Σάββατο 5 Σεπτέμβρη 2020 - Κυριακή 6 Σεπτέμβρη 2020
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΝΕΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ
«1821. Η Επανάσταση και οι απαρχές του ελληνικού αστικού κράτους»

Κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» η συλλογή κειμένων «1821. Η Επανάσταση και οι απαρχές του ελληνικού αστικού κράτους» που έχει επιμεληθεί το Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ.

Οπως σημειώνεται στον πρόλογο της έκδοσης, η συμπλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 «αποτελεί σημαντική ευκαιρία για να προσεγγίσουμε και να γνωρίσουμε βαθύτερα τα γεγονότα που οδήγησαν στη συγκρότηση του ελληνικού αστικού κράτους, όπως και τις τοπικές και τις διεθνείς οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες αυτά εκδηλώθηκαν».

H νέα έκδοση του Τμήματος Ιστορίας, εμβαθύνοντας από ταξική - μαρξιστική σκοπιά στις διεργασίες και τα γεγονότα της περιόδου, αποτελεί πολύτιμο γνωστικό εργαλείο στα χέρια των μαθητών, των φοιτητών και των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, ιδεολογικοπολιτικό όπλο στα χέρια της εργατικής τάξης και των βιοπαλαιστών της πόλης και του χωριού. Πολύ περισσότερο, αφού όσο θα πλησιάζουμε στην 200ή επέτειο της Επανάστασης, θα φουντώνουν η αστική προπαγάνδα και τα αστικά ιδεολογήματα γι' αυτήν.

Οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες της έκδοσης θα αποκτήσουν χρήσιμα εφόδια για την αντιπαράθεσή τους με τους «μύθους» της αστικής ιστοριογραφίας όλων των αποχρώσεων, αλλά και θα βρουν «απαντήσεις» σε ένα πλήθος ερωτημάτων που αφορούν την Επανάσταση και τη συγκρότηση του ελληνικού αστικού κράτους, όπως:

«Ποια ήταν η κατάσταση που επικρατούσε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και γενικότερα στην Ευρώπη τις παραμονές της Επανάστασης;», «Γιατί η Επανάσταση εκδηλώθηκε το 1821 και όχι νωρίτερα;», «Τι ρόλο έπαιξαν οι κοτζαμπάσηδες, οι Φαναριώτες, η Εκκλησία;», «Ποιες δυνάμεις ηγήθηκαν στον επαναστατικό αγώνα;», «Ποιος ο χαρακτήρας της Επανάστασης;», «Γιατί υπήρξαν έριδες ανάμεσα στις δυνάμεις της Επανάστασης και εμφύλιοι πόλεμοι;», «Ποια ήταν τα πρώτα βήματα προς τη συγκρότηση του ελληνικού αστικού κράτους;» και «Πώς "διάβασε" το ΚΚΕ το 1821 από την ίδρυσή του μέχρι και σήμερα;».

Οι ισχυρές επαρχιακές οικογένειες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.(Πηγή: Ali Yaycioglu, Partners of the Empire: The Crisis of the Ottoman Order in the Age of Revolutions, p. 70, Stanford University Press, Stanford, 2016.)
Οι ισχυρές επαρχιακές οικογένειες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.(Πηγή: Ali Yaycioglu, Partners of the Empire: The Crisis of the Ottoman Order in the Age of Revolutions, p. 70, Stanford University Press, Stanford, 2016.)
Τα κείμενα της έκδοσης, μέσα από τη μελέτη μιας πληθώρας ιστορικών ντοκουμέντων, απομνημονευμάτων των πρωταγωνιστών της Επανάστασης και της σχετικής βιβλιογραφίας, αποδεικνύουν ότι η Επανάσταση του 1821 πραγματοποιήθηκε σε μια περίοδο κατά την οποία ψυχορραγούσε ο παλιός φεουδαρχικός τρόπος παραγωγής, η καπιταλιστική εξουσία είχε επικρατήσει στα σημαντικότερα οικονομικά κέντρα της εποχής και ταυτόχρονα οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής επεκτείνονταν διαρκώς, κλονίζοντας τη σταθερότητα των φεουδαρχικών αυτοκρατοριών. Μάλιστα, ειδικότερη αναφορά γίνεται στις συνέπειες που είχαν αυτές οι εξελίξεις στην οικονομική και την πολιτική δομή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, λάμβανε χώρα η συγκρότηση της ελληνικής αστικής τάξης που ασφυκτιούσε μέσα στα περιοριστικά πλαίσια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και η αστοποίηση μερίδας των γαιοκτημόνων και ελληνόφωνων Ορθόδοξων Χριστιανών που συμμετείχαν στις οθωμανικές κρατικές δομές. Αυτές ήταν οι κοινωνικές δυνάμεις που πρωτοστάτησαν στην Επανάσταση, επιδιώκοντας το σπάσιμο των φεουδαρχικών δεσμών και τη συγκρότηση ενός αστικού έθνους - κράτους. Η νέα αστική εξουσία και το κράτος που την υπηρετούσε αποτυπώθηκαν και στο πλαίσιο των Συνταγμάτων της Επανάστασης.

