• Ανακοίνωση της ΚΝΕ: Στον αγώνα με το ΚΚΕ για το Πανεπιστήμιο και τη ζωή που έχουμε ανάγκη
• Ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις στο Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ στην Αθήνα
• Τι μαθαίνουν τα παιδιά μας στο σχολείο: Σκέψεις πάνω στα Αναλυτικά Προγράμματα της Φυσικής

Οπως τονίζει, αυτό που μπαίνει εμπόδιο και ακυρώνει τις δυνατότητες για σπουδές και δουλειά με σύγχρονα δικαιώματα:

«Είναι ένα κράτος εχθρικό για τις ανάγκες μας, που θεωρεί "κόστος" τις σπουδές μας και "κέρδος" ό,τι συμφέρει τα μονοπώλια.

Είναι οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που οδηγούν σε πτυχία και πανεπιστήμια πολλών ταχυτήτων, σε επιβολή διδάκτρων, εξισώνουν τα πτυχία μας με αυτά των κολεγίων, αποσυνδέουν πλήρως το πτυχίο από το δικαίωμα άσκησης του επαγγέλματος.

Είναι η πολιτική υποχρηματοδότησης των σπουδών μας, με σκοπό να εξασφαλίζεται "ζεστό" χρήμα για τραπεζίτες και βιομηχάνους, για τους υπέρογκους ΝΑΤΟικούς εξοπλισμούς.

Είναι η επιχειρηματική δράση των ΑΕΙ, που αντιμετωπίζει τη γνώση σαν εμπόρευμα και τους φοιτητές σαν πελάτες, ανάλογα με το πορτοφόλι τους».

«Αυτήν την πολιτική υλοποιούν κατά γράμμα όλες οι κυβερνήσεις!», τονίζει η ΚΝΕ, παραθέτοντας ένα χρονικό των αντιδραστικών αλλαγών που έχουν υλοποιήσει όλες οι κυβερνήσεις από το 2007 μέχρι σήμερα (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΛΑ.Ο.Σ., ΣΥΡΙΖΑ), το οποίο επιβεβαιώνει τα παραπάνω. Η ΚΝΕ τονίζει στη συνέχεια:

Μας λένε σήμερα ότι θα ψηφίσουν νέους νόμους, θα (ξανα)βάλουν επιστημονικές επιτροπές να διορθώσουν τα "κακώς κείμενα" στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Ομως τα τελευταία 20 χρόνια έχουν ψηφιστεί 4 νόμοι - πλαίσιο και γίνονται συνεχείς αξιολογήσεις των ιδρυμάτων. Κάθε "εκσυγχρονισμός" οδήγησε σε νέα αφαίρεση δικαιωμάτων!

Ο νέος νόμος - πλαίσιο που ετοιμάζει η ΝΔ κινείται στην ίδια κατεύθυνση! Με τις καταργήσεις δεκάδων Τμημάτων, την ίδρυση νέων σχολών "Β κατηγορίας" για την απόκτηση δεξιοτήτων, την περαιτέρω αναγνώριση των κολεγίων, την επιβολή νέων ταξικών φίλτρων και εξετάσεων για την εισαγωγή στο Τμήμα, την απευθείας συμμετοχή επιχειρηματιών στη διοίκηση των ιδρυμάτων.

Ντύνουν με όμορφα συνθήματα τις αντιδραστικές αλλαγές για να γίνουν πιο εύκολα αποδεκτές από τη νεολαία! Αντί για βελτίωση οι φοιτητές μετράνε συνεχώς χειροτέρευση των όρων σπουδών τους, γίνονται πειραματόζωα.

Η αξιολόγηση να απορρίψει τα κριτήρια της αγοράς και να θέσει μπροστά τις απαιτήσεις των φοιτητών για δωρεάν και ολοκληρωμένες σπουδές, των διδασκόντων, των εργαζομένων. Να δίνει κίνητρα βελτίωσης των ιδρυμάτων και όχι τιμωρητικές ποινές περαιτέρω απαξίωσης.

Η κρατική χρηματοδότηση να είναι επαρκής για την κάλυψη των αναγκών των πανεπιστημίων και όχι όχημα υποβάθμισης σχολών και αναζήτησης χορηγών.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ΑΕΙ να υπηρετεί την αναβάθμιση των υπηρεσιών, την εξυπηρέτηση των φοιτητών και όχι την περικοπή δαπανών, συγγραμμάτων, φοιτητικών παροχών, τη γενίκευση της τηλεκπαίδευσης, το φακέλωμα και την καταστολή των αγώνων.

Η εξωστρέφεια να συμβάλλει στην ελεύθερη διάχυση της έρευνας και όχι στον εγκλεισμό της στα δεσμά της κερδοφορίας με όρους μυστικότητας και πατέντας.

Η αριστεία να στηρίζεται στη συνεργασία των επιστημόνων, στην ισότιμη αντιμετώπιση όλων με την κατάργηση των ταξικών φραγμών, και όχι στον ανελέητο ανταγωνισμό, στην απόρριψη αξιόλογων προτάσεων επειδή δεν μπορούν να αξιοποιηθούν εμπορικά.

Η αλλαγή του ακαδημαϊκού χάρτη να οδηγεί σε ουσιαστική αναβάθμιση των πτυχίων, σε ανάπτυξη Τμημάτων σε νέα επιστημονικά αντικείμενα, και όχι στο κλείσιμο τμημάτων και στην απαξίωση των σπουδών, με τους φοιτητές να πληρώνουν ξανά τα "σπασμένα".

Τα πανεπιστήμια να συνδέονται άμεσα με την εργασία, με κεντρικό σχεδιασμό στην οικονομία και κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Να πάψουν οι γνώσεις μας, οι ικανότητές μας να πωλούνται και να αγοράζονται, να υπάρχει σχεδιασμός και όχι ανταγωνισμός, ώστε όλοι να βρίσκουν δουλειά σ' αυτό που ελεύθερα επέλεξαν να σπουδάσουν.

