Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του ΚΣ της ΚΝΕ
Σε ανακοίνωσή του για τις συλλήψεις στο Καλπάκι Ιωαννίνων μπροστά στο 26ο Αντιιμπεριαλιστικό Διήμερο, το Γραφείο Τύπου του ΚΣ της ΚΝΕ εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:
«Δημιουργούν πολλά ερωτήματα οι ενέργειες του δημάρχου Πωγωνίου κ. Καψάλη, που τη Δευτέρα 2 Ιούλη πήγε αυτοπροσώπως στο Καλπάκι Ιωαννίνων, στο χώρο όπου μέλη και φίλοι του ΚΚΕ πραγματοποιούσαν εργασίες για την τοποθέτηση τιμητικής πλακέτας για τους κομμουνιστές φαντάρους που από το 1924 έως το 1934 θήτευσαν στον πειθαρχικό Ουλαμό, με σκοπό να τις ματαιώσει. Κι όλα αυτά παρότι το Δημοτικό Συμβούλιο είχε ομόφωνα σε συνεδρίασή του αποφασίσει την παραχώρηση του συγκεκριμένου χώρου για την τοποθέτηση της πλακέτας, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του 26ου Αντιιμπεριαλιστικού Διημέρου της ΚΝΕ που θα διεξαχθεί στις 8 και 9 Ιούλη στην περιοχή. Μάλιστα ο δήμαρχος δεν αρκέστηκε στις απειλές του τύπου "θα κατεδαφιστεί", αλλά κάλεσε την αστυνομία, η οποία προχώρησε στη σύλληψη και κράτηση για 9 ώρες της ομάδας που πραγματοποιούσε τις εργασίες στο χώρο.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι χιλιάδες νέοι από όλη την Ελλάδα θα πάρουν μέρος στο Αντιιμπεριαλιστικό Διήμερο της ΚΝΕ στα Γιάννενα, τιμώντας την ηρωική Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ), τη Νεολαία του ΚΚΕ, που στα δύσκολα χρόνια 1922 - 1943 πάλευε ενάντια στο σύστημα των πολέμων και της εκμετάλλευσης, και τους φαντάρους - μέλη της που στάθηκαν αλύγιστοι στο Καλπάκι. Με την επιτυχία του Διημέρου θα αποδείξουν ότι ο αγώνας ενάντια στον ίδιο εχθρό, τον καπιταλισμό, που γεννά εκμετάλλευση και πολέμους, συνεχίζεται και θα δυναμώσει».
Στο σημερινό 4σέλιδο «Νεολαία» μπορούμε να βρούμε:
Ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, θα παρευρεθεί και θα παρακολουθήσει τις εκδηλώσεις στο 26ο Αντιιμπεριαλιστικό Διήμερο της ΚΝΕ, στα Ιωάννινα, στο Πάρκο Πυρσινέλλα («Γιαννιώτικο Σαλόνι»), που θα πραγματοποιηθεί από τις 7 έως τις 9 Ιούλη.
To Σάββατο 8 Ιούλη, στις 19.45, στην πλατεία Μαβίλη, θα μιλήσει σε μεγάλη πολιτική συγκέντρωση.
Το Σάββατο 8 Ιούλη η μεγάλη συγκέντρωση στα Γιάννενα, με ομιλητή τον Δημήτρη Κουτσούμπα, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ
Μέρες τώρα, δεκάδες μέλη και φίλοι από τις Οργανώσεις Ιωαννίνων της ΚΝΕ βρίσκονται στο Πάρκο Πυρσινέλλα («Γιαννιώτικο Σαλόνι»), το χώρο όπου θα φιλοξενηθεί η κατασκήνωση του Διημέρου, και εργάζονται πυρετωδώς για να κάνουν το χώρο αγνώριστο! Μηχανήματα, εργαλεία και πολύ εθελοντική εργασία έχει ήδη μεταμορφώσει το Πάρκο! Αγόρια και κορίτσια κόβουν χόρτα, καθαρίζουν, επιδιορθώνουν ζημιές που υπήρχαν στο Πάρκο από τα τελευταία δέκα χρόνια που παρέμενε αναξιοποίητο.
Σε αυτόν το χώρο θα ξεδιπλωθεί ένα πλούσιο πρόγραμμα με συζητήσεις, εκθέσεις, αφιερώματα, αλλά και συναυλίες, αθλητικές δραστηριότητες, παιχνίδια για τους μικρότερους κ.λπ. Στο πλαίσιο του Διημέρου θα γίνουν επισκέψεις σε χώρους ιστορικής σημασίας, αλλά και επίσκεψη γνωριμίας με την πόλη των Ιωαννίνων.
Αναλυτικά το πρόγραμμα του Διημέρου έχει ως εξής:
17.00 Εναρξη αθλητικών τουρνουά, μπάσκετ 3on3 και ποδοσφαίρου 5x5.
17.30 Κυνήγι χαμένου θησαυρού για μαθητές, με θέμα την ΟΚΝΕ (πρώτο γκρουπ ομάδων).
18.00 Στον πολυχώρο εκδηλώσεων του Διημέρου θα πραγματοποιηθεί βιβλιοπαρουσίαση της έκδοσης της «Σύγχρονης Εποχής» «Η συμμετοχή των γυναικών στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδος 1946-1949», από την Μαρία Γαβαλά, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.
19.30 Συζήτηση - εκδήλωση με θέμα «Βαλκάνια: 18 χρόνια μετά την ιμπεριαλιστική επέμβαση ΝΑΤΟ - ΗΠΑ - ΕΕ, οι κίνδυνοι για τους λαούς δυναμώνουν». Στην εκδήλωση θα μιλήσει ο Θανάσης Παφίλης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης.
21.50 Αφιέρωμα στο πολυφωνικό τραγούδι της Ηπείρου από τον Σύλλογο Πωγωνίσιου Πολυφωνικού Τραγουδιού.
22.15 Συναυλία με τους SOBER on tuxedos.
23.30 Λαϊκό - ρεμπέτικο γλέντι.
10.00 - 13.00 Επίσκεψη στο Καλπάκι, στο χώρο όπου βρισκόταν ο Ουλαμός των κομμουνιστών φαντάρων, όπου θα πραγματοποιηθούν εκδήλωση και αποκαλυπτήρια μνημείου της ΚΝΕ.
11.00 Επίσκεψη (από άλλο τμήμα κατασκηνωτών) στη Λυκόραχη, στο μνημείο της ΚΕ του ΚΚΕ για τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας.
17.00 Επίσκεψη στην πόλη των Ιωαννίνων.
19.00 Πορεία στην πόλη των Ιωαννίνων.
19.45 Μεγάλη πολιτική συγκέντρωση, στην πλατεία Μαβίλη στα Γιάννενα, με ομιλητή τον Δημήτρη Κουτσούμπα, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.
21.30 Συναυλία με τους «The Mamalss» στην κατασκήνωση.
22.30 Ηπειρώτικο γλέντι από μαθητές του Μουσικού Σχολείου Ιωαννίνων.
23.45 Λαϊκό γλέντι με το συγκρότημα «Εργα της μουσικής».
10.00 Τελικοί αθλητικών τουρνουά.
10.00 Κυνήγι χαμένου θησαυρού για μαθητές, με θέμα την ΟΚΝΕ (δεύτερο γκρουπ ομάδων).
Στο χώρο της κατασκήνωσης θα υπάρχει όλο το Διήμερο έκθεση για την ΟΚΝΕ, όπου θα γίνονται οργανωμένες ξεναγήσεις, καθώς και άλλες ενδιαφέρουσες δραστηριότητες, όπως προβολές ταινιών κ.ά. Ακόμα, θα λειτουργεί βιβλιοπωλείο της «Σύγχρονης Εποχής».
Επιπλέον, στο πάρκο «Β. Πυρσινέλλας» θα υπάρχει και φέτος ιδιαίτερη κατασκήνωση με το δικό της πρόγραμμα για παιδιά τελευταίων τάξεων Δημοτικού και Γυμνασίου. Τα παιδιά θα συμμετέχουν σε αυτήν φτιάχνοντας ομάδες, με ειδική μέριμνα για την ατομική τους υγιεινή, τα γεύματά τους (πρωινό, δεκατιανό, μεσημεριανό, βραδινό), ενώ θα έχουν ένα πρόγραμμα γεμάτο παιχνίδια και δημιουργικές δραστηριότητες. Σε αυτό το πλαίσιο, θα επισκεφτούν το σπήλαιο του Περάματος ή το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων του Βρέλλη, θα παρακολουθήσουν μια εκδήλωση γνωριμίας με την «Γκουέρνικα» του Πικάσο, αλλά και τη θεατρική παράσταση «Ο Δράκος» του Ε. Σβαρτς, ενώ θα επισκεφτούν και την πόλη των Ιωαννίνων.
Τόσο πριν την Επανάσταση όσο και μετά, τον Λένιν τον απασχολεί το ζήτημα της Παιδείας, της κομμουνιστικής αγωγής, αλλά και γενικότερα της μόρφωσης του λαού. Στα έργα του για τα προβλήματα της Παιδείας και του σχολείου τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα και τα πρώτα του 20ού, ο Λένιν αποκαλύπτει και τεκμηριώνει ολόπλευρα την αλληλοσύνδεση της οικονομίας, της πολιτικής και της Παιδείας, καθώς επίσης της ταξικής ουσίας του σχολείου, της μόρφωσης και της αγωγής στην ταξική κοινωνία. Κι αυτό σε διαπάλη με όσους καλλιεργούσαν αυταπάτες ότι το αστικό σχολείο θα μπορούσε να είναι αταξικό και το μόνο που χρειάζεται είναι αυτό να γενικευτεί για όλους. Και ακόμα, υπερασπιζόταν τη μαρξιστική παιδαγωγική αντίληψη για σύνδεση της εκπαίδευσης με την παραγωγική εργασία. Η υλοποίηση αυτής της ιδέας, σύμφωνα με τον Λένιν, δεν είναι μόνο ένας από τους κυριότερους τρόπους ανάπτυξης της κοινωνικής παραγωγής, αλλά και σημαντικό μέσο διάπλασης της ολόπλευρα αναπτυγμένης προσωπικότητας.
Κυριότερο θέμα των εργασιών του Λένιν στα τέλη της δεκαετίας του 1890 και τις αρχές του 1900 γύρω από τα ζητήματα της μόρφωσης υπήρξε το καθήκον της πολιτικής διαπαιδαγώγησης της σπουδάζουσας νεολαίας, ως ενός από τα τμήματα μελλοντικής επαναστατικής σημασίας. Υπογραμμίζει, λοιπόν, επίμονα ότι η πολιτική διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς προϋποθέτει όχι μόνο την ιδεολογική και θεωρητική της κατάρτιση, αλλά και την πλατιά προσέλκυση της νεολαίας στο επαναστατικό κίνημα. Η υποστήριξη της διαμαρτυρίας των μαθητών ενάντια στο αποπνικτικό σχολικό καθεστώς, η διοχέτευση του «ακαδημαϊκού κινήματος στην κοίτη της πολιτικής πάλης», η προσέλκυση των μαθητών στη δράση των σοσιαλδημοκρατικών οργανώσεων (έτσι ονομάζονταν τότε οι οργανώσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος, καμία σχέση με τη σημερινή σοσιαλδημοκρατία), η καλλιέργεια σ' αυτούς ακράδαντων μαρξιστικών πεποιθήσεων, αυτά ήταν κατά τον Λένιν τα καθήκοντα της σοσιαλδημοκρατίας όσον αφορά τη σπουδάζουσα νεολαία στο κατώφλι των επαναστατικών μαχών.
Ουσιαστικά, ο Λένιν γνωρίζει ότι η οικοδόμηση του σοσιαλισμού απαιτεί μορφωμένους ανθρώπους. Γράφει στο άρθρο του «Πώς να οργανώσουμε την άμιλλα» το Δεκέμβρη του 1917: «Οι αστοί συγγραφείς έχουν γεμίσει και γεμίζουν βουνά από χαρτί, εξυμνώντας τον ανταγωνισμό, το ατομικό επιχειρηματικό πνεύμα και τις άλλες υπέροχες αρετές και θέλγητρα των καπιταλιστών και του καπιταλιστικού καθεστώτος. (...) Ο σοσιαλισμός όχι μόνο δεν σβήνει την άμιλλα, μα αντίθετα, δημιουργεί για πρώτη φορά τη δυνατότητα να εφαρμοστεί η άμιλλα σε πραγματικά πλατιά κλίμακα, σε πραγματικά μαζική έκταση, να τραβηχτεί πραγματικά η πλειοψηφία των εργαζομένων στο στίβο μιας δουλειάς όπου μπορούν να αναδειχτούν, να αναπτύξουν τις ικανότητές τους, να φανερώσουν τα ταλέντα, που αστείρευτη πηγή τους είναι ο λαός και που ο καπιταλισμός τα τσαλαπατούσε, τα πίεζε, τα έπνιγε κατά χιλιάδες και εκατομμύρια (...).
Ενα από τα κυριότερα καθήκοντα σήμερα, αν όχι το κυριότερο, είναι να αναπτύξουμε όσο μπορούμε πιο πλατιά αυτή την αυτοδύναμη πρωτοβουλία των εργατών και όλων γενικά των εργαζομένων και εκμεταλλευομένων στο έργο της δημιουργικής οργανωτικής δουλειάς. Πρέπει να συντρίψουμε με κάθε θυσία την παλιά, ανόητη, βάρβαρη, σιχαμερή και πρόστυχη πρόληψη ότι τάχα μόνο οι λεγόμενες "ανώτερες τάξεις", μόνο οι πλούσιοι ή όσοι πέρασαν από το σχολείο των πλούσιων τάξεων μπορούν τάχα να διοικούν το κράτος, να διευθύνουν την οργανωτική οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας».
Πόσο σύγχρονη είναι αυτή η διαπάλη και στις μέρες μας, που μας λένε τάχα ότι το Ενιαίο για όλους σχολείο καταπνίγει και δεν αφήνει να ξεδιπλωθούν τα ταλέντα (αναμασώντας στην ουσία πανομοιότυπα, μπαγιάτιακα επιχειρήματα που αξιοποιούσε το σάπιο τούτο σύστημα 100 χρόνια πριν!), μόνο και μόνο για να δικαιολογήσουν τον ταξικό διαχωρισμό των σχολείων και αντίστοιχα των μαθητών... Και πόσο αποστομωτική η απάντηση του Λένιν, που δείχνει ότι η μάζα των εργατών, του λαού, έχει ανάγκη την πλέρια ανάπτυξη των ταλέντων και των δυνατοτήτων τους για να οικοδομούν και να διοικούν τη δική τους κοινωνία... Και αυτό δεν είναι απλά ένα επιχείρημα του Λένιν στη συγκεκριμένη διαπάλη, αλλά επιβεβαιώθηκε και αποδείχθηκε στην πράξη, στην πορεία οικοδόμησης της νέας κοινωνίας.
Ταυτόχρονα, όμως, η κληρονομιά που παίρνει η νέα κοινωνία το 1917 από την τσαρική Ρωσία, υπολείπεται πολύ ακόμα και από τις σύγχρονές της καπιταλιστικές χώρες. Ετσι, η πολιτική του σοβιετικού κράτους στον εκπαιδευτικό τομέα ξεκινούσε θέτοντας ως προϋπόθεση τη συνεχή προσέλκυση στη σφαίρα της εκπαίδευσης ολοένα νέων εκατομμυρίων εργαζόμενων μαζών. Είναι χαρακτηριστική η οδηγία που δίνει ο Λένιν το 1918 για την εγγραφή στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε περίπτωση που ο αριθμός των επιθυμούντων να μπουν ξεπεράσει τον συνηθισμένο αριθμό θέσεων: «Να παρθούν τα πιο επείγοντα μέτρα που εξασφαλίζουν τη δυνατότητα να φοιτήσουν όλοι οι επιθυμούντες και κανενός είδους, όχι μόνο νομικά, αλλά και ουσιώδη προνόμια να μην μπορεί να υπάρχουν για τις εύπορες τάξεις. Στην πρώτη σειρά πρέπει οπωσδήποτε να γίνονται δεκτά πρόσωπα που προέρχονται από το προλεταριάτο και τη φτωχή αγροτιά, στα οποία θα χορηγηθούν υποτροφίες σε πλατιά κλίμακα».
Στις 26 Δεκέμβρη του 1919, ο Β. Ι. Λένιν υπέγραψε το διάταγμα «Για την εξάλειψη της αγραμματοσύνης ανάμεσα στον πληθυσμό της ΟΣΣΔ της Ρωσίας». Η τιτάνια προσπάθεια πάταξης του αναλφαβητισμού ξεκινάει από τα πρώτα βήματα του σοσιαλιστικού κράτους και μετράει επιτεύγματα από τις πρώτες δεκαετίες.
Και σ' αυτήν την προσπάθεια για το χτύπημα του αναλφαβητισμού, οι μπολσεβίκοι είχαν να αντιπαλέψουν κατάλοιπα της προηγούμενης κοινωνίας βαθιά ριζωμένα στις αντιλήψεις του πληθυσμού, ιδιαίτερα του αγροτικού, στην επαρχία π.χ. για τη χρησιμότητα της μόρφωσης ή για το αν έχουν θέση τα κορίτσια στο σχολείο κ.ά.
Ταυτόχρονα, είχαν να αντιπαλέψουν και τις αντιδραστικές δυνάμεις που κυριαρχούσαν ακόμα στο χώρο της διανόησης και των εκπαιδευτικών, που κυριαρχούνταν από ελιτίστικες αντιλήψεις για τη μόρφωση και, όπως λέει ο Λουνατσάρσκι (που ήταν ο πρώτος Επίτροπος Λαϊκής Παιδείας) και ο ίδιος ο Λένιν, έκαναν σαμποτάζ στην προσπάθεια για γενίκευση της εκπαίδευσης για όλους. Ενα σαμποτάζ που εντοπίστηκε έγκαιρα και πάρθηκαν μέτρα, κινητοποιώντας τους κομμουνιστές εκπαιδευτικούς και δίνοντας συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Η πλειοψηφία της Πανρωσικής Ενωσης Εκπαιδευτικών καθοδηγούνταν από εσέρους και καντέτους που αρνούνταν τη συνεργασία με τα κρατικά όργανα. Για να ενισχυθεί η παρέμβαση των μπολσεβίκων, ιδρύεται η Ενωση των Διεθνιστών Δασκάλων.
Στο λόγο του Λένιν στο 1ο Πανρωσικό Συνέδριο των διεθνιστών δασκάλων, που έγινε στις 5 Ιούνη του 1918 (όπως δημοσιεύτηκε σε ρεπορτάζ την επομένη στην εφημερίδα «Ιζβέστιγια της ΠΚΕΕ»), σημειώνεται:
«Ο Λένιν χαιρετίζει το συνέδριο από μέρους του Συμβουλίου των Λαϊκών Επιτροπών και τονίζει ότι το διδασκαλικό σώμα που προηγούμενα περνούσε με αργούς ρυθμούς στη συνεργασία με τη Σοβιετική εξουσία, τώρα όλο και περισσότερο πείθεται πως η κοινή δουλειά είναι απαραίτητη. Πάρα πολλές τέτοιες μεταβολές αντιπάλων σε οπαδούς της Σοβιετικής εξουσίας παρατηρούνται και σε άλλα στρώματα της κοινωνίας.
Η στρατιά των δασκάλων πρέπει να επωμιστεί τεράστια μορφωτικά καθήκοντα και πρώτα απ' όλα πρέπει να γίνει η βασική στρατιά της σοσιαλιστικής Παιδείας. Πρέπει να απαλλάξουμε τη ζωή και τη γνώση από την υποταγή στο κεφάλαιο, από το ζυγό της αστικής τάξης. Δεν πρέπει να περιοριζόμαστε στο πλαίσιο της στενής διδασκαλικής δράσης. Οι δάσκαλοι πρέπει να γίνουν ένα με όλη την αγωνιζόμενη μάζα των εργαζομένων. Το καθήκον της νέας παιδαγωγικής είναι να συνδέσει τη δράση του δασκάλου με το καθήκον της σοσιαλιστικής οργάνωσης της κοινωνίας.
Πρέπει να πούμε πως η βασική μάζα της διανόησης της παλιάς Ρωσίας αποδεικνύεται ανοιχτός αντίπαλος της Σοβιετικής εξουσίας και δεν υπάρχει αμφιβολία πως δεν θα είναι εύκολο να υπερνικήσουμε τις δυσκολίες που δημιουργεί αυτό το ζήτημα. Το προτσές της ζύμωσης μέσα στην πλατιά μάζα των δασκάλων μόλις αρχίζει και οι πραγματικά λαϊκοί δάσκαλοι δεν πρέπει να κλείνονται στο πλαίσιο της οργάνωσης της Πανρωσικής Διδασκαλικής Ενωσης, αλλά να κατεβαίνουν αδίστακτα στις μάζες για να κάνουν προπαγάνδα. Ο δρόμος αυτός θα οδηγήσει στον κοινό αγώνα του προλεταριάτου και των δασκάλων για τη νίκη του σοσιαλισμού».
Το Β' Μέρος της ενότητας για τη συμβολή του Λένιν στην υπόθεση της πλατιάς μόρφωσης του λαού θα δημοσιευτεί στον «Κυριακάτικο Ριζοσπάστη» στις 9 Ιούλη.
Εχει πολύ ενδιαφέρον το άρθρο του με τίτλο «Τι μπορεί να γίνει για τη λαϊκή μόρφωση», όπου με απολαυστική γραφή γεμάτη ειρωνεία συγκρίνει την αντιμετώπιση των βιβλιοθηκών στην τσαρική Ρωσία και στη Νέα Υόρκη. Φαίνεται, εκτός των άλλων, η τεράστια καθυστέρηση που είχε η Ρωσία σε σχέση με άλλα καπιταλιστικά κράτη, βοηθώντας μας να κατανοήσουμε καλύτερα τη σημασία της ταχύτατης προόδου που σημειώθηκε μετά την Επανάσταση. Ιδιαίτερα δε στην περίπτωση αυτή που η σύγκριση γίνεται με τις ΗΠΑ, έχει ιδιαίτερη σημασία να συγκρίνουμε πώς ανατράπηκε η εικόνα μέσα σε λίγες δεκαετίες, κάνοντας τους Αμερικάνους να σκέφτονται «τι γνωρίζει ο Ιβάν που δεν γνωρίζει ο Τζόνι» ή αφήνοντάς τους μέχρι και στις μέρες μας να μετρούν τα εκατομμύρια των αναλφάβητων στις ΗΠΑ, όταν η ΕΣΣΔ κατάφερε να εξαλείψει πλήρως τον αναλφαβητισμό από τη δεκαετία του '70.
Γράφει, λοιπόν, ο Λένιν στο προαναφερόμενο άρθρο, στα 1913: «Στα δυτικά κράτη επικρατούν όχι λίγες σάπιες προλήψεις, από τις οποίες είναι απαλλαγμένη η άγια μανούλα Ρωσία. Εκεί πιστεύουν, λόγου χάρη, ότι οι τεράστιες δημοτικές βιβλιοθήκες, με εκατοντάδες χιλιάδες και εκατομμύρια τόμους, δεν πρέπει καθόλου να είναι κτήμα μιας χούφτας μόνον επιστημόνων ή δήθεν επιστημόνων, που χρησιμοποιούν αυτές τις βιβλιοθήκες. Εκεί βάζουν μπροστά τους τον περίεργο, ακατανόητο και εξωφρενικό σκοπό να κάνουν αυτές τις τεράστιες, απέραντες βιβλιοθήκες προσιτές όχι σε μια ομάδα επιστημόνων, καθηγητών και άλλων ειδικών, αλλά στις μάζες, στο πλήθος, στη φτωχολογιά!
Τι βεβήλωση του έργου των βιβλιοθηκών! Τι έλλειψη "τάξης", για την οποία εμείς μπορούμε με το δίκιο μας να υπερηφανευόμαστε. Αντί για κανονισμούς που τους συζητούν και τους επεξεργάζονται καμιά δεκαριά υπαλληλικές επιτροπές, που επινοούν εκατοντάδες διατυπώσεις και περιορισμούς για τη χρησιμοποίηση των βιβλίων, κοιτάζουν πώς να μπορούν ακόμη και τα παιδιά να χρησιμοποιούν τις πλούσιες συλλογές βιβλίων, φροντίζουν ώστε οι αναγνώστες να μπορούν να διαβάζουν στο σπίτι τους βιβλία του δημοσίου, κρίνουν το μεγαλείο και τη δόξα μιας δημόσιας βιβλιοθήκης όχι από τα πόσα σπάνια βιβλία έχει, πόσες εκδόσεις του 16ου αιώνα ή πόσα χειρόγραφα του 10ου αιώνα, αλλά από το πόσο πλατιά κυκλοφορούν τα βιβλία μέσα στο λαό, πόσοι νέοι αναγνώστες παρουσιάστηκαν, σε πόση ώρα ικανοποιείται η ζήτηση οποιουδήποτε βιβλίου, πόσα βιβλία δόθηκαν στο σπίτι, πόσα παιδιά τραβήχτηκαν στο διάβασμα και στη χρησιμοποίηση της βιβλιοθήκης»... Και στη συνέχεια, ο Λένιν δίνει τέτοια αριθμητικά στοιχεία για τη βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης.
Σε αυτό το πνεύμα και από τις πρώτες ανάσες της Επανάστασης, μόλις το Νοέμβρη του 1917, ο Λένιν γράφει για την «αποστολή της Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Πετρούπολης»: «Για να συμμετέχει κανείς στην επανάσταση σαν λογικός άνθρωπος, συνειδητά και με επιτυχία, πρέπει να μορφώνεται. Η δουλειά των βιβλιοθηκών της Πετρούπολης είναι οργανωμένη εξαιρετικά άσχημα, λόγω της ολέθριας τακτικής που ακολουθούσε για χρόνια ο τσαρισμός στο ζήτημα της λαϊκής Παιδείας». Και, ακολούθως, δίνει οδηγίες για την οργάνωση αυτής της Δημόσιας (πρώην αυτοκρατορικής) Βιβλιοθήκης: «Το αναγνωστήριο της βιβλιοθήκης πρέπει να είναι ανοιχτό, όπως γίνεται για τους πλούσιους στις πολιτισμένες χώρες στις ιδιωτικές βιβλιοθήκες και στα αναγνωστήρια, κάθε μέρα χωρίς να εξαιρούνται οι γιορτές και οι Κυριακές, από τις 8 το πρωί έως τις 11 το βράδυ. Οι απαραίτητοι υπάλληλοι πρέπει να μετατεθούν αμέσως στη Δημόσια Βιβλιοθήκη από τα τμήματα του υπουργείου της Λαϊκής Παιδείας (με πιο πλατιά χρησιμοποίηση της εργασίας των γυναικών, γιατί η εργασία των ανδρών είναι απαραίτητη για ανάγκες στρατιωτικής φύσης), στα οποία τμήματα τα 9/10 απασχολούνται με δουλειά όχι μόνο ανώφελη, μα και επιζήμια».
Τα πρώτα χρόνια επιτάσσονται βιβλιοθήκες τσιφλικάδων ή παραχωρούνται ιδιωτικές συλλογές βιβλίων προκειμένου να φτιαχτούν και να ενισχυθούν δημόσιες βιβλιοθήκες για όλο το λαό. Γίνεται πυρετώδης προσπάθεια να φτιαχτούν βιβλιοθήκες και λέσχες ανάγνωσης σε σωματεία και σε εργοστάσια, ανοίγουν σπίτια που λειτουργούν ως αναγνωστήρια, γίνεται προσπάθεια να φτιαχτούν κινητές βιβλιοθήκες και συναντούμε διαρκώς επιστολές και άλλα κείμενα του Λένιν όπου δίνει οδηγίες για το θέμα. Το 1921, στο άρθρο του «Για τη δουλειά του Λαϊκού Επιτροπάτου Παιδείας», παραθέτει αναλυτικά στοιχεία για τον αριθμό των λειτουργούντων βιβλιοθηκών (συνολικά 33.940), σημειώνοντας: «Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ακριβώς ότι η δίψα της μάζας των εργατών και των αγροτών για γνώσεις είναι τεράστια, ότι η τάση για μόρφωση και δημιουργία βιβλιοθηκών είναι ισχυρή, κυριολεκτικά λαϊκή». Και δίνει οδηγίες για την καλύτερη οργάνωση και λειτουργία αυτού του δικτύου.
Χρειάζεται, τέλος, να σημειώσουμε ότι η ανάπτυξη του δικτύου των βιβλιοθηκών δεν αφορούσε μια υπόθεση ενίσχυσης της φιλαναγνωσίας, όπως ίσως την έχουμε στο μυαλό μας σήμερα (αν και φυσικά είχε και τέτοιο αποτέλεσμα, με ένα ζηλευτό ποσοστό του πληθυσμού να διαβάζει συνεχώς και πολύ). Αλλά έπαιξε κι έναν ουσιαστικό ρόλο στην προσπάθεια πάταξης του αναλφαβητισμού. Οι υπάλληλοι των βιβλιοθηκών, άνθρωποι μορφωμένοι, αναλάμβαναν καθήκοντα δασκάλου, μοχθούσαν για να μάθουν τους ανθρώπους του λαού ακόμα και το αλφάβητο, ώστε να μπορέσουν να γνωρίσουν και τον πλούτο της ρωσικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας, αλλά και να ενημερώνονται, αφού τα πρώτα χρόνια μέσα στις βιβλιοθήκες και τα αναγνωστήρια διαβάζονταν κατά κύριο λόγο οι εφημερίδες που δεν μπορούσαν να έχουν μαζικότερη κυκλοφορία λόγω έλλειψης χαρτιού.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν νέοι μουσικοί, ηθοποιοί, άνθρωποι που θα παρακολουθήσουν τα μαθήματα με την έναρξη της χρονιάς, καθώς και καθηγητές χορού, φωνητικής που βοήθησαν όλη την προηγούμενη περίοδο στην ολοκλήρωση του Πολυχώρου.
Μίλησε ο Θανάσης Μελάς, μέλος του Συμβουλίου Περιοχής Δυτικής Ελλάδας της ΚΝΕ, που μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που θα πάρει ο Πολυχώρος με κορύφωση το 43ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» στην Πάτρα, που θα πραγματοποιηθεί στις 15-16 Σεπτέμβρη, στο χώρο του ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας.
Το λόγο πήραν οι παρευρισκόμενοι και ακολούθησε συζήτηση που προβλημάτισε, για την Τέχνη σήμερα. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στο αν η Τέχνη είναι για όλους ή για λίγους εκλεκτούς, αλλά και στο περιεχόμενο που πρέπει να έχει, όπως επίσης το πώς σήμερα μπορεί να συνδεθεί η Τέχνη με τους αγώνες της εργατικής τάξης, όχι μόνο περιγράφοντας τη βαθιά αντιλαϊκή επίθεση που δέχονται τα λαϊκά στρώματα, αλλά φωτίζοντας και τη διέξοδο. Ομως το ζήτημα δεν είναι απλώς να ονοματίζεται η διέξοδος από τις οδυνηρές καταστάσεις, αλλά να προκύπτει μέσα από τον αποκλεισμό κάθε άλλης λύσης, έξω από αυτήν της ανατροπής των αιτιών τους.
Τέλος, ενθαρρυντικό ήταν το γεγονός ότι ήρθαν σε επαφή νέοι που θέλουν να ασχοληθούν με τη μουσική, το θέατρο, τη ζωγραφική, αλλά δεν υπήρχαν οι δομές και η οικονομική δυνατότητα για κάτι τέτοιο.
Ο Πολυχώρος Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ θα δώσει την ευκαιρία στη νεολαία της Πάτρας να έρθει σε επαφή με την Τέχνη, να εκφραστεί και να αξιοποιήσει δημιουργικά τον ελεύθερό της χρόνο, συμμετέχοντας σε καλλιτεχνικές ομάδες κόντρα στην υποκουλτούρα και τη μαζική εκτόνωση που πλασάρει το σύστημα. Στόχος είναι όλο και περισσότεροι νέοι να έρθουν σε επαφή με τον αυθεντικό λαϊκό πολιτισμό, το μαρξιστικό βιβλίο και την προοδευτική λογοτεχνία, να γνωρίσουν την κοσμοθεωρία και την Ιστορία του ΚΚΕ.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με επίσκεψη στο Μουσείο Καπνού της Καβάλας, όπου μίλησε ο Αλέξανδρος Σάρρος, μέλος του Γραφείου Περιοχής Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης της ΚΝΕ. Εκανε αρχικά αναφορά στα πρώτα βήματα του καπνεργατικού κινήματος της Καβάλας και τους σκληρούς όρους δουλειάς και ζωής των καπνεργατών, ένα μεγάλο ποσοστό των οποίων αποτελούνταν από νέους. Τόνισε τη σύνδεση της Ιστορίας και δράσης της ΟΚΝΕ με το ντόπιο καπνεργατικό κίνημα και την προσπάθεια για την οργάνωση των εργατών κόντρα στην εργοδοσία, με τη δημιουργία του πρώτου σωματείου. Αναδείχτηκε η προσπάθεια για διάδοση των σοσιαλιστικών ιδεών στην εργατική τάξη και τη νεολαία ήδη από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα και ο ρόλος που έπαιξε η Σοσιαλιστική Νεολαία Καβάλας στο πλάι του ΣΕΚΕ και στην ίδρυση της ΟΚΝΕ.
Στη συνέχεια, υπογραμμίστηκε η επιρροή που άσκησαν οι μεγάλοι ταξικοί αγώνες και απέκτησαν οι επαναστατικές ιδέες μέσα στους χώρους εκπαίδευσης και τα σχολεία, με την αντίστοιχη ζύμωση των ΟΚΝιτών. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στη δίκη του 1932, όπου δικάστηκαν 35 άτομα συνολικά (ανάμεσά τους 23 μαθητές) για διάδοση της κομμουνιστικής ιδεολογίας στο Γυμνάσιο Καβάλας και η οποία αποτέλεσε μεγάλο γεγονός στην πόλη.
Τέλος, δόθηκαν παραδείγματα από τη δράση που ανέπτυξε η ΟΚΝΕ στους φαντάρους, τόσο για ζητήματα των συνθηκών ζωής τους, όσο και για να μην αξιοποιούνται ενάντια στο λαϊκό κίνημα. Ο ομιλητής έκλεισε τονίζοντας την ανάγκη ύπαρξης επαναστατικής Νεολαίας σε κάθε στιγμή, που να καθοδηγείται από το Κόμμα της, ως προϋπόθεση για την ύπαρξη αντίστοιχης δράσης σε κάθε περίοδο.
Η εκδήλωση συνεχίστηκε με ιστορικό περίπατο στην πόλη. Πρώτος σταθμός ήταν η θέση όπου βρισκόταν το «Αναγνωστήριο» του Σωματείου των Καπνεργατών. Εκεί, οι νέοι έμαθαν λεπτομέρειες για την ιστορία του κτιρίου και την πολιτιστική - μορφωτική δραστηριότητα που αναπτυσσόταν στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, με τη βοήθεια της ιστορικού - αρχιτέκτονα Σαπφώς Αγγελούδη.
Επόμενος σταθμός ήταν το 1ο Γυμνάσιο Καβάλας, το παλιό Γυμνάσιο στο οποίο έλαβαν μέρος τα γεγονότα των δικών. Εκεί, τους νεολαίους υποδέχτηκαν οι γιοι τεσσάρων μαθητών που δικάστηκαν με το «Ιδιώνυμο» (οι Βασίλης Ιωαννίδης, Πέτρος Ταχματζίδης, Νίκος Τσουμπάκης και Νίκος Σωτηρέλλης), μαζί με την διευθύντρια του σχολείου Φωτεινή Τσιμπλιού, η οποία απηύθυνε έναν σύντομο χαιρετισμό. Ακολούθως, ο Νίκος Τσουμπάκης φώτισε διάφορες πλευρές των γεγονότων μέσα από την ιστορική έρευνα που έχει πραγματοποιήσει.
Η τελευταία στάση του περιπάτου έγινε στο μέρος όπου βρίσκονταν οι καπναποθήκες Νικολάου Πετρίδη (Σουηδικού Μονοπωλίου), όπου σκοτώθηκε το 1932 ένας 20χρονος καπνεργάτης μετά από πυροβολισμούς των χωροφυλάκων. Στο περιστατικό αναφέρθηκε ο Κομνηνός Απότας, ιστορικός, ο οποίος στάθηκε αναλυτικά στα γεγονότα.