Κυριακή 5 Αυγούστου 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ
Ανεργία και φτώχεια συνθλίβουν το όμορφο Καρπενήσι

Δύο πράγματα θα κάνουν εντύπωση στο σημερινό επισκέπτη του Νομού Ευρυτανίας: Η ερήμωση που έχει υποστεί αυτός ο νομός, που μέχρι πριν κάποιες δεκαετίες έσφυζε από ζωή, από τη μια, και η απαράμιλλη φυσική ομορφιά του τόπου, με τις κορφές των βουνών να δίνουν το ξεχωριστό στίγμα, από την άλλη. Η ομορφιά της περιοχής είναι ικανή να καθηλώσει τον επισκέπτη, αλλά, φυσικά, δεν είναι αρκετή για να «κρατήσει» και τον ντόπιο πληθυσμό στην περιοχή του, αφού η «φυσική ομορφιά δεν τρώγεται», όπως μας λένε οι κάτοικοι...

Κάτω απ' το Βελούχι, λοιπόν, απλώνεται το Καρπενήσι, μια πόλη με μεγάλη ιστορία στη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης, με πλούσιο παρελθόν, αλλά με φτωχό παρόν και ακόμα πιο δυσοίωνο μέλλον. Τα βουνά του Καρπενησιού και γενικότερα της Ευρυτανίας έχουν τη δική τους ιστορία. Ιστορία βαμμένη με το αίμα του λαού για μια Ελλάδα ελεύθερη, τόσο στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, αλλά και αργότερα στον εμφύλιο πόλεμο, με το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας να βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη. Ομως, όσο πλούσια είναι σε αγωνιστικές παραδόσεις η περιοχή της Ευρυτανίας, άλλο τόσο φτωχή - από πλευράς οικονομίας - είναι σήμερα.

Ανεργία, φτώχεια, ελλιπής υποδομή, εσωτερική μετανάστευση, είναι μόνο μερικά από τα πολλά προβλήματα που ταλανίζουν το Νομό της Ευρυτανίας. Τα δύο εργοστάσια που έδιναν ζωή στο νομό - η ΔΑΒΥΕ και η «Πειραϊκή - Πατραϊκή» - έχουν κλείσει εδώ και αρκετά χρόνια. Η «Ευρυτανία ΑΕ», που αποτελεί επιχείρηση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης με κύριο αντικείμενο εργασίας τις μελέτες για την αναβάθμιση του νομού, αυτή τη στιγμή είναι άνευ αντικειμένου, χρωστάει πολλά λεφτά στους εργαζόμενους - όπως μάθαμε, γύρω στα 11 εκατ. δρχ. στον καθένα - και είναι ένα βήμα πριν την οριστική διακοπή της λειτουργίας της. Τα γύρω χωριά, χρόνο με το χρόνο, ερημώνονται, αφού οι κάτοικοί τους, που έχουν ως κύρια ασχολία την κτηνοτροφία, δεν μπορούν πλέον να ζήσουν από τα έσοδά της, με αποτέλεσμα να αναζητούν την «τύχη» τους στα γύρω αστικά κέντρα. Ο τουρισμός και οι υπηρεσίες - δηλαδή ο τριτογενής τομέας παραγωγής - είναι ο μόνος που αποφέρει κάποια έσοδα στους κατοίκους του νομού. Και πάλι όμως, ακριβώς επειδή αποτελεί εποχιακή απασχόληση - κατά κύριο λόγο το χειμώνα - δεν μπορεί να «δώσει ψωμί» σε όλα τα νοικοκυριά του νομού.

Ολη αυτή η εκρηκτική κατάσταση, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η Ευρυτανία αποτελεί μονοεδρική περιφέρεια, δίνει λαβές στα δύο μεγάλα κόμματα - ΠΑΣΟΚ και ΝΔ - να λυμαίνονται το νομό, καλλιεργώντας φρούδες ελπίδες στους κατοίκους του με υποσχέσεις που ποτέ δεν πραγματοποιούνται. Από την άλλη, η Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση, χωρίς πόρους, προσπαθεί, όπως ισχυρίζεται, να δώσει λύσεις που στηρίζονται αποκλειστικά και μόνο στον τουρισμό και τις υπηρεσίες.

Ο «Ρ» βρέθηκε στο Νομό της Ευρυτανίας, με αφορμή το 1ο Παγκόσμιο Συνέδριο Ευρυτάνων, το οποίο διοργάνωσε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση.

«ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ ΑΕ»
Μια εταιρία για έργα βιτρίνας

Ο Τρικεριώτης, καλός για «καγιάκ», αλλά...
Ο Τρικεριώτης, καλός για «καγιάκ», αλλά...
Με την προοπτική της τουριστικής ανάπτυξης δημιουργήθηκε το 1978 η αναπτυξιακή εταιρία «Ευρυτανία ΑΕ», η οποία σαν κύριο έργο είχε την ανάπτυξη διάφορων μελετών για έργα που θα έδιναν «πνοή στο νομό». Κυριότεροι μέτοχοι της εταιρίας είναι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδας και η ΕΤΒΑ. Ανάμεσα στα άλλα προγράμματα που εκπόνησε, λειτούργησε και δύο μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας (πέστροφας και κυπρίνου). Σήμερα, όμως, αποτελεί μια επιχείρηση φάντασμα, η οποία χρωστάει πάνω από 500 εκατ. δραχμές στους εργαζομένους της, ενώ τα όσα έχει κάνει, επί της ουσίας ευνόησαν το θεαθήναι, χωρίς να δώσει ιδιαίτερη βάση στην ουσιαστική αναβάθμιση της ποιότητας των κατοίκων της περιοχής.

Ο Τάσος Χρονάς, μέλος του Γραφείου Περιοχής Στερεάς Ελλάδας του ΚΚΕ, σημειώνει στο «Ρ» για το θέμα: «Το μόνο που κατάφερε να κάνει η επιχείρηση αυτή ήταν να βγάλει κάποιες μελέτες για ορισμένα έργα - βιτρίνα, τα οποία κάθε άλλο παρά βοήθησαν στην ουσιαστική αναβάθμιση του νομού. Εκείνο το οποίο γίνεται είναι να σχεδιάζεται επί χάρτου κάποιο έργο, χωρίς όμως πρακτικό αποτέλεσμα για το λαό. Χαρακτηριστικό αποτέλεσμα είναι η σήραγγα που διανοίχτηκε και μέρος της οποίας είχε επεξεργαστεί η επιχείρηση».

Παρόμοια, άποψη θα εκφράσει στο «Ρ» και ο Γιώργος Παφίλης, ο οποίος είναι και πρώην στέλεχος της επιχείρησης: «Εδώ και τρία χρόνια, έχει τελειώσει η υλοποίηση των βασικών προγραμμάτων που έπρεπε να εκπονήσει η εταιρία, με αποτέλεσμα να βρίσκεται άνευ αντικειμένου και φυσικά άνευ χρημάτων, αφού χρηματοδοτείται για να ολοκληρώσει κάποιο έργο. Το αποτέλεσμα είναι, να χρωστάει σήμερα πάνω από 500 εκατ. δρχ. στους εργαζόμενους. Οι μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας εξετάζεται να δοθούν σε ιδιώτες. Παράλληλα, υπό αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή, αναφορικά με το ενεργειακό μέρος της έρευνας, βρίσκεται η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Ολα αυτά, φυσικά, θα έχουν ως αποτέλεσμα να χαθεί ο όποιος αναπτυξιακός χαρακτήρας της εταιρίας».


Το μουσείο, στο σχολείο στο Μικρό Χωριό. Αναξιοποίητο
Το μουσείο, στο σχολείο στο Μικρό Χωριό. Αναξιοποίητο
Σκληρή πραγματικότητα

Δομνίστα, τόπος ιστορικός, αλλά και έρημος
Δομνίστα, τόπος ιστορικός, αλλά και έρημος
Το 1940, η Ευρυτανία αριθμεί 53.474 κατοίκους και βρίσκεται για πρώτη - και τελευταία, όπως αποδεικνύεται - φορά στο ανώτατο όριο πληθυσμιακής πληρότητας στο νομό. Πενήντα χρόνια μετά, το 1991, στην Ευρυτανία απογράφονται 24.307 κάτοικοι, δηλαδή φεύγουν από το νομό πάνω από 27.000 κάτοικοι, δηλαδή ποσοστό 50,49%. Πρέπει να σημειώσουμε ότι από τους 24.307 Ευρυτάνες που απογράφηκαν το 1991, οι περισσότεροι από αυτούς ήταν εσωτερικοί μετανάστες, που απλώς πήγαν για να απογραφούν στον τόπο τους. Συνεπώς, οι μόνιμοι κάτοικοι είναι ακόμη λιγότεροι...

Αν προχωρήσουμε λίγο παραπέρα, θα δούμε τη φθίνουσα πορεία των κατοίκων που ασχολούνται με τη γεωργία και, κυρίως, την κτηνοτροφία: Το 1951, ο πληθυσμός του Καρπενησίου αριθμεί 3.700 κατοίκους και το 1991, 6.178. Την ίδια περίοδο, ο αγροτικός πληθυσμός σ' όλο το νομό, από 35.978 άτομα, φτάνει μετά από πενήντα χρόνια να αριθμεί 18.189!

Το 1955 λειτουργούσαν στην Ευρυτανία 138 σχολικές μονάδες με 6.741 παιδιά, ενώ σήμερα, λειτουργούν μόλις 40 με 985 μαθητές. Πολλά από τα γύρω χωριά δεν έχουν σχολεία ή τα σχολεία που υπάρχουν δε λειτουργούν, ενώ τα περισσότερα υπολειτουργούν με 2 έως 7 μαθητές...