Ωστόσο, οι δυνάμεις που πρωτοστάτησαν στην Επανάσταση, εξαιτίας και των ιδιαίτερων συμφερόντων τους, δεν είχαν ενιαία αντίληψη για τον τρόπο κατάκτησης, τη μορφή και τις διεθνείς συμμαχίες της νέας αστικής εξουσίας και αυτό πυροδότησε μια σειρά από αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό του επαναστατικού στρατοπέδου που έφτασαν έως και την εκδήλωση ανοιχτών ένοπλων συγκρούσεων, γεγονός καθόλου πρωτοφανές στην ιστορία των αστικών επαναστάσεων και παράλληλα απαραίτητο για την εδραίωση της νέας αστικής εξουσίας. Τελικά, στην αναγνώριση της ελληνικής ανεξαρτησίας, στη συγκρότηση του ελληνικού αστικού κράτους και στην προσπάθεια δημιουργίας των δομών του από τον Καποδίστρια αποτυπώθηκαν και αυτές οι αντιπαραθέσεις.

Φυσικά, οι αναγνώστες και αναγνώστριες της έκδοσης θα αναρωτηθούν πώς μια έκδοση για ένα ιστορικό γεγονός που απέχει 2 αιώνες από την εποχή μας μπορεί να ενδιαφέρει κάποιον σήμερα και ειδικότερα όσους δεν έχουν άμεση σχέση με τη μελέτη της Ιστορίας ή ενδιαφέρον γι' αυτή.

Στην πραγματικότητα, αυτό το γεγονός αποτελεί τη γενέθλια πράξη του ελληνικού αστικού κράτους και επομένως διαμόρφωσε το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινήθηκαν οι εξελίξεις των επόμενων χρόνων και η ταξική πάλη έως και τις μέρες μας. Αυτός είναι εξάλλου και ο λόγος που από την ίδρυσή του το Κόμμα μας ασχολήθηκε επανειλημμένα και επιμελώς με την Ιστορία του 1821 και πάνω στα ιστορικά συμπεράσματα που έβγαλε στήριξε και τη στρατηγική του, παρά τις αδυναμίες και τις ελλείψεις αυτών των συμπερασμάτων που καταγράφονται και σε αυτήν την έκδοση.

Εξίσου σημαντικό είναι όμως και το ότι η μελέτη της Ιστορίας, αν και ποτέ δεν προσφέρει «έτοιμες λύσεις», τροφοδοτεί με χρήσιμα ιστορικά διδάγματα που σχετίζονται με το παρόν και το μέλλον της ταξικής πάλης.

Γι' αυτό, ήδη από πέρυσι, η κυβέρνηση συγκρότησε την Επιτροπή «Ελλάδα 2021», η οποία υπάγεται στον πρωθυπουργό, με σκοπό την κατάρτιση και το συντονισμό των σχετικών κρατικών δράσεων και εκδηλώσεων. Μέσω των δράσεων της Επιτροπής, επιδιώκεται να προβληθούν και να επικρατήσουν η ιστορική «ανάγνωση» και τα σύγχρονα μηνύματα - συμπεράσματα από τη σκοπιά της αστικής τάξης. Ως κυρίαρχο μήνυμα και επίκαιρο πολιτικό δίδαγμα παρουσιάζεται η «εθνική ενότητα», τόσο ως στοιχείο που οδήγησε στην επικράτηση και την επιτυχία της Επανάστασης όσο και ως σημερινή «αναγκαιότητα» για το παρόν και το μέλλον της χώρας.

