσο με την ένταξη περισσότερων γυναικών στην παραγωγή, όσο με την επιμήκυνση του εργάσιμου βίου τους. Δηλαδή με την κατάργηση του χαμηλότερου ηλικιακού ορίου για τη συνταξιοδότηση των εργαζόμενων γυναικών που ίσχυε σε αρκετές χώρες. Επίσης, οι μονοπωλιακοί όμιλοι θέλουν να έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιούν όλο το εύρος της δεξαμενής του εργατικού δυναμικού, ώστε να επιλέγουν αυτό που ανταποκρίνεται καλύτερα στις απαιτήσεις τους, από την άποψη των δεξιοτήτων, της ευελιξίας, του χαμηλότερου «κόστους», πράγμα που έχει ως προϋπόθεση τη συμμετοχή των γυναικών σε αυτό. Το παραπάνω ισχύει πολύ περισσότερο σήμερα, που σε μια σειρά καπιταλιστικές χώρες οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μεγάλο μέρος των αποφοίτων της ανώτατης εκπαίδευσης και επομένως σημαντικό μέρος του επιστημονικού εργατικού δυναμικού. Είναι, με άλλα λόγια, εύλογο το κεφάλαιο να επιδιώκει να μη μένει το εργατικό αυτό δυναμικό παροπλισμένο, αλλά να εντάσσεται στην παραγωγή ώστε να συμβάλει στην κερδοφορία του. Παράλληλα φροντίζουν να καλλιεργούν αυταπάτες στις γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων πως οι πολιτικές που «ενθαρρύνουν» την είσοδό τους στην αγορά εργασίας, μπορούν να συμβάλουν στην «ανάπτυξη», από την οποία θα ωφεληθούν υποτίθεται και οι ίδιες. Από τη μια, θέλουν να αξιοποιήσουν τις γυναίκες σαν μοχλό στην επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων και των οικογενειών τους και, από την άλλη, να τις χειραγωγήσουν να δέχονται με περηφάνια το ρόλο της «σωσίβιας λέμβου» για τα κέρδη των μονοπωλίων στις συνθήκες της κρίσης.

«Αντικίνητρο» κάθε κοινωνική πρόνοια

Το ποιος πραγματικά ωφελείται από τις πολιτικές «ενθάρρυνσης» των γυναικών να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας γίνεται ακόμα πιο ξεκάθαρο από το περίγραμμα των μέτρων αυτών, όπως το σκιαγραφεί η ίδια έκθεση. Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται για κανενός είδους ενθάρρυνση αλλά για εξαναγκασμό των γυναικών να αναζητήσουν μια οποιαδήποτε εργασία, προκειμένου να επιβιώσουν οι ίδιες και οι οικογένειές τους. Μάλιστα, με το πρόσχημα της ενίσχυσης του κινήτρου για τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, επιχειρούν να γκρεμίσουν ακόμα και τις όποιες κοινωνικές παροχές απομένουν ακόμα όρθιες.

Για παράδειγμα, στην έκθεση επισημαίνεται ότι οι κρατικές δαπάνες για την κοινωνική πρόνοια και τις συντάξεις λειτουργούν ως αντικίνητρο και επηρεάζουν την αγορά εργασίας, αποδυναμώνοντας τη σύνδεση ανάμεσα στην εργασία και το εισόδημα. Με την ίδια λογική συνίσταται ο επανασχεδιασμός και η αναμόρφωση όλων των επιδομάτων, ώστε να μην αποτελούν αντικίνητρο. Η κατεύθυνση που δίνεται είναι αυτή της σύνδεσης των επιδομάτων με τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, στην επαγγελματική κατάρτιση ή σε άλλα προγράμματα ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης. Ακόμα και η παροχή υπηρεσιών προσχολικής αγωγής συνιστάται να κατευθύνεται μόνο προς τις εργαζόμενες μητέρες, ώστε να προωθείται η απασχόληση «χωρίς να διαστρεβλώνονται τα κίνητρα». Στόχος τους δεν είναι να ενθαρρύνουν τις γυναίκες να αναζητήσουν μια θέση εργασίας, αλλά να τις αναγκάσουν να συμβιβαστούν με οποιαδήποτε δουλειά, με μισθό πείνας, ωράριο - λάστιχο και ανύπαρκτα δικαιώματα.

Οι γυναίκες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων δεν πρέπει να δεχθούν να γίνουν πολιορκητικός κριός για τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, ούτε να ζήσουν σαν σύγχρονοι σκλάβοι. Δεν πρέπει να αποδεχθούν το ρόλο αυτού που θυσιάζει τα δικαιώματά του για να ενισχύσει τα κέρδη του κεφαλαίου με την ελπίδα πως κάποια στιγμή μπορεί να περισσέψουν και για αυτόν κάποια ψίχουλα. Απέναντι στην πολιτική που τις εκβιάζει να διαλέξουν ανάμεσα στη δουλειά χωρίς δικαιώματα και στον εφιάλτη της ανεργίας, έχουν άλλο δρόμο να βαδίσουν: Το δρόμο της οργάνωσης και του αγώνα για σταθερή δουλειά με δικαιώματα. Της πάλης για μια κοινωνία χωρίς ανεργία και εκμετάλλευση, όπου η εργασία τους και ο πλούτος που παράγει θα υπηρετεί τις σύγχρονες ανάγκες του λαού.


Ευτυχία ΧΑΪΝΤΟΥΤΗ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