Η εγκατάλειψη, δηλαδή, του νομού είναι πρωτοφανής - ακόμη και για τα ελληνικά δεδομένα. Οι εσωτερικοί και εξωτερικοί μετανάστες συνεχώς αυξάνονται. Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό; Ποιοι λόγοι ώθησαν και ωθούν τους κατοίκους του πανέμορφου αυτού μέρους να φεύγουν για να ξεκινήσουν αλλού μια νέα ζωή; Τι τους κάνει να πιστεύουν ότι εκεί που θα πάνε, όσο άσχημα και αν είναι, θα είναι καλύτερα από τον τόπο τους;

Στα ύψη η ανεργία

Η βιομηχανία στο νομό είναι επί της ουσίας ανύπαρκτη. Στην περιοχή λειτουργούσαν δύο εργοστάσια, η «ΠΕΙΡΑΪΚΗ - ΠΑΤΡΑΪΚΗ» και η «ΔΑΒΥΕ». Το 1995, η ΔΑΒΥΕ, που μέχρι τότε απασχολούσε περίπου 250 εργαζόμενους, κλείνει, λόγω οξύτατων οικονομικών προβλημάτων. Αποτελούσε συνεταιριστική επιχείρηση ξυλείας, αλλά μέσα σε λίγα χρόνια βρέθηκε υπερχρεωμένη. Το αποτέλεσμα ήταν 250 οικογένειες να μείνουν χωρίς ψωμί, αφού τα δύο πριονιστήρια (το ένα στα Φουρνά και το άλλο στο Καρπενήσι) κλείνουν οριστικά.

Η «ΠΕΙΡΑΪΚΗ - ΠΑΤΡΑΪΚΗ», που έδινε ψωμί σε πάνω από 300 οικογένειες, σήμερα υπολειτουργεί με λιγότερο από το 1/3 του προσωπικού της και συρρικνώθηκε στα πλαίσια των γενικότερων προβλημάτων στην κλωστοϋφαντουργία. Στην ουσία, δηλαδή, μέσα σε λιγότερο από μια δεκαετία, έχασαν τη δουλιά τους πάνω από 400 εργαζόμενοι στο Νομό Ευρυτανίας.

Το κυριότερο, όμως, πλήγμα που δέχτηκε ο Νομός της Ευρυτανίας ήταν η διάλυση της όποιας κτηνοτροφίας και γεωργίας υπήρχε στην περιοχή, που, μέχρι πριν δύο δεκαετίες, αποτελούσε την κύρια παραγωγή. Μέσα σε λίγα χρόνια από την εφαρμογή της ΚΑΠ και της ΓΚΑΤΤ, ο πρωτογενής τομέας παραγωγής αρχίζει να φθίνει. Τα γύρω χωριά από το Καρπενήσι ερημώνουν. Η κατάσταση πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο, για να φτάσει σήμερα ένα βήμα πριν την ολοκληρωτική εγκατάλειψη.

Συγκεκριμένα, το κρέας που παράγεται σήμερα στο νομό (1.143 τόνοι) είναι λιγότερο από αυτό που παραγόταν το 1989 (1.282 τόνοι). Τα αυγά ακολουθούν την ίδια πορεία (από 2.643 τεμάχια το 1989, φτάνουν στα 1.964 το 1998), Το μόνο που γνωρίζει σχετική άνθηση είναι το μαλακό τυρί, που από 572 τόνους το '89 φτάνει τους 1.630 το '98. Ολα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την αντιαγροτική πολιτική των κυβερνήσεων της τελευταίας εικοσαετίας, έχουν ως αποτέλεσμα το ποσοστό που ασχολείται με τα επαγγέλματα του πρωτογενούς τομέα παραγωγής να φθίνει, από το 1991 και μετά, κατά 2% ετησίως.

Το αποτέλεσμα, φυσικά, είναι η παραπέρα εγκατάλειψη του νομού. Είναι η φτώχεια και η υποβάθμιση, για την οποία καμιά κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα ώστε να την ανακόψει. Εκείνο πλέον που φαίνεται να ζητούν οι περισσότεροι είναι μια αφορμή για να φύγουν από τον τόπο. Οπως μας είπε ένας περιπτεράς, στην κεντρική πλατεία του Καρπενησιού, «ωραία είναι και εδώ, αλλά όλοι θέλουμε να φύγουμε και να ερχόμαστε μόνο για διακοπές»...

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ψευδεπίγραφη ανάπτυξη

Το Μεγάλο Χωριό κι από πάνω η Καλιακούδα. Ενα από τα λίγα μέρη του νομού που κάπως αναπτύσσεται
Το Μεγάλο Χωριό κι από πάνω η Καλιακούδα. Ενα από τα λίγα μέρη του νομού που κάπως αναπτύσσεται
Σε μια προσπάθεια, να αμβλυνθούν η δυσαρέσκεια και η αγανάκτηση των κατοίκων για την κατάσταση που επικρατεί στο Καρπενήσι και γενικότερα στο νομό, οι κυβερνήσεις τόσο του ΠΑΣΟΚ, όσο και της ΝΔ, επιχείρησαν να δώσουν ελπίδες στους κατοίκους της περιοχής για την ανάπτυξη του τουρισμού που θα «δώσει νέα πνοή».

Κάτι που στη συνέχεια αποδείχτηκε εντελώς ψευδεπίγραφο. Γεγονός που αποδείχτηκε και στην ημερίδα που διοργάνωσε πρόσφατα η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, όπου και ειπώθηκαν τα ίδια προβλήματα και οι ίδιες προτάσεις αντιμετώπισής τους, όπως είχαν ειπωθεί πριν από τουλάχιστον μια δεκαετία. Για μια ακόμη φορά ο τουρισμός θεωρήθηκε ως η «πανάκεια» για να φύγουν όλα τα...«κακά» που έχουν βρει τους κατοίκους, ενώ η όποια αναφορά στην ανάπτυξη του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα παραγωγής, θεωρήθηκε ως αβάσιμη και εν τέλει μη εφαρμόσιμη.

Η μεγάλη πλειοψηφία των μονίμων κατοίκων της περιοχής ψάχνουν να βρουν διέξοδο στο αδιέξοδο που έχουν περιέλθει, μέσω του τουρισμού. Ελπίδες, που τρέφουν στον κόσμο με μεγάλη στοχοπροσήλωση τα δύο μεγάλα κόμματα, σε μια προσπάθεια να καρπωθούν οφέλη από τα μεγάλα προβλήματα των κατοίκων.

Σε αυτή την κατεύθυνση, διανοίχτηκε η σήραγγα στον Τυμφρηστό, η οποία υποτίθεται ότι θα έλυνε το πρόβλημα του αποκλεισμού του Καρπενησίου το χειμώνα. Ο τρόπος όμως με τον οποίο διανοίχτηκε και το γεγονός ότι η μέχρι τη γέφυρα πρόσβαση είναι - τουλάχιστον - πολύ δύσκολη, επί της ουσίας όχι απλώς δεν έλυσε το πρόβλημα, αλλά αντιθέτως, αποδείχτηκε ότι τα χρήματα που δόθηκαν ήταν χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της περιοχής.

Τα πανέμορφα Φουρνά
Τα πανέμορφα Φουρνά
Παράλληλα, δόθηκαν κίνητρα - κυρίως με υποσχέσεις περί ραγδαίας ανάπτυξης του τουρισμού - στους κατοίκους να ασχοληθούν με τα τουριστικά επαγγέλματα, χωρίς όμως να υπάρχει αφ' ενός ουσιαστική υποδομή αλλά και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι ο τουρισμός αποτελεί κατ' εξοχήν εποχιακό επάγγελμα για τους περισσότερους.

Ο Γιώργος Παφίλης, οικονομολόγος και για πολλά χρόνια κάτοικος του Καρπενησιού, εξηγεί στο «Ρ»: «Τα όποια βήματα τουριστικής ανάπτυξης έχουν γίνει, τα όποια χρήματα έχουν δοθεί, η όποια ανάπτυξη του χιονοδρομικού κέντρου έχει πραγματοποιηθεί, δεν ευνοεί παρά μόνο ένα μικρό μέρος του πληθυσμού της Ευρυτανίας. Ο άξονας Μικρό - Μεγάλο Χωριό και το Καρπενήσι, είναι οι επί της ουσίας ευνοημένοι, ενώ όλα τα άλλα χωριά της ορεινής Ευρυτανίας φθίνουν».


Και ο Προυσός που προσπαθεί να ζήσει μόνο από το μοναστήρι
Και ο Προυσός που προσπαθεί να ζήσει μόνο από το μοναστήρι

ΡΕΠΟΡΤΑΖ:
Κώστας ΤΡΑΚΟΣΑΣ

Η ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Οχι ένα... πολλά Βιέτ-ναμ!

Είδα κάτι καβαλαραίους να τρέχουν. Είχαν τα γιαταγάνια τους γυμνά και έσκιζαν με αυτά -αόριστα- τον αέρα. Κι έτσι που κοιτούσαν λοξά και σπάθιζαν χωρίς στόχο, ο αντίπαλος περνούσε από τα πλάγια. Και ενώ ξεκαθάριζαν, δήθεν, τη διαδρομή - πίσω τους οι άμυαλοι, άφηναν τον εχθρό να αλωνίζει.

Ο Πέτρος είναι πράγματι οργισμένος, απελπισμένος και συγχυσμένος. Μετά τη Γένοβα δεν τον έχει κολλήσει ύπνος. Νυχτώνει και ξημερώνει γεμάτος σκούρες σκέψεις. Το πρόβλημα που απασχολεί το μυαλό του είναι αντικειμενικά μεγάλο. «Παγκοσμιοποιημένος σήμερα ο εχθρός, παγκοσμιοποιημένα πρέπει να είναι και τα χτυπήματα», λέει.