Ως προς αυτό, είναι χαρακτηριστική η παρακάτω τοποθέτηση της προέδρου της Επιτροπής «Ελλάδα 2021»: «Ολοι οι Ελληνες μαζί, ενωμένοι και προσηλωμένοι. Να συμπληρώνουμε ο ένας τον άλλο, γιατί υπάρχουν πάρα πολλά που μας ενώνουν και πολύ λίγα που μας χωρίζουν. Και είναι ένα μάθημα που πρέπει να πάρουμε με αφορμή τα 200 χρόνια. Να μείνουν αυτά που μας ενώνουν».

Με «όμορφα» λόγια, δηλαδή, γίνεται προσπάθεια οι ταξικές αντιθέσεις να περάσουν σε δεύτερο - τρίτο πλάνο ή και να εξαφανιστούν εντελώς από το «κάδρο» με στόχο την ενότητα (δηλαδή την υποταγή) στα «θέλω» του μεγάλου κεφαλαίου, στις εκάστοτε προτεραιότητες της καπιταλιστικής εξουσίας.

Στην πραγματικότητα, όπως αποδεικνύεται από τη μελέτη της Ιστορίας της Επανάστασης του 1821 και απ' όλη την Ιστορία της ανθρωπότητας, η «εθνική ενότητα» δεν υπήρξε ποτέ και ούτε είναι δυνατό να υπάρξει σε συνθήκες ανειρήνευτων ταξικών αντιθέσεων και πάλης. Οι ταξικές αντιθέσεις ήταν, είναι και θα είναι - όσο υπάρχουν ταξικές κοινωνίες - πανταχού παρούσες, καθώς δεν δημιουργούνται και δεν καθορίζονται από τις όποιες υποκειμενικές διαθέσεις και επιδιώξεις. Εχουν αντικειμενικό χαρακτήρα και είναι ασυμφιλίωτες.

Και αν το 1821 η αστική επανάσταση αποτελούσε τη μοναδική διέξοδο στο κοινωνικό αδιέξοδο της φεουδαρχίας, στη σημερινή εποχή η σοσιαλιστική επανάσταση για την κατάχτηση της εργατικής εξουσίας είναι η μοναδική προοδευτική απάντηση απέναντι στο γερασμένο καπιταλιστικό σύστημα που σπέρνει φτώχεια, κρίσεις και πολέμους.

ΝΕΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΣ ΤΗΣ ΚΝΕ
«Μια πρώτη γνωριμία με την επαναστατική θεωρία»

Με αφορμή την επέτειο των 150 χρόνων από τη γέννηση του Β. Ι. Λένιν, η Ιδεολογική Επιτροπή του ΚΣ της ΚΝΕ παρουσιάζει τη νέα έκδοσή της με τίτλο «Μια πρώτη γνωριμία με την επαναστατική θεωρία», η οποία κυκλοφορεί ήδη από τη «Σύγχρονη Εποχή».

Στην έκδοση η Ιδεολογική Επιτροπή παρουσιάζει αποσπάσματα από σημαντικά έργα του Λένιν. Στόχος είναι τα νεότερα μέλη της ΚΝΕ και οι φίλοι της Οργάνωσης να έρθουν σε μια πρώτη επαφή με την επαναστατική θεωρία, να γνωρίσουν τη σκέψη και το έργο του μεγαλύτερου επαναστάτη του 20ού αιώνα, αλλά και όλα τα μέλη της ΚΝΕ να πάρουν το ερέθισμα για να γνωρίσουν σε μεγαλύτερο βάθος το έργο του, να πάρουν περισσότερα εφόδια για τον καθημερινό αγώνα.

«Σαν να γράφτηκε χτες»!