Για ένα πανεπιστήμιο πραγματικά δημόσιο και δωρεάν, που θα στηρίζει τις νέες και τους νέους στις σπουδές τους. Κόντρα στην πολιτική που τους αφήνει αβοήθητους στην προσπάθειά τους να σπουδάσουν.

-- Πλήρως στελεχωμένο με μόνιμο διδακτικό και διοικητικό προσωπικό, με σύγχρονες υποδομές και εξοπλισμό, ώστε να στηρίζει τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες, τις αναβαθμισμένες σπουδές των φοιτητών και την ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης και της τεχνολογικής καινοτομίας με γνώμονα τη βελτίωση της ζωής του λαού.

-- Είναι αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν για όλους τους φοιτητές, με το κράτος να τους προσφέρει τη δυνατότητα να σπουδάζουν απερίσπαστοι και χωρίς να βάζει το χέρι στην τσέπη η λαϊκή οικογένεια. Αυτό προϋποθέτει την εξασφάλιση δωρεάν σίτισης και στέγασης για όλους τους φοιτητές, συγγράμματα, αναλώσιμα, μεταφορές. Την ιατρική περίθαλψη των φοιτητών, την κάλυψη των πολιτισμικών, αθλητικών και ψυχαγωγικών αναγκών τους.

Για ένα πανεπιστήμιο που θα προάγει τη συζήτηση, τον προβληματισμό, ανοιχτό, στη διάθεση του λαού να έχει πρόσβαση στην επιστημονική γνώση. Κόντρα στην πολιτική των αλλεπάλληλων φραγμών, της έντασης της καταστολής, της παρέμβασης στις εσωτερικές διαδικασίες των φοιτητικών συλλόγων.

-- Με κατοχυρωμένες τις δημοκρατικές ελευθερίες, τη δυνατότητα των φοιτητικών συλλόγων, των εργαζομένων, των πανεπιστημιακών να έχουν λόγο και συμβολή στην ανάπτυξη ενός πανεπιστημίου για τον λαό. Με ανοιχτές και διαφανείς όλες τις διαδικασίες και τις αποφάσεις στη διοίκηση και τη διαχείριση των οικονομικών του.

-- Που διασφαλίζει την ελεύθερη ανταλλαγή της επιστημονικής γνώσης μεταξύ Τμημάτων, Ιδρυμάτων και επιστημόνων. Διασφαλίζει τη διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, ώστε να αξιοποιούνται χωρίς περιορισμούς για την κάλυψη των λαϊκών αναγκών.

Για ένα πανεπιστήμιο που θα παρέχει ενιαία επιστημονική μόρφωση και επαγγελματική ειδίκευση. Κόντρα στην πολιτική που δημιουργεί πτυχία πολλών ταχυτήτων και τα αντικαθιστά με προσόντα.

-- Με αναβαθμισμένα προγράμματα σπουδών, που θα δίνουν στους φοιτητές το αναγκαίο επιστημονικό υπόβαθρο για να ασκήσουν το επάγγελμά τους, που θα τους καθιστά ικανούς να παρακολουθούν τις σχετικές επιστημονικές εξελίξεις και θα μεριμνά συστηματικά για να τους παρέχει τα αντίστοιχα εφόδια και μετά την αποφοίτησή τους. Με την πρακτική άσκηση ενταγμένη στην εκπαιδευτική διαδικασία.

-- Θα διαμορφώνει επιστήμονες ικανούς να συμβάλλουν στην ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας, με κοινωνική ευθύνη, ανθρωπιά και αλληλεγγύη, κριτική σκέψη, συλλογική και δημοκρατική κουλτούρα, πλήρη συναίσθηση των λαϊκών προβλημάτων στα οποία μπορούν με τη δουλειά τους να συμβάλουν να αντιμετωπιστούν.

-- Θα προάγει την έρευνα σε όλα τα επιστημονικά πεδία, με γνώμονα την αντιμετώπιση επιστημονικών και κοινωνικών προβλημάτων, τη βελτίωση των συνθηκών ζωής του λαού, τη διαμόρφωση επιστημονικής και τεχνολογικής υποδομής ώστε η κοινωνία να αντεπεξέλθει σε μελλοντικές προκλήσεις.

Είναι σύγχρονο γιατί:

• Θέτει σαν στόχο την κοινωνική ευημερία, με κριτήριο την ικανοποίηση των διευρυμένων λαϊκών αναγκών και όχι το κέρδος των λίγων.
• Ενσωματώνει και διαδίδει άμεσα τις νέες τεχνολογικές εφαρμογές και επιστημονικές θεωρίες, χωρίς τις εμπορικές δεσμεύσεις, τον ασφυκτικό οικονομικό έλεγχο από εταιρείες.
• Καταπολεμά τον σκοταδισμό και τον ανορθολογισμό, γιατί θέλει τον λαό πρωταγωνιστή των εξελίξεων, πραγματικά ελεύθερο και όχι σκλάβο των προλήψεων, στο περιθώριο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής.
• Υπηρετεί την κοινωνία όπου την εξουσία και τον πλούτο κατέχουν οι πραγματικοί παραγωγοί του. Χωρίς αλλαγές στην εξουσία και την οικονομία, τίποτα σύγχρονο δεν μπορεί να προκύψει.