Ομως, άλλο η Γένοβα και άλλο ο Καναδάς. Οι οκτώ πήρανε τα βουνά. Και αυτός -και λόγω της απόστασης και λόγω του κόστους- φοβάται, ίσως, πως δε θα μπορέσει να παραβρεθεί στη συνάντηση. Και η συνείδησή του δεν αντέχει απουσία από τον αγώνα... Αλλά, έστω φτάνει στον Καναδά, πώς, όμως, να σκαρφαλώσει στο βουνό; Γιατί εκεί δεν έχει να κάνει με πράσινη και κόκκινη ζώνη, που έστω και με δυσκολία μπορεί να τη διασπάσει και να βρεθεί απέναντι από τη συμμορία. Εκεί πρέπει να είναι ορειβάτης. Ανθρωπος με ειδικές ικανότητες, δηλαδή, όχι ένας απλός εργάτης, όπως είναι αυτός. Και εντάξει, στον Καναδά, πες πως τα καταφέρνει, αφού και το κόστος μπορεί να καλυφθεί, και τα βουνά δεν είναι από τα ψηλότερα. Ομως η συμμορία δε θα σταματήσει. Την άλλη συνάντηση θα την κλείσει στα Ιμαλάια. Και μετά, ίσως, στο φεγγάρι;..

Ερωτήματα που περιμένουν απάντηση. Και όσο η απάντηση δεν έρχεται γίνεται Τούρκος. Γιατί οι οκτώ, σκόπιμα, φαίνεται, το έβαλαν στα πόδια. Θέλουν να τον ξελιγώσουν στις διαδρομές και στο τρέξιμο. Ασε και τα έξοδα. Γιατί άλλο να πας στη Γένοβα, στον Καναδά, έστω, και άλλο, φυσικά, στο φεγγάρι. Και πόσους χωράνε τα διαστημόπλοια; Και τι συνθήκες θα αντιμετωπίσεις εκεί; Και η φεγγαρίσια αστυνομία, βέβαια, δεν υπακούει στους νόμους της γης, έχει δικό της θεό. Κανένας Πρόντι και καμία Ευρωπαϊκή Ενωση δε θα μπορέσει να τη σταματήσει, όπως έκανε ας πούμε στην Ιταλία! Και τι είδος ανθρώπινα δικαιώματα επικρατούν στη Σελήνη, κανένας δεν ξέρει, τρέχα γύρευε. Χαμός, δηλαδή, αδιέξοδο.

Πώς να μην τρελαθεί, λοιπόν, με τόσα -και τέτοια- ερωτήματα; Την εκδοχή να πολεμήσει την παγκοσμιοποίηση σε τοπικό επίπεδο, όπως του λέει η γυναίκα του, δεν τη συζητάει. «Αλίμονο», λέει, «αν στις προκλήσεις και τις πιέσεις της παγκόσμιας αγοράς, υιοθετηθεί ως άποψη η περιχαράκωση στα εθνικά και εθνικιστικά χαρακώματα».

Κανένας, βέβαια, σοβαρός άνθρωπος δεν έχει διάθεση να μπλέξει σε κουβέντα μαζί του. Είναι σε τέτοια κατάσταση, που δεν ακούει. Φωνάζει. Μόνο η γυναίκα του, τι να κάνει, τολμάει. «Βρε, Πέτρο», του λέει, «άλλο πράγμα το εθνικό και άλλο το εθνικιστικό, μην τα μπερδεύεις. Η παγκοσμιοποίηση δεν είναι αέρας, ούτε οκτώ άτομα που φέρνουνε γύρα, τράπεζες είναι, πολυεθνικές είναι, βιομήχανοι είναι, εφοπλιστές, στρατός είναι, αστυνομία, το ΝΑΤΟ είναι, η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι, το Νομισματικό Ταμείο είναι, το ξέπλυμα των χρημάτων, ο πόλεμος στα σύνορα... Ολα αυτά τα έχεις δίπλα σου, βάρα τα εδώ, το ίδιο είναι, μην αγχώνεσαι»!

Οταν την ακούει ξεχνάει, ακόμα, και την παγκοσμιοποίηση. Τέτοιες στιγμές, μετανιώνει, ειλικρινά που την παντρεύτηκε. «Είσαι δεμένη στο παρελθόν», της φωνάζει. «Εσύ ποτέ δεν είδες με καλό μάτι αυτή την υπόθεση. Αυτό το ξεσήκωμα. Αγώνες που δεν μπορείτε να τους καθοδηγήσετε τους συκοφαντείτε. Το ίδιο κάνατε και το Μάη».

«

Πέτρο μου», προσπαθεί εκείνη. «Ακούμε τι λένε, μαθαίνουμε ποιοι το λένε, ρωτάμε γιατί το λένε. Η οργή, γενικά, δε δημιουργεί -ποτέ- προϋποθέσεις, το ξέρεις. Τα -αόριστα- συνθήματα, δε συνθέτουν -ποτέ- λαϊκό κίνημα. Μπορεί να είναι ένα ξεσήκωμα, που φουσκώνει και ξεφουσκώνει, δεν είναι, όμως, επανάσταση. Αλλο πράγμα «οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη» και άλλο «οι άνθρωποι ενάντια στα κέρδη». Αλλο πράγμα χτυπάω τον καπιταλισμό στο σύνολό του και άλλο διορθώνω τον καπιταλισμό, που δε διορθώνεται, βέβαια. Αλλο πράγμα, φυσικά, βαδίζω «βάσει σχεδίου» και άλλο αφήνομαι στο αυθόρμητο. Αλλο υπεύθυνος και άλλο ανεύθυνος, Πέτρο μου. Εμείς, αγάπη μου, πρέπει να εξασφαλίσουμε τη διάρκεια. Πρέπει να ανοίξουμε πολλά χαρακώματα. Να αναπτύξουμε όχι ένα, πολλά... Βιέτ-ναμ».


Του
Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ

ΓΑΥΔΟΣ
Εδώ έζησε η Καλυψώ!

... αλλά και γυναίκες εξόριστες

Η νοτιότερη άκρη της Ελλάδας, το νοτιότερο σημείο της Ευρώπης. Ετσι χαρακτηρίζουν οι περισσότεροι τη Γαύδο. Οι αρχαίοι Ελληνες πίστευαν ότι ήταν το νησί της Καλυψώς που αιχμαλώτισε τον Οδυσσέα και δεν τον άφηνε να φύγει, ερωτευμένη μαζί του...

Ορμητήριο πειρατών τα παλιά χρόνια, το νησί, εξ ου και η πιο γνωστή παραλία τους, το «Σαρακήνικο». Το 1539 τη χρησιμοποίησε και ο περίφημος πειρατής Μπαρμπαρόσα. Πριν απ' αυτόν έμεινε, λένε, εδώ ο Απόστολος Παύλος αρκετό καιρό, γιατί το πλοίο που τον μετέφερε στη Ρώμη για να δικαστεί κινδύνευσε.

Στο μεσοπόλεμο και στη διάρκεια της δικτατορίας Μεταξά, ήταν τόπος εξορίας πολλών αγωνιστών - ανάμεσά τους ο Αρης Βελουχιώτης, ο Τάκης Φίτσος, η Αύρα Παρτσαλίδου κ.ά.

Εδώ και λίγα χρόνια αρχίζουν να την ανακαλύπτουν και οι τουρίστες, που χαίρονται τις όμορφες παραλίες και τα κέδρα που φυτρώνουν στο νησί.

Τρεις ώρες από την Κρήτη

Δεν είναι λίγοι οι Ελληνες αλλά και οι ξένοι που από το χειμώνα σχεδιάζουν τις διακοπές τους στο «εξωτικό» νησάκι, που βρίσκεται στο Λιβυκό πέλαγος, στο κλίμα της Αφρικής. Πολλοί είναι ακόμα αυτοί που σκέφτονται τη Γαύδο και φροντίζουν όχι μόνο για τον τουρισμό της, αλλά και για τη δυνατότητα παραμονής των κατοίκων της στον τόπο τους καθώς και για τη διατήρηση της οικολογικής της ισορροπίας.

Οπως η Ενωση Γυναικών Κρήτης που είχε οργανώσει εκδήλωση με προσκαλεσμένους και ομιλητής πολλούς εκπροσώπους κοινωνικών, πολιτιστικών φορέων καθώς και της Νομαρχιακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Εντονη η παρουσία στην εκδήλωση και άλλων γυναικείων συλλόγων. Το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε αυτή τη φορά στην εκπαίδευση των παιδιών της Γαύδου και στη δημιουργία νηπιαγωγείου που άρχισε ήδη να λειτουργεί. «Υπάρχουν βάσιμες ελπίδες να είναι τα παιδιά περισσότερα τις επόμενες χρονιές», τονίστηκε. Τα 70 άτομα που κατοικούν στη Γαύδο είναι στην πλειονότητά τους νέοι άνθρωποι...

Η δημοσιογράφος Κατερίνα Χαραλαμπάκη υπογράμμισε ότι η Γαύδος χρειάζεται ακόμα ουσιαστικότερη ενίσχυση: Πεντακόσιοι οι κάτοικοί της στις αρχές του αιώνα, όπως καταγράφει στο βιβλίο της η Ηρώ Σγουράκη, (μια εμπεριστατωμένη και γλαφυρή μελέτη), 150 στη δεκαετία του '80, 70 σήμερα σύμφωνα με την Κυριακή Γιαλυνάκη - Μουτσάτσου, κάτοικο του νησιού.

«Η τάση συρρίκνωσης είναι πραγματική», επισήμανε η ομιλήτρια, που αναφέρθηκε σε συνέχεια στην επίλυση οξυμένων προβλημάτων, όπως η ηλεκτροδότηση, η υδροδότηση, η σύνδεση του ελικοδρομίου με το λιμάνι κ.ά.

Για να διατηρηθεί η αγνότητα του νησιού

Εντονος ο προβληματισμός πολλών παρεμβάσεων να μην εμπορευματοποιηθεί η ζωή με τον τουρισμό στη Γαύδο, που διατηρεί ακόμα την αγνότητά της. Οι επενδύσεις σε γη και οι υπερβολικές παρεμβάσεις είναι οι κίνδυνοι που ήδη διαφαίνονται. Παρεμβάσεις που θα αλλοιώσουν τη μορφή και θα παραγκωνίσουν τους Γαυδιώτες.