Οπως αναφέρει η Ιδεολογική Επιτροπή στον πρόλογο της έκδοσης: «Αυτός ο αγώνας έχει απαιτήσεις στις οποίες μπορούμε να αντεπεξέλθουμε, παίρνοντας έμπνευση, εφόδια και δύναμη από τις μεγαλύτερες στιγμές του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος. Το μεγαλύτερο όπλο μας είναι η γνώση των νόμων για την εξέλιξη των κοινωνιών, της νομοτέλειας της επανάστασης και της ταξικής πάλης.

Η έκδοση που κρατάς στα χέρια σου, γράφτηκε με αφορμή τη συμπλήρωση 150 χρόνων από τη γέννηση του Λένιν, που μαζί με τους Μαρξ και Ενγκελς θεμελίωσαν την επαναστατική θεωρία. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Λένιν ήταν επικεφαλής στη μάχη των μπολσεβίκων για την ιστορική "έφοδο στον ουρανό", τη Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση και σοσιαλιστική οικοδόμηση.

Φιλοδοξούμε η έκδοση αυτή, στην οποία παρουσιάζουμε και παραθέτουμε αποσπάσματα από έργα του, να αποτελέσει μια πρώτη γνωριμία με το έργο του Λένιν, να δώσει το ερέθισμα ώστε περισσότεροι νέοι και νέες να το μελετήσουν σοβαρά.


Εξάλλου αφορά κάθε νέο και νέα που δεν συμβιβάζεται με τη σημερινή κατάσταση, που ψάχνει απαντήσεις στα ερωτήματα και τις ανησυχίες του, πολλά από τα οποία έχουμε ήδη συζητήσει μέσα από προηγούμενες εκδόσεις της ΚΝΕ, όπως τη σειρά "Αλήθειες και Ψέματα για το Σοσιαλισμό" και την "Αντεπίθεση, για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, το Σοσιαλισμό".

Φιλοδοξούμε να δώσουμε και σε σένα ένα πρώτο ερέθισμα για να μπορέσεις να απαντήσεις στα πολλά ερωτήματα που γεννιούνται μέσα από την καθημερινή πάλη:

Πώς βγάζουν οι καπιταλιστές τα κέρδη τους; Ποια είναι η πηγή της εκμετάλλευσης στη σημερινή κοινωνία; Ποιος είναι ο χαρακτήρας και ο ρόλος του κράτους; Μπορεί αυτός ο κόσμος να αλλάξει και πώς; Είναι απαραίτητη η επανάσταση; Στην κοινωνία του σοσιαλισμού - κομμουνισμού πώς θα οργανώνεται η παραγωγή για την κάλυψη των λαϊκών αναγκών; Πώς θα γίνεται η συμμετοχή στη λήψη και στην εφαρμογή των αποφάσεων; Ποιος είναι ο χαρακτήρας της εργατικής εξουσίας, της "δικτατορίας του προλεταριάτου"; Ποια είναι τα καθήκοντα των κομμουνιστών στην παρέμβασή τους στο μαζικό κίνημα;

Σε αυτά και πολλά ακόμα ερωτήματα μπορούμε να βρούμε απαντήσεις στο έργο του Λένιν. 150 χρόνια μετά τη γέννησή του, το έργο του παραμένει αναντικατάστατο όπλο, παραμένει επίκαιρο "σα να γράφτηκε χτες" γιατί είναι επίκαιρη και αναγκαία, σήμερα όσο ποτέ πριν, η επαναστατική αλλαγή του κόσμου!».

Οι ενότητες της έκδοσης


Η έκδοση χωρίζεται σε πέντε ενότητες, στις οποίες παρουσιάζονται πλευρές από τις επεξεργασίες του Λένιν για μια ποικιλία ζητημάτων. Σε κάθε ενότητα ο αναγνώστης μπορεί να βρει βιβλιοπροτάσεις για έργα των Μαρξ, Ενγκελς, Λένιν αλλά και σύγχρονων επεξεργασιών του ΚΚΕ για παραπάνω μελέτη πάνω στο θέμα που τον ενδιαφέρει.