Είναι ρεαλιστικό γιατί:

• Βασίζεται στις κατακτήσεις της επιστήμης και της τεχνολογίας, στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων που, αν δεν υποτάσσονταν στην κερδοφορία των μονοπωλίων, θα είχαν εξαλείψει τα περισσότερα δεινά της κοινωνίας, τη φτώχεια, την πείνα, τις συνέπειες των φυσικών καταστροφών.
• Θεμελιώνεται στις μεγάλες παραγωγικές δυνατότητες που έχει η χώρα μας, εφόσον αυτές τεθούν στην υπηρεσία των λαϊκών αναγκών, με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο. Στηρίζεται στο σημαντικό επιστημονικό και τεχνικό δυναμικό που μπορεί να μπει σε κίνηση ώστε να αναπτυχθούν και να αξιοποιηθούν οι επιστήμες, να αναπτυχθεί η επιστήμη προς όφελος των πολλών.

Αν επιδιώκουμε να βελτιώσουμε την υγεία του λαού μας, να αναπτυχθεί η Προληπτική Ιατρική, να στελεχώσουμε πλήρως τα νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας, να υπάρξει δίκτυο σχολιάτρων και γιατρών Εργασίας, απαιτούνται πολλαπλάσιοι υγειονομικοί σε σχέση με σήμερα.

Αν θέλουμε να θωρακίσουμε αντισεισμικά τη χώρα μας, χρειαζόμαστε έναν πολύ μεγαλύτερο αριθμό μηχανικών που θα προσληφθούν για να αναλάβουν το έργο του ελέγχου, της ενίσχυσης όλων των δημόσιων κτιρίων και χώρων συνάθροισης.

Αν θέλουμε σχεδιασμένα να μεταβάλουμε τις πόλεις - τέρατα σε ανθρώπινες, χρειαζόμαστε περισσότερους ειδικούς στον τομέα της Χωροταξίας και της Πολεοδομίας.

Αν θέλουμε η Εκπαίδευση πραγματικά να μορφώνει, να γίνεται ουσιαστικό μάθημα με 15 μαθητές ανά τάξη, οι αναπληρωτές και άνεργοι εκπαιδευτικοί δεν αρκούν.

Αν θέλουμε να αξιοποιήσουμε τον πλούσιο ορυκτό πλούτο της χώρας μας, πρέπει να ιδρύσουμε κι άλλες σχολές μεταλλειολόγων και γεωλόγων.

Αν θέλουμε να προστατέψουμε τον δασικό πλούτο, να κάνουμε πιο αποδοτική τη γεωργία, χρειαζόμαστε περισσότερους δασοπόνους και γεωπόνους.

Αν θέλουμε να μελετήσουμε τα σύνθετα κοινωνικά φαινόμενα της εποχής μας ή να αντιμετωπίσουμε τα μεγάλα ψυχοκοινωνικά προβλήματα που οξύνθηκαν από την πανδημία, απαιτούνται πολλαπλάσιοι κοινωνικοί επιστήμονες.

Η ανεργία και η ετεροαπασχόληση δεν είναι «φυσικό φαινόμενο» αλλά στο DNA του σημερινού εκμεταλλευτικού συστήματος! Αυτό επιβάλλει σήμερα:

1 στους 5 πτυχιούχους ΑΕΙ ηλικίας 25-39 ετών είναι άνεργος.

1 στους 3 εργάζεται σε δουλειά κατώτερη των προσόντων του.

6 στους 10 πτυχιούχους αμείβονται με 400 έως 800 ευρώ τον μήνα.

Η στενότερη σύνδεση των ΑΕΙ με τις επιχειρήσεις σημαίνει στενότερη σύνδεση με την εργασιακή ζούγκλα και ανασφάλεια! Δεν λείπουν οι γνώσεις, οι σωστές επιλογές από τους νέους για να ταιριάξουν με όσα ζητά η αγορά! Αντίθετα, η αγορά "δεν ξέρει τι θέλει", αφού το κυνήγι του κέρδους, η αναρχία, ο ανταγωνισμός, οι οικονομικές κρίσεις απαξιώνουν κλάδους και επαγγέλματα, πτυχία και σπουδές, αδυνατούν να δώσουν απάντηση στο πόσους και τι επιστήμονες χρειαζόμαστε για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες μας.

Στην εποχή των big data και της Τεχνητής Νοημοσύνης, ο κεντρικός επιστημονικός σχεδιασμός μπορεί:

• Να προβλέπει τις ανάγκες, να προσδιορίζει την πληθώρα και τις ειδικότητες των επιστημόνων που χρειάζονται, ώστε να βρίσκουν αμέσως δουλειά μετά το πτυχίο, πάνω στο αντικείμενο που έχουν σπουδάσει. Ετσι, και ο ίδιος ο νέος θα μπορεί να επιλέγει πιο ελεύθερα, με βάση τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του, το αντικείμενο των σπουδών του, χωρίς να σκέφτεται αν αυτό τον κάνει "πιο ανταγωνιστικό", πιο ελκυστικό στις επιχειρήσεις. Ετσι, πριν τελειώσει το πανεπιστήμιο, κάθε νέος και νέα θα ξέρει πού θα βρει δουλειά και θα έχει κατοχυρωμένο το δικαίωμα στην εργασία.
• Να απελευθερώσει χρόνο από την εργασία, ώστε ο εργαζόμενος να τον αξιοποιήσει για την εκπλήρωση των πολιτισμικών και μορφωτικών αναγκών του. Για να μπορεί να πάρει μέρος πιο ουσιαστικά στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας. Να απαλλαγεί οριστικά από το βάρος που του φορτώνει σήμερα ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής να πληρώνει συνέχεια καταρτίσεις, "προσόντα", για να εναλλάσσει την ανεργία με την ημιαπασχόληση.

Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ μπαίνουν μπροστά και διαθέτουν όλες τους τις δυνάμεις για να οργανώσει ο λαός την αντεπίθεσή του, να διεκδικήσει η νεολαία το μέλλον που της στερούν!