Πριν από λίγα χρόνια απειλήθηκε με οικολογική καταστροφή η Γαυδοπούλα, με τη σχεδιαζόμενη λειτουργία βιομηχανικής μονάδας κατασκευής κοντέινερ, καθώς και σταθμού διακίνησης πλοίων. Τελικά η εκδοχή αυτή απορρίφθηκε για λόγους περιβαλλοντικής προστασίας, αλλά από το ακροατήριο εκφράστηκαν κάποιες ανησυχίες και ζητήθηκε η πλήρης απόσυρση της σχετικής πρότασης...

Ερευνα με ερωτηματολόγια στα οποία απάντησαν οι κάτοικοι της Γαύδου και έγινε από την Ενωση Φοιτητών Κρήτης έδειξε ότι οι ηλικιωμένοι είναι απαισιόδοξοι για το μέλλον. Το αντίθετο συμβαίνει με τους νέους κατοίκους, όπως είπε ο εκπρόσωπος των φοιτητών Μανώλης Πετρακάκης. Οι νεότεροι θεωρούν την πρόοδο εφικτή...

Μια πρόοδος θα λέγαμε εμείς που δε θα πρέπει να αγνοήσει την αξιοποίηση της ιστορίας του νησιού. Αρκετοί είναι αυτοί που όπως και στην περίπτωση άλλων νησιών, είτε από μισαλλοδοξία είτε από κακώς εννοούμενη φροντίδα να μη χαλάσει η τουριστική εικόνα του τόπου, «ξεχνάνε» να μιλήσουν για την πρόσφατη ιστορία του - της κατοχής, των προπολεμικών και μεταπολεμικών χρόνων. Κι όμως, είναι μια πολύτιμη και άξια μνήμης κληρονομιά.

Εδώ έχουμε... γυναικοκρατία!

Πόσοι γνωρίζουν π.χ. ότι η Γαύδος ήταν τόπος εξορίας όχι μόνο ανδρών αλλά και πολλών νέων και μορφωμένων γυναικών; Ο παλαίμαχος δημοσιογράφος και αγωνιστής Βάσος Γεωργίου στο βιβλίο του «Η Ζωή μου» αναφέρεται διεξοδικά και με χιούμορ στην παρουσία των γυναικών στη Γαύδο, όπου είχε ζήσει και ο ίδιος κρατούμενος, λίγο πριν από τον πόλεμο.

...«Η πρώτη λέξη που άκουσα, γράφει, μόλις βγήκαμε στο νησί ήταν "Σαρακήνικο". «Βγήκαμε στο Σαρακήνικο», είπε ο συνοδός χωροφύλακας. Ηταν τ' όνομα που δόθηκε στο φυσικό λιμανάκι, γιατί εκεί ίσως βγαίνανε απ' τα κουρσάρικα καΐκια τους οι Σαρακηνοί πειρατές.

»... Θυμόμουν ζωηρά τι βαθιά εντύπωση μου 'χε κάνει στα πρώτα επαναστατικά βήματα η δραματική έκκληση που 'χαν απευθύνει το 1933 στην εργατική τάξη οι πεινασμένοι και πολύτροπα βασανισμένοι εξόριστοι της Γάβδος...

»... Από το Σαρακήνικο φορτώσαμε τα πράγματά μου σ' έναν αχαμνό γαϊδουράκο της ομάδας κι ως το Καστρί δεν ανταμώσαμε στον ανηφορικό δρόμο - κάπου μιάμιση ώρα πορεία - ούτε κι είδαμε κάποιο δέντρο! Κι άμα φτάσαμε στον προορισμό μας και μπήκαμε στην αυλή του δίπατου σπιτιού, μαζί με τον γραμματέα της ομάδας, ξαφνιάστηκα κοιτάζοντας πως μαζεύτηκαν γύρω μας τόσες πολλές νέες και νεαρές συντρόφισσες που μας καλωσόρισαν πρόσχαρα.

"Εδώ έχουμε γυναικοκρατία", είπε ο γραμματέας της ομάδας, γελώντας. Ηταν ένα αστείο. Γιατί την ώρα εκείνη έλειπαν οι άντρες εξόριστοι, είχαν πάει να κόψουν και να φορτωθούν ξύλα και γι' άλλες δύσκολες υπηρεσίες της ομάδας. Κι αργότερα όμως όταν γύρισαν οι άντρες εξόριστοι, πάλι εντυπωσίαζε ο αριθμός των κοριτσιών. Βέβαια, σ' όλα τα χρόνια της 4ης Αυγούστου ήταν παρούσες οι αγωνίστριες στα ξερονήσια όπως και στις φυλακές Αβέρωφ, μα σε μικρό, αναλογικά ποσοστό, 3 έως 5-7. Αλλά στο διαβολονήσι της Γάβδος φτάσανε το 1/4. Συνολικά σε 50 εξόριστους, οι γυναίκες ήταν 13 με 15.

Ο φασισμός από ένα ποταπό, πρόστυχο συναίσθημα εκδίκησης, τιμωρούσε παραδειγματικά και γι' αυτό σκληρότερα τις γυναίκες. Τις νόμιζε και τις ήθελε κατώτερα και υπάκουα όντα κι εκείνες είχαν τολμήσει να σηκωθούν και να διεκδικήσουν την ισότιμη με τους άντρες συμμετοχή τους στους αγώνες για τη λευτεριά, τη δημοκρατία και την κοινωνική μεταβολή...

Για τον άνθρωπο γενικά, είναι σκληρή τιμωρία η εκτόπιση κι απομόνωση σ' έναν άγριο κι ακατοίκητο τόπο. Μα καταντάει αληθινό μαρτύριο ο εξαναγκασμός γυναικών - με την ιδιαίτερη ευαισθησία και τις ξεχωριστές ανάγκες και βιολογικές λειτουργίες τους - να ζουν εξόριστες σ' ένα νησί, όπου λείπει ακόμα και το πρωταρχικό δώρο της φύσης, το νερό.

Οι εξόριστες της Γάβδος μπόρεσαν ν' αντέξουν όλα τα βάσανα και τις δυσκολίες. Κι αυτό που τις κράτησε όρθιες δεν ήταν μονάχα η νιότη κι ο νεανικός επαναστατικός ενθουσιασμός. Ηταν ακόμα η δυνατή ψυχή τους κι η βαθιά πίστη τους. Καμιά εξόριστη αγωνίστρια δε λύγισε και δεν υπέγραψε ατιμωτική δήλωση μετανοίας στη Γάβδο.

Εφυγαν μονάχα 2-3 συμπαθούσες νοικοκυρές, που 'χαν αφήσει πίσω τους μικρά παιδιά.

Από τις γυναίκες εξόριστες, γνώριζα μόνο την Αύρα Βλάση - Παρτσαλίδη. Ηταν γνωριμία από την Αθήνα.

Ενα βράδυ, ήμουν ακόμα φρέσκος στη Γάβδο, δεν είχε περάσει μήτε βδομάδα από τη μέρα του ερχομού μου, ενώ συζητούσαμε ήσυχα με την Αύρα στην τραπεζαρία για τη ζωή των εξόριστων στη Φολέγανδρο και για κοινούς γνωστούς, ακούμε μια βροντερή φωνή δίπλα μας και βλέπουμε έξαλλο μπροστά μας τον ενωμοτάρχη.

- Σας έπιασα στα πράσα! Κρυφάκουσα και πήρε καλά τ' αυτί μου πως κάνατε σχέδια ανατρεπτικά. Σηκωθείτε απάνω! Εδώ είναι Γάβδος, δεν είναι παίξε - γέλασε, όπως σ' άλλες εξορίες. Εδώ είναι Γάβδος!

- Δε σχεδιάζαμε τίποτα. Απλούστατα μιλούσαμε σαν παλιοί γνωστοί για κοινούς φίλους μας, διαμαρτυρηθήκαμε κι οι δύο.

Βρωμούσε τσικουδιά κι έκανε παλαβές χειρονομίες.

- Δε δέχομαι συζήτηση. Μπρος, στο κρατητήριο!

Μας οδήγησε στον αστυνομικό σταθμό και μας έκλεισε σ' ένα μπουντρούμι που 'ταν κι αποθήκη ασβέστη. Μας κράτησε όλη τη νύχτα ως την άλλη μέρα το μεσημέρι...».


Αλίκη ΞΕΝΟΥ - ΒΕΝΑΡΔΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ
«Υποκατάσταση» της αντιμετώπισης του προβλήματος

Θεατρική παράσταση απ' τη θεραπευτική Κοινότητα «18 Ανω»
Θεατρική παράσταση απ' τη θεραπευτική Κοινότητα «18 Ανω»
Την εφαρμογή της αντιναρκωτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της πολιτικής του «περιορισμού της βλάβης», της «διαχείρισης» κι όχι της αντιμετώπισης του προβλήματος των ναρκωτικών, της πολιτικής που διέπεται από τη νεοφιλελεύθερη αρχή του «κόστους - αποδοτικότητας» και τη λογική των ιδιωτικοποιήσεων, υπηρετεί το πλαίσιο των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο συνεδρίασε στις 28.6.2001, υπό τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη.

Με πρωτεύουσα την προώθηση «συγκεκριμένων» δραστηριοτήτων και με δευτερεύουσα την ανάγκη δημιουργίας ενός κεντρικού σχεδιασμού αντιμετώπισης του προβλήματος, επιχειρείται να πειστεί ο ελληνικός λαός να ζει με τα ναρκωτικά, έτσι όπως ζει με την ανεργία, την οικονομία και πολιτιστική φτώχεια, τους ταξικούς φραγμούς στη μόρφωση, στην Υγεία κλπ.