Συγκεκριμένα, οι ενότητες είναι οι εξής:

  • «Η κοινωνία που ζούμε σήμερα, ο καπιταλισμός». Η έκδοση ξεκινάει με απόσπασμα από το έργο «Για τον Μαρξ και τον μαρξισμό» στο οποίο ο Λένιν, πατώντας στις επεξεργασίες των Μαρξ - Ενγκελς, αναλύει ποια είναι η πηγή της εκμετάλλευσης στη σημερινή κοινωνία. Στη συνέχεια, μέσα από αποσπάσματα από πολύ γνωστά έργα του, όπως το «Ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού» και το «Κράτος και Επανάσταση», παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά της σημερινής εποχής ανάπτυξης του καπιταλισμού, του ιμπεριαλισμού, η σχέση του ιμπεριαλιστικού πολέμου με την ιμπεριαλιστική ειρήνη, το ταξικό περιεχόμενο του αστικού κράτους, το οποίο με τις λειτουργίες και στους θεσμούς του έχει ως στόχο τη διαιώνιση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης από την αστική.
  • «Σοσιαλισμός, η κοινωνία για την οποία παλεύουμε». Στο πλούσιο έργο του Λένιν για τα ζητήματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης διατυπώνονται οι νομοτέλειες της κομμουνιστικής κοινωνίας, τα γνωρίσματα που έχει ο σοσιαλισμός ως «ανώριμος κομμουνισμός». Περιγράφεται η μεγάλη προσπάθεια που χρειάζεται για να ξεπεραστεί η «κληρονομιά» του καπιταλισμού κατά την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας, η «διαπάλη του νέου με το παλιό». Ξεκαθαρίζεται ο ρόλος του σοσιαλιστικού κράτους, της δικτατορίας του προλεταριάτου, αναδεικνύεται η αναγκαιότητα περιφρούρησης της εργατικής εξουσίας, αλλά και η ανάγκη το εργατικό κράτος να επιτελέσει το δημιουργικό του ρόλο στη διαπαιδαγώγηση της εργατικής τάξης, στη δημιουργία των νέων σχέσεων παραγωγής.
  • «Σοσιαλιστική επανάσταση». Στην τρίτη ενότητα, με αποσπάσματα από το «Κράτος και Επανάσταση», τις «Θέσεις του Απρίλη» αλλά και κείμενα του Λένιν την παραμονή της ένοπλης εξέγερσης του Οκτώβρη του 1917, παρουσιάζεται η πρώτη πράξη της σοσιαλιστικής επανάστασης, η σύγκρουση με την αστική εξουσία, το τσάκισμα του αστικού κράτους, και αναδεικνύεται η ανάγκη εγκαθίδρυσης της εργατικής εξουσίας ως προϋπόθεσης για να αναπτυχθούν στη συνέχεια οι νέες σχέσεις παραγωγής και να οικοδομηθεί η νέα κοινωνία.
  • «Πάλη για την επαναστατική ανατροπή του καπιταλισμού». Στην ενότητα αυτή, μέσα από διάφορα κείμενά του ο Λένιν θέτει τα καθήκοντα για την παρέμβαση και τη δράση των κομμουνιστών σε μη επαναστατικές συνθήκες, την ανάγκη σωστού προσανατολισμού της πάλης της εργατικής τάξης, του ιδεολογικού, πολιτικού και οργανωτικού διαχωρισμού με τον οπορτουνισμό και τη συνεχή πάλη μαζί του.
  • «Το Κομμουνιστικό Κόμμα, πρωτοπορία στην πάλη για την ανατροπή». Ο Λένιν στα έργα του έδινε ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη και εξέλιξη της επαναστατικής θεωρίας, η οποία πηγάζει μέσα από την ίδια τη ζωή, την εξέλιξη της κοινωνίας και των νέων προκλήσεων που αυτή θέτει στο επαναστατικό κίνημα και στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Επεξεργάστηκε, μέσα από τη διαπάλη με τον οπορτουνισμό και την εξέλιξη της ταξικής πάλης, τα επαναστατικά χαρακτηριστικά του Κομμουνιστικού Κόμματος, τις επαναστατικές αρχές συγκρότησης και λειτουργίας, την ανάγκη έκδοσης και διακίνησης της επαναστατικής εφημερίδας του Κομμουνιστικού Κόμματος, του συλλογικού καθοδηγητή και οργανωτή της επαναστατικής πάλης σε όλες τις συνθήκες.


Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