Μαζί μπορούμε να οργανώσουμε την πάλη μας για τα προβλήματά μας, να αναμετρηθούμε με τους μεγάλους ενόχους για την κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα, την εξουσία του κεφαλαίου και τους συμμάχους της, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Το πρώτο βήμα μπορεί και πρέπει να γίνει τώρα:

• Με τη μαζική συμμετοχή φοιτητών στη συζήτηση και δράση των φοιτητικών συλλόγων.
• Με τον πανελλαδικό αγωνιστικό συντονισμό περισσότερων συλλόγων μέσα από το Μέτωπο Αγώνα Σπουδαστών.
• Με την κοινή πάλη φοιτητών και εργαζομένων.

Ελα μαζί μας στον αγώνα για:

• Να μαθαίνουμε την επιστήμη μας ολοκληρωμένα. Το πτυχίο μας να είναι η μοναδική προϋπόθεση για την πλήρη πρόσβαση στο επάγγελμα.
• Να μπορούμε να σπουδάζουμε όλοι δωρεάν, χωρίς εμπόδια και διακρίσεις.
• Να μπλοκάρουμε τις σχεδιαζόμενες αλλαγές στα πανεπιστήμια, την υποβάθμιση των πτυχίων, την κατηγοριοποίηση των σπουδών, την εμπορευματοποίηση της Παιδείας. Να ανατραπούν ο νόμος Κεραμέως - Χρυσοχοΐδη και οι αντιεκπαιδευτικοί νόμοι όλων των κυβερνήσεων
• Να δουλεύουμε στο αντικείμενό μας με εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Με μόνιμη και σταθερή δουλειά, με Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που θα κατοχυρώνει ουσιαστικές αυξήσεις στους μισθούς και λιγότερες ώρες δουλειάς.
• Να έχουμε ελεύθερο χρόνο, με πρόσβαση στον Αθλητισμό, στον Πολιτισμό, στην ψυχαγωγία, χωρίς το άγχος "πώς θα τα βγάλουμε".
• Να προστατευτούν η ζωή και η υγεία του λαού. Για αποκλειστικά δημόσιες, δωρεάν και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες Υγείας. Για ολοκληρωμένο σχέδιο αντιπλημμυρικής, αντιπυρικής και αντισεισμικής προστασίας, για διασφάλιση σύγχρονης κατοικίας.
• Να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας ενάντια στην κρατική καταστολή και τις απαγορεύσεις, για την κατάργηση όλων των νόμων που περιορίζουν τη συνδικαλιστική δράση, το απεργιακό δικαίωμα και τις διαδηλώσεις.
• Να διεκδικήσουμε την απεμπλοκή της χώρας μας από τα επικίνδυνα σχέδια του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ, της ΕΕ, το κλείσιμο όλων των ξένων στρατιωτικών βάσεων στην Ελλάδα, την αποδέσμευση από αυτούς τους οργανισμούς, με τον λαό στην εξουσία.

Οταν ο λαός εμπιστεύτηκε τη δύναμή του, βγήκε κερδισμένος! Το είδαμε πρόσφατα στις πυρκαγιές, όταν οι πυρόπληκτοι έδιναν τη μάχη για να σωθούν. Στους αγώνες των φοιτητών που έβαλαν στον πάγο την πανεπιστημιακή αστυνομία. Τη δύναμη των εργαζομένων έδειξαν η οργανωμένη απειθαρχία στις απαγορεύσεις των διαδηλώσεων από την κυβέρνηση και οι απεργιακοί αγώνες των εργατών της COSCO και της "e-food".

"Σωτήρες" υπάρχουν μόνο στα παραμύθια! Ποτέ καμία λύση δεν έδωσε η κυβερνητική εναλλαγή, η παραίτηση από τις απαιτήσεις για μια καλύτερη ζωή!».

«Στην πραγματική ζωή μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό, όταν βαδίσει αποφασιστικά στον δρόμο της ανατροπής, για να πάρει ο ίδιος στα χέρια του το τιμόνι της εξουσίας», καταλήγει η ΚΝΕ.

Την Παρασκευή 14 Γενάρη, στις 19.00, διοργανώνεται εκδήλωση με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από τον θάνατο της στιχουργού Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, με θέμα «Ποιος θα μου δώσει δύναμη τον κόσμο αυτό ν' αλλάξω...»- Το λαϊκό τραγούδι μέσα από τους στίχους της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου. Θα μιλήσει ο Στέφανος Λουκάς, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Τραγούδια της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου θα ερμηνεύσει ο Κώστας Τριανταφυλλίδης.

Επίσης, την Παρασκευή 28 Γενάρη, στις 19.00, διοργανώνεται εκδήλωση - συζήτηση για την πολιτική γελοιογραφία με θέμα «Σκίτσο: Μια εικόνα, χίλιες λέξεις;». Θα μιλήσει ο Πάνος Ζάχαρης, πολιτικός γελοιογράφος και κομίστας.

Μια από αυτές είχε θέμα «Λογοτεχνία: Αξίζει τον χρόνο σου;». Την εκδήλωση άνοιξε ο Ντίνος Τζαβάρας, μέλος της Επιτροπής Πολιτισμού του ΚΣ της ΚΝΕ, ενώ μίλησε η Μαρία Πεσκετζή, φιλόλογος και διδάκτορας Παιδαγωγικής. Μέσα από την εκδήλωση έγινε προσπάθεια «ανοίξει» η συζήτηση: Οι σημερινοί ρυθμοί ζωής επιτρέπουν το διάβασμα; Τι έχει να δώσει σε έναν νέο άνθρωπο η επαφή με τη λογοτεχνία; Τι κάνει ένα βιβλίο κλασικό; Αυτά τα ενδιαφέροντα ερωτήματα φωτίστηκαν μέσα και από την πείρα της ομάδας ανάγνωσης που λειτουργεί τα τελευταία δύο χρόνια στο Στέκι, με συντονίστρια την Μ. Πεσκετζή.