Στα πλαίσια της λογικής της διαχείρισης του προβλήματος επιχειρείται η διασφάλιση των δυνατοτήτων διείσδυσης του ιδιωτικού κεφαλαίου, στις δραστηριότητες πρόληψης - θεραπείας - κοινωνικής επανένταξης, αλλά και η διασφάλιση των διαδικασιών άσκησης κοινωνικού ελέγχου σε όλο και μεγαλύτερες κατηγορίες νέων ανθρώπων και των οικογενειών τους. Η διαχειριστική λογική διασφαλίζει επίσης τους όρους και τις προϋποθέσεις διαιώνισης της επιχείρησης ενσωμάτωσης στην καθεστηκυία τάξη πραγμάτων μερίδας επιστημόνων.

Αναλυτικότερα, μπορούμε να πούμε ότι προκαλεί εντύπωση το γεγονός πως, ενώ η Ελλάδα παρουσιάζει τα μικρότερα ποσοστά χρήσης ναρκωτικών ουσιών, συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ (πλην αλκοόλ και διαλυτών), το βάρος της αντιναρκωτικής πολιτικής πέφτει στην υποκατάσταση και όχι στην πρωτογενή πρόληψη. Θα περίμενε κανείς, το βάρος να δοθεί στο μαθητικό και νεανικό πληθυσμό με ειδικά προγράμματα προληπτικών δραστηριοτήτων και τα οποία δεν υπάρχουν σήμερα. Η αποτελεσματικότητα τέτοιων προγραμμάτων είναι σίγουρο - και από τη διεθνή εμπειρία - ότι μπορεί να είναι πολύ μεγάλη.

Αντί αυτού, εξαγγέλλεται η ίδρυση 11 νέων μονάδων χορήγησης υποκατάστατων και μόνο 5 «στεγνών» νέων προγραμμάτων θεραπείας. Η «υποκατάσταση» διευρύνεται με τέτοιο τρόπο (σε επίπεδο δομών, φιλοσοφίας, πολιτικής, οικονομικών πόρων) σε βάρος της θεραπείας, που σε συνδυασμό και με την υποβάθμιση του ρόλου των προγραμμάτων έγκαιρης παρέμβασης για τους εφήβους χρήστες και τις οικογένειές τους, οδηγεί σε ένα εθνικό σχέδιο «υποκατάστασης» και όχι αντιμετώπισης των ναρκωτικών ουσιών.

Για ποια όμως «υποκατάσταση» μιλάμε όταν το πρόβλημα σήμερα είναι η πολυτοξικομανία; Πόσα υποκατάστατα θα χορηγούνται και για πόσες ναρκωτικές ουσίες;

Η λογική των υποκατάστατων των οπιοειδών σε συνθήκες πολυτοξικομανίας είναι μια υποκριτική λογική που οδηγεί στη συντήρηση, στη νομιμοποίηση και τη διαιώνιση του προβλήματος των ναρκωτικών. Είναι εξωφρενικές οι απόψεις ότι η τοξικομανία είναι μια χρόνια υποτροπιάζουσα νόσος και άρα ο τοξικομανής δε γίνεται καλά.

Οι προσπάθειες να χαρακτηριστεί ο τοξικομανής άρρωστος στοχεύουν στην ιατρικοποίηση του φαινομένου της εξάρτησης και στη μετατόπιση των προβληματισμών από το κοινωνικό στο ιατρικό και ψυχολογικό επίπεδο.

Οι θεωρίες περί εστιασμού της εξάρτησης σε συγκεκριμένα κέντρα του εγκεφάλου αφενός μεν βιολογικοποιούν ένα κοινωνικό φαινόμενο που είναι η εξάρτηση από ναρκωτικές ουσίες και αφετέρου νομιμοποιούν τις προσπάθειες άσκησης κοινωνικού ελέγχου.

Η μονοδιάστατη θεώρηση του ανθρώπου, διά μέσου του χυδαίου βιολογισμού, υποβιβάζει τον άνθρωπο στο επίπεδο των βιολογικών λειτουργιών και ταυτόχρονα επιχειρεί να ερμηνεύσει τις πραγματικές ανθρώπινες, δηλαδή τις κοινωνικές, ψυχολογικές, πολιτιστικές, ιδεολογικές και άλλες λειτουργίες με ένα φασιστικό τρόπο. Η διολίσθηση προς τη βαρβαρότητα, βασιζόμενη στην ηθική του κέρδους δεν έχει όρια. Η βιολογικοποίηση των ανθρώπινων συμπεριφορών, είναι η αρχή για τη βιολογικοποίηση των βασικών - ακόμη και αυτών των αστικών - δημοκρατικών λειτουργιών των ανθρώπινων κοινωνιών.

Η ελευθερία έκφρασης, η ελευθερία του να διαδηλώνουν οι άνθρωποι τις απόψεις τους, η ελευθερία του να υπερασπίζονται ακόμη και τα στοιχειώδη δικαιώματά τους θα κρίνονται με βιολογικούς, ψυχολογικούς, ιατρικούς όρους και ανάλογα θα αντιμετωπίζονται από τις κοινωνίες των λίγων, των δυναστών.

Τρομάζει η σκέψη να χαρακτηρίζονται όλοι όσοι αγωνίζονται για το δικαίωμα στη ζωή ως άτομα με «προβλήματα συμπεριφοράς» ή «προβλήματα προσωπικότητας» κλπ. Το παράδειγμα με το συνδικαλιστή ναυτεργάτη Γιάννη Μανουσογιαννάκη και το νεκρό 20χρονο διαδηλωτή στη Γένοβα, μας υπενθυμίζουν ότι αυτή η λογική είναι ήδη παρούσα. Θα θυμούνται όλοι ότι στο κατηγορητήριο για τον Μανουσογιαννάκη υπήρχε η θέση ότι είναι άτομο με «επιθετική συμπεριφορά». Για τον 20χρονο νεκρό διαδηλωτή της Γένοβας, με χυδαίο τρόπο αλλά και με συμπεριφορά πολιτικής αλητείας, οι δολοφόνοι του προπαγάνδισαν μέσα από τα ιδιόκτητα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσής τους ότι είχε συμπεριφορές «επαιτείας» και συμπεριφορές που χαρακτηρίζονται από ακραία «ψυχολογικά προβλήματα».

Με τη βιολογικοποίηση της εξάρτησης και των ανθρώπινων συμπεριφορών, δοκιμάζεται πάνω σε μια «περιθωριακή» για την κυρίαρχη ιδεολογία ομάδα ανθρώπων (τοξικομανείς), η βιολογικοποίηση των βασικών αστικών δημοκρατιών λειτουργιών των σημερινών κοινωνιών.

Σε αυτά τα πλαίσια, εξαγγέλλεται επίσης και η δημιουργία πέντε νέων πιλοτικών μονάδων χορήγησης υποκατάστατων ή και ανταγωνιστών από το ΕΣΥ. Ετσι το ΕΣΥ γίνεται όργανο του κράτους για τη νομιμοποίηση των ναρκωτικών ουσιών και ο Ελληνας φορολογούμενος «αιμοδότης» των νόμιμων εμπόρων ναρκωτικών ουσιών που θα είναι πλέον οι φαρμακευτικές εταιρίες.

Τόσο το γεγονός ότι τα προγράμματα πρόληψης που λειτουργούν σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν έναν αποσπασματικό και ασυντόνιστο μεταξύ τους χαρακτήρα, όσο και το γεγονός ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση αδυνατεί να ανταποκριθεί στο 50% των υποχρεώσεών της (το υπόλοιπο 50% καλύπτεται από τον ΟΚΑΝΑ), δεν πάρθηκαν υπόψη.

Κατά συνέπεια, προκαλεί ερωτηματικά η εμμονή να ανατεθεί ολόκληρο το οικονομικό βάρος των 55 κέντρων πρόληψης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και επιπλέον ερωτηματικά η ένταξη των 27 νέων κέντρων πρόληψης στο ίδιο καθεστώς (50% κάλυψη από την ΤΑ, 50% κάλυψη από τον ΟΚΑΝΑ).

Εάν μάλιστα, συσχετίσει κανείς τις προσπάθειες απαξίωσης, ουσιαστικά, των κέντρων πρόληψης και με τη δυνατότητα που παρέχεται στους ιδιώτες να ιδρύουν ΝΠΙΔ κοινωφελούς χαρακτήρα και έτσι να ιδιωτικοποιείται στην πράξη η πρόληψη, τότε τα ερωτηματικά είναι αμείλικτα.

Οι εξαγγελίες για συμμετοχή της κοινωνίας στην αντιμετώπιση του κοινωνικού φαινομένου των ναρκωτικών είναι περιβεβλημένες με περίσσια υποκρισία, αφού η εκπόνηση του σχεδίου έγινε ερήμην των φορέων που δραστηριοποιούνται ενάντια στα ναρκωτικά, των θεραπευτικών προγραμμάτων και κοινοτήτων (18 Ανω ΚΕΘΕΑ), του μαζικού κινήματος γενικότερα.

Είναι υποκριτικές εξαγγελίες επίσης, γιατί σύμφωνα με τα όσα ανέφερε, ο πρωθυπουργός, ο ΟΚΑΝΑ μετατρέπεται σε ένα γραφειοκρατικό όργανο που θα τελεί υπό κυβερνητικό έλεγχο, θα ελέγχει και θα συντονίζει όλες τις υπηρεσίες αντιμετώπισης των ναρκωτικών στην Ελλάδα, θα κατανέμει τα κονδύλια χωρίς ουσιαστικό έλεγχο αφού στην 7μελή διοίκηση που θα διορίζεται κατευθείαν από την κυβέρνηση δε θα υπάρχει αντιπροσώπευση θεραπευτικών μονάδων, κοινωνικών φορέων, του μαζικού λαϊκού και νεολαιίστικου κινήματος.

Σκοπός τους είναι η αντιναρκωτική πολιτική να χαράσσεται ερήμην της ελληνικής κοινωνίας με αδιαφανή τρόπο.

Αυτός ο γραφειοκρατικός συγκεντρωτισμός δεν καταργεί απλά την αυτονομία των φορέων που εμπλέκονται στην πάλη ενάντια στα ναρκωτικά, αλλά ανατρέπει τις προσπάθειες για μια ορθολογική ανακατανομή τόσο των πόρων όσο και των προτεραιοτήτων στο επίπεδο της πρόληψης, της θεραπείας, της κοινωνικής επανένταξης, της «υποκατάστασης», της εκπαίδευσης και της έρευνας.

Πράγματι, σε ό,τι αφορά τους τομείς εκπαίδευσης και έρευνας τα θεραπευτικά προγράμματα και οι θεραπευτικές κοινότητες παραγκωνίζονται και το πάγιο αίτημά τους για συμμετοχή τόσο στη διαμόρφωση της αντιναρκωτικής πολιτικής όσο και στη διαμόρφωση της πολιτικής εκπαίδευσης και έρευνας χαρακτηρίζεται με αλαζονικό τρόπο σαν εχθρότητα προς αντίστοιχους με τα παραπάνω αντικείμενα πανεπιστημιακούς φορείς.

Τα προβλήματα της εκπαίδευσης και της έρευνας υπάρχουν με ευθύνη της Πολιτείας, αφού ο ουσιαστικός σκοπός της δεν είναι η ελεύθερη ανάπτυξη των δυο αυτών νευραλγικών τομέων αλλά ο ασφυκτικός έλεγχός τους κι ο υποβιβασμός τους σε όργανο προώθησης της εκάστοτε κυβερνητικής πολιτικής. Αυτές οι προσπάθειες κυβερνητικού ελέγχου θεσμοθετούνται με τη δημιουργία του Ινστιτούτου Ουσιοεξαρτήσεων και τοξικομανίας, αφού στο ρόλο του θα είναι - μεταξύ άλλων - κι ο έλεγχος με αδιαφανή τρόπο καταξιωμένων μέχρι σήμερα θεραπευτικών προγραμμάτων και κοινοτήτων. Για παράδειγμα, με ποιο τρόπο το Ινστιτούτο θα πιστοποιεί τα παραπάνω καταξιωμένα μέχρι σήμερα προγράμματα; Από ποιους θα αποτελείται; Μήπως δημιουργείται για να ελέγχει από τη μια μεριά τη λειτουργία των δημόσιων προγραμμάτων και από την άλλη μεριά να νομιμοποιεί με τις πιστοποιήσεις τις δραστηριότητες της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στην απεξάρτηση;

Η πρόβλεψη για κλειστό ημερήσιο νοσήλιο μειώνει τη θεραπεία απεξάρτησης στο επίπεδο της κλινικής σωματικής αποτοξίνωσης και μεταθέτει ταυτόχρονα νέα οικονομικά βάρη στα ασφαλιστικά ταμεία.

Στο επίπεδο της αποκατάστασης και της κοινωνικής επανένταξης των εξαρτημένων, η λειτουργία προγραμμάτων κατάρτισης και προώθησης στην αγορά εργασίας (εδώ εξαντλούνται οι προτάσεις) δεν είναι τίποτα άλλο παρά η ανακατανομή οικονομικών πόρων προς τις τσέπες του ιδιωτικού κεφαλαίου. Σε ό,τι αφορά στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο αντιμετώπισης των ναρκωτικών τα πράγματα παραμένουν ως έχουν, με αποτέλεσμα οι απεξαρτημένοι να συνεχίζουν να πηγαίνουν στις φυλακές για αδικήματα που διέπραξαν όταν ήταν στη χρήση.

Τα ίδια ισχύουν και για τα αναφερόμενα μέτρα κατά της σχολικής διαρροής. Για ποια μέτρα μιλάμε όταν η σχολική διαρροή έχει ουσιαστικά θεσμοθετηθεί με τη λεγόμενη «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση»; Πρόσφατα εκτιμήθηκε ότι η νόμιμη διαρροή από το Λύκειο είναι της τάξης του 50%.

Στον τομέα της πρόληψης στα σχολεία, οι αναφορές στην αγωγή υγείας δεν παίρνουν υπόψη τους την παντελή έλλειψη υποδομής για κάτι τέτοιο. Πόσους για παράδειγμα, σχολικούς ψυχολόγους έχουμε στα σχολεία της χώρας; Ποια προγράμματα εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών έχουμε και ποιος είναι ο χαρακτήρας τους; Πώς και κάτω από ποιες διαδικασίες τέτοια προγράμματα θα μπορούν να συνδέονται με τους αρμόδιους για την αντιμετώπιση των ναρκωτικών φορείς;

Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών χωρίς συγκεκριμένο πλαίσιο είναι υποκρισία. Τα μέχρι σήμερα αντίστοιχα προγράμματα έχουν βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα, είναι αποσπασματικά και ασυντόνιστα και εξαντλούνται στο επίπεδο της ελλιπούς ενημέρωσης.

Σε ποια «κοινωνική συνοχή» αναφέρονται οι πρωθυπουργικές εξαγγελίες, όταν διεξάγεται ένας αμείλικτος κοινωνικός πόλεμος με ανέργους, σχολικές διαρροές και ταξικούς φραγμούς στη μόρφωση, στην Υγεία, με ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις, με την κατάργηση του κράτους πρόνοιας, με τα θύματα της υποκουλτούρας και των ναρκωτικών;

Σε αυτά τα πλαίσια, οι κυβερνητικές εξαγγελίες για την αντιμετώπιση του κοινωνικού φαινομένου των ναρκωτικών μπορούν να χαρακτηριστούν σαν προτάσεις συντήρησης και διαιώνισης του προβλήματος.


Ηλίας ΜΙΧΑΛΑΡΕΑΣ
Δρ. Ψυχολογίας, μέλος του ΔΣ της Πανελλήνιας Ενωσης Νοσοκομειακών Ψυχολόγων

ΑΠΟΣΤΟΛΗ: Ελένη ΤΖΙΚΑ

ΑΛΟΝΝΗΣΟΣ
Μια φτωχή «καλλονή»

Και η πανέμορφη Αλόννησος, μοναδική σε χλωρίδα και πανίδα, με το Θαλάσσιο Πάρκο, που είναι καταφύγιο σπάνιων πτηνών και θηλαστικών και, κυρίως, της μεσογειακής φώκιας «Μονάχους μονάχους», αντιμετωπίζει μύρια προβλήματα εξαιτίας της εγκληματικής αδιαφορίας των κυβερνήσεων. Το αίτημα των κατοίκων, που ξεπερνούν τους 2.000, για την κατασκευή σύγχρονου λιμανιού, μένει ανικανοποίητο με αποτέλεσμα να μπαίνει φραγμός στην τουριστική ανάπτυξη του νησιού και ό,τι αυτό σημαίνει για το εισόδημα των κατοίκων. Επίσης, πολλές οικογένειες που ασχολούνται με την αλιεία κινδυνεύουν να «εκδιωχτούν» από το επάγγελμά τους με το πρόσχημα της επέκτασης του θαλάσσιου πάρκου, που επιχειρείται. Και όσον αφορά στην Υγεία η κατάσταση είναι δραματική, αφού οι ελλείψεις στο Κέντρο Υγείας είναι πολλές.

Η Αλόννησος διαθέτει αμέτρητες παραλίες και περιβάλλεται από μικρά ερημονήσια. Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού, οφείλεται στις φιλότιμες προσπάθειες που καταβάλλουν οι κάτοικοί της.

ΒΟΡΕΙΕΣ ΣΠΟΡΑΔΕΣ
Ενας «Παράδεισος» που δεν αφήνουνε ν' ανθίσει...

Βόρειες Σποράδες. Ενας παράδεισος παραδομένος στην «αγκαλιά» του Αιγαίου. Εκεί όπου συναντάς τη Σκιάθο του Παπαδιαμάντη, γνωρίζεσαι και με την καταπράσινη και «αμόλυντη» Σκόπελο και βρίσκεις την ευκαιρία να αποδράσεις στην καταπράσινη Αλόννησο. Τα βράχια, οι «βελούδινες» ακρογιαλιές, τα πυκνά πευκοδάση, οι σπηλιές και πολλές άλλες απαράμιλλες ομορφιές συνθέτουν τη μαγευτική εικόνα του φυσικού κάλλους που διαθέτουν και θαρρείς πως σε καλούν να «χαθείς» και συ μέσα τους για να σου προσφέρουν γαλήνη και ηρεμία.

Το φυσικό κάλλος των τριών νησιών, σε συνδυασμό με τα «σημάδια» που άφησε η «πλούσια διαδρομή» τους στην ιστορία ανά τους αιώνες, δημιουργούν στον επισκέπτη ξεχωριστά και πρωτόγνωρα συναισθήματα. Οπως όταν αγναντεύεις τις «χρυσές» ακρογιαλές της Σκιάθου και «καρφώνεις» τα μάτια σου στα βράχια απ' όπου ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης «άκουγε» το «κλάμα της φώκιας». Οταν πηγαίνεις στο Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας και ξέρεις ότι εκεί δημιουργήθηκε η πρώτη ελληνική σημαία και ορκίστηκαν οι οπλαρχηγοί Κολοκοτρώνης, Μιαούλης, Νικοτσάρας και πολλοί άλλοι.

Οταν μυρίζεις το ρετσίνι από το πευκοδάσος της Σκοπέλου, βλέπεις το Αρχαίο Ασκληπιείο και ακούς από τους κατοίκους ιστορίες για το «πέρασμα» του νησιού από τα μυκηναϊκά χρόνια, για τα βασίλεια που είχαν εκεί οι γιοι της Αριάδνης, Στάφυλος και Πεπάρηθος.

Και όταν «βυθίζεσαι» στο μπλε της θάλασσας της Αλοννήσου, που επέλεξε ως καταφύγιο η μεσογειακή φώκια «Μονάχους μονάχους» και η «μηχανή» του χρόνου σε «γυρίζει» στην Αργώ του Ιάσονα που περνά από κει ταξιδεύοντας για τη Μαύρη Θάλασσα, καθώς και στο πέρασμα των πλοίων για την εκστρατεία στην Τροία.

Ρεπορτάζ, λοιπόν, στις Βόρειες Σποράδες. Δεν είναι μια απλή αποστολή. Το δημοσιογραφικό χρέος σε καλεί να καταγράψεις την ασύλληπτη ομορφιά που διαθέτουν τα τρία νησιά που τα καθιστούν, ούτως ή άλλως, μοναδικό πόλο έλξης για Ελληνες και ξένους τουρίστες. Δεν μπορείς, όμως, να μην καταγράψεις και τα προβλήματα των νησιών και της ζωής των κατοίκων τους. Και τα προβλήματα αυτά είναι πολλά και οξυμένα. Η «ρίζα» τους βρίσκεται στην αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης που καταδικάζει και τους κατοίκους των Βορείων Σποράδων να υποστούν τις δραματικές συνέπειες της εφαρμογής της. Προβλήματα όπως αυτά που αντιμετωπίζει ο τουρισμός που αποτελεί και τη βασική πηγή εισοδήματος των κατοίκων, η ανεργία, οι τραγικές ελλείψεις στο χώρο της Υγείας, το δυσβάσταχτο κόστος των εισιτηρίων στα πλοία, η λειψυδρία, η έλλειψη έργων υποδομής (σύγχρονα και παραγωγικά λιμάνια και αεροδρόμια, δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, οδικό δίκτυο κ.ά.), το ξεκλήρισμα των αγροτών που υπάρχουν, η μη λήψη μέτρων για τη δασοπροστασία και πολλά άλλα που θέτουν εμπόδια στην περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού και γενικότερα στην οικονομική ανάπτυξη των νησιών.

Μεγάλες ευθύνες για τη δημιουργία, ή τη διατήρηση και την όξυνση αυτών των προβλημάτων φέρουν και όσοι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως οι Δημοτικές Αρχές των τριών νησιών, στηρίζουν ή ανέχονται την κυβερνητική πολιτική και δε διεκδικούν αγωνιστικά την επίλυσή τους.

ΣΚΙΑΘΟΣ
Το νησί του Παπαδιαμάντη με πολλά προβλήματα

Αποψη της Σκιάθου
Αποψη της Σκιάθου
Κοντά στους πέντε χιλιάδες είναι οι μόνιμοι κάτοικοι της Σκιάθου, ενώ το καλοκαίρι το νησί «υποδέχεται» παρά πολλές χιλιάδες άτομα. Πολλά είναι και τα προβλήματα: Το Κέντρο Υγείας υπολειτουργεί, γιατροί ειδικοτήτων δεν υπάρχουν, τεράστιες είναι οι ελλείψεις σε νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό, αλλά και σε υποδομή. Η κατάσταση, βεβαίως, επιδεινώνεται το χειμώνα, όπου οι άσχημες καιρικές συνθήκες και η έλλειψη ελικοπτέρων παντός τύπου, εμποδίζουν τη μεταφορά των ασθενών στα νοσοκομεία άλλων περιοχών και πολλές φορές τίθεται η ζωή τους σε κίνδυνο. Επίσης, οι κάτοικοι κινδυνεύουν με δίψα, αφού το πόσιμο νερό έχει υποστεί υφαλμύρωση από τα νερά της θάλασσας και δεν πίνεται. Ιδιαίτερα επικίνδυνο είναι και το οδικό δίκτυο του νησιού, ιδιαίτερα στο δρόμο από Σκιάθο προς Κουκουναριές, με αποτέλεσμα, να σημειώνονται πολλά τροχαία ατυχήματα, εκ των οποίων αρκετά είναι θανατηφόρα. Με πολλές ελλείψεις είναι και το λιμάνι του νησιού, που, αν και θεωρείται το καλύτερο των Β. Σποράδων, δεν είναι το πλέον κατάλληλο για να δεχτεί παντός τύπου πλοία.

Μιλώντας στο «Ρ» ο Δήμαρχος Σκιάθου Δημήτρης Πρεβεζάνος ισχυρίζεται ότι η φετινή χρονιά για τη Σκιάθο, από άποψη πληρότητας στις τουριστικές εγκαταστάσεις είναι καλύτερη. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι, φέτος, δεν έχουν εμφανιστεί πολλοί Ελληνες επισκέπτες, λόγω της οικονομικής συγκυρίας. (Αξίζει να σημειωθεί σ' αυτό το σημείο ότι οι ξένοι τουρίστες νοικιάζουν πολύ φτηνά τα δωμάτια από τους «τουρ οπερέιτορς»). Παραδέχεται ότι η «ζωή το χειμώνα είναι σκληρή» και όσον αφορά στην Υγεία θεωρεί ότι το «μεγάλο πρόβλημα είναι τα επείγοντα περιστατικά».

Το σπίτι του Παπαδιαμάντη, πάντα προσελκύει το ενδιαφέρον των επισκεπτών
Το σπίτι του Παπαδιαμάντη, πάντα προσελκύει το ενδιαφέρον των επισκεπτών
Η Σκιάθος, είναι γνωστή για τις 60 πανέμορφες παραλίες της, μεταξύ των οποίων και οι Κουκουναριές, που έχουν πάρει την τρίτη θέση στις 10 καλύτερες του κόσμου. Η Σκιαθίτικη λαϊκή αρχιτεκτονική, η οποία, σήμερα, χάνεται, δεν έχει απόλυτα νησιώτικο χαρακτήρα και ίσως αυτό να οφείλεται και σε τάσεις άναρχης τουριστικής ανάπτυξης που επικρατούν στο νησί.

Βεβαίως, κυρίαρχη και εξέχουσα θέση στο νησί έχει το σπίτι του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη -εκεί όπου μεγάλωσε και πέθανε- το λογοτεχνικό έργο του οποίου είναι διεθνώς αναγνωρισμένο. Το σπίτι που γεννήθηκε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στις 4 Μαρτίου του 1851 δεν υπάρχει σήμερα. Γιατί πουλήθηκε και οι αγοραστές του το κατεδάφισαν... Ο Παπαδιαμάντης μεγάλωσε και πέθανε στο «καινούριο» σπίτι που έχτισε ο πατέρας του, το 1860 όπως αναφέρει επιγραφή σε έναν τοίχο του. Εκεί, λειτουργεί από φέτος και εκθεσιακός χώρος του έργου του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, όπου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα ν' ακούσει ακόμα και ηχογραφημένη ανάγνωση των διηγημάτων του.

Οπως μας λέει μιλώντας στο «Ρ» η Αθηνά Παπαγεωργίου, υπεύθυνη λειτουργίας του Μουσείου, περίπου, 25.000 είναι κάθε χρόνο οι επισκέπτες, εκ των οποίων το 80% είναι Ελληνες και το 20% ξένοι τουρίστες. Πολλές είναι, επίσης, και οι επισκέψεις εκπαιδευτικού χαρακτήρα που πραγματοποιούνται εκεί.

ΣΚΟΠΕΛΟΣ
Πανέμορφη, αλλά χωρίς στηρίγματα

Αποψη από την πανέμορφη Σκόπελο
Αποψη από την πανέμορφη Σκόπελο
Η καταπράσινη Σκόπελος, χάρη στις προσπάθειες των κατοίκων της, δεν έχει θυσιάσει τη φυσική ομορφιά στο όνομα της άναρχης τουριστικής ανάπτυξης. Είναι το νησί, που «μπολιάζει» το πράσινο του πεύκου με το βαθύ μπλε της θάλασσας, με τους πανέμορφους γραφικούς παραδοσιακούς οικισμούς καταπληκτικής αρχιτεκτονικής, με τις 365 εκκλησιές. Πανέμορφες είναι οι παραλίες της, όπως αυτές στον Αγ. Κωνσταντίνο, στο Γλυστέρι, στα Βαθιά, στον Αγνώντα, στον Πάνορμο, στις Μηλιές, στο Εληος, στο Εληος - Χόβολο, στον Αγ. Ιωάννη, στην Αρμενόπετρα, στο Βελάνιο, στο Περιβόλι κ.ά. Δε λείπουν, δε, και οι μικρές απομονωμένες ακρογιαλιές, τα κρυσταλλένια νερά και οι λευκές αμμουδιές. «Πλούσια» είναι και η ιστορία της, ιδιαίτερα στα χρόνια της μυκηναϊκής εποχής. Πεπάρηθος είναι η αρχαία ονομασία της.

Το 1978, με Προεδρικό Διάταγμα, κηρύχτηκε ως διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός ιδιαίτερου κάλλους, όμως οι αρμόδιες κρατικές αρχές, αλλά και η Δημοτική Αρχή Σκοπέλου δε φαίνεται να δείχνουν ιδιαίτερο ζήλο για την τήρησή του...

Φέτος, η τουριστική περίοδος, όπως λένε οι ίδιοι οι κάτοικοι, είναι χειρότερη από πέρυσι και εκτιμούν ότι η προσέλευση τουριστών στο νησί είναι μειωμένη περίπου κατά 10%. Ο τουρισμός για τους 5.000 κατοίκους της Σκοπέλου αποτελεί τη βασικότερη πηγή εισοδήματος. Ομως, τα προβλήματά τους συνεχώς οξύνονται. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειοψηφία των τουριστικών μονάδων κάθε κατηγορίας στο νησί, είναι οικογενειακές.

Νίκος Ρόδιος, στο εργαστήρι του: Δε στηρίζεται η ντόπια λαϊκή τέχνη
Νίκος Ρόδιος, στο εργαστήρι του: Δε στηρίζεται η ντόπια λαϊκή τέχνη
Εκτός από τα προβλήματα του τουρισμού, υπάρχουν και μια σειρά άλλα, που ταλανίζουν και τη Σκόπελο:

  • Η ανεργία, πια, αποκτά εκρηκτικές διαστάσεις. Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, υπολογίζεται ότι φτάνει μέχρι και το 20%.
  • Οσοι αγρότες υπάρχουν στο νησί, οδηγούνται στο ξεκλήρισμα, εξαιτίας της αντιαγροτικής πολιτικής της κυβέρνησης και της ΕΕ. Η ελαιοπαραγωγή αποτελούσε μία από τις κύριες πηγές εισοδήματος, αλλά σήμερα πολλοί αγρότες αναγκάζονται να την εγκαταλείψουν, καθώς, όπως λένε, δεν «έχει ψωμί». Παλιότερα, πολλές οικογένειες της Σκοπέλου ζούσαν από την καλλιέργεια ξηρού δαμάσκηνου «Αζάν», η οποία έχει σχεδόν εξαφανιστεί, ενώ γίνονται, πλέον, εισαγωγές από Τουρκία και Αμερική. Τεράστια προβλήματα έχουν και οι κτηνοτρόφοι του νησιού, που χρόνια περιμένουν την κατασκευή ενός τυροκομείου.
  • Η ανυπαρξία έργων υποδομής βάζει μπλόκο στην τουριστική ανάπτυξη. Το λιμάνι της Σκοπέλου «φτιάχνεται» εδώ και πολλά χρόνια, αλλά δεν τελειώνει, αν και, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, έπρεπε να έχει τελειώσει το 2000.
  • Τα προβλήματα της λειψυδρίας άρχισαν να εμφανίζονται. Το έργο της λιμνοδεξαμενής του Πανόρμου, που θα έλυνε το πρόβλημα και έχει εξαγγελθεί πριν από 8 χρόνια, δεν υλοποιείται, ενώ αποτελεί αντικείμενο προεκλογικών υποσχέσεων.
  • Το έργο βιολογικού καθορισμού βρίσκεται ακόμα στο στάδιο των μελετών.
  • Στο Κέντρο Υγείας δεν υπάρχουν γιατροί ειδικοτήτων και δεν έχουν καλυφθεί ακόμα και οι κενές θέσεις που προβλεπόταν.
  • Υπάρχουν ελλείψεις σχολικών αιθουσών και αθλητικού εξοπλισμού.

Γιάννης Τραχανάς, γραμματέας της ΚΟΒ Σκοπέλου του ΚΚΕ
Γιάννης Τραχανάς, γραμματέας της ΚΟΒ Σκοπέλου του ΚΚΕ
Βεβαίως, στη «λίστα» των προβλημάτων της Σκοπέλου είναι και πολλά άλλα, που οδηγούν σε δραματική κατάσταση τους κατοίκους του νησιού.

Σε «κυβερνητική ρότα» η Δημοτική Αρχή

Μιλώντας στο «Ρ», η Καίρη Ραμαντάνη, δημοτική σύμβουλος Σκοπέλου, επικεφαλής της «Δημοτικής Αγωνιστικής Κίνησης», επισημαίνει όλα αυτά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι του νησιού. Τονίζει ότι, «αν και από το Δημοτικό Συμβούλιο παίρνονται αποφάσεις για τη ρύθμιση προβλημάτων της τουριστικής περιόδου, δεν υλοποιούνται, με αποκλειστική ευθύνη της Δημοτικής Αρχής. Εφαρμόζονται μόνον κάποιες, εφόσον δε θίγονται "ημέτεροι" επαγγελματίες», εξηγεί.

Οσον αφορά στη μη υλοποίηση των έργων υποδομής, τονίζει ότι «η Δημοτική Αρχή δε βάζει προτεραιότητες στα έργα που πρέπει να γίνουν για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των κατοίκων, καθώς είναι εγκλωβισμένη στη λογική "παίρνουμε ό,τι μας δίνουν και όχι ό,τι χρειαζόμαστε", αφού δεν έχει διάθεση και θέληση αγωνιστικής διεκδίκησης». Ετσι, «δε δημιουργούνται έργα υποδομής για την αντιμετώπιση υπαρκτών προβλημάτων, αλλά και αυτών που διαφαίνεται ότι θα προκύψουν. Η Δημοτική Αρχή Σκοπέλου κινείται στα πλαίσια της κυβερνητικής πολιτικής, την οποία και υλοποιεί, όπως αυτή προωθείται από τα διάφορα υπουργεία. Επιπλέον γίνεται και φορομπηχτικός μηχανισμός». Τέλος, όσον αφορά στην εφαρμογή του Καποδίστρια, σημειώνει πως «όχι μόνο δε λύνει προβλήματα όπως υποσχόταν, αντίθετα, δημιουργεί καινούργια».

Κανένα στήριγμα στη λαϊκή τέχνη

Καίρη Ραμαντάνη
Καίρη Ραμαντάνη
Ο Νίκος Ρόδιος είναι αγγειοπλάστης. Η οικογένεια Ρόδιου διανύει την τρίτη γενιά αγγειοπλαστών στη Σκόπελο. Μιλώντας στο «Ρ», ο Ν. Ρόδιος επισημαίνει ότι «φέτος οι επαγγελματίες δεν είναι ικανοποιημένοι από την τουριστική κίνηση και αυτό έχει σχέση, τόσο με την ποιότητα, όσο και με την ποσότητα του τουρισμού». Στη συνέχεια, μιλά για τα πατροπαράδοτα επαγγέλματα, που σχετίζονται με τη λαϊκή τέχνη, επισημαίνοντας: «Το δυστύχημα είναι ότι όλες αυτές οι τέχνες, όπως η ξυλογλυπτική, η φανοποιία, η υφαντική, η κεντητική κ.ά., είτε έχουν αφανιστεί, είτε τείνουν σ' αυτήν την κατεύθυνση. Πρέπει να τονίσουμε ότι η Δημοτική Αρχή δεν έχει στηρίξει και δεν έχει προωθήσει όλα αυτά τα επαγγέλματα, κάτι που θα μπορούσε να γίνει με την απαραίτητη προβολή. Το αποτέλεσμα είναι οι τεχνίτες να έχουν αποθαρρυνθεί, καθώς δεν μπορούν να επιβιώσουν από την τέχνη που παρέλαβαν από τους προγόνους τους.

Η στήριξη αυτών των επαγγελμάτων θα βοηθούσε, ώστε να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης του νησιού, σε συνδυασμό με τον τουρισμό. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι ο πολιτισμός δε στηρίζεται, αλλά υποβαθμίζεται. Και είναι αναγκαία η στροφή στις ρίζες και να προωθηθεί το τοπικό πολιτιστικό στοιχείο».

«Βαρύς» ο χειμώνας για τους νέους

Στο εργαστήρι του Ν. Ρόδιου βρίσκεται και ο γιος του Βασίλης Ρόδιος. Μιλά για τα προβλήματα των νέων στο νησί, ιδιαίτερα το χειμώνα, καθώς δεν υπάρχει κανένας τόπος συνάντησης για να συζητήσουν και να αξιοποιήσουν τις ώρες τους δημιουργικά. Μας λέει χαρακτηριστικά: «Δεν υπάρχουν κέντρα νεότητας και πολιτιστικοί οργανισμοί, με αποτέλεσμα οι νέοι να οδηγούνται στον τρόπο ζωής της καφετέριας. Τα παιδιά που μένουν εδώ το χειμώνα είναι άνεργα και παρουσιάζουν εικόνα μιζέριας. Τους δίνουν μόνο κάποιες υποσχέσεις, κυρίως η Δημοτική Αρχή, για κάποιες θέσεις, ίσως, για να κερδίσει ψήφους. Οσον αφορά στον αθλητισμό, αν και υπάρχουν κάποιες εγκαταστάσεις, δεν είναι στελεχωμένες και οργανωμένες. Και η ενίσχυση του αθλητικού στοιχείου θα μπορούσε να "φρενάρει" τη διάδοση των ναρκωτικών, που εξαπλώνεται τα τελευταία χρόνια στο νησί. Οι νέοι, όμως, άρχισαν να προβληματίζονται, διαπιστώνουν ότι οι υποσχέσεις είναι "φούσκες". Και γρήγορα θα εκφράσουν αυτόν τον προβληματισμό τους...», συμπληρώνει.

Προοπτική με αγωνιστική διεκδίκηση

Τέλος, όσον αφορά στις δυνατότητες ανάπτυξης του γεωργικού τομέα στη Σκόπελο, μιλώντας στο «Ρ», ο Γιάννης Τραχανάς, γραμματέας της ΚΟΒ Σκοπέλου του ΚΚΕ, κάνει λόγο για τους ελαιοπαραγωγούς, που εγκαταλείπουν τις καλλιέργειές τους, καθώς δεν αφήνουν, πια, εισόδημα και για τον αγροτικό συνεταιρισμό του νησιού, που υπολειτουργεί, λόγω της εφαρμοζόμενης πολιτικής σε βάρος του συνεταιριστικού κινήματος. Ο ίδιος επισημαίνει ότι, εκτός από την ελαιοκαλλιέργεια, θα μπορούσε να αναπτυχθεί και η καλλιέργεια δαμάσκηνου και η κτηνοτροφία. Υπογραμμίζει, ακόμα, την ανάγκη εκμετάλλευσης τους πευκοδάσους, που ανέρχεται στα 60 τ.χιλ., ώστε να ενισχυθεί το εισόδημα των κατοίκων του νησιού και να προστατευτεί το δάσος από την καταστροφή.

Ο γραμματέας της ΚΟΒ Σκοπέλου επισημαίνει και σειρά άλλων προβλημάτων, όπως το παμπάλαιο επαρχιακό δίκτυο του νησιού, που συνδέει τη Σκόπελο με τη Γλώσσα, το Κλήμα, το Λουτράκι, τον Πάνορμο, τον Αγνώντα και τον Στάφυλο, που κατασκευάστηκε το 1967!!! Οσον αφορά στον τουρισμό, σημειώνει ότι η κατάσταση είναι φθίνουσα και, πως, αν δεν ανατραπεί αυτή η κατάσταση, τα αποτελέσματα θα είναι τραγικά. Υπογραμμίζει ότι αποτελεί μονόδρομο η αγωνιστική διεκδίκηση επίλυσης των προβλημάτων.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