Παραθέτουμε αποσπάσματα από την ομιλία της Μ. Πεσκετζή.

«Παρόλο που οι προθήκες των βιβλιοπωλείων είναι γεμάτες βιβλία, παρόλο που νέοι συγγραφείς και ποιητές - κυρίως - εμφανίζονται στο προσκήνιο σχεδόν καθημερινά, η λογοτεχνία, είτε ως παραγωγή, είτε ως διδασκόμενο αντικείμενο, είτε ως δημιουργική ενασχόληση, περνάει κρίση. Αυτό σημαίνει ότι αντιμετωπίζεται απλώς ως μέσο ψυχαγωγίας, ενώ η μορφωτική της αξία αμφισβητείται και υποβαθμίζεται», σημείωσε η Μ. Πεσκετζή, προσθέτοντας ότι οι αιτίες αυτής της «κρίσης» θα πρέπει να αναζητηθούν «σε ορισμένους εξωγενείς παράγοντες, οι οποίοι διαμορφώνονται από τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της εποχής μας και επηρεάζουν καθοριστικά τόσο τις αναγνωστικές μας προτιμήσεις όσο και την αναγνωστική μας συμπεριφορά».

Υπογράμμισε πως είναι και στο χέρι μας να αναστρέψουμε αυτήν την κατάσταση. «Η σχέση μας με τη λογοτεχνία είναι μια μάχη, ένας αγώνας στις σύγχρονες συνθήκες ζωής, μόνο που ο αγώνας αυτός είναι ταυτόχρονα γοητευτικός και απολαυστικός.

Η ανάγνωση της λογοτεχνίας είναι βέβαια κυρίως πράξη ατομική και μοναχική, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει και συλλογική. Συγκροτώντας ομάδες λογοτεχνικής ανάγνωσης μετασχηματίζουμε μια ατομική διαδικασία σε πολιτιστική δραστηριότητα και πολιτική πράξη: Η λογοτεχνία, περισσότερο ίσως από τις άλλες τέχνες, παίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται η σκέψη μας και ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε, κατανοούμε και, σε τελευταία ανάλυση, ερμηνεύουμε την πραγματικότητα. Η λογοτεχνική ανάγνωση προσφέρει πρωτίστως, όπως όλες οι τέχνες, αισθητική απόλαυση. Δεν περιορίζεται όμως εκεί. Ο τρόπος που διαβάζουμε αλλά και το τι διαβάζουμε παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της κριτικής σκέψης και στην ανάπτυξη της κοινωνικής συνείδησης, γιατί μια βασική λειτουργία της λογοτεχνίας, και ειδικά της πεζογραφίας, είναι να μεταβιβάζει στον αναγνώστη την πραγματικότητα όχι αποσπασματικά, αλλά στην ενότητα και τη διαφορετικότητά της. Με αυτήν την έννοια, η λογοτεχνία μαζί με την αισθητική απόλαυση παρέχει ταυτόχρονα γνώση, και γι' αυτόν τον λόγο η ανάγνωσή της απαιτεί και γνώση. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν θα ταξιδέψει η φαντασία μας, δεν θα μας γοητεύσουν κάποιοι ήρωες και άλλοι θα μας απωθήσουν, δεν θα έχουμε αγωνία για την τελική έκβαση, δεν θα βρούμε κάποιες δικές μας προσωπικές σκέψεις. Αλίμονο! Ολα αυτά θα συμβούν, μόνο που θα συνειδητοποιούμε γιατί συμβαίνουν. Η δημιουργική λογοτεχνική ανάγνωση είναι σημαντική, γιατί μπορεί να λειτουργήσει σαν ανάχωμα στη δυστοπική κατάσταση που κυριαρχεί στις μέρες μας».

Σε άλλο σημείο στάθηκε στο ερώτημα γιατί κλασική λογοτεχνία; Μέσα από την ανάγνωση κλασικών έργων, επεσήμανε, «διαπιστώνουμε τη δύναμη που έχει ένα λογοτεχνικό έργο να καταγράφει και να ερμηνεύει τις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες της εποχής του, και ταυτόχρονα να περιγράφει και να διερευνά τις αιτίες της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Σε μια εποχή που εξαιτίας της κυριαρχίας του μεταμοντέρνου χάους τα όρια της λογοτεχνίας και της παραλογοτεχνίας συγχέονται, που η έννοια της αξίας - ηθικής, κοινωνικής, αισθητικής - αμφισβητείται (οι αξίες μπορεί να αλλάζουν ή να μετεξελίσσονται, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν), μια τέτοια ουσιαστική γνωριμία με έργα κλασικά είναι αναγκαία προϋπόθεση για τη διαμόρφωση ενός αναγνώστη με κριτική σκέψη και κοινωνική συνείδηση».

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στο «πώς διαβάζω», «τι πρέπει να προσέχω όταν διαβάζω πεζογραφία».

«Η πρώτη ανάγνωση περιορίζεται στην παρακολούθηση της υπόθεσης. Αυτό δεν σημαίνει ότι την απορρίπτει κανείς. Αντίθετα, είναι η ανάγνωση που μας παρασύρει - και πρέπει να μας παρασύρει - στη γοητεία της αφήγησης. Αυτή που μας κάνει να τρέχουμε χωρίς ανάσα για να δούμε τι έγινε παρακάτω. Ωστόσο, αν κλείσουμε το βιβλίο εκείνη τη στιγμή που η περιέργειά μας ικανοποιείται και το βάλουμε πίσω στο ράφι, στην ουσία δεν έχουμε αναγνώσει το βιβλίο και πολύ γρήγορα θα το ξεχάσουμε. Είναι κάτι σαν την παρακολούθηση μιας τηλεοπτικής ταινίας. Αν λοιπόν ένα μυθιστόρημα ή διήγημα τραβήξει το ενδιαφέρον μου ή το αντίστροφο, θα πρέπει να προχωρήσω σε ένα επόμενο στάδιο και να σκεφτώ το γιατί. Σε αυτήν τη δεύτερη ανάγνωση είναι δυνατόν να αλλάξω γνώμη. Να διαπιστώσω ότι αυτό που αρχικά μου φάνηκε ενδιαφέρον είναι επιφανειακό και ρηχό, και το αντίθετο. Οπως συμβαίνει και με τις άλλες μορφές Τέχνης, έτσι και στη λογοτεχνία ξαναδιαβάζω. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι διαβάζω πάλι το βιβλίο από την αρχή, αλλά γυρίζω πίσω σε σημεία και χαρακτήρες που με εντυπωσίασαν.

Ποια είναι αυτά που θα πρέπει να προσέχω:

Οι χαρακτήρες: Η πλοκή ενός μυθιστορήματος βασίζεται στη συμπεριφορά και τη δράση των χαρακτήρων. Δεν υπάρχει πλοκή χωρίς χαρακτήρες, τόσο αυτούς που έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο όσο και αυτούς που έχουν δευτερεύοντα ρόλο. Οι χαρακτήρες σε ένα μυθιστόρημα είναι προσωπικότητες με ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση ο καθένας, με διαφορετική νοοτροπία, οι οποίοι δρουν με έναν συγκεκριμένο τρόπο σε μια δοσμένη ιστορική στιγμή και σε δοσμένες κοινωνικές συνθήκες. Πολλοί απ' αυτούς είναι αντιπροσωπευτικοί τύποι της εποχής τους και της κοινωνικής τους τάξης. Εχει λοιπόν μεγάλο ενδιαφέρον να κατανοήσουμε και να εξηγήσουμε τις πράξεις και τη συμπεριφορά τους (...).

Οι περιγραφές: Συνήθως οι περιγραφές, ιδιαίτερα όταν είναι μακροσκελείς, μας κουράζουν και πολλές φορές τις παραβλέπουμε. Ωστόσο, μια περιγραφή μπορεί να μας δώσει το κλειδί για να κατανοήσουμε τις πράξεις των ηρώων, κυρίως όμως το ιστορικό και κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο δρουν.

Τα κυρίαρχα θέματα του μυθιστορήματος και οι προβληματισμοί του συγγραφέα: Το ζητούμενο μιας δημιουργικής ανάγνωσης είναι να μπορεί από το ειδικό, μια συγκεκριμένη πράξη ή σκέψη, για παράδειγμα, να καταλήγει στο γενικό - σε ένα γενικότερο συμπέρασμα ή προβληματισμό.

Παραπέρα έρευνα και μελέτη: Αν ένα μυθιστόρημα έχει τραβήξει το ενδιαφέρον μου, είναι δυνατόν να προχωρήσω παραπέρα, π.χ. να διαβάσω και άλλα μυθιστορήματα του ίδιου συγγραφέα, ή άλλων με κοινή θεματική, όχι υποχρεωτικά σύγχρονών του, να διαβάσω ένα κριτικό δοκίμιο για τον συγγραφέα και την εποχή του κ.λπ.

Διαβάζοντας με αυτόν τον τρόπο, η ανάγνωση αποκτά συνοχή και γίνεται πράξη δημιουργική, ενώ ο αναγνώστης δεν πέφτει στην παγίδα να κυνηγάει τα βιβλία της μόδας, κατευθυνόμενος από την κριτική, που δεν είναι πάντοτε αθώα, και ταυτόχρονα έχει αποκτήσει ένα όπλο για να "διαβάζει" και να κατανοεί τον κόσμο».

Στη συνέχεια αναφέρεται ως κύριος στόχος του ΝΠΣ για όλους τους μαθητές (Γενική Παιδεία): «Η διαμόρφωση μαθητών/-τριών / μελλοντικών πολιτών (επιδιωκόμενες στάσεις), με γνώση των αρχών και των νόμων που διέπουν τον φυσικό κόσμο, κατανόηση των φυσικών φαινομένων και των τεχνολογικών εφαρμογών αυτών των αρχών και των νόμων, αλλά και με δεξιότητες βέλτιστης αξιοποίησης και εκμετάλλευσής τους στον κοινωνικό χώρο και την επικοινωνία».

Ταυτόχρονα, υπάρχουν και οι Ομάδες Προσανατολισμού, όπου κύριος στόχος είναι: «Η προετοιμασία μερικών μαθητών/-τριών για την επιτυχή διεκδίκηση της συνέχισης των σπουδών τους σε εξειδικευμένα επιστημονικά / τεχνικά / εκπαιδευτικά / επαγγελματικά πεδία, όπου απαιτείται εμβάθυνση των υπαρχουσών γνώσεων αλλά και επιπλέον γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις σχετικές με τα αντίστοιχα πεδία, για την επιτυχή είσοδό τους στον εργασιακό χώρο, τη συνεχή επαγγελματική ανέλιξή τους και την υποστήριξη του κοινωνικού και ανθρωπιστικού ρόλου του τομέα τους».

Το κυρίαρχο ερώτημα λοιπόν είναι τι είδους πολίτη προσπαθεί να παράξει το ΝΠΣ. Στα λόγια θέλει έναν πολίτη που μπορεί να αντιμετωπίζει τις διάφορες ψευδοεπιστημονικές θεωρίες από τις οποίες βομβαρδίζεται. Η υποτιθέμενη απάντηση που δίνει σε αυτό το πρόβλημα είναι η διδασκαλία σχεδόν όλων των αντικειμένων της σύγχρονης Φυσικής στο Λύκειο. Κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει με τη διδασκαλία της σύγχρονης Φυσικής, το ερώτημα όμως είναι πώς, σε ποιο βάθος. Ακόμα και εδώ το ΝΠΣ αυτοαναιρείται, καθώς αυτά διδάσκονται σχεδόν αποκλειστικά στον Προσανατολισμό όπου υποτίθεται ότι ο μαθητής βαθαίνει στην παρεχόμενη γνώση. Αφού ο νέος πολίτης θα πρέπει να έχει τις κατάλληλες γνώσεις για να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του, τότε γιατί η σύγχρονη Φυσική διδάσκεται μόνο στον Προσανατολισμό; Δεν είναι απαραίτητη η σύγχρονη γνώση για την κατανόηση της σημερινής τεχνολογίας; Πώς θα επιτευχθεί αυτό αν ο μελλοντικός δικηγόρος δεν ακούσει ποτέ για την ύπαρξη ημιαγωγών και το πώς από αυτούς κατασκευάζονται τα ηλεκτρονικά στοιχεία που χρησιμοποιεί καθημερινά; Πώς θα κατανοήσει το φαινόμενο του θερμοκηπίου αν δεν ακούσει για το Μέλαν Σώμα; Πώς θα διαχωρίσει όλες αυτές τις ψευδοεπιστημονικές απόψεις με τις οποίες καθημερινά βομβαρδίζεται από τις ορθές επιστημονικά αν δεν διδαχθεί σύγχρονη Φυσική; Και πώς θα επιτευχθεί τελικά ο φιλόδοξος αυτός στόχος με ένα δίωρο μάθημα στη Β' Λυκείου και ένα μάθημα στην Α' Λυκείου;

Αν όντως θέλουν να αντιμετωπίσουν την ψευδοεπιστήμη, ο τρόπος είναι παλιός και πολύ γνωστός: Διδασκαλία της επιστήμης με έμφαση στην κατανόηση. Δεν χρειάζεται ο μαθητής να μάθει όλη την κβαντομηχανική για να μην «τρώει» ό,τι του λένε, αρκεί να έχει μάθει τις βασικές αρχές και να τις έχει καταλάβει. Το Λύκειο δεν βγάζει φυσικούς, μελλοντικούς πολίτες βγάζει.

Στην πράξη λοιπόν φαίνεται ξεκάθαρα ότι τα ΝΠΣ πατάνε σε δύο βάρκες, με αποτέλεσμα να αποτυγχάνουν στον κύριο σκοπό που θα έπρεπε να έχουν, την εκπαίδευση όλων στη σύγχρονη γνώση. Η πρώτη βάρκα είναι η θωράκιση του κάθε μαθητή ενάντια στις διάφορες ψευδοεπιστημονικές θεωρίες που θα ακούσει κάποια στιγμή και η δεύτερη είναι να διατηρήσουν την υπάρχουσα δομή του Λυκείου - προπαρασκευαστικού κέντρου για τα Πανεπιστήμια. Ομως, οι υπάρχουσες εκπαιδευτικές δομές στην Ελλάδα έχουν μια τεράστια κοινωνική «αδράνεια» και τα ΝΠΣ υπέταξαν τους στόχους τους σε αυτήν την πραγματικότητα.

Το ΝΠΣ προτείνει μεθόδους μελέτης των νόμων οι οποίοι ξεφεύγουν από την κλασική διδασκαλία, υποστηρίζοντας τη θέση «να ανακαλύψει τους νόμους ο ίδιος ο μαθητής». Σε μια πρώτη ανάγνωση ακούγεται ως κάτι καλό. Πώς όμως θα γίνει αυτό σε 25άρια τμήματα, όπως επιμένει το υπουργείο, πώς θα εισαχθεί ο μαθητής στην εργαστηριακή διαδικασία χωρίς αύξηση του αριθμού των εκπαιδευτικών και μείωση των τμημάτων; Το πείραμα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διδασκαλίας της Φυσικής, κανείς δεν το αρνείται.

Ολοι μας θέλουμε να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με την πειραματική διαδικασία και τον τρόπο σκέψης της, την παρατήρηση ενός φαινομένου, την εισαγωγή μιας υπόθεσης, τον έλεγχο της υπόθεσης και την απόρριψή της αν δεν συμφωνεί με τα δεδομένα. Ομως η σοβαρή εισαγωγή του πειράματος στα σχολεία απαιτεί σοβαρή χρηματοδότηση, σε ξεκάθαρη σύγκρουση με τις υπάρχουσες πολιτικές αποφάσεις.

Αν όντως το ΝΠΣ ήθελε έναν πολίτη ο οποίος να μπορεί να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις που θα συναντήσει θα έπρεπε να προτείνει ένα δωδεκάχρονο σχολείο Γενικής Παιδείας, γενναιόδωρα χρηματοδοτούμενο, για όλους.

Και τελικά το ερώτημα είναι: Ανακαλύπτω τον νόμο σημαίνει κιόλας ότι τον καταλαβαίνω; Ενα τρίχρονο παιδί έχει ανακαλύψει ματώνοντας τα γόνατά του πως ό,τι αφήνει στον αέρα πέφτει στο έδαφος, αλλά δεν σημαίνει ότι κατανοεί τη βαρύτητα. Και τελικά ποιος είναι ο ρόλος του σχολείου; Να ανακαλύψουμε κάποια φαινόμενα ή να κατανοήσουμε το γιατί υπάρχουν; Η ανακάλυψη του νόμου πρέπει να ακολουθηθεί από τη διατύπωση υποθέσεων και τον έλεγχό τους. Ομως, με μια τόσο μεγάλη ύλη αυτό είναι πρακτικά αδύνατο. Γι' αυτό δυστυχώς σε αυτά το προτεινόμενο ΝΠΣ αποτυγχάνει παταγωδώς.

Το ΝΠΣ εισάγει μια τεράστια ύλη, ιδίως στη Φυσική Προσανατολισμού. Πολλά από τα αντικείμενα που εισάγει είναι πάρα πολύ δύσκολο να διδαχθούν στο δημόσιο σχολείο καθώς υπάρχουν κομμάτια που δεν τα έχουν διδαχθεί όχι οι συνάδελφοι χημικοί, βιολόγοι και γεωλόγοι που αναγκαστικά σε πολλά σχολεία διδάσκουν Φυσική αλλά ούτε και απόφοιτοι τμημάτων Φυσικής καθώς ανήκαν σε μαθήματα εξειδίκευσης ή σε μεταπτυχιακά.Αμέσως δημιουργούνται πολλά ερωτήματα για το πώς αυτό το ΝΠΣ θα διδαχθεί: α) Θα διδαχθεί ολόκληρο ή όπως ο κάθε υπουργός θα το κλαδεύει κάθε φορά καταστρέφοντας την ενότητα και τη φιλοσοφία του; β) Το NΠΣ θα ανήκει σε ένα μάθημα ή θα σπάσει σε επιλογές όπως στο International Baccalaureate (και αν σπάσει σε ποια σχολεία θα προσφέρονται όλες οι επιλογές;). γ) Ποιοι έχουν τις γνώσεις να διδάξουν αυτήν την ύλη στα δημόσια σχολεία και πώς θα επιμορφωθούν σωστά ώστε να ανταποκριθούν; δ) Η εισαγωγή ενός τόσο απαιτητικού προγράμματος σπουδών επιτάσσει όλα τα βιβλία να είναι περίπου στο ίδιο επίπεδο δυσκολίας. Αν δεν συμβεί αυτό τότε τα καλά ιδιωτικά και τα πρότυπα που θα έχουν τους καθηγητές από την πρώτη μέρα των μαθημάτων, θα επιλέγουν τα δύσκολα βιβλία προετοιμάζοντας τους μαθητές τους καλύτερα, οδηγώντας σε ακόμα μεγαλύτερες διακρίσεις μαθητών.

Η πρόταση αυτή των ΝΠΣ ενισχύει την πρότασή μας για ένα ενιαίο Δωδεκάχρονο Σχολείο Γενικής Παιδείας σοβαρά χρηματοδοτούμενο. Ενα σχολείο το οποίο θα απευθύνεται σε όλους τους μελλοντικούς πολίτες προσφέροντάς τους τη γνώση που ο αιώνας μας απαιτεί. Σε αυτήν τη γνώση περιλαμβάνεται και η κλασική Φυσική που εξηγεί την καθημερινότητά μας αλλά και η σύγχρονη Φυσική που εφαρμόζεται στη σημερινή ηλεκτρονική τεχνολογία, στα GPS και όχι μόνο. Ενα σχολείο που δεν θα περιορίζεται στην πληροφόρηση του μαθητή αλλά θα του δίνει δυνατότητα να εμβαθύνει (στο κατάλληλο βάθος για την ηλικία του) σε όλη τη γνώση που η επιστήμη έχει παράξει. Που θα αναπτύσσει την κρίση και την αντίληψη του μαθητή και δεν θα τον φορτώνει με στείρες γνώσεις που οδηγούν στην παπαγαλία και οι οποίες θα ξεχαστούν σε πέντε - έξι τέρμινα. Οπου θα δίνεται έμφαση στη διδασκαλία των θεμελιωδών φυσικών μηχανισμών και όχι στην απλή περιγραφή φαινομένων. Οπου το πείραμα θα έχει τη σωστή του θέση ως το εργαλείο αναγνώρισης των φυσικών φαινομένων, τη διατύπωση υποθέσεων και τον έλεγχό τους, που θα είναι ο τροφοδότης που οδηγεί στην κατανόηση της λειτουργίας του κόσμου. Ενα σχολείο όπου οι ασκήσεις θα έχουν τη θέση που τους αξίζει, ως ένα εργαλείο κατανόησης της λειτουργίας της φύσης και δεν μετατρέπονται σε αυτοσκοπό. Οπου θα διδάσκεται η εξέλιξη της γνώσης σε σύνδεση με τη φιλοσοφία της και με την ιστορική, πολιτικοοικονομική εξέλιξη της κοινωνίας. Οπου κάθε απόφοιτος, είτε ακολουθήσει θετικές, οικονομικές ή ανθρωπιστικές επιστήμες, θα έχει κατάλληλα εφόδια να κρίνει αυτά που η εξουσία μέσα από τους μηχανισμούς της του προτείνει και να τα αποδέχεται ή να τα απορρίπτει. Ενα σχολείο παραγωγής δημοκρατικής σκέψης και όχι παραγωγής άβουλων ακολούθων.

Η πρόταση ενός ΝΠΣ είναι ξεκάθαρα μια πολιτική απόφαση καθώς μέσα από αυτό η κοινωνία χτίζει τους μελλοντικούς πολίτες της. Τα προτεινόμενα ΝΠΣ αποτυγχάνουν ξεκάθαρα να δημιουργήσουν κατάλληλες συνθήκες για δημιουργία αυτόφωτων πολιτών, που η κατανόηση των γύρω τους προβλημάτων θα οδηγεί σε αποφάσεις και δράση που θα είναι σε όφελος δικό τους. Αντίθετα, θα δημιουργούν ημιμαθείς πολίτες, που μέσα από τον διαστρεβλωτικό φακό της ημιμάθειας θα αποδέχονται αμάσητα όσα πασάρει η κυρίαρχη τάξη. Γιατί, όπως έλεγε και η μητέρα μου, «η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια».